|
Η '''Φερράρα''' ([[ιταλικά|ιταλ]]. ''Ferrara'' ({{audio|It-Ferrara.ogg|<small>ακούστε</small>}})) είναι πόλη της [[Ιταλία|Ιταλίας]] στην [[Εμίλια-Ρομάνια]] πρωτεύουσα της ομώνυμης [[Φερράρα (επαρχία)|επαρχίας της Φερράρα]]. Βρίσκεται 50 χμ βόρεια-βορειανατολικά της [[Μπολόνια]], πάνω στον Βολάνο, κανάλι-παραπόταμο του [[Πάδος|Πάδου]] ο οποίος ρέει 10 χμ βορειότερα από την πόλη. Η πόλη διαθέτει πλατιούς δρόμους και κοσμείται από πολυάριθμα παλάτια πολλά από τα οποία χρονολογούνται από τον 14ο και τον 15ο αιώνα, όταν φιλοξενούσε την Αυλή του Οίκου του Έστε. Για την ομορφιά και την πολιτιστική σημασία της έχει χαρακτηρισθεί από την UNESCO [[Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς]]. Η σύγχρονη εποχή έχει φέρει μια αναβίωση της βιομηχανικής δραστηριότητας. Η Φερράρα είναι πάνω στον κύριο σιδηροδρομικό άξονα από την Μπολόνια προς την [[Πάντοβα]] και τη [[Βενετία]] και έχει διακλαδώσεις προς τη [[Ραβέννα]], το Πότζιο Ρούσκο και το Κοντιγκόρο. Το 2006, χάρις στη σπουδαία ιστορική σημασία της, η Φερράρα έγινε η έδρα του Ιταλικού [[Ερμιτάζ|Μουσείου Ερμιτάζ]]. Είναι η πέμπτη πόλη στον κόσμο, που συνδέθηκε με το Ρωσικό μουσείο. Από την ένωση αυτή γεννήθηκε το Ιδρυμαίδρυμα Ερμιτάζ Ιταλίας.
==Ιστορία==
Η αρχή της Φερράρας είναι αβέβαιη, πιθανότατα αποικήθηκε από τους κατοίκους των [[λιμνοθάλασσα|λιμνοθαλασσών]] στο στόμιο του [[Πάδος|ποταμού Πάδου]]. Υπάρχουν δύο αρχικά κέντρα εγκατάστασης, ένα γύρω από τον καθεδρικό και το άλλο, το castrum bizantino, η περιοχή Σαν Πιέτρο, στην απέναντι όχθη, όπου ο Πριμάρο εκβάλλει στο κανάλι Βολάνο. H Φερράρα εμφανίζεται για πρώτη φορά σε ένα έγγραφο του [[Λομβαρδοί|Λομβαρδού]] βασιλιά Δεσιδέριου του 753 μ.Χ., ως πόλη που αποτελεί τμήμα του [[Ραβέννα|Εξαρχάτου της Ραβέννας]]. Ο Δεσιδέριος ενεχυρίασε ένα Λομβαρδικό ducatus ferrariae (΄΄Δουκάτο της Φερράρας΄΄) το 757 στον Πάπα Στέφανο Β΄. Μετά το 984 ήταν [[Φεουδαλισμός|φέουδο]] του Τεντάλντο, κόμη της Μόντενα και της Κανόσα, ανηψιού του αυτοκράτορα [[Όθων Α΄, Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας|Οθωνα Α΄]]. Στη συνέχεια έγινε ανεξάρτητη και το 1101 καταλήφθηκε με πολιορκί από την κόμισσα [[Ματθίλδη της Κανόσα|Ματθίλδη]]. Την εποχή αυτή κυριαρχούσαν μερικές μεγάλες οικογένειες, ανάμεσά τους η επιφανής οικογένεια Αντελάρντι (ή Αλεάρντι).
Το 1146 ο Γουλιέλμος Β΄Αντελάρντι, ο τελευταίος του Οίκου των Αντελάρντι, πέθανε και η περιουσία του περιήλθε, ως [[ο θεσμός της προίκας|προίκα]] της ανηψιάςανιψιάς του Μαρσεζέλας στον Ομπίτσο Α΄των Εστε. υπήρχε μεγάλη εχθρότητα ανάμεσα στη νεοφερμένη οικογένεια και την επιφανή οικογένεια Σαλινγκουέρα, αλλά μετά από μεγάλες διαμάχες ο Ατσο Ζ΄των Εστε αναγορεύθηκε ισόβιος podesta το 1242. Το 1259 συνέλαβε σε μάχη αιχμάλωτο τον Ετσελίνο της [[Βερόνα]]ς. Τον διαδέχθηκε ο εγγονός του Ομπίτσο Β΄(1264 - 1293) που έγινε από το λαό ισόβιος άρχοντας της πόλης. Από τότε και στο εξής ο Οίκος των Εστε εγκαταστάθηκε στη Φερράρα. Το 1289 εκλέχτηκε επίσης άρχοντας της Μόντενα και ένα χρόνο αργότερα έγινε άρχοντας του Ρέτζιο. Ο Νικολό Γ΄(1393 - 1441) υποδέχθηκε πολλούς [[Πάπας|πάπες]] με μεγάλη μεγαλοπρέπεια, ιδιαίτερα τον Ευγένιο Δ΄, που έκανε εδώ ένα συνβούλιοσυμβούλιο το 1438. Ο γιος του Μπόρσο έλαβε τον τίτλο του δούκα των αυτοκρατορικών φέουδων της Μόντενα και του Ρέτζιο από τον Αυτοκράτορα Φρειδερίκο Γ΄το 1452 (χρονιά που γεννήθηκε εδώ ο [[Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα]]) και το 1471 έγινε δούκας της Φερράρας από τον [[Πάπας Παύλος Β΄|Πάπα Παύλο Β΄]]. Ο Ερκολε Α΄(1471 - 1505) διεξήγαγε ένα πόλεμο με τη [[Βενετία]] και επαύξησε το μεγαλείο της πόλης.
===Αναγέννηση===
Επί της βασιλείας του Ερκολε ντ' Εστε Α΄, ενός από τους σημαντικότερες προστάτες των τεχνών στην Ιταλία του τέλους του 15ου και των αρχών του 16ου αιώνα μετά τους [[Οίκος των Μεδίκων|Μεδίκους]], η Φερράρα εξελίχθηκε σε κέντρο πολιτισμού, φημισμένο για τη μουσική καθώς και για τις εικαστικές τέχνες. Οι ζωγράφοι δημιούργησαν δεσμούς με Φλαμανδούς καλλιτέχνες και τις τεχνικές τους, ανταλλάσσοντας επιρροές στις επιλογές χρωμάτων και συνθέσεων. Στη Φερράρα έρχονταν συνθέτες από πολλά μέρη της Ευρώπης, ιδιαίτερα τη Γαλλία και τη [[Φλάνδρα]]. Ο [[Ζοσκέν ντε Πρε]] έργάστηκεεργάστηκε για ένα διάστημα για το Δούκα Ερκολε (δημιουργώντας τη Missa Hercules dux Ferrariae, που έγραψε γι'αυτόν), ο Γιάκομπ Όμπρεχτ ήρθε στη Φερράρα δυο φορές (και πέθανε κατά την εκδήλωση [[μαύρη πανώλη|πανούκλας]] εκεί το 1505) και ο Αντουάν Μπρυμέλ υπηρέτησε ως πριγκιπικός μουσικός από το 1505. Ο Αλφόνσο Α΄, γιος του Έρκολε, ήταν επίσης σπουδαίος μαικήνας. H προτίμησή του για την οργανική μουσική είχε ως αποτέλεσμα να γίνει η Φερράρα σημαντικό κέντρο συνθέσεων για λαούτο. Η αρχιτεκτονική της Φερράρας επωφελήθηκε από την ιδιοφυΐα του Μπιάτζιο Ροσέττι, που του ζητήθηκε το 1484 να επανασχεδιάσει το σχέδιο της πόλης. Η Αddizione Erculea είναι ένα από τα σημαντικότερα και ωραιότερα παραδείγματα αναγεννησιακής πολεοδόμησης και συνέβαλε στην επιλογή της Φερράρας ως [[Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς]] της UNESCO.
O Αλφόνσο παντρεύτηκε τη διαβόητη [[Λουκρητία Βοργία]] και συνέχισε με επιτυχία τον πόλεμο με τη Βενετία. Το 1509 [[θρησκευτικές ποινές|αφορίστηκε]] από τον [[Πάπας Ιούλιος Β΄|Πάπα Ιούλιο Β΄]] και κατανίκησε τον παπικό στρατό το 1512, υπερασπιζόμενος τη [[Ραβέννα]]. Kατάφερε πάντως να κάνει ειρήνη με τους επόμενους πάπες. Ήταν ο προστάτης του [[Λοντοβίκο Αριόστο|Αριόστο]] από το 1518 και μετά. Η Λουκρητία, που πέθανε το 1519 είναι, όπως και άλλα μέλη του οίκου των ΕστεΈστε, θαμμένη στη μονή του Κόρπους Ντόμινι. Ο γιος του Αλφόνσο Ερκολε Β΄ παντρεύτηκε τη Ρενέ της Γαλλίας, κόρη του [[Λουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκου ΙΒ΄ της Γαλλίας]], και εξωράισε τη Φερράρα στη διάρκεια της βασιλείας του (1534 - 1559).
Ο γιόςγιος του ΑλφόνσοΑλφόνσου Β΄παντρεύτηκεΒ΄ παντρεύτηκε τη Λουκρητία, κόρη του μεγάλου δούκα [[Κόζιμο Α΄ των Μεδίκων|Κόζιμο Α΄της Τοσκάνης]], κατόπιν τη Βαρβάρα, αδελφή του αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού Β΄και τελικά τη Μαργαρίτα Γκοντσάγκα, κόρη του δούκα της Μάντοβα. ΕφθασεΈφθασε τη δόξα της Φερράρας στο ανώτατο σημείο της και ήταν ο προστάτης του [[Τορκουάτο Τάσσο]], του Γκουαρίνι και του Κρεμονίνι - ευνοώντας, όπως πάντα έκαναν οι πρίγκιπες του οίκου του, τις τέχνες και τις επιστήμες. Επί της βασιλείας του Αλφόνσο Β΄ η Φερράρα για μια ακόμη φορά ανέπτυξε μια πλούσια αυλή με ένα εντυπωσιακό μουσικό ίδρυμα, ανταγωνιζόμενη στην Ιταλία μόνο από τη γειτονική πόλη της [[Βενετία]]ς και τα παραδοσιακά μουσικά κέντρα όπως η Ρώμη, η [[Φλωρεντία]] και το [[Μιλάνο]]. Συνθέτες όπως ο Λουτσάσκο Λουτσάσκι, ο [[Λοντοβίκο Αγκοστίνι]] και αργότερα ο [[Κάρλο Τζεζουάλντο]] αντιπροσώπευαν την [[Αβάν-γκαρντ|πρωτοποριακή]] τάση των εκεί συνθετών, γράφοντας για ταλαντούχους βιρτουόζους ερμηνευτές, όπως το περίφημο concerto di donne - τις τρεις βιρτουόζες τραγουδίστριες Λάουρα Παβεράνα, Αννα Γκουαρίνι και Λίβια ντ'Αρκο. Ο Βιντσέντζο Γκαλιλέι εγκωμίασε το έργο του Λουτσάσκι και ο Τζιρόλαμο Φρεσκομπάλντι σπούδασε μαζί του. Η πόλη επηρεάστηκε σοβαρά από το σεισμό του 1570. Ο Αλφόνσο δεν είχε νόμιμο άρρενα διάδοχο και το 1597 η Φερράρα διεκδικήθηκε ως χηρεύον φέουδο από τον Πάπα Κλήμη Η΄ και τον Κομάτσιο.
===Νεότερη ιστορία===
====Ιστορία====
Το Καστέλο Εστένσε είναι μια μεσαιωνική κατασκευή με τάφρο στο κέντρο της πόλης με τέσσερις γωνιακούς πύργους. Στις 3 Μαΐου 1385 οι κάτοικοι της Φερράρας, οδηγημένοι στην απόγνωση από τους φόρους και τις πλημμύρες που τους είχαν καταστρέψει, πήγαν στο ανάκτορο του Μαρκήσιου Νικολό Β΄ ντ’ Εστε να συμβουλευθούν τον Τομάσο ντα Τορτόνα, τον ανώτερο αξιωματούχο, που θεωρείτο υπεύθυνος για αυτή τη σοβαρή κατάσταση. Ο Νικολό προσπάθησε να ηρεμήσει την εξέγερση όλη την ημέρα, αλλά το απόγευμα ήταν σαφές ότι το πνεύμα του λαού γινόταν όλο και πιο εξοργισμένο και η ίδια η ασφάλεια των Εστε έμπαινε σε κίνδυνο. Δόθηκε λοιπόν η διαταγή να κληθεί ο σε δυσμένεια Τομάσο, που εξομολογήθηκε, μετάλαβε και κατόπιν δόθηκε στο πλήθος, που κυριολεκτικά τον έκανε κομμάτια. Αυτό το επεισόδιο, που επέφερε αργότερα τη θανάτωση των ηγετών της εξέγερσης, έπεισε το Μαρκήσιο ότι το ανάκτορο της οικογένειας (που σήμερα είναι το Παλάτσο Κομμουνάλε) ήταν ανεπαρκές να εγγυηθεί την ασφάλεια των ευγενών σε περίπτωση ταραχών. Έδωσε λοιπόν εντολή για την κατασκευή ενός αμυντικού φρουρίου στη βόρεια πλευρά του Παλάτσο, αναθέτοντας το έργο στον αρχιτέκτονα Μπαρτολίνο ντα Νοβάρα. Αυτός χρησιμοποίησε ένα προϋπάρχοντα πύργο (Τόρε ντέι Λεόνι), που ήταν τμήμα των αμυντικών τειχών. Ο πύργος συνδέθηκε με τείχη με άλλους τρεις που χτίστηκαν για το έργο. Μεταξύ της κατοικίας των Έστε και του νέου φρουρίου κατασκευάστηκε μία εναέρια διάβαση (πιθανόν από ξύλο) για να τους επιτρέπει να διαφεύγουν από το ένα στο άλλο. Καθώς η πόλη μεγάλωσε τα τείχη μετατοπίστηκαν, έτσι η αμυντική λειτουργία του κάστρου έγινε λιγότερο σημαντική και άρχισαν να κτίζονται διαμερίσματα στο εσωτερικό του, που τώρα θεωρείτο παράρτημα του αυλικού ανακτόρου. Από την εποχή του Ερκολε Α΄ ντ’ Εστε (1471 – 1505) και μετά υπάρχουν πολλές καταγραφές κατασκευής διαμερισμάτων και μεγέθυνσης και ενίσχυσής τους. Οι οριστικές εργασίες τροποποίησης παραγγέλθηκαν από τον ΕρκολεΈρκολε Β΄ μετά από μια φωτιά το 1544, που είχε καταστρέψει το προηγούμενο οίκημα. Ο αρχιτέκτονας Τζιρολάμο ντα Κάρπι έδωσε στο κάστρο την εξωτερική εμφάνιση που μπορούμε ακόμη να δούμε σήμερα, αν και το εσωτερικό έχει μετασχηματιστεί αρκετές φορές διαμέσου των αιώνων. Μετά τη μετακίνηση των Έστε στη Μόντενα, το κάστρο έγινε κατοικία του Παπικού Αντιπρόσωπου, που διοικούσε τα εδάφη της Φερράρας σαν πολιτικός διοικητής (για μέγιστη θητεία τεσσάρων ετών). Το 1860 η Φερράρα προσαρτήθηκε στο Βασίλειο της Ιταλίας. Το κάστρο, κρατική ιδιοκτησία πια, αγοράσθηκε από την Επαρχία της Φερράρας που το χρησιμοποίησε σαν έδρα της Νομαρχίας. Με τα χρόνια το Κάστρο υπέστη πολλά μικρά επισκευαστικά έργα, ιδιαίτερα μεταξύ 1910 και 1930, οπότε έγιναν μερικές πολύ αμφισβητήσιμες απόπειρες. Το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το κάστρο υπέστη σοβαρές ζημιές από αεροπορικούς βομβαρδισμούς, έτσι ανακατασκευάστηκε μερικά το 1946. Το 1999 με πρωτοβουλία της επαρχιακής διοίκησης ξεκίνησε το πρόγραμμα ΄΄Το Κάστρο για την Πόλη΄΄, που δρομολόγησε την πλήρη αποκατάσταση του κάστρου, που ολοκληρώθηκε το 2006. Ένας από τους πύργους υπέστη ζημιές από το σεισμό στη Βόρεια Ιταλία το Μάιο του 2012.
====Υπόγεια====
===Παλάτια===
Η Φερράρα έχει πολλά παλάτια της πρώιμης Αναγέννησης, που συνήθως διατηρούν διακοσμήσεις από τερακότα. Λίγες εξ ίσου μικρές πόλεις της Ιταλίας έχουν τόσο πολλά, αν και τα περισσότερα είναι συγκριτικά μικρά σε μέγεθος. ΜερταξύΜεταξύ αυτών πρέπει να επισημανθούν εκείνα στη βόρεια συνοικία (ιδιαίτερα τα τέσσερα στη διασταύρωση των δύο κεντρικών δρόμων της) που προστέθηκε από τον Ερκολε Α΄το 1492 - 1505, από τα σχέδια του Μπιάτζιο Ροσέτι και ονομάζεται από τότε Addizione Erculea.
===Παλάτσο ντέι Ντιαμάντι===
===Κάζα Ρομέι===
Η Κάζα Ρομέι είναι το καλύτερα διατηρημένο Αναγεννησιακό κτίριο στη Φερράρα. Ηταν η κατοικία του Τζιοβάννι Ρομέι, που συνδέθηκε με την οικογένεια Εστε μέσω γάμου με την Πολισένα ντ'Εστε και πιθανόν έργο του αρχιτέκτονα της αυλής Πιέτρο Μπόνο Μπρασάβολα. Δεν έπεσε σε παρακμή γιατί κληρονομήθηκε από τις μοναχές του τάγματος Κόρπους Ντόμινι, που έζησαν εκεί χωρίς να κάνουν καμμίακαμία αλλαγή στην κατασκευή του. ΕχειΈχει διασωθεί το μεγαλύτερο μέρος της διακόσμησης στα εσωτερικά δωμάτια. Υπάρχουν κύκλοι τοιχογραφιών στη Σάλα ντέλε Σίμπιλε (Δωμάτιο των [[Σίβυλλα|Σιβυλλών]]), με το πρωτότυπο τζάκι της από τερακότα που φέρει το οικόσημο του Τζιοβάννι Ρομέι, στη διπλανή Σαλέτα ντέι Πρόφιτι (Δωμάτιο των Προφητών), που απεικονίζουν αλληγορίες από τη Βίβλο και σε άλλα δωμάτια, μερικές από τις οποίες είχαν ανατεθεί από τον καρδινάλιο Ιππολίτο ντ'Εστε και ζωγραφισθεί από από τη σχολή των Καμίλλο και Τσέζαρε Φιλίππι (16ος αιώνας).
===Παλάτσο Σιφανόια===
Η Μονή Κόρπους Ντόμινι περιέχει τάφους του Οίκου των Εστε, μεταξύ αυτών των Αλφόνσο Α΄, Αλφόνσο Β΄, Ερκολε Α΄, Ερκολε Β΄, καθώς επίσης της [[Λουκρητία Βοργία|Λουκρητίας Βοργία]], της Ελεονώρας της Αραγόνας και πολλών άλλων.
===ΕβραικάΕβραϊκά===
Η [[Συναγωγή]] και το Εβραικό Moυσείο της Φερράρας βρίσκονται στην καρδιά του μεσαιωνικού κέντρου, κοντά στον καθεδρικό και στο Καστέλο Εστένσε. Αυτός ο δρόμος ήταν τμήμα της Εβραικής Συνοικίας, στην οποία οι Εβραίοι διαχωρίστηκαν από τον υπόλοιπο πληθυσμό της Φερράρας από το 1627 μέχρι το 1859.
===Αλλα===
Αλλα αξιοθέατα είναι η Πιάτσα Αριοστέα, το Δημοτικό Θέατρο, η Τσερτόζα, οι εκκλησίες της Σάντα Μαρία ιν Βάντο, του Αγ. Λουκά, του Αγ. Βενέδικτου, του Αγ. Καρόλου, του Αγ. Χριστόφορου, του Αγ. Δομήνικου, του Αγ. Φραγκίσκου, του Αγ. Γεωργίου, του Αγ. Παύλου και του Αγ. Ρομανού, το σπίτι του ποιητή [[Λοντοβίκο Αριόστο]] (χτισμένο από τον ίδιο μετά το 1526 και στο οποίο πέθανε το 1532), οι κήποι Μασάρι, η μονή Σαντ'Aντόνιο ιν Πολεζίνε, το Παλάτι του Λουντοβίκο ιλ Μόρο και η Παλατσίνα ντι Μαρφίζα ντ'Εστε.
==ΕβραικήΕβραϊκή Κοινότητα==
Η ΕβραικήΕβραϊκή κοινότητα της Φερράρας είναι η μόνη στην [[Εμίλια Ρομάνια]] με συνεχή παρουσία από το [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] μέχρι σήμερα. Επαιξε σημαντικό ρόλο όταν η Φερράρα απέλαυε τη μεγαλύτερη λαμπρότητά της το 15ο και 16ο αιώνα, με το δούκα Ερκολε ντ'Εστε. Η κατάσταση των Εβραίων επιδεινώθηκε το 1598, όταν η δυναστεία Εστε μετοίκησε στη Μόντενα και η πόλη πέρασε υπό παπικό έλεγχο. Η ΕβραικήΕβραϊκή συνοικία, που βρισκόταν σε τρεις δρόμους, που σχημάτιζαν ένα τρίγωνο κοντά στον καθεδρικό, έγινε [[γκέτο]] το 1627. Εκτός από λίγα χρόνια υπό το [[Ναπολέων|Ναπολέοντα]] και κατά την επανάσταση του 1848, το γκέτο διατηρήθηκε μέχρι την [[Ιταλική ενοποίηση]] το 1859.
Το 1799 η ΕβραικήΕβραϊκή κοινότητα έσωσε την πόλη από τη λεηλασία από στρατεύματα της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Αγίας Ρωμαικής Αυτοκρατορίας]]. Την άνοιξη του 1799 η πόλη είχε πέσει στα χέρια της [[Γαλλία|Γαλλικής Δημοκρατίας]], που εγκατέστησε εκεί μια μικρή φρουρά. Στις 15 Απριλίου ο Στρατάρχης Γιόχαν φον Κλενάου πλησίασε το φρούριο με μια μικρή μεικτή δύναμη Αυστριακού ιππικού, πυροβολικού και πεζικού, ενισχυμένη από Ιταλούς εξεγερμένους χωρικούς, υπό τη διοίκηση του Κόμη Αντόνιο ΜΠαρντανιάντ και απαίτησε τη συνθηκολόγησή του. Ο διοικητής αρνήθηκε. Ο Κλενάου απέκλεισε την πόλη, αφήνοντας μια μικρή ομάδα πυροβολικού και πεζικού να συνεχίσει την πολιορκία.Τις τρεις επόμενες μέρες ο Κλενάου περιπολούσε στην ύπαιθρο, καταλαμβάνοντας τα γύρω στρατηγικά σημεία Λαγκοσκούρο, Μποργκοφόρτε και το φρούριο Μιράντολα. Η πολιορκημένη φρουρά έκανε αρκετές εξόδους από την Πύλη του Αγίου Παύλου, που απωθήθηκαν από τους στασιαστές χωρικούς. Οι Γάλλοι επεχείρησαν δύο διασώσεις του υπό πολιορκία φρουρίου. Στην πρώτη στις 24 Απριλίου μια δύναμη 400 Μοντενέζων αναχαιτίστηκε στη Μιράντολα και στη δεύτερη ο Στρατηγός Μονρισάρ προσπάθησε να άρει τον αποκλεισμό της πόλης προελαύνοντας με μια δύναμη 4.000. Τελικά, στο τέλος του μήνα, έφθασε μια φάλαγγα υπό τον Πιέρ-Ωγκυστέν Υλέν και ανακούφισε το φρούριο. Ο Κλενάου κατέλαβε την πόλη στις 21 Μαίου και τοποθέτησε φρουρά ένα μικρό τάγμα. Οι Εβραίοι κάτοικοι της Φερράρας πλήρωσαν 30.000 [[δουκάτο(νόμισμα)|δουκάτα]] για να αποτρέψουν τη λεηλασία της πόλης από τις δυνάμεις του Κλενάου. Αν και ο Κλενάου έλεγχε την πόλη οι Γάλλοι κατείχαν ακόμη το φρούριό της. Αφού έκανε την τυπική έκκληση για παράδοση στις 8.00 που δεν έγινε δεκτή, ο Κλενάου διέταξε ένα καταιγισμό όλμων και οβίδων. Αφού δύο καταστήματα πήραν φωτιά ο διοικητής κληθηκε πάλι να παραδοθεί. Υπήρξε κάποια καθυστέρηση αλλά η σημαία της ανακωχής εστάλη στις 21.00 και η συνθηκολόγηση συνήφθη στις 1.00 της επόμενης μέρας. Καταλαμβάνοντας το φρούριο ο Κλενάου βρήκε 75 καινούρια πυροβόλα, πυρομαχικά και προμήθειες έξι μηνών.
Η φασιστική κυβέρνηση του [[Μπενίτο Μουσολίνι|Μουσολίνι]] θέσπισε φυλετικούς νόμους το 1938, που επανέφεραν το διαχωρισμό των Εβραίων και κράτησαν μέχρι το τέλος της Ναζιστικής κατοχής. Κατά το [[Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος|Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο]] 96 από τους 300 Εβραίους της Φερράρας εκτοπίστηκαν σε Ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και θανάτου και επέζησαν μόνο πέντε. Ο Ιταλοεβραίος συγγραφέας Τζόρτζιο Μπασάνι ήταν από τη Φερράρα. Το περίφημο βιβλίο του ΄΄Ο κήπος των Φίντσι-Κοντίνις΄΄ έγινε ταινία το 1970 από το [[Βιτόριο ντε Σίκα]]. Κατά το Β΄Π.Π. το Καστέλο Εστένσε, δίπλα στο Κόρσο Ρόμα, σήμερα γνωστό ως Corso Martiri della Liberta ( Oδός Μαρτύρων της Ελευθερίας), ήταν ο τόπος μιας διαβόητης σφαγής το 1943.
==Πολιτισμός==
===Λογοτεχνία===
Οι Αναγεννησιακοί λογοτέχνες και ποιητές [[Τορκουάτο Τάσσο]] (συγγραφέας του ΄΄Απελευθερωμένη Ιερουσαλήμ΄΄), [[Λουντοβίκο Αριόστο]] (συγγραφέας του ρομαντικού επικού ποιήματος ΄΄Μαινόμενος Ορλάνδος΄΄) και Ματτέο Μαρία Μποιάρντο (συγγραφέας του πομπώδους ποιήματος ιπποτισμού και ειδυλλίου ΄΄΄΄Ερωτευμένος Ορλάνδος΄΄), έζησαν και έγραψαν στην αυλή της Φερράρας το 15ο και 16ο αιώνα. Η ΄΄Βίβλος της Φερράρας΄΄ ήταν μια έκδοση του 1553 της [[Ισπανοεβραϊκή γλώσσα|ΙσπανοεβραικήςΙσπανοεβραϊκής]] μετάφρασης του [[Τανάκ]], που χρησιμοποιούσαν οι [[Σεφαρδίτες]] Εβραίοι. Χρηματοδοτήθηκε και έγινε από το Γιομ-Τομπ μπεν Λεβί Ατίας (τον Ισπανό εκχριστιανισμένο Εβραίο Χερόνιμο ντε Βάργκας, ως τυπογράφο) και τον Αβραάμ μπεν Σολομόν Οϋσκουε (τον Πορτογάλο Εβραίο Ντουάρτε Πινχέλ, ως μεταφραστή) και αφιερώθηκε στον Ερκολε Β΄ντ'Εστε. Τον 20ό αιώνα η Φερράρα ήταν κατοικία και τόπος εργασίας του συγγραφέα Τζόρτζιο Μπασάνι, γνωστού για τα μυθιστορήματά του που διασκευάστηκαν για τον κινηματογράφο ( ΄΄Οι κήποι των Φίντσι-Κοντίνις΄΄, ΄΄Μακριά Νύχτα του 1943΄΄). Στο ιστορικό μυθιστόρημα η Βρεταννίδα συγγραφέας Σάρα Ντάναντ τοποθετεί το μυθιστόρημά της ΄΄Ιερές καρδιές΄΄ του 2009 σε ένα γυναικείο μοναστήρι στη Φερράρα.
===Ζωγραφική===
|
