Ελ Λισίτσκι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
συγχώνευση τριών λημμάτων |
μ Ο C messier μετακίνησε τη σελίδα Λαζάρ Μάρκοβιτς Λισίτσκι στη Ελ Λισίτσκι: συγχώνευση ιστορικών |
||
Γραμμή 1:
{{συγχώνευση|Ελ Λισίτσκι}}
{{επιμέλεια|μορφοποίηση, ξένα ονόματα}}▼
{{χωρίς παραπομπές|24|01|2013}}
▲{{επιμέλεια|μορφοποίηση, ξένα ονόματα, εσωτερικοί σύνδεσμοι, γλώσσα, στίξη}}
= Λαζάρ Μάρκοβιτς Λισίτσκι (Lazar Markovich Lissitzky) ή Ελ Λισίτσκι =
Σοβιετικός αρχιτέκτονας, σχεδιαστής και γραφίστας, 1891, χωριό Ποχίνοκ, περιοχή Σμολένσκ-1941, Μόσχα).
== Βιογραφικά Στοιχεία ==
Ο Λισίτσκι σπούδασε στο τμήμα αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνείου της Ντάρμσταντ (σήμερα στη Γερμανία, 1909-1914) και παρακολούθησε το Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Ρίγας στη Μόσχα (1915-1916). Δίδαξε στη Λαϊκή Σχολή Καλών Τεχνών στο Βίτεμπσκ (1919-1920), στα Ανώτατα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Σπουδαστήρια της Μόσχας (1921) και στο Ανώτατο Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο της Μόσχας από το 1926.
Ο Έλ Λισίτσκι προετοιμάστηκε για το αρχιτεκτονικό του έργο με μια σειρά πειραματικών σχεδίων, γνωστά σαν «Πρόουνι» («Σχέδια για την επιβεβαίωση του Νέου», 1919-1924), που με αυτά έλυσε το πρόβλημα της κατακόρυφης διάρθρωσης της πόλης. Σχεδίασε «οριζόντιους ουρανοξύστες» για τη Μόσχα (1923-1925). Στη δεκαετία του 1920 ήταν μέλος της '''«Ασνόβα»''' (Σύλλογος Νέων Αρχιτεκτόνων) και πήρε μέρος σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Στα σχέδια του Λισίτσκι αυτής της περιόδου περιλαμβάνονται στο κτήριο Υφαντουργίας (1925, Μόσχα), το συγκρότημα της «Πράβντα» (1930, Μόσχα) και συγκροτήματα κατοικιών στο Ιβάνοβο Βοζνεσένσκι (1926).
== Κονστρουκτιβισμός ==▼
Ο Λισίτσκι είναι μεγάλος εμψυχωτής του '''Κονστρουκτιβισμού''', ουσιαστικά η σύνδεση μεταξύ Σουπρεματισμού και Κονστρουκτιβισμού. Αναπτύσσει μία πυρετώδη δραστηριότητα, ταξιδεύει, είναι σε συνεχή επαφή με τον Γκρόπιους, τον Μις βαν ντε Ρόε, το Βαν Ντέσμπουργκ. Το μεγάλο του σχέδιο είναι μια «διεθνής του Κονστρουκτιβισμού», της οποίας η ρωσική αρχιτεκτονική, επηρεαζόμενη από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση , θα πρέπει να είναι το συντονιστικό κέντρο. Η θέση του Λισίτσκι και των άλλων αρχιτεκτόνων της ομάδας Ασνόβα (Λαντόβσκι, Μέλνικοφ, Βέσνιν, Γκόλοσοφ και άλλοι) είναι ξεκάθαρη: ''γεωμετρισμός''-γιατί η γεωμετρία εκφράζει το ορθολογικό πνεύμα της επανάστασης, ''τολμηρότατες μορφικές λύσεις'' (σώματα σε ανάγλυφο, φανερές διαρθρώσεις, ακάλυπτος δομικός μηχανισμός)-γιατί η τεχνική που τις επιτρέπει αντανακλά την επαναστατική ηθική, ''μορφικός δυναμισμός και συμβολισμός''-γιατί η κατασκευή πρέπει να είναι η εικόνα-σύμβολο της σοσιαλιστικής κοινωνίας που οικοδομείται. ▼
== Έργα ==
Εργαζόμενος πάνω στο ρυθμό που κυριαρχούσε τότε, ο Λισίτσκι είναι εκείνος που ενσωμάτωσε το σουπρεματιστικό ύφος σε διάφορα έργα του, δίνοντάς του όμως ένα νέο περιεχόμενο: '''το συμβολισμό της ταξικής πάλης'''. Χαρακτηριστικά δείγματα είναι η αφίσα του '''«Με την κόκκινη σφήνα, νικήστε τους λευκούς»''' (1920), το σχέδιο για το '''μνημείο της Ρόζας Λούξεμπουργκ''' (1919-1920) ή '''η ιστορία δύο τετραγώνων''' που απεικονίζει συμβολικά την έλευση της Οκτωβριανής Επανάστασης και το οποίο συνδυάζει το Σουπρεματισμό με τον Κονστρουκτιβισμό. Ακόμα, σχεδίασε μια σειρά προπαγανδιστικές αφίσες, ενώ σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση της Ρώσικης Πρωτοπορίας είχε η δυναμική κατασκευή του γερανού στο έργο του '''«Το βήμα του Λένιν»''' (1920). Σχεδίασε, επίσης, βιομηχανοποιημένα έπιπλα (1928-1929) για πολλαπλές χρήσεις. Ανέπτυξε νέες απόψεις για την διοργάνωση των εκθέσεων, που τις αντιμετώπιζε ως ενοποιημένες μονάδες (Σοβιετικά περίπτερα σε εκθέσεις του εξωτερικού, 1925-1934, Έκθεση Γραφικών Τεχνών στη Μόσχα, 1927). Διατύπωσε ακόμα νέες αντιλήψεις για τη σκηνογραφία. Στον τομέα της καλλιτεχνικής επιμέλειας των εκδόσεων, ο Λισίτσκι θεώρησε το βιβλίο ως είδος τέχνης, χρησιμοποιώντας πλούσια διακόσμηση, αντιπαραθέτοντας ανόμοια τυπογραφικά στοιχεία, χρησιμοποιώντας νέες εκτυπωτικές μεθόδους (π.χ.φωτομηχανικές) και διερευνώντας τις δυνατότητες φωτομοντάζ (σχέδια για το «Όλα εντάξει» του Μαγιακόφσκι, για το περιοδικό «Η οικοδόμηση της ΕΣΣΔ», 1932-1941 και για μια σειρά φωτογραφικών λευκωμάτων στη δεκαετία του 1930).▼
▲Δίδαξε στη Λαϊκή Σχολή Καλών Τεχνών στο Βίτεμπσκ (1919-1920), στα Ανώτατα Κρατικά Καλλιτεχνικά και Τεχνικά Σπουδαστήρια της Μόσχας (1921) και στο Ανώτατο Καλλιτεχνικό και Τεχνικό Ινστιτούτο της Μόσχας από το 1926. Έγινε μέλος του ΙΝΧΟΥΚ (Ινστιτούτο Τεχνών και Πολιτισμού) το 1920. Στο εργαστήρι του, το 1920-1924, εκπονήθηκε το αρχιτεκτονικό σχέδιο γνωστό ως «Βήμα Λένιν» (Μουσείο Αρχιτεκτονικής Έρευνας Στσούσεφ», Μόσχα). Έζησε στη Γερμανία και στην Ελβετία και σχετίστηκε με την ολλανδική ομάδα De Stijl (1921-1925). Στη δεκαετία του 1920 ήταν μέλος της '''«Ασνόβα»''' (Σύλλογος Νέων Αρχιτεκτόνων) και πήρε μέρος σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.
▲== Κονστρουκτιβισμός ==
▲Ο Λισίτσκι είναι μεγάλος εμψυχωτής του '''Κονστρουκτιβισμού''', ουσιαστικά η σύνδεση μεταξύ Σουπρεματισμού και Κονστρουκτιβισμού. Αναπτύσσει μία πυρετώδη δραστηριότητα, ταξιδεύει, είναι σε συνεχή επαφή με τον Γκρόπιους, τον Μις βαν ντε Ρόε, το Βαν Ντέσμπουργκ. Το μεγάλο του σχέδιο είναι μια «διεθνής του Κονστρουκτιβισμού», της οποίας η ρωσική αρχιτεκτονική, επηρεαζόμενη από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση , θα πρέπει να είναι το συντονιστικό κέντρο. Η θέση του Λισίτσκι και των άλλων αρχιτεκτόνων της ομάδας Ασνόβα (Λαντόβσκι, Μέλνικοφ, Βέσνιν, Γκόλοσοφ και άλλοι) είναι ξεκάθαρη: ''γεωμετρισμός''-γιατί η γεωμετρία εκφράζει το ορθολογικό πνεύμα της επανάστασης, ''τολμηρότατες μορφικές λύσεις'' (σώματα σε ανάγλυφο, φανερές διαρθρώσεις, ακάλυπτος δομικός μηχανισμός)-γιατί η τεχνική που τις επιτρέπει αντανακλά την επαναστατική ηθική, ''μορφικός δυναμισμός και συμβολισμός''-γιατί η κατασκευή πρέπει να είναι η εικόνα-σύμβολο της σοσιαλιστικής κοινωνίας που οικοδομείται.
== Θεωρητικό Υπόβαθρο ==
Γραμμή 37 ⟶ 25 :
Έτσι, η βιομηχανική τέχνη ήταν η νέα και η πραγματική '''λαϊκή τέχνη''': δεν ήταν πια η συνεσταλμένη έκφραση μίας κατώτερης ως προς τη μόρφωση τάξης αλλά το σημάδι της εσωτερικής ζωτικότητας μίας κοινωνίας που σχηματίζεται σε συνθήκες πραγματικής ελευθερίας για την εργατική τάξη και το λαό.
▲Εργαζόμενος πάνω στο ρυθμό που κυριαρχούσε τότε, ο Λισίτσκι είναι εκείνος που ενσωμάτωσε το σουπρεματιστικό ύφος σε διάφορα έργα του, δίνοντάς του όμως ένα νέο περιεχόμενο: '''το συμβολισμό της ταξικής πάλης'''. Χαρακτηριστικά δείγματα είναι η αφίσα του '''«Με την κόκκινη σφήνα, νικήστε τους λευκούς»''' (1920), το σχέδιο για το '''μνημείο της Ρόζας Λούξεμπουργκ''' (1919-1920) ή '''η ιστορία δύο τετραγώνων''' που απεικονίζει συμβολικά την έλευση της Οκτωβριανής Επανάστασης και το οποίο συνδυάζει το Σουπρεματισμό με τον Κονστρουκτιβισμό. Ακόμα, σχεδίασε μια σειρά προπαγανδιστικές αφίσες, ενώ σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση της Ρώσικης Πρωτοπορίας είχε η δυναμική κατασκευή του γερανού στο έργο του '''«Το βήμα του Λένιν»''' (1920). Σχεδίασε, επίσης, βιομηχανοποιημένα έπιπλα (1928-1929) για πολλαπλές χρήσεις. Ανέπτυξε νέες απόψεις για την διοργάνωση των εκθέσεων, που τις αντιμετώπιζε ως ενοποιημένες μονάδες (Σοβιετικά περίπτερα σε εκθέσεις του εξωτερικού, 1925-1934, Έκθεση Γραφικών Τεχνών στη Μόσχα, 1927). Διατύπωσε ακόμα νέες αντιλήψεις για τη σκηνογραφία. Στον τομέα της καλλιτεχνικής επιμέλειας των εκδόσεων, ο Λισίτσκι θεώρησε το βιβλίο ως είδος τέχνης, χρησιμοποιώντας πλούσια διακόσμηση, αντιπαραθέτοντας ανόμοια τυπογραφικά στοιχεία, χρησιμοποιώντας νέες εκτυπωτικές μεθόδους (π.χ.φωτομηχανικές) και διερευνώντας τις δυνατότητες φωτομοντάζ (σχέδια για το «Όλα εντάξει» του Μαγιακόφσκι, για το περιοδικό «Η οικοδόμηση της ΕΣΣΔ», 1932-1941 και για μια σειρά φωτογραφικών λευκωμάτων στη δεκαετία του 1930).
== Πηγές ==▼
*''«Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκοπαίδεια», λήμμα "Λισίτσκι Λάζαρ Μάρκοβιτς"'', εκδ. «Ακάδημος», τρίτη έκδοση, 1978.▼
*Ελένης Μηλιαρονικολάκη, (2011), ''Ρώσικη Πρωτοπορία.Μια κριτική επισκόπηση'', Κομμουνιστική Επιθεώρηση, Τεύχος 6, 2011,Αθήνα (σελ.99-140)▼
▲==Πηγές==
*Julio Carlo Argan ''Η Μοντέρνα Τέχνη'' μτφ. Λίνα Παπαδημήτρη Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης-Ανώτατη σχολή Καλών Τεχνών Ηράκλειο 2008
▲*''«Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκοπαίδεια», λήμμα "Λισίτσκι Λάζαρ Μάρκοβιτς"'', εκδ. «Ακάδημος», τρίτη έκδοση, 1978.
▲*Ελένης Μηλιαρονικολάκη, (2011), ''Ρώσικη Πρωτοπορία.Μια κριτική επισκόπηση'', Κομμουνιστική Επιθεώρηση, Τεύχος 6, 2011,Αθήνα (σελ.99-140)
|