Ιωάννης Γρυπάρης (λογοτέχνης)

Ο Ιωάννης Γρυπάρης (Σίφνος, 17 Ιουλίου 1870 – Αθήνα, 13 Μαρτίου 1942) ήταν Έλληνας μεταφραστής, λογοτέχνης και εκπαιδευτικός, ενώ διετέλεσε επίσης στέλεχος του Υπουργείου Παιδείας και διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου. Στα κατάλοιπα του λογοτέχνη, βρέθηκε ανέκδοτη δική του μετάφραση της ¨Πολιτείας του Πλάτωνος", σε δημοτικό λόγο. Από τα δέκα βιβλία της πλατωνικής Πολιτείας, τα επτά μόνο μπόρεσε να επεξεργαστεί, αλλά και έτσι η εργασία του είναι πολύτιμη. Την Πολιτεία του Πλάτωνος την είχε μεταφράσει και εκδώσει ο Γρυπάρης και το 1911 στη σειρά της βιβλιοθήκης " Φέξη" στην καθαρεύουσα, αλλά δεν ικανοποίησε πλήρως τον ποιητή. Γι΄αυτό την ξανάκανε στην δημοτική, βελτιώνοντας την απόδοση του κλασσικού κειμένου. Η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, στην οποία ο Γρυπάρης κληροδότησε τα υπάρχοντά του, παραχώρησε τα χειρόγραφά του και έτσι εκδόθηκαν στη νέα σειρά " Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων" σε επιμέλεια του Ευάγγελου Παπανούτσου.

Ιωάννης Γρυπάρης
Ο Ιωάννης Γρυπάρης το 1930
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Ιωάννης Γρυπάρης (Ελληνικά)
Γέννηση	17ιουλ. / 29  Ιουλίου 1870γρηγ. Σίφνος
Θάνατος	1942 ή 11  Μαρτίου 1942 ή 13  Μαρτίου 1942 Αθήνα
Αιτία θανάτου	Πείνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιητής συγγραφέας μεταφραστής
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Ποίηση:

• Σκαραβαίοι και τερρακότες. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, [1919]

Μεταφράσεις

• Αισχύλου Ορέστεια
  • Αγαμέμνων. Αθήνα, ανάτυπο από το περ. Ηλύσια Β΄, 1906, σ.7-68. 1906. και Αθήνα, Φέξης, 1911.
  • Χοηφόροι. Αθήνα, Φέξης, 1911.
  • Ευμενίδες. Αθήνα, Φέξης, 1911.
• Αισχύλου Επτά επί Θήβας. Αθήνα, Φέξης, 1911.
• Πλάτωνος Πολιτεία. Αθήνα, Φέξης, 1911 (τόμοι 2).
• Πλάτωνος Ευθύδημος. Αθήνα, Φέξης, 1912.
• Ερρίκου Χάινε Ταξιδιωτικές εικόνες. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1925.
• Goethe, Το παραμύθι της αλεπούς. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1930.
• Οι τραγωδίες του ΑισχύλουΙ•Ικέτιδες, Προμηθέας Δεσμώτης. Αθήνα, Δελφικές εορτές (τυπ. Σακελλάριου), 1930.
• Σοφοκλέους Ηλέκτρα. Αθήνα, Εστία, 1936.
• Σοφοκλέους Οιδίπους επίΚολωνώ. Αθήνα, Εστία, 1937.
• Σοφοκλέους Φιλοκτήτης. Αθήνα, Εστία, 1937.
• Οι τραγωδίες του Αισχύλου ΙΙ• Ορέστεια. Αθήνα, Εστία, 1938.
• Σοφοκλέους Αντιγόνη. Αθήνα, Εστία, 1940.
• Σοφοκλέους Αίας. Αθήνα, Εστία, 1940.
• Φύλλα Τέχνης (τέσσερα τεύχη με ποιήματα). 1935.

Συγκεντρωτικές εκδόσεις

Σκαραβαίοι και τερρακόττες, 1928. Εξώφυλλο της πρώτης (και μοναδικής) συλλογής ποιημάτων που εξέδωσε ο Γρυπάρης όσο ζούσε.

• Ο άγνωστος Γρυπάρης:• Ανέκδοτα ποιήματα• Εισαγωγή Θ.Σπεράντσα. Αθήνα, Αστήρ, 1954.
• Τα ποιήματα. Επιμέλεια Δημήτρης Δασκαλόπουλος. Αθήνα. Εστία.
• Ιωάννης Γρυπάρης: Ο πρώτος μετασολωμικός: Βίος-Έργο-Εποχή. Αθήνα, Πηγή, 1971.
• Γρυπάρης Άπαντα (επιμέλεια Γ. Βαλέτας, Αθήνα, εκδόσεις Δωρικός)

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Βαλέτας Γ., «Γρυπάρης Ιωάννης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 6. Αθήνα, Χάρη Πάτση
• Λυκούργου Νίκη, «Γρυπάρης Ιωάννης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985
• Μερακλής Μ.Γ., «Ιωάννης Γρυπάρης», Η ελληνική ποίηση• Ρομαντικοί - Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί• Ανθολογία - Γραμματολογία, σ.338-341. Αθήνα, Σοκόλης, 1977.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Βιογραφικό Σημείωμα από το ΕΚΕΒΙ
• Έργα από το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού
• «Μετά εξήκοντα έτη» του Κ. Γεωργουσόπουλου, Τα Νέα 17/8/02
• Ιωάννης Γρυπάρης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• Ποιήματα του Γρυπάρη Ιωάννη