Χετταίοι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 4:
Ο πολιτισμός τους ανήκει στους μεγαλύτερους αρχαίους πολιτισμούς. Το απόγειό του έφτασε τη [[2η χιλιετία π.Χ.]], ειδικά στο δεύτερο μισό αυτής της περιόδου, όταν οι Χετταίοι είχαν τον ισχυρότερο στρατό στον κόσμο λόγω της χρήσης του σιδήρου στα όπλα και τα άρματα τους. Ανακάλυψαν την κατεργασία του σιδήρου, κρατώντας το πολύτιμο μυστικό μόνο για τον εαυτό τους, γι' αυτό ο στρατός τους με τα σιδηρά όπλα ήταν ανίκητος. Μετά την πτώση τους ο σίδηρος έγινε γνωστός στους υπόλοιπους λαούς. Η παρουσία των προ-Χετταίων στη Μικρασιατική Χερσόνησο ξεκινά από την 5η χιλιετία π.Χ. Οι προ-Χετταίοι σχετίζονται με «προελληνικά» πελασγικά φύλλα όπως οι [[Λυδοί]], οι [[Κάρες]] και οι [[Λέλεγες]]. Στις αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ. ήρθαν οι νεότεροι Χετταίοι. Η αρχική τους κοιτίδα μας είναι άγνωστη, το βέβαιο είναι πως δεν ήταν [[Σημίτες]] και πως αναμείχθηκαν με τους παλιότερους κατοίκους, δημιουργώντας το λαό των Χετταίων. Οι νεότεροι έποικοι των Χετταίων αποτελούσαν την άρχουσα τάξη γύρω από το περιβάλλον του βασιλιά, αντιγράφοντας πολλά έθιμα και λατρείες των παλιότερων προ-Χετταίων κατοίκων. Για να γράψουν τη γλώσσα τους χρησιμοποίησαν αρχικά τη σφηνοειδή γραφή (που χρησιμοποιούνταν στη Μέση Ανατολή για την ακκαδική, τη γλώσσα με τη μεγαλύτερη διάδοση και επιρροή εκείνη την εποχή), δημιούργησαν όμως και δική τους γραφή, η οποία χρησιμοποιήθηκε και από τους υποτελείς λαούς της Μικράς Ασίας για την καταγραφή των δικών τους γλωσσών.
 
Οι Χετταίοι ίδρυσαν αυτοκρατορία και πολιτισμό στηστην κεντρική [[Μικρά Ασία]], σημερινή [[Τουρκία]], Αρμενία, Συρία, Ιράν, Κουρδιστάν, περί το [[1500]] π.Χ. Στους επόμενους δύο αιώνες φαίνεται πως κυβερνούσαν και μέρος της σημερινής Συρίας.
Η Αυτοκρατορία των Χετταίων είναι πιθανό (χωρίς να μπορεί να αποδειχθεί) ότι καταστράφηκε από βόρειους κυρίως επιδρομείς περί το [[1200]] π.Χ. Πολλοί από τους Χετταίους που αναφέρονται στην [[Παλαιά Διαθήκη]] ήταν Νεο- ή Συρο-Χετταίοι.
Μετά τητην καταστροφή της αυτοκρατορίας τους στη Μικρά Ασία ένα μέρος του λαού μετανάστευσε στη βόρεια Συρία, όπου και κυριάρχησαν σε πολλές πόλεις, μεταξύ των οποίων ήταν το [[Καρχεμίς]] στην [[Κιλικία]]. Οι λαοί αυτοί, καλούμενοι πλέον «Νεοχετταίοι» ή «Συροχετταίοι» είναι εκείνοι που αναφέρονται στηστην περίοδο των «Βασιλέων» του «Ισραήλ», σε θρησκευτικά ισραηλιτικά κείμενα.
 
== Οι Χετταίοι στην Παλαιά Διαθήκη ==
Γραμμή 29:
Η αρχαιότερη αρχαιολογική αναφορά περί των Χετταίων βρίσκεται στην [[Ασσυρία|aσσυριακή]] εμπορική αποικία [[Κανές]], όπου αναφέρεται μια εμπορική σχέση των Ασσυρίων με την «[[Χαττούσα]]», πρωτεύουσα των Χετταίων. Μερικά όμως από τα ονόματα που αναφέρονταν ίσως δεν ήταν ούτε ανατολικής ούτε ασσυριακής προέλευσης.
 
Το [[1884]] ο [[Γουίλιαμ Ράιτ]] ανακάλυψε μια επιγραφή στoστο [[Μπογάζκαλε (Boğazkale)]] της σημερινής Τουρκίας, που είχε ιερογλυφικά όμοια με εκείνα που σώθηκαν στις πόλεις [[Χαλέπι]] και [[Χαμάθ]] στη βόρεια [[Συρία]]. Το [[1887]] βρέθηκαν αρχεία στο [[Τελ-ελ-Αμάρνα]] που περιείχαν την διπλωματική αλληλογραφία του Φαραώ [[Αμενχοτέπ Γ΄]] και του γιου του, του [[Ακενατόν]]. Δύο από τις επιστολές προέρχονταν από το «Βασίλειο Χέτα» που βρισκόταν στην Χαττούσα και ήταν γραμμένα στην Ακκαδική γλώσσα. [[Σφηνοειδής γραφή|σφηνοειδή γραφή]] μεν, αλλά σε γλώσσα άγνωστη. Οι αρχαιολόγοι διάβαζαν τα γράμματα αλλά δεν καταλάβαιναν τις λέξεις. Ο ''Archibald Sayce'', αρχαιολόγος και ασσυριολόγος της [[Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης|Οξφόρδης]] πρότεινε τότε να ταυτίσουν τον αρχαίο πολιτισμό στη Χαττούσα με την φυλή των Χετταίων που ανέφερε η Παλαιά Διαθήκη. Η πρότασή του αυτή έγινε αποδεκτή στις αρχές του 20ού αιώνα.
 
Ανασκαφές που άρχισαν το [[1905]] έφεραν στο φως ένα βασιλικό αρχείο με περίπου 10.000 πινακίδες με σφηνοειδή γραφή της ίδιας άγνωστης γλώσσας. Η άγνωστη γλώσσα τελικά αποκρυπτογραφήθηκε από τον Τσέχο γλωσσολόγο ''Bedřich Hrozný'' (1879–1952), ο οποίος παρουσίασε την εργασία του το [[1915]].