Βικιπαίδεια

Πρωτεύοντα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ μείον αγγλ. εισαγωγικά, +βιβλιογραφία
Γραμμή 48:
}}
}}}}
Η [[τάξη (βιολογία)|τάξη]] των Πρωτευόντων είμαι τμήμα του κλάδου [[Ευαρχοντομυωξοί]], ο οποίος ανήκει στον κλάδο [[Ευθήρια]], μέρος της ομοταξίας των [[Θηλαστικό|Θηλαστικών]]. Πρόσφατη μοριακή γενετική έρευνα στα πρωτεύοντα, τα δερμόπτερα και τις δενδρομυγαλές έδειξε πως τα δερμόπτερα συγγενεύουν περισσότερο με τα πρωτεύοντα απ' ότι με τις δενδρομυγαλές,<ref>{{cite journal|title=Molecular and Genomic Data Identify the Closest Living Relative of Primates|journal=Science|year=2007|author=Janečka, J. E.|coauthors=Miller, W., Pringle, T. H., Wiens, F., Zitzmann, A., Helgen, K. M., Springer, M. S. & Murphy, W. J.|url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/318/5851/792|accessdate=2008-08-17|doi=10.1126/science.1147555|volume=318|issue=5851|pages=792–794|pmid=17975064|archiveurl = http://web.archive.org/web/20080621092403/http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/318/5851/792 |archivedate = June 21, 2008|deadurl=yes}}</ref> παρόλο που τα τελευταία θεωρούνταν για ένα διάστημα στο παρελθόν μέλη των πρωτευόντων.<ref>{{cite book|title=A Complete Guide to Monkeys, Apes and Other Primates|author=Kavanagh, M. |publisher=Viking Press |location=New York|pages=18|year=1983|isbn=0670435430}}</ref> Αυτές οι τρεις [[τάξη (βιολογία)|τάξεις]] σχηματίζουν τον κλάδο των [[Ευάρχοντα|Ευάρχοντων]]. Ο κλάδος ολοκληρώνεται με τους [[Μυωξοί|Μυωξούς]] (ο οποίος περιλαμβάνει τα [[Τρωκτικά]] και τα [[Λαγόμορφα]]) σχηματίζοντας τον κλάδο των Ευαρχοντομυωξών. Τα Ευάρχοντα και οι Ευαρχοντομυωξοί αποκαλούνται μερικές φορές υπερτάξεις. Πολλοί επιστήμονες θεωρούν τα Δερμόπτεραδερμόπτερα υποτάξη των Πρωτευόντωνπρωτευόντων και αποκαλούν την υπόταξη με τα "«πραγματικά"» πρωτεύοντα Ευπρωτεύοντα''ευπρωτεύοντα''.<ref>{{cite book | author = McKenna, M. C. and Bell, S. K.| year = 1997 | title = Classification of Mammals Above the Species Level| publisher = Columbia University Press |location=New York| pages = 329 |isbn=023111012X}}</ref>
 
=== Εξέλιξη ===
Γραμμή 100:
****** Οικογένεια [[Κερκοπιθηκίδες]] (''Cercopithecidae'') : μαϊμούδες Παλαιού Κόσμου (135 είδη)
***** Υπεροικογένεια [[Πίθηκος|Ανθρωποειδή]] (''Hominoidea''): πίθηκοι
****** Οικογένεια [[Γίββων|Υλοβατίδες]] (''Hylobatidae''): γίββωνες ή "«μικροί πίθηκοι"» (13 είδη)
****** Οικογένεια [[Ανθρωπίδαι|Ανθρωπίδες]] (''Hominidae''): "«μεγάλοι πίθηκοι"» (συγκαταλέγονται και οι άνθρωποι) (7 είδη)
[[Αρχείο:Tarsier Hugs Mossy Branch.jpg|thumb|upright|Ο [[Φιλιππινεζικός Τάρσιος]], παλαιότερα ταξινομούταν στους [[προσιμιίδες#Ταξινομία|Προσίμιους]], αλλά με το επικρατές σύστημα ταξινόμησης θεωρείται [[προσιμιίδες|προσιμιίδης]] [[Απλόρρινοι|απλόρρινος]].]]
 
Γραμμή 249:
Στην Κεντρική και Νότια Αμερική, η τμηματοποίηση των δασών και το κυνήγι αποτελούν τα δύο βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πληθυσμοί των πρωτευόντων. Πολλές μεγάλες δασικές εκτάσεις έχουν πλέον εξαφανιστεί από την Κεντρική Αμερική.<ref name="Chapman" /><ref>{{cite journal |author=Estrada, A., Coates-Estrada, R. & Meritt, D. |year=1994 |title=Non-flying mammals and landscape changes in the tropical forest region of Los Tuxtlas, Mexico |journal=Ecography |volume=17 |pages=229–241 |doi=10.1111/j.1600-0587.1994.tb00098.x}}</ref> Κατά συνέπεια όλο και περισσότερες δασικές περιοχές καθίστανται ευάλωτες σε [[φαινόμενα παρυφών]] (edge effects) όπως καταπάτηση για τη δημιουργία γεωργικών εκτάσεων, χαμηλότερα επίπεδα υγρασίας, και αλλαγή στη χλωρίδα των συστημάτων.<ref>{{cite book |author=Marsh, L. K. |year=2003 |chapter=The nature of fragmentation. |title=Primates in Fragments: Ecology and Conservation |editor=Marsh, L. K. |location=New York |publisher=Kluwer Academic/Plenum Publishers |pages=1–10 |isbn=0306476967}}</ref><ref>{{cite journal |author=Turner, I. M. |year=1996 |title=Species loss in fragments of tropical rain forest: a review of the evidence |journal=Journal of Applied Ecology |volume=33 |pages=200–209 |doi=10.2307/2404743 |issue=2 |url=http://jstor.org/stable/2404743}}</ref> Ο αυξανόμενος γεωγραφικός περιορισμός των οικοσυστημάτων οδηγεί στην αύξηση των συγγενομιξίων μεταξύ των ειδών, κάτι που μπορεί να προκαλέσει σημαντική μείωση του πληθυσμού μίας ομάδας ζώων λόγω του [[φαινόμενο της γενετικής στενωπού|φαινομένου της γενετικής στενωπού]] (population bottleneck).<ref>{{cite book |author=Chiarello, A.G. |year=2003 |chapter=Primates of the Brazilian Atlantic forest: the influence of forest fragmentation on survival |title=Primates in Fragments: Ecology and Conservation |editor=Marsh, L. K. |location=New York |publisher=Kluwer Academic/Plenum Publishers |pages=99–121 |isbn=9780306476969}}</ref><ref>{{cite book |author=Pope, T.R. |year=1996 |chapter=Socioecology, population fragmentation, and patterns of genetic loss in endangered primates |title=Conservation Genetics: Case Histories from Nature |editor=Avise, J. & Hamrick, J. |location=Norwell |publisher=Kluwer Academic Publishers |pages=119–159 |isbn=9780412055812}}</ref>
 
Υπάρχουν 21 πρωτεύοντα υπό κρίσιμη απειλή εξαφάνισης, 7 εκ των οποίων εμφανίζονται και στον κατάλογο της [[IUCN]], "«[[Τα 25 Πιο Απειλούμενα Πρωτεύοντα]]"»: o ''[[Μεταξένιο σιφάκα|Propithecus candidus]]'', o ''[[Trachypithecus delacouri]]'', o ''[[Trachypithecus poliocephalus]]'', o ''[[Pygathrix cinerea]]'', o ''[[Rhinopithecus avunculus]]'', o ''[[Γορίλας|Gorilla gorilla diehli]]'' και ο ''[[Ουρακοτάγκος|Pongo abelii]]'' (Ουρακοτάγκος της Σουμάτρα).<ref>{{cite journal | editor1-last = Mittermeier | editor1-first = R.A. | editor2-last = Wallis | editor2-first = J. | editor3-last = Rylands | editor3-first = A.B. | editor4-last = Ganzhorn | editor4-first = J.U. | editor-last = Oates | editor5-first = J.F. | editor2-link = | editor6-first = E.A. | editor7-last = Palacios | editor7-first = E. | editor8-last = Heymann | editor8-first = E.W. | editor9-last = Kierulff | editor9-first = M.C.M. | year = 2009 | title = Primates in Peril: The World's 25 Most Endangered Primates 2008–2010 | publisher = IUCN/SSC Primate Specialist Group (PSG), International Primatological Society (IPS), and Conservation International (CI) | location = Arlington, VA. | pages = 23–26 | isbn = 978-1-934151-34-1 | url = http://www.primate-sg.org/PDF/Primates.in.Peril.2008-2010.pdf | format = PDF}}</ref> Ο ''[[Piliocolobus badius waldronae]]'' κηρύχθηκε πρόσφατα εξαφανισμένο είδος, καθώς δεν εντοπίστηκε κανένα ίχνος του υποείδους το διάστημα 1993 με 1999.<ref>{{cite journal | author=Oates, J. F., Abedi-Lartey, M., McGraw, W. S., Struhsaker, T. T. & Whitesides, G. H. | title=Extinction of a West African Red Colobus Monkey | journal=The Journal of the Society for Conservation Biology | year=2000 | volume=14 | issue=5 | doi=10.1046/j.1523-1739.2000.99230.x | pages=1526}}</ref> Έκτοτε ορισμένοι κυνηγοί έχουν βρει και σκοτώσει μερικά άτομα του πληθυσμού, αλλά οι πιθανότητες ανάκαμψης του πληθυσμού και επιβίωσης του είδους είναι μηδαμινές.<ref>{{cite journal |title=Update on the Search for Miss Waldron’s Red Colobus Monkey |author=McGraw, W. S. |journal=International Journal of Primatology |volume=26 |issue=3 |year=2005 |pages=605–619 |doi=10.1007/s10764-005-4368-9}}</ref>
 
== Σημειώσεις ==
Γραμμή 261:
== Περαιτέρω ανάγνωση ==
* {{Cite book |year=1984 |editor=David J. Chivers, Bernard A. Wood & Alan Bilsborough |title=Food Acquisition and Processing in Primates |place=New York & London |publisher=Plenum Press |isbn=0-306-41701-4 |postscript=<!--None-->}}
* Νότα Λαζαράκη: «Η σημασία της διατροφής για την εξέλιξη των πρωτευόντων», ''[[Περισκόπιο της Επιστήμης]]'', τεύχος 207 (Ιούνιος 1997), σελ. 12
 
== Δείτε επίσης ==
Γραμμή 275 ⟶ 276 :
* {{en}} [http://digital.library.wisc.edu/1711.dl/PCLNatHist PrimateImages: Natural History Collection]
* {{en}} [http://tolweb.org/Primates/15963 Tree of Life web project]
 
 
{{Θηλαστικά}}
Γραμμή 281:
 
{{αξιόλογο άρθρο}}
 
 
[[Κατηγορία:Πρωτεύοντα| ]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Πρωτεύοντα"