Βουλγαρική Εξαρχία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Προσθ. στην εισαγ. |
μ Προσθ. |
||
Γραμμή 1:
[[File:NHMB-Seal-of-Bulgarian-Exarchate-1872.jpg|thumb|right|230px|Σφραγίδα της βουλγαρικής εξαρχίας ([[1872]])]]
[[File:N.P.Ignatiev by Kustodiev.jpg|thumb|right|240px|Ο [[Νικολάι Ιγνάτιεφ]], [[Πινακοθήκη Τρετιάκοφ|Τρετιάκοφ]], [[Μόσχα]]<br> Ρώσος πρέσβης στην [[Κωνσταντινούπολη|Πόλη]] (1864-77) (διακεκριμένος Πανσλαβιστής) κύριος υποκινητής στην ίδρυση της Εξαρχίας<ref>Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ .4, σ 106, Εκδοτική Αθηνών, 1985</ref>]]▼
[[File:Bulgarian-Exarchate-1870-1913.jpg|thumb|right|260px|Χάρτης επέκτασης της βουλγαρικής εξαρχίας έως τις νότιες ζώνες του τότε βιλαετίου του [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστηριού]] μέχρι τη [[Συνθήκη Βουκουρεστίου (1913)|Συνθήκη του Βουκουρεστίου ]] ([[1913]])]]▼
Η '''Βουλγαρική Εξαρχία''', [[Βουλγαρικά|βουλγ.]] (Българска екзархия Bâlgarska ekzarkhia) συστήθηκε ως αυτόνομη Ορθόδοξη Εκκλησία με σουλτανικό [[φιρμάνι]], κατά παράβαση των χριστιανικών διατάξεων και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στις [[28 Φεβρουαρίου]](π.ημερ.)/12 Μαρτίου [[1870]], έχοντας έδρα την [[Κωνσταντινούπολη]].<br>
Το φιρμάνι αυτό αναγνώριζε ουσιαστικά την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί στην περιοχή της μετέπειτα Βουλγαρίας μετά τη βαθμιαία αφύπνιση του βουλγαρικού εθνικισμού που είχε αρχίσει να εμφανίζεται περί το 1840 και την εκδίωξη αργότερα των Ελλήνων κληρικών από την περιοχή μετά την επάνδρωσή της με Βούλγαρους ιεράρχες.
Γραμμή 8 ⟶ 5 :
Η σύσταση της εξαρχίας αυτής αποτέλεσε αφενός μεν το "δούρειο ίππο" του ρωσικού πανσλαβισμού, στη Βαλκανική, αφετέρου δε τη μείωση της ισχύος του Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη και βέβαια το κύριο εργαλείο και μέσον τόσο της βουλγαρικής ανεξαρτησίας όσο και της εκδήλωσης του άκρατου φυλετικού μίσους κατά των Σέρβων, Ρουμάνων και ιδιαίτερα των Ελλήνων, που διατηρήθηκε μέχρι και τον [[Β' Π.Π.]].
==
▲[[File:N.P.Ignatiev by Kustodiev.jpg|thumb|right|240px|Ο [[Νικολάι Ιγνάτιεφ]], [[Πινακοθήκη Τρετιάκοφ|Τρετιάκοφ]], [[Μόσχα]]<br> Ρώσος πρέσβης στην [[Κωνσταντινούπολη|Πόλη]] (1864-77) (διακεκριμένος Πανσλαβιστής) κύριος υποκινητής στην ίδρυση της Εξαρχίας<ref>Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ .4, σ 106, Εκδοτική Αθηνών, 1985</ref>]]
Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας οι Βούλγαροι έκαναν αρκετούς αγώνες ανεξαρτησίας πλην όμως λόγω κυρίως έλλειψης συντονισμού δεν καρποφόρησαν με συνέπεια να υποστούν τεράστιες διώξεις από τους Τούρκους. Ως χριστιανικός λαός και αυτοί είχαν υποστεί παιδομάζωμα και όλη τη βαριά φορολογία που είχαν υποστεί και οι Έλληνες. Περί τα μέσα του 18ου αιώνα κυρίαρχη γλώσσα στη περιοχή ήταν η ελληνική. Κατά συνέπεια οι κληρικοί που στέλνονταν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήταν κυρίως Έλληνες, ή και Βούλγαροι που είχαν σπουδάσει ελληνικά όπως υπήρξε ο επίσκοπος της Βράτσα Στάικο Βλαδισλάβοφ που έφερε το όνομα Σωφρόνιος και ο οποίος φέρεται να ήταν ο πρώτος που δημιούργησε εθελοντικό σώμα Βουλγάρων που πολέμησε στο πλευρό των Σέρβων κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ζητώντας ταυτόχρονα τη βοήθεια του Τσάρου για την απελευθέρωση των ομοεθνών του κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1806 - 1812. Από τότε αρχίζει και η έντονη παρουσία της Ρωσίας στη Βαλκανική ως προστάτιδα Δύναμη των ορθοδόξων χριστιανών.<br>
Η Ελληνική επανάσταση του 1821 είναι γεγονός ότι επηρέασε ιδιαίτερα τους Βουλγάρους όπου και οι πλέον ενθουσιώδεις εξ αυτών έσπευσαν και εντάχθηκαν στη δύναμη του πρίγκιπα Υψηλάντη και του Βλαδιμηρέσκου, ενώ πολλοί κατέβηκαν ακόμα και στην Πελοπόννησο, το Μεσολόγγι, την Αττική μαχόμενοι τους Τούρκους. Παρά τις προσπάθειες όμως της Ρωσίας να συντονίσει τη δράση των Βουλγάρων, λόγω του κατακερματισμού τους σε παροικίες ένεκα των διώξεων που είχαν υποστεί, δεν κατέστη δυνατή η εθνική αφύπνιση έναντι της οποίας έλαβε εντατική θέση ο πανσλαβισμός, ο ποίος με τη σειρά του άρχισε να παραγκωνίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Παράλληλα με κάποιες πολιτικές κινήσεις των Βουλγάρων για ανεξαρτησία "συνέπεσε" η τοποθέτηση του Ρώσου στρατηγού [[Νικολάι Ιγνάτιεφ]] πρέσβη στην [[Κωνσταντινούπολη]] ο οποίος επ' ωφελεία πρωτίστως των ρωσικών σχεδίων για την περιοχή άρχισε να επιδίδεται έντονα στην βουλγαρική εθνική αφύπνιση δια του πανσλαβισμού. Οργανώνοντας προηγουμένως βουλγαρικό εθελοντικό σώμα για την καταστολή της [[Κρητική Επανάσταση (1866-1869)|κρητικής επανάστασης του 1866-1869]] απαίτησε στη συνέχεια από τον Σουλτάνο [[Αμπντούλ Αζίζ]] τη δημιουργία ανεξάρτητης βουλγαρικής εξαρχίας με έδρα την Κωνσταντινούπολη.
== Ίδρυση ==
[[File:Sultan’s Ferman for the establishment of a Bulgarian Exarchate 1.jpg|thumb|160px|Το φιρμάνι ίδρυσης της Βουλγαρικής Εξαρχίας]]
Το [[φιρμάνι]], το οποίο προέβλεπε ότι η Εξαρχία παρέμενε υπό την κανονική εξουσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, προέβλεπε επίσης την ίδρυση επισκοπών σε περιοχές, όπου τα 2/3 τουλάχιστον των Ορθοδόξων πιστών ήθελαν να υπαχθούν στην αρμοδιότητα της Βουλγαρικής εξαρχίας<ref>[[Ανδρέας Νανάκης]],ό.π. 1993</ref>.{{cref|α}} Έτσι, η Εξαρχία απέκτησαν επισκοπές σε όλη τη σημερινή [[Βουλγαρία]] καθώς και στην περιοχή των [[Σκόπια|Σκοπίων]] και της [[Αχρίδα]]ς, των οποίων οι κάτοικοι επέλεξαν με ψηφοφορία την προσχώρησή τους σε αυτήν.
Γραμμή 16 ⟶ 21 :
Στην περιοχή της σημερινής ελληνικής Μακεδονίας, οι Βούλγαροι δεν μπόρεσαν να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα 2/3, ώστε να εγκαταστήσουν επισκοπές, αλλά απέστειλαν επιτρόπους (βικάριους), οι οποίοι προσπαθούσαν να πείσουν τους κατοίκους να υπαχθούν στην Βουλγαρική Εκκλησία. Παράλληλα, το σουλτανικό φιρμάνι προέβλεπε το δικαίωμα να ιδρυθεί βουλγαρικός ναός, οπουδήποτε εκπροσωπούνταν το 1/3 του τοπικού ποιμνίου, δημιουργώντας κανονική ανωμαλία παρόμοια με αυτή που ισχύει σήμερα στις ΗΠΑ. Η κατάσταση αυτή "διεμβόλισε την ειρήνευση μεταξύ των ομοδόξων, προκάλεσε αντιπαλότητα και δίχασε τη θρησκευτική συμπόρευση<ref>Δημήτριος Γκολίτσης, Τα χωριά Βορειονατολικά της λίμνης της Καστοριάς (1870-1908), ήτοι από τη σύσταση της βουλγαρικής εξαρχίας μέχρι το [[Νεότουρκοι|Νεοτουρκικό Κίνημα]], σ. 3, Καστοριά 1992, εκδ. Αποστόλη Δούκη</ref>.
▲[[File:Bulgarian-Exarchate-1870-1913.jpg|thumb|right|
Οι Βούλγαροι εκμεταλλευόμενοι τη σλαβόφωνη κρεολή διάλεκτο, που ομιλούνταν στη Μακεδονία, αγωνίζονταν για τη διαμόρφωση βουλγαρικής εθνικής συνείδησης στον τοπικό πληθυσμό, ο οποίος ωστόσο στην πλειοψηφία του έμενε πιστός στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, διακηρύσσοντας έτσι την ελληνική του εθνική συνείδηση. Σύντομα, άρχισε να διδάσκεται η ελληνική γλώσσα σε αυτοσχέδια σχολεία που ιδρύθηκαν από το πληθυσμό.
| |||