Γατόπαρδος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Elanus (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Elanus (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 44:
Το [[είδος]] περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Γερμανό φυσιοδίφη Γιόχαν Σρέμπερ (Johann Christian Daniel von Schreber, 1739-1810), το 1775, ως ''Felis jubata''. Μεταφέρθηκε στο μονοτυπικό γένος ''Acinonyx'' από τον Άγγλο ανατομικό και φυσιοδίφη Τζόσουα Μπρουκς (Joshua Brookes, 1761-1833), το 1775. <ref>cats.org</ref>
 
Ο γατόπαρδος πιθανώς εξελίχθηκε στην Αφρική κατά την Μειόκαινο Εποχή (2,6 έως 7,5 εκατ. χρόνια πριν), προτού περάσει στην Ασία. Παλαιότερα, οι γατόπαρδοι θεωρούνταν ιδιαίτερα αρχέγονα αιλουροειδή και ότι είχαν εξελιχθεί, περίπου 18 εκατομμύρια χρόνια πριν. Πρόσφατη έρευνα έχει τοποθετήσει τον τελευταίο κοινό πρόγονο όλων των υφιστάμενων πληθυσμών, να έχει ζήσει στην Ασία, 11 εκατ. χρόνια πριν, κάτι το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αναθεώρηση και βελτίωση των υφιστάμενων θεωριών σχετικά με την [[φυλογένεση]] του θηλαστικού. <ref>Johnson et al</ref> Από τους πλησιέστερους αρτίγονους «συγγενείς» του, το [[πούμα]] (''Puma concolor'') και το ''γιαγουαρούντι'' (''Puma yaguaroundiuyaguaroundi), διαχωρίσθηκε περίπου 5 εκατομμύρια χρόνια πριν. <ref>Mattern & Mclennan</ref> Τα συγκεκριμένα αιλουροειδή δεν έχουν μεταβληθεί αισθητά, όπως φαίνεται από τα καταγεγραμμένα απολιθώματα.
 
Το -εξαφανισμένο σήμερα- [[είδος]] ''Acinonyx pardinensis'', που έζησε κατά την Πλειόκαινο Εποχή, ήταν πολύ μεγαλύτερο από ό, τι το σύγχρονο είδος και εξαπλωνόταν στη Ευρώπη, την Ινδία και την Κίνα. Το είδος ''Acinonyx intermedius'' έζησε κατά την Μέση Πλειστόκαινο και υπήρχε στις ίδιες περιοχές. Το εξαφανισμένο [[γένος (βιολογία)|γένος]] ''Miracinonyx'' ήταν σε μεγάλο βαθμό παρόμοιο με το σημερινό, αν και πρόσφατη ανάλυση DNA έδειξε ότι τα είδη ''Miracinonyx inexpectatus'', ''M. studeri'' και ''M. trumani'' (αρχές έως τέλη της Πλειστόκαινου Εποχής), από τη [[Βόρεια Αμερική]], δεν ήταν «πραγματικοί» γατόπαρδοι και, μάλλον, συνδέονται φυλογενετικά με το σημερινό [[πούμα]] (''Puma concolor''). <ref>Mattern & Mclennan</ref>
Γραμμή 51:
Σήμερα αναγνωρίζονται 5 υποείδη, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η συστηματική του γατόπαρδου έχει επιλυθεί. Μέχρι πρόσφατα, οι εξαφανισμένοι σήμερα πληθυσμοί ενός ''taxon'' που εμφάνιζαν διαφορετικές κηλίδες στο σώμα (ροζέτες σαν της λεοπάρδαλης), θεωρείτο ως [[είδος|υποείδος]] υπό την ονομασία ''Acinonyx rex'' «βασιλικός γατόπαρδος». Αργότερα αποδείχθηκε ότι η συγκεκριμένη «ανωμαλία» ήταν απλώς μια ''παραλλαγή'' (''variation'') που οφειλόταν σε ενιαίο [[αλληλόμορφα γονίδια|υπολειπόμενο γονίδιο]] (βλ. Μορφές και ποικιλίες).
==Γεωγραφική εξάπλωση υποειδών==
[[Αρχείο: Cheetah range.pnggif|thumb|right|300px|Γεωγραφική εξάπλωση του είδους ''Acinonyx jubatus''. Κόκκινο = υψηλή προς μέση πυκνότητα, Καφέ = χαμηλή πυκνότητα, Μπεζ = Πολύ χαμηλή πυκνότητα, Ροζ = παλαιότερη, ιστορική εξάπλωση]]
Ο γατόπαρδος απαντάται αποκλειστικά στην [[αφρική|αφρικανική]] ήπειρο, σε διάσπαρτους πληθυσμούς που, ανάλογα με το [[είδος|υποείδος]] κυμαίνονται από ικανοποιητικοί έως χαμηλοί. Επίσης, απαντάται και σε κάποιες περιοχές του Β., ΒΚ. Ιράν, αλλά σε πολύ χαμηλούς αριθμούς. <ref>http://maps.iucnredlist.org/map.html?id=219</ref>
 
Γραμμή 266:
*Η προώθηση των καθεστώτων διαχείρισης του ζωικού κεφαλαίου που ελαχιστοποιούν την «σύγκρουση» με τους γατόπαρδους, αποτελεί σημαντικό μέτρο διατήρησης, που ξεκίνησε από το Ταμείο Διατήρησης Γατόπαρδου στη Ναμίμπια (Marker et al., 2003), αλλά τώρα εφαρμόζεται ευρύτερα. Τα στοιχεία της επιτυχούς διαχείρισης της διατήρησης περιλαμβάνουν τη διαθεσιμότητα άγριων θηραμάτων και πιο εντατική προστασία του ζωικού κεφαλαίου, ιδιαίτερα με τη χρήση σκυλιών φυλάκων.
 
*Το Κρισίμως ΚινδινεύονΚινδυνεύον ασιατικό υποείδος ''A. j. venaticus'' προστατεύεται στο Ιράν. Οι κύριες προστατευόμενες περιοχές είναι τα Εθνικό Πάρκα Καβίρ (Kavir) και Χαρ Τουράν (Khar Touran) και τα Καταφύγια Άγριας Ζωής Ναϊμπαντάν (Naybandan), Μπαφγκ (Bafgh PA) και Νταρ Αντζίρ (Dar Anjir). Μια μελέτη ραδιο-τηλεμετρίας στο Ιράν παρέχει τα πρώτα λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τον γατόπαρδο στο Ιράν (Hunter et al. 2007).
 
*Το 2009, η κυβέρνηση του Αφγανιστάν κατέταξε τον ασιατικό γατόπαρδο στον Κατάλογο Προστατευομένων Ειδών της χώρας, δηλαδή, η θήρα και η εμπορία του στο εσωτερικό του Αφγανιστάν είναι πλέον παράνομες.