|
'''Τα λήμματα της Βικιπαίδειας δεν πρέπει να περιέχουν πρωτότυπη έρευνα.''' Η φράση «πρωτότυπη έρευνα» που χρησιμοποιείται στη Βικιπαίδεια αναφέρεται σε υλικό - όπως γεγονότα, εκτιμήσεις και ιδέες - για τα οποία δεν υπάρχουν [[Βικιπαίδεια:Επαληθευσιμότητα#Αξιόπιστες πηγές|αξιόπιστες, δημοσιευμένες πηγές]]. Η πρωτότυπη έρευνα περιλαμβάνει οποιαδήποτε ανάλυση ή σύνθεση δημοσιευμένου υλικού που υπηρετεί την προώθηση μιας θέσης, και η ανάλυση ή η σύνθεση αυτή δεν γίνεται από τις ίδιες τις πηγές. Για να είναι καθαρό ότι δεν προσθέτετε πρωτότυπη έρευνα, πρέπει να μπορείτε να δώσετε παραπομπές προς αξιόπιστες, δημοσιευμένες πηγές που είναι '''άμεσα σχετικές''' με το θέμα του λήμματος και '''υποστηρίζουν άμεσα''' το υλικό που κατατίθεται στο λήμμα. (Αυτή η πολιτική όχι πρωτότυπης έρευνας δεν ισχύει στις [[Βοήθεια:Σελίδα συζήτησης|σελίδες συζήτησης]].)
Η απαγόρευση της πρωτότυπης έρευνας σημαίνει ότι όλο το υλικό που προστίθεται στα λήμματα πρέπει να μπορεί να αποδοθεί σε μια δημοσιευμένη αξιόπιστη πηγή, ακόμη και αν στην πράξη δεν έχει γίνει η αντίστοιχη τεκμηρίωση μέσα στο λήμμα. Η πολιτική της [[Βικιπαίδεια:Επαληθευσιμότητα|επαληθευσιμότητας]] λέει ότι πρέπει να ενσωματώνονται παραπομπές σε αξιόπιστες πηγές για όλα τα αποσπάσματα, καθώς και για οτιδήποτε [[Βικιπαίδεια:Επαληθευσιμότητα#Βασικές αρχές|αμφισβητείται ή μοιάζει αμφισβητήσιμο]] - όμως μια πηγή πρέπει να υπάρχει διαθέσιμη προς τεκμηρίωση ακόμη και για υλικό που δεν αμφισβητείται. Για παράδειγμα: η δήλωση «Το Παρίσι είναι η πρωτεύουσα της Γαλλίας" δεν χρειάζεται καμία πηγή, γιατί κανείς δεν είναι πιθανό να αντιταχθεί σε αυτήν και ξέρουμε ότι πηγές υπάρχουν για αυτή. Η δήλωση μπορεί να αποδειχθεί, κι ας μην την τεκμηριώνουμε μέσα στο λήμμα.
Παρά την ανάγκη να αποδίδεται το περιεχόμενο σε αξιόπιστες πηγές, '''δεν πρέπει να γίνεται λογοκλοπή''' από αυτές ή να παραβιάζονται τα πνευματικά δικαιώματά τους. Τα λήμματα πρέπει να είναι γραμμένα με δικά σας λόγια, διατηρώντας ουσιαστικά το νόημα της πρώτης ύλης.
Τα λήμματα της Βικιπαίδειας θα πρέπει να βασίζεται σε αξιόπιστες, δημοσιεμένες δευτερεύουσες πηγές και, σε μικρότερο βαθμό, σε τριτογενείς πηγές και πρωτογενείς πηγές. Οι δευτερογενείς ή τριτογενείς πηγές είναι απαραίτητες για την εδραίωση της εγκυκλοπαιδικότητας του θέματος και την αποφυγή νέων ερμηνειών των πρωτογενών πηγών. Όλοι οι ερμηνευτικοί ισχυρισμοί, οι αναλύσεις, ή συνθετικοί ισχυρισμοί σχετικά με τις πρωτογενείς πηγές πρέπει να αναφέρονται σε μια δευτερογενή πηγή, και όχι σε μια πρωτότυπη ανάλυση του υλικού της πρωτογενούς πηγής από τους συντάκτες της Βικιπαίδειας.
Η κατάλληλη χρήση των πηγών μπορεί να φτάσει να είναι ένα περίπλοκο θέμα, και αυτοί είναι γενικοί κανόνες. Η απόφαση αν πρωτογενείς, δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές είναι κατάλληλες για κάθε διδόμενηδεδόμενη περίπτωση είναι θέμαζήτημα ορθής συντακτική κρίσης των συντακτών και κοινής αίσθησης/λογικής, και θα πρέπει να συζητείται στις σελίδες συζήτησης λημμάτων. Για τους σκοπούς αυτής της πολιτικής, οι πρωτογενείς, δευτερογενείς και τριτογενείς πηγές ορίζονται ως εξής:
* '''Πρωτογενείς πηγές''' είναι πρωτογενές υλικό που είναι κοντά σε ένα γεγονός και είναιπρόκειται συχνά για μαρτυρίες γραμμένες από ανθρώπους άμεσα εμπλεκόμενους. Προσφέρουν άποψη εκ των έσω για ένα γεγονός, μια ιστορική περίοδο της ιστορίας, ένα έργο τέχνης, μια πολιτική απόφαση, και ούτω καθεξής. ΠρωτογενείςΟι πρωτογενείς πηγές μπορεί να είναι ανεξάρτητες ή νατρίτες μην είναι ανεξάρτητεςπηγές, ή τρίτεςκαι πηγέςόχι. Η μαρτυρία ενός τροχαίου ατυχήματος που γράφτηκε από έναν μάρτυρα είναι μια πρωτογενής πηγή πληροφοριών για το ατύχημα. Ομοίως, μια επιστημονική εργασία που τεκμηριώνει ένα νέο πείραμα που διεξήχθη από τον συγγραφέα είναι μια πρωτογενής πηγή σχετικά με τα αποτελέσματα αυτού του πειράματος. Ιστορικά έγγραφα, όπως τα ημερολόγια αποτελούν πρωτογενείς πηγές.
** <span style="color:maroon;">'''''Πολιτική'''''</span>: Εκτός εάν αυτό απαγορεύεται από άλλη πολιτική, οι πρωτογενείς πηγές που έχουν αξιόπιστα εκδοθεί μπορούν να ενταχθούν στη Βικιπαίδεια με μεγάλη προσοχή, γιατί είναι εύκολο να χρησιμοποιηθούν με λάθος τρόπο. Κάθε συμπέρασμα που θα μπορούσε να ανακύψει από μια πρωτογενή πηγή πρέπει να αναφέρεται σε αξιόπιστη δευτερογενή πηγή. Μια πρωτογενής πηγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη Βικιπαίδεια για ευθείς, περιγραφικές δηλώσεις τις οποίες μπορεί να ελέγξει κάθε εγγράμματος άνθρωπος χωρίς ειδικές γνώσεις μεο οποίος έχει πρόσβαση στην εν λόγω πηγή. Για παράδειγμα, σε ένα λήμμα για ένα μυθιστόρημα μπορεί να αναφέρονται αποσπάσματα του έργου για να περιγραφεί η πλοκή, αλλά για κάθε ερμηνεία απαιτείται δευτερογενής πηγή. Μην αναλύετε, συνθέτετε, ερμηνεύετε, ή αξιολογείτε υλικό που έχει βρεθεί σε πρωτογενή πηγή, ο ίδιος. Αντίθετα, αναφέρετεπαρεθέστε αξιολογήσεις, ερμηνείες και συμπεράσματα από αξιόπιστες, πηγέςδευτέρου γιακαι ναπλέον τοεπιπέδου, κάνετεπηγές. Μην βασίζετε ένα ολόκληρο λήμμα σε πρωτογενείς πηγές, και να είστε προσεκτικός όταν βασίζετε μεγάλα αποσπάσματα σε αυτές. Μην προσθέτετε περιεχόμενο χωρίς πηγές βασισμένοι στην προσωπική σας εμπειρία, γιατί αυτό θα μετέτρεπε τη Βικιπαίδεια σε πρωτογενή πηγή του περιεχομένου. Να είστε ακόμα πιο προσεκτικοί όταν χειρίζεστε πρωτογενείς πηγές για ανθρώπους εν ζωή.
* Μια '''δευτερογενής πηγή''' παρέχει τηντη σκέψη ενός συγγραφέα με βάση πρωτογενείς πηγές, κατά κανόνα τουλάχιστον ένα βήμα απομακρύσμένουαπομακρυσμένου από ένα γεγονός. Περιέχει την ερμηνεία του συγγραφέα, την ανάλυση, ή την αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών, τα αποδεικτικά στοιχεία, έννοιες και ιδέες που λαμβάνονται από πρωτογενείς πηγές. Οι δευτερογενείς πηγές δεν είναι απαραίτητα ανεξάρτητες ή τρίτες πηγές. Στηρίζονται σε πρωτογενείς πηγές για το υλικό τους, κάνοντας αναλυτικές ή αξιολογικές αξιώσεις σχετικά με αυτές. Για παράδειγμα, ένα άρθρο επιθεώρησηςαπολογισμού που αναλύει ερευνητικές εργασίες σε έναν τομέα αποτελεί δευτερεύουσα πηγή για την έρευνα. Εάν μια πηγή είναι πρωτογενής ή δευτερογενής εξαρτάται από το πλαίσιο. Ένα βιβλίο από έναέναν στρατιωτικό ιστορικό για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μπορεί να είναι μια δευτερεύουσαδευτερογενής πηγή για τον πόλεμο, αλλά εάν περιλαμβάνει λεπτομέρειες από τις πολεμικές εμπειρίες του συγγραφέα, θα ήτανείναι μια πρωτογενής πηγή για αυτές τις εμπειρίες. ΜιαΟι κριτικήπαρουσιάσεις, απόψεις, περιλήψεις κλπ ενός βιβλίου επίσηςδιαφέρουν μπορείαπό νατην επιστημονική κριτική διαδικασία και χρειάζονται προσοχή: δεν είναι μιααξιόπιστες άποψη,πηγές περίληψηικανές ήνα επιστημονικήκρίνουν το περιεχόμενο του βιβλίου· στηρίζουν μόνο την εγκυκλοπαιδικότητα του επιθεώρησηθέματος.
** <span style="color:maroon;">'''''Πολιτική'''''</span>: Τα λήμματα της Βικιπαίδειας συνήθως βασίζονται σε υλικό από αξιόπιστες δευτερογενείς πηγές. Τα λήμματαλήματα μπορείμπορούν να έχουνπεριέχουν μια αναλυτική ή αξιολογική αξίωση επί του θέματος μόνο εφόσον αυτή έχει δημοσιευθεί από μια αξιόπιστη δευτερογενή πηγή.
* '''Τριτογενείς πηγές''' είναι οι εκδόσεις, όπως εγκυκλοπαίδειες και άλλες συλλογές που συνοψίζουν πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Η Βικιπαίδεια είναι μια τριτογενείς πηγή. Πολλά εισαγωγικά προπτυχιακού επίπεδου βιβλία θεωρούνται ως τριτογενείς πηγές, επειδή συνοψίζουν πολλαπλές δευτερεύουσες πηγές.
|
