Χανς Μπάλντουνγκ Γκριν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|σύζυγος = Margarethe Herlin

}}

 

Πέρασε τέσσερα χρόνια στη [[Νυρεμβέργη]] ως μαθητής του [[Άλμπρεχτ Ντύρερ]] (1471-1528), προτού εγκατασταθεί στο [[Στρασβούργο]], όπου έγινε μέλος του Σωματείου Ζωγράφων του Αγίου Λουκά. Ενώ τα ειδυλλιακά και ρομαντικά του έργα δανείζονται στοιχεία από τη [[Γοτθική τέχνη|γοτθική]] παράδοση, τα [[Μυθολογία|μυθολογικά]] και [[Αλληγορία|αλληγορικά]] του έργα, με τα αισθησιακά γυναικεία γυμνά τους, παρουσιάζουν περισσότερο [[Αναγεννησιακός ουμανισμός|ουμανιστικό]] χαρακτήρα. Ορισμένες από τις πιο περίπλοκες συνθέσεις του φιλοτεχνήθηκαν στο στυλ που αργότερα έγινε γνωστό ως [[Μανιερισμός]]. Κατά τη διάρκεια του σημαντικότερου τμήματος της καριέρας του, ο Μπάλντουνγκ ζωγράφισε πίνακες που επρόκειτο να κοσμίσουν Άγιες Τράπεζες, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται το αριστούργημά του για τον Καθεδρικό Ναό του [[Φράιμπουργκ]], θρησκευτικά θέματα και πορτραίτα για ιδιώτες. Προς το τέλος της ζωής του επικεντρώθηκε στα κοσμικά θέματα, τα οποία και άντλησε από αρχαίους μύθους, την ιστορία, ακόμη και τον κόσμο της [[Μαγεία|μαγείας]].<ref name="vac"/>

[[Αρχείο:Portrait of a Young Girl - Hans Baldung Grien.png|thumb|200px|right|Πορτραίτο νεαρής κοπέλας.]]

 

Ο Μπάλντουνγκ προερχόταν από επιφανή και καλλιεργημένη οικογένεια του Στρασβούργου, όπου ο πατέρας του υπηρετούσε ως νομικός σύμβουλος του Επισκόπου. Αφού έκανε τα πρώτα του βήματα στη ζωγραφική και τη χαρακτική υπό την εποπτεία ενός ακολούθου του Γερμανού ζωγράφου και χαράκτη [[Μάρτιν Σονγκάουερ]] (Martin Schongauer, 1430-1491), ο Μπάλντουνγκ - του οποίου το ταλέντο είχε ήδη αναπτυχθεί - έπιασε δουλειά στο εργαστήριο του Ντύρερ στη Νυρεμβέργη το 1503. Εκεί, στενοί του σύντροφοι υπήρξαν οι [[Χανς φον Κούλμπαχ]] (Hans von Kulmbach, 1480-1522), [[Χανς Λέοναρντ Σόιφελάιν]] (Hans Leonhard Schäufelein, 1480-1540) και [[Χανς Λόι ντερ Έλτερε]] (Hans Leu der Ältere, 1460–1507). Ίσως επειδή επιθυμούσε να διαφοροποιηθεί από εκείνους - και ίσως από αγάπη για το [[πράσινο]] χρώμα - ξεκίνησε να υπογράφει τα έργα του, αρχικά με ένα [[Αμπέλι|αμπελόφυλλο]] και κατόπιν με τα αρχικά HBG (Grien).<ref name="vac"/>

 

Ο Μπάλντουνγκ απολάμβανε προνομιούχο θέση στο εργαστήριο: αναλάμβανε σημαντικές παραγγελίες για σχεδιασμό παραθύρων για ναούς (για το Ναό του [[Γκροσγκρύντλαχ]] (Großgründlach) το 1505, για το Ναό του Αγίου Λαυρεντίου στη Νυρεμβέργη και για το Ναό του Τιμίου Σταυρού στο [[Γκμουντ]] (Gmund) την επόμενη χρονιά). Τα προνόμια αυτά συνεχίστηκαν κατά την απουσία του Ντύρερ στην [[Ιταλία]] το 1505. Η δραστηριότητά του στον τομέα της χαρακτικής υπήρξε εξίσου σημαντική την περίοδο αυτή. Περιελάμβανε 35 έργα χαρακτικής σε [[ξύλο]] για τον ''«Beschlossen Gart des Rosenkranz Maria»'' (Περίφρακτο Κήπο του Ροζαρίου της Παρθένου) του [[Ulrich Pinder]], που εκδόθηκαν το 1505, καθώς και μία συλλογή χαρακτικών γνωστά για την ενέργεια και τη ευφάνταστη θεματολογία τους. Το 1507 ο καλλιτέχνης ζωγράφισε δύο πίνακες που προορίζονταν για Άγιες Τράπεζες κατόπιν παραγγελίας του Καρδιναλίου Άλμπρεχτ του [[Βραδεμβούργο|Βραδεμβούργου]] για το Ναό της [[Χάλλε (Ζάαλε)|Χάλλε]]: την ''«Προσκύνηση των Μάγων»'' (Gemaldegalerie, [[Βερολίνο]]) και τον ''«Άγιο Σεβαστιανό»'' (Μουσείο Νυρεμβέργης). Στα έργα αυτά διακρίνεται η επιρροή των Ντύρερ και [[Λούκας Κράναχ ο πρεσβύτερος|Λουκά Κράναχ του πρεσβύτερου]], ωστόσο επιδεικνύουν μια νέα και πολύ προσωπική χρήση των [[Χρώμα|χρωμάτων]] και των αντιθέσεων.<ref name="vac"/>

 

Κατόπιν ίσως ο Μπάλντουνγκ να ανανέωσε το συμβόλαιό του με το Ντύρερ στη Νυρεμβέργη, ωστόσο είναι σίγουρο πως επέστρεψε στο Στρασβούργο όπου έλαβε δικαιώματα δημότη το [[Πάσχα]] του 1509, καθώς και την αναγνώρισή του από τη Συντεχνία του την επόμενο χρονιά. Στα χνάρια των Ντύρερ και Κράναχ ανέπτυξε ένα τολμηρό στυλ, πολύχρωμο και διακοσμητικό, που μεταφράστηκε σε παραγγελίες από, ανάμεσα σε άλλους, το Μαγράβο Κρίστοφερ του Μπάντεν (''«Αναθηματική Εικόνα»'', Μουσείο Karlsruhe) και τον Erhart Kienig, Διοικητή του Μοναστηρίου του Αγίου Ιωάννη στο Πράσινο Νησί, Στρασβούργο (''«Λειτουργία του Αγίου Γρηγορίου»'', Μουσείο του Κλίβελαντ). Η αισθησιακή δύναμη των ξυλόγλυπτων αυτής της περιόδου, επίσης, βοήθησε στο να χτίσει ο καλλιτέχνης τη φήμη του.<ref name="vac"/>

 

Το Μάιο του 1512, μετά την ολοκλήρωση μίας ''«Σταύρωσης»'' για το Μοναστήρι του Schutteren στο Στρασβούργο (Gemaldegalerie, Βερολίνο), ο Μπάλντουνγκ εγκαταστάθηκε για πέντε χρόνια στο [[Φράιμπουργκ]], όπου ανέλαβε να διακοσμήσει την Αγία Τράπεζα του Καθεδρικού Ναού της πόλης. Το πρώτο έργο του εκεί απεικονίζει τη ''«Στέψη της Παρθένου»'' στο κεντρικό τμήμα και τη ''«Σταύρωση»'' στο πίσω μέρος, πλαισιωμένα από κλείστρα με τις φιγούρες των Αποστόλων [[Απόστολος Πέτρος|Πέτρου]] και [[Απόστολος Παύλος|Παύλου]] και σκηνές από τη ζωή της [[Παναγία|Παναγίας]]. Στην τελευταία περίπτωση, το γλυπτό μέρος της οποίας εκτέλεσε ο [[Χανς Βάιντιτς]] (Hans Weiditz, περ. 1495-1537) κατόπιν σχεδίων του Μπάλντουνγκ, απεικονίζει την ''«Ανάπαυση κατά τη Φυγή στην Αίγυπτο»'', πλαισιωμένη από τον ''«Ευαγγελισμό»'', τη ''«Βάπτιση του Χριστού»'' και τον ''«Ευαγγελιστή Ιωάννη στην Πάτμο»''. Ο Μπάλντουνγκ δημιούργησε μια σειρά από [[Ξυλογραφία|ξυλογραφίες]] και εικονογραφήσεις, καθώς και πίνακες και σκίτσα για τις [[Υαλογραφία|υαλογραφίες]] του Καθεδρικού, τα οποία και ολοκληρώθηκαν στο εργαστήρι του [[Αλσατία|Αλσατού]] [[Χανς Γκίτσμαν φον Ρόπσταϊν]] (Hans Gitschmann von Ropstein).<ref name="vac"/>

 

Μετά την πολύ παραγωγική αυτή περίοδο, ο Μπάλντουνγκ επέστρεψε την άνοιξη του 1517 στο Στρασβούργο, όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του. Έγινε μέλος του Μεγάλου Συμβουλίου της πόλης και υποστηρικτής της [[Μεταρρύθμιση|Μεταρρύθμισης]], η οποία, ωστόσο, δεν είχε μεγάλη επίδραση στα έργα του, καθώς οι εμπνεύσεις του διέθεταν κοσμικό χαρακτήρα. Ο τελευταίος πίνακάς του για Άγια Τράπεζα, το ''«Μαρτύριο του Αγίου Σεβαστιανού»'' το 1522, όπως και η παλαιότερη εκδοχή του 1507, εκτελέστηκε κατόπιν παραγγελίας του Καρδιναλίου Άλμπρεχτ του Βραδεμβούργου. Γνωρίστηκε προσωπικά με την πρώτη γενιά [[Αναγεννησιακός ουμανισμός|ουμανιστών]] της πόλης και επεδίωξε να εξωτερικεύσει μέσω της ζωγραφικής του τις συναισθηματικές εκφράσεις που μπορεί να πάρει το ανθρώπινο πρόσωπο.

 

Από το 1529 στράφηκε στο νέο ουμανιστικό [[θέατρο]] για έμπνευση - επιρροή που διακρίνεται καθαρά, σε διάφορους βαθμούς, σε συνθέσεις όπως ''«Πύραμος και Θίσβη»'' (Gemaldegalerie, Βερολίνο), ''«Ηρακλής και Ανταίος»'' ([[Κάσσελ]]), ''«Mucius Scaevola»'' (Gemaldegalerie, [[Δρέσδη]]) και πολλές εκδοχής της ''«Παρθένου με το Θείο Βρέφος»'' που σήμερα φιλοξενούνται σε μουσεία του Βερολίνου, της Νυρεμβέργης και του [[Βερτσέλλι]].<ref name="vac"/>

 

Προς το τέλος της ζωής του, οι ελαιογραφίες του Μπάλντουνγκ διακρίνονται για την έμφαση στο σχέδιο σε βάρος της ζωγραφικής ποιότητας, μοιάζοντας ορισμένες φορές κατά παράξενο τρόπο με [[ανάγλυφο]], όπως στην ''«Παρθένο και το Θείο Βρέφος»'' στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Στρασβούργου. Ακόμη κι όταν δανειζόταν διάφορες λεπτομέρειες - κινήσεις, διακοσμήσεις, αρχιτεκτονικά στοιχεία - από άλλους καλλιτέχνες, ο Μπάλντουνγκ απέφυγε να «ιταλικίσει». Από τα όψιμα έργα του ''«Οι Επτά Ηλικίες του Ανθρώπου»'' ([[Λειψία]]) και ''«ο Δρόμος προς το Θάνατο»'' ([[Ρεν]], πιθανώς αντίγραφο) συνοψίζουν τις αντιλήψεις του για τη ζωή.<ref name="vac"/>

 

Όντας προϊόν βίαιου ταμπεραμέντου, τα έργα του Μπάλντουνγκ χαρακτηρίζονται από ανησυχία και αισθησιασμό: συναθροίσεις μαγισσών, σκηνές με το ''«Θάνατο και την Κόρη»'' (Βιέννη, Οττάβα, Βασιλεία και Βερολίνο) και αλληγορίες (Alte Pinakothek, Μόναχο). Τα ίδια χαρακτηριστικά διακρίνουν τα πορτραίτα του, που συχνά είναι βίαια ακριβή, και οι ουμανιστικές ερμηνείες του παραδοσιακών θρησκευτικών θεμάτων.<ref name="vac"/>