Εμίλ Ζολά: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στη συνέχεια, από τη βαθυστόχαστη καταγραφή των κοινωνικών προβλημάτων στράφηκε στη [[Σοσιαλισμός|σοσιαλιστική]] [[ουτοπία]] με δύο τριλογίες του, ''Οι τρεις πόλεις'' και ''Τα τέσσερα Ευαγγέλια,'' με τη δεύτερη να μένει ανολοκλήρωτη. Το [[1898]], διάσημος πια και σεβαστός, ο Ζολά έμελλε να συνταράξει συθέμελα τη γαλλική κοινωνία και να διακινδυνεύσει τη σταδιοδρομία του καθώς ανακατεύτηκε στην περίφημη [[Υπόθεση Ντρέιφους]], που έκανε πάταγο εκείνη την εποχή. Ήταν ο μόνος που υπερασπίστηκε το Ντρέιφους στέλνοντας ανοιχτή επιστολή στο Γάλλο πρόεδρο, η οποία δημοσιεύτηκε στις [[13 Ιανουαρίου]] του [[1898]] στο εξώφυλλο της παριζιάνικης καθημερινής εφημερίδας L'Aurore υπό τον τίτλο “Κατηγορώ!”. Ο Ζολά ξεσκέπασε μία μηχανορραφία που κόστισε την ελευθερία στο στρατιωτικό Άλφρεντ Ντρέιφους εξαιτίας του [[Αντισημιτισμός|αντισημιτισμού]] του Υπουργείου Αμύνης. Το γράμμα αυτό προκάλεσε αίσθηση σε όλο τον κόσμο. Η πρόθεση του Ζολά ήταν να κατηγορηθεί ο ίδιος για συκοφαντική δυσφήμιση ώστε να δημοσιοποιήσει τα νέα αποδεικτικά στοιχεία προς στήριξη του Ντρέιφους<ref>[http://www.shapell.org/manuscript.aspx?170038 Emile Zola Writes to Alfred Dreyfus at the Height of the Dreyfus Affair] Shapell Manuscript Foundation</ref>. Την αποκάλυψη ακολούθησαν δραματικά γεγονότα. Πολλές γαλλικές εφημερίδες τον χτύπησαν, μποϊκοτάρανε τα βιβλία του και ο ίδιος μόλις κατόρθωσε να σωθεί από τη μανία του όχλου δραπετεύοντας στην [[Αγγλία]]. Το γράμμα του όμως έφερε το αποτέλεσμα που ήθελε. Έγινε αναθεώρηση της δίκης και ο Ντρέιφους αποδείχτηκε αθώος, γεγονός που οδήγησε και στη μεταρρύθμιση του συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του [[Χωρισμός Κράτους και Εκκλησίας|χωρισμού εκκλησίας και κράτους]].