Βουλγαρική Εξαρχία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Προσθ. |
Προσθ. |
||
Γραμμή 31:
[[Αρχείο:BulgarianReligiousAssembly1872.jpg|thumb|310px|Συνέλευση της Βουλγαρικής Εξαρχίας το 1871]]
Τον επόμενο χρόνο συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη, επί των αρχών του διατάγματος περί καθολικότητας και ελεύθερης επιλογής, το πρώτο "βουλγαρικό εκκλησιαστικό και εθνικό συμβούλιο" οι εργασίες του οποίου ξεκίνησαν στις 23 Φεβρουαρίου και έληξαν στις 24 Ιουλίου, (1871). Η σύνοδος αυτή μπορεί να απέτυχε να επιλέξει Έξαρχο, πλην όμως κατάφερε δια των εργασιών της η Βουλγαρική Εξαρχία ν' αναγνωριστεί ως ο επίσημος εκπρόσωπος του βουλγαρικού έθνους στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.<br>
Το γεγονός αυτό εξανάγκασε τον Οικουμενικό Πατριάρχη Γρηγόριο ΣΤ΄ σε παραίτηση όπου και ανέλαβε στη συνέχεια ο [[Άνθιμος ΣΤ΄]] (κατά κόσμον Ιωαννίδης), ο επικαλούμενος Κουταλιανός, εκ της γενέτειράς του της νήσου Κούταλη. Δεν ήταν εξαιρετικά μορφωμένος πλην όμως θεωρούταν ιδιαίτερα δυναμικός λαμβάνοντας υπόψη ότι ανερχόταν στον πατριαρχικό θρόνο για τρίτη φορά.<br>
Τον επόμενο χρόνο στις [[12 Φεβρουαρίου]] (1872) η νέα σύνοδος της Εξαρχίας επέλεξε Έξαρχο τον τότε μητροπολίτη του Λόβετς, Ιλαρίωνα Α' (κατά κόσμο Ιβάν Ιβάνοφ). Κατηγορηθείς όμως ότι διατηρούσε σχέση με βουλγαρική επαναστατική οργάνωση δεν έγινε αποδεκτός από τον Σουλτάνο, όπου και αναγκάσθηκε σε παραίτηση. Κατά την επαναληπτική εκλογή που ακολούθησε, τέσσερις ημέρες μετά, στις [[16 Φεβρουαρίου]] Έξαρχος επιλέχθηκε ο τότε μητροπολίτης του Βιντίμ (Βιδίνης), Άνθιμος Α' (κατά κόσμο
Στις [[11 Μαΐου]]/23 Μαΐου (ν.ημερ), ανήμερα της εορτής των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, ο Έξαρχος Άνθιμος Α', μόλις τρεις μήνες μετά την πανηγυρική του εκλογή, μαζί με άλλους Βούλγαρους ιεράρχες, επισπεύδοντας τους σκοπούς του ανακήρυξε μονομερώς και αντίθετα με τους Ιερούς Κανόνες, αλλά και με το σχετικό σουλτανικό ιδρυτικό διάταγμα την αυτοκεφαλία της Βουλγαρικής Εξαρχίας, με συνέπεια την έντονη πλέον αντίδραση του Πατριαρχείου.
== Σχίσμα - αφορισμοί ==
Μετά το τελευταίο παραπάνω γεγονός και ενώ άρχισε να κατακλύζεται το οικουμενικό πατριαρχείο από τηλεγραφήματα διαφόρων μητροπόλεων περί πίστεως σ΄ αυτό και άρνησης υπαγωγής των στη Βουλγαρική εξαρχία, όπως χαρακτηριστικό ήταν το, από 10 Φεβρουαρίου (1872), τηλεγράφημα του μητροπολίτη Βοδενών (Έδεσσας) Αγαθάγγελου<ref>«''Παναγιώτατε,<br>
''Άπαντες εσμέν υποκείμενοι τω ρωμαϊκώ πατριαρχείω και υμέτερα πνευματικά τέκνα. Ως και άλλοτε επανειλημμένως είχομεν κοινοποιήσει, ούτω, και σήμερον, δια τηλεγράφου ημών απάντων, ανηγγείλαμεν τη υψ. Πύλη ότι ουδέποτε θέλομεν παραδεχθή όπως το εν Ορτάκιοϊ εδρεύον προσωρινόν βουλγαρικόν συμβούλιον συμπεριλάβη την επαρχίαν ημών εις την εξαρχίαν, δια ταύτα απαγγέλοντες αυτή την απόφασιν ημών, εξαιτούμεθα τας ευχάς της''»<br>Αρχιμ. Τίτου Καράτζαλη – Δημ. Γόνη "Κώδιξ Βοδενών" σ.65</ref>, ο οικουμενικός πατριάρχης Άνθιμος Γ΄, έχοντας προηγουμένως λάβει σουλτανική έγκριση, αλλά και την ηθική υποστήριξη του Έλληνα πρωθυπουργού [[Επαμεινώνδας Δεληγιώργης|Επαμ. Δεληγιώργη]]<ref>Κ. Παπαρρηγόπουλος τ.7ος, σ.404</ref>, συγκάλεσε την "Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης (1872)" που με τον όρο της καταδίκασε τον εθνοφυλετισμό στους κόλπους της Εκκλησίας, σύμφωνα με σχετική έκθεση που συντάχθηκε από επιτροπή.<br>
Κατά τα πρακτικά της συνόδου, με βάση τη σειρά των θεμάτων της σχετικής έκθεσης, οι εργασίες της χωρίστηκαν σε τρία μέρη.
# Το πρώτο μέρος αφορούσε το ιστορικό του βουλγαρικού ζητήματος και την αποσκίρτηση από την "''Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία''" ως "''αρχικήν ιδέαν έχουσι την αρχήν του φυλετισμού''"
Γραμμή 56:
Οι αντιπαλότητες και οι απόπειρες προσεταιρισμού ήταν συχνές και έντονες και θα κορυφωθούν με το [[Μακεδονικός Αγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]]
==Παρατηρήσεις==
* Ο εθνοφυλετισμός και μάλιστα ο θρησκευτικός, όπως διαμορφώθηκε στην αρχή του 19ου αιώνα στην ουσία απετέλεσε χριστιανική ορθόδοξη αίρεση αρμόδια για την καταπολέμηση της οποίας, σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες, ήταν η σύγκληση πατριαρχικής Συνόδου, όπως και ορθά συνέβη. Η δε απόφαση της Συνόδου Κωνσταντινούπολης 1872, χαρακτηριζόμενη ιστορική, αποτελεί την πρώτη διεθνή καταδίκη του φυλετισμού όταν αυτός λαμβάνει ιδιαίτερη διάσταση διάκρισης μέσα σε μια κοινωνία.
* Στα πρώτα ελληνικά συντάγματα κατά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]] και μετά, δείγμα εθνοφυλετισμού αποτέλεσε και το ανόητο δόγμα "''πας μη χριστιανός όχι Έλληνας''", που αν και αναφερόταν σε αλλόθρησκους και όχι ομόθρησκους ή ομόδοξους, διατηρήθηκε από τον [[Ιωάννης Καποδίστριας|Ι. Καποδίστρια]] και καλλιεργήθηκε μέχρι τη δεκαετία του 1920 επί [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Ε. Βενιζέλου]], οδηγώντας ολόκληρους πληθυσμούς στη προσφυγιά.
* Όταν η Ελλάδα ανακηρύχθηκε επίσημα κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος, βασίλειο, όφειλε αμέσως το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως να εκδώσει σχετικό τόμο αναγνώρισης της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Αυτοκέφαλου αυτής, παραχωρώντας τις περιλαμβανόμενες σ΄ αυτό μητροπόλεις, αυτό όμως δεν το έπραξε. Έτσι τη λύση την έδωσε δυναμικά ο ίδιος ο Όθωνας αν και μη ορθόδοξος χριστιανός. Αντίθετα η Βουλγαρική Εξαρχία ορίστηκε πριν ακόμα δημιουργηθεί ή αναγνωρισθεί επίσημο βουλγαρικό κράτος. Συνεπώς δεν ταυτίζονται τα δύο γεγονότα, ώστε να κρίνονται το ίδιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Εκκλησία ορίζεται από το όνομα του κυρίαρχου τόπου ή κράτους και όχι του έθνους που βιώνει σ΄ αυτό.
* Περιπτώσεις εθνοφυλετισμού παρουσιάσθηκαν και αργότερα όπως το 1898, όταν με παρέμβαση της Ρωσίας αναγκάσθηκε σε παραίτηση ο ελληνικής καταγωγής Πατριάρχης Αντιοχείας Σπυρίδων και στο θρόνο ν' ανέλθει το επόμενο έτος ο από Λαοδικίας Μελέτιος, (αραβικής καταγωγής), περίπτωση αραβοφυλετισμού, η το 1967 με την αυτοανακήρυξη της Εκκλησίας της Μακεδονίας στη περιοχή των Σκοπίων, παρά την αντίδραση του Πατριαρχείου της Σερβίας.
==Σημειώσεισεις==
{{cnote|α|Ἀν αὐτό ληφθῇ ὡς πρόσχημα διά τήν ἐνσπορᾶ διχόνοιας καί ἀναταραχής μεταξύ τὢν κατοίκων, οἱ ἔνοχοι τέτοιων ἐνεργειών θά τιμωρηθούν, σύμφωνα μέ τό νόμο:ΑΡΘΡΟ Χ (10ον) του [[Φιρμάνι|φιρμανιού]] της 10ης Μαρτίου [[1870]] που υπέγραψε ο σουλτάνος για τη σύσταση της ''βουλγαρικής εξαρχίας''.
}}
| |||