Χημικό στοιχείο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 9:
'''Χημικό στοιχείο''', συχνά αποκαλούμενο απλά ''στοιχείο'', είναι [[χημική ουσία]] που αποτελείται από ένα τύπο [[άτομο|ατόμων]], που διακρίνεται από το (χαρακτηριστικό) [[ατομικός αριθμός|ατομικό αριθμό]] του, που ισούται με τον αριθμό των [[πρωτόνιο|πρωτονίων]] στον ατομικό πυρήνα του. Τα χημικά στοιχεία διακρίνονται σε [[μέταλλα]], [[μεταλλοειδή]] και [[αμέταλλα]]. Τα πιο γνωστά παραδείγματα χημικών στοιχείων είναι ο [[άνθρακας]], το [[υδρογόνο]], το [[οξυγόνο]] (αμέταλλα), το [[πυρίτιο]], το [[αρσενικό]] (μεταλλοειδή), το [[αργίλιο|αλουμίνιο]], ο [[σίδηρος]], ο [[χαλκός]], ο [[χρυσός]], ο [[υδράργυρος]] και ο [[μόλυβδος]] (μέταλλα]].
 
Τα ελαφρύτερα χημικά στοιχεία, που περιλαμβάνουν το υδρογόνο, το [[ήλιο]], και σε μικρότερες ποσότητες, το [[λίθιο]], το [[βηρύλλιο]] και το [[βόριο]], θεωρείται ότι έχουν παραχθεί με διάφορες κοσμικές διεργασίες κατά τη διάρκεια της [[Μεγάλη Έκρηξη|Μεγάλης Έκρηξης]] και το [[βομβαρδισμός (πυρηνική φυσική)|βομβαρδισμό]] με [[κοσμικές ακτίνες]]. Η παραγωγή των βαρύτερων χημικών στοιχείων, από τον άνθρακα ως τα πολύ βαρύτερα χημικά συοιχεία, παράχθηκαν με [[άστρικήαστρική πυρηνοσύνθεση]], και έγιναν διαθέσιμα για τα μεταγενέστερα [[ηλιακό σύστημα|ηλιακά συστήματα]] και το σχηματισμό των πλανητών με [[πλανητικό νεφέλωμα|πλανητικά νεφελώματα]] και [[υπερκαινοφανείς αστέρες]], που εκτοξεύουν τέτοια χημικά στοιχεία στο διάστημα<ref>E. M. Burbidge, G. R. Burbidge, W. A. Fowler, F. Hoyle (1957). "Synthesis of the Elements in Stars". Reviews of Modern Physics 29 (4): 547–650. Bibcode:1957RvMP...29..547B. doi:10.1103/RevModPhys.29.547.</ref>. Η υψηλή αφθονία του οξυγόνου, του πυριτίου και του σιδήρου στη [[Γη]] αντανακλά τη συνηθισμένη παραγωγή τους σε τέτοια [[αστέρας|άστρα]]. Ενώ τα περισσότερα χημικά στοιχεία είναι γενικά «σταθερά», μια μικρή ποσότητα φυσικής μετατροπής του ενός χημικού στοιχείου σε ένα άλλο επίσης συμβαίνει με τη διάσπαση των [[ραδιενέργεια|ραδιενεργών]] χημικών στοιχείων, καθώς επίσης και με άλλες πυρηνικές διεργασίες που συμβαίνουν στη φύση.
 
Η ιστορία της ανακάλυψης και της χρήσης των χημικών στοιχείων άρχησε μαζί με τις πρωτόγονες [[άνθρωπος|ανθρώπινες]] [[κοινωνία|κοινωνίες]] που εύρισκαν κάποια φυσικά χημικά στοιχεία που υπάρχουν στη φύση, όπως ο χαλκός, ο χρυσός και ο [[σύντηξη|συντηγμένος]] σίδηρος και λἰγα άλλα μέταλλα από τα [[ορυκτό|ορυκτά]] τους. Αρχικά οι [[αλχημεία|αλχημιστές]] και οι [[χημεία|χημικοί]], μεταγενέστερα, ταυτοποίησαν πολλά περισσότερα, με σχεδόν όλα τα φυσικά υπάρχοντα χημικά στοιχεία να είναι ήδη γνωστά μέχρι [[1900]]. Οι ιδιότητες των χημικών στοιχείων συχνά συνοψίστηκαν με τη σταδιακή ανάπτυξη του [[Περιοδικός πίνακας των χημικών στοιχείων|περιοδικού πίνακα των χημικών στοιχείων]], που οργανώνει τα χημικά στοιχεία κατά αύξοντα ατομικό αριθμό σε [[περίοδος (περιοδικού συστήματος)|περιόδους]] και [[Ομάδα περιοδικού πίνακα|ομάδες]] που μοιράζονται ορισμένες «περιοδικές» φυσικές και χημικές ιδιότητες. Με εξαίρεση κάποια ασταθή και βραχύβια ραδιενεργά χημικά στοιχεία, όλα τα υπόλοιπα χημικά στοιχεία είναι (πλέον) διαθέσιμα [[βιομηχανία|βιομηχανικά]], τα περισσότερα σε υψηλούς βαθμούς καθαρότητας.
 
Το υδρογόνο και το ήλιο είναι ασυζητητί τα πιο άφθονα χημικά στοιχεία στο [[σύμπαν]]. Ωστόσο, ο σίδηρος είναι το πιο άφθονο χημικό στοιχείο (κατά [[μάζα]]) στη Γη, ενώ το οξυγόνο είναι το πιο άφθονο χημικό στοιχείο στο [[Γήινος φλοιός|γήινο φλοιό]]<ref> Los Alamos National Laboratory (2011). "Periodic Table of Elements: Oxygen". Los Alamos, New Mexico: Los Alamos National Security, LLC. Retrieved 7 May 2011.</ref>. Παρόλο που όλες οι γνωστές χημικές ουσίες αποτελούνται από αυτά τα χημικά στοιχεία, η ίδια η [[ύλη]] υποθέτεται ότι αποτελεί μόλις το 15% της συνολικής ποσότητας μάζας του σύμπαντος. Το υπόλοιπο πιστεύεται ότι αποτελείται από [[σκοτεινή ύλη]], ένα εύρος ουσιών με σύνθεση σε μεγάλο βαθμό άγνωστη και μη μη αποτελούμενη από χημικά στοιχεία (τουλάχιστον όπως τα ξέρουμε ως τώρα), εφόσον δεν περιέχουν πρωτόνια, [[νετρόνιο|νετρόνια]] και [[ηλεκτρόνιο|ηλεκτρόνια]]<ref>Oerter, Robert (2006). The Theory of Almost Everything: The Standard Model, the Unsung Triumph of Modern Physics. Penguin. p. 223. ISBN 978-0-452-28786-0.</ref>. Η σκοτεινή ύλη μπορεί επίσης να περιλαμβάνει κανονική [[βαρυόνιο|βαρυονική]] μάζα και [[νετρίνο|νετρίνα]].
 
Όταν [[2 (αριθμός)|δύο (2)]] ή περισσότερα διακριτά χημικά στοιχεία ενώνονται χημικά, με τα άτομά τους να συγκρατούνται μαζί με [[χημικός δεσμός|χημικούς δεσμούς]], το αποτέλεσμα είναι μια [[χημική ένωση]]. Τα 2/3 των χημικών στοιχείων που βρίσκονται με φυσικό τρόπο στη Γη, μπορούν να βρεθούν στη φύση μὀνο με τη μορφή χημικών ενώσεών τους, αλλά και στο υπόλοιπο 1/3, συνήθως είναι πιο συνηθισμένο να βρεθούν και πάλι με τη μορφή χημικών ενώσεών τους. Οι χημικές ενώσεις αποτελούνται από χημικά στοιχεία που συνδυάζονται μόνο σε αναλογίες [[φυσικός αριθμός|φυσικών αριθμών]], όπως στο [[νερό]], στο [[χλωριούχο νάτριο|μαγειρικό αλάτι]] και σε ορυκτά, όπως ο [[χαλαζίας]] και ο [[ασβεστίτης]]. Αυτό επιτρέπει την εξαγωγή [[χημικός τύπος|χημικών τύπων]] που αντιπροσωπεύουν αυτές τις χημικές ενώσεις. Ωστόσο, οι χημικοί δεσμοί ανάμεσα σε πολλούς τύπους χημικών στοιχείων έχουν ως αποτέλεσμα σε ορισμένα [[κρύσταλλος|κρυσταλλικά]] [[στερεό|στερεά]] και σε ορισμένα μεταλλικά [[κράμα|κράμαρτα]], οι αναλογίες ατόμων τους να μη δίνουν συγκεκριμένους χημικούς τύπους. Σχετικά καθαρά δείγματα ελεύθερων χημικών στοιχείων είναι ασυνήθιστα στη φύση.
 
== Συμβολισμός χημικών στοιχείων ==