Ναός Επικούριου Απόλλωνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''ναός του Επικούριου Απόλλωνα''' στις Βάσσες της [[Φιγαλεία|Φιγαλείας]]ς είναι ένας από τους σπουδαιότερους και επιβλητικότερους της αρχαιότητας. Αφιερώθηκε από τους Φιγαλείς στον [[Απόλλωνας|Απόλλωνα]] διότι τους βοήθησε να ξεπεράσουν μια επιδημία πανώλης. Ο ναός υψώνεται επιβλητικά στα 1.130 μέτρα, στο κέντρο της [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]], πάνω στα βουνά μεταξύ [[Ηλεία|Ηλείας]]ς, [[Αρκαδία|Αρκαδίας]]ς και [[Μεσσηνία|Μεσσηνίας]]ς και βρίσκεται 14 χλμ. νότια της [[Ανδρίτσαινα|Ανδρίτσαινας]]ς και 11 χλμ. βορειοανατολικά των [[Περιβόλια Αρκαδίας|Περιβολίων]]. Ο ναός ανεγέρθηκε το δεύτερο μισό του 5ου αιώνα π.Χ. (420-410 π.Χ;) και αποδίδεται στον [[Ικτίνος|Ικτίνο]], τον αρχιτέκτονα του [[Παρθενώνας|Παρθενώνα]]. Το μνημείο αυτό με την πανανθρώπινη σημασία και συνάμα ένα από τα καλύτερα σωζόμενα της κλασικής αρχαιότητας ήταν το πρώτο στην [[Ελλάδα]] που περιλήφθηκε στα [[Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Ουνέσκο]] το [[1986]]. Τμήμα της ζωφόρου του ναού αποσπάστηκε το [[1814]] και εκτίθεται στο [[Βρετανικό Μουσείο]] στο [[Λονδίνο]].

Ο αρχαίος περιηγητής [[Παυσανίας]] που τον επισκέφθηκε, θαμπώθηκε από την ομορφιά του και τον κατέταξε δεύτερο μετά της [[Τεγέα|Τεγέας]]ς σε κάλλος και αρμονία. Ο ναός ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους κλασικούς ναούς της αρχαιότητας γιατί δεν εμφανίζει ανατολικομεσημβρινό προσανατολισμό αλλά είναι κατασκευασμένος με διεύθυνση από βορά προς νότο λόγω οικονομίας του χώρου ή για λατρευτικούς λόγους που συνδέονται με τις παραδόσεις των Αρκάδων μιας και άλλοι ναοί της περιοχής φέρουν ίδιο προσανατολισμό <ref name="Ministry">[http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1142 Υπουργείο Πολιτισμού: Ναός Επικούριου Απόλλωνα]</ref>.

[[Αρχείο:Dodwell_Temple_of_Apollo_EpicuriusDodwell Temple of Apollo Epicurius.jpg|thumb|right|200px|Ο Ναός το 1821 (Dodwell Edward).]]

Στις αρχές του 19ου αιώνα η [[ζωφόρος]] ανασκάφηκε από τα ερείπια και δόθηκε προς πώληση. Τελικά αγοράστηκε από την βρετανική κυβέρνηση<ref name="BM"> The Trustees of the British Museum, ''British Museum Guide'', "Greek & Roman Antiquities: Bassae Room", p. 76, British Museum Publications limited, London 1978.</ref>. Στην αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική η ζωφόρος κοσμούσε το εξωτερικό του ναού αλλά στις Βάσσες η ζωφόρος περιέτρεχε το εσωτερικό του σηκού. Η ζωφόρος αναπαριστά δύο θέματα: τη μάχη ανάμεσα στους Έλληνες, με αρχηγό τον [[Ηρακλής|Ηρακλή]] (διακρίνεται από τη λεοντή του) και τις [[Αμαζόνες]] και τη μάχη μεταξύ [[Λαπίθες|Λαπιθών]] και [[Κένταυρος|Κενταύρων]]. Το δεύτερο ήταν συχνό θέμα στην αρχαιοελληνική τέχνη και εμφανίζεται στις μετόπες του [[Παρθενώνας|Παρθενώνα]]. Εδώ οι γυναίκες των Λαπιθών απεικονίζονται να κρατούν σφιχτά τα μικρά παιδιά τους καθώς προσπαθούν να αντισταθούν στους Κενταύρους.

Τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στη Ζάκυνθο, με τη συγκατάθεση του Βελή πασά, που είχε δωροδοκηθεί για το σκοπό αυτό. Το 1814 η ζωφόρος αγοράστηκε με εντολή του Αγγλου αντιβασιλιά πρίγκηπα Γεωργίου και το 1815 κατέληξε στο Βρετανικό Μουσείο. Ο Άγγλος διανοούμενος Christian Muller χαρακτήρισε την υφαρπαγή των μνημείων πράξη βανδαλισμού, αντίστοιχη με αυτή του λόρδου Έλγιν <ref name="Sch">[http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/naoi/Basses/Apollon,%20Basses.2.htm Ιστοχώρος για τον Επικούριο Απόλλωνα]</ref>.