Εξάρχεια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

Τα '''Εξάρχεια''' είναι συνοικία της [[Αθήνα|Αθήνας]] που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης κι εκτείνεται γύρω από την ομώνυμη πλατεία. Στα δυτικά, οριοθετείται από την οδό Πατησίων, που τη χωρίζει από τη συνοικία της Πλατείας Βάθης και στα νοτιοδυτικά, οι οδοί Χαλκοκονδύλη και Σόλωνος τη διακρίνουν από τις γειτονιές της Πλατείας Κάνιγγος και της Ζωοδόχου Πηγής. Στα νοτιοανατολικά, η οδός Ιπποκράτους τη χωρίζει από τα Πευκάκια<ref name=Pefkakia_School>{{cite web|title=Δημοτικό Σχολείο στα Πευκάκια, Σίνα 70|work=Ο Δημήτρης Πικιώνης|publisher=14ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών «Δημήτρης Πικιώνης»|url=http://blogs.sch.gr/14dimath/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B9%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1/%CE%BF-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%84%CE%AD%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B7%CF%82|accessdate=9 Δεκεμβρίου 2013}}</ref> <ref>{{cite web|title=Άγιος Νικόλαος Πευκακίων, Ασκληπιού 38|url=http://www.agnikolaos.gr/index.php|publisher=Άγιος Νικόλαος Πευκακίων|accessdate=9 Δεκεμβρίου 2013}}</ref> <ref>{{cite web|title=Διδότου και Δελφών, «μεταξύ Κολωνακίου κι Εξαρχείων»|url=http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_03/12/2013_530437|work=Έτοιμο το νέο βιβλιοπωλείο της Εστίας|publisher=Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 03/12/2013|accessdate=9 Δεκεμβρίου 2013}}</ref> και στα βορειοανατολικά, η οδός Καλλιδρομίου τη χωρίζει από τη Νεάπολη, που ενίοτε θεωρείται και περιοχή των Εξαρχείων, οπότε αποκαλείται ''Νεάπολη Εξαρχείων''.<ref>{{cite web|title=Ενοικιάσεις κατοικιών στη Νεάπολη Εξαρχείων|url=http://www.spitogatos.gr/gr/search/results/residential/rent/r100/m2032m|publisher=spitogatos.gr|accessdate=9 Δεκεμβρίου 2013}}</ref> Τέλος, στα βόρεια, η οδός Μετσόβου τη διακρίνει από την περιοχή του [[Πεδίον του Άρεως|Πεδίου του Άρεως]]. Έχει χαρακτηριστεί [[Κατάλογος παραδοσιακών οικισμών της Ελλάδας|παραδοσιακός οικισμός]].

==Ιστορία==

 

 

Παλαιότερα η περιοχή ονομαζόταν ''Πιθαράδικα'' λόγω των εργαστηρίων που υπήρχαν στην περιοχή μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα και κατασκεύαζαν [[πιθάρι|πιθάρια]]. Το νεώτερο όνομα της περιοχής προήλθε από κάποιον Ηπειρώτη έμπορο ονόματι Έξαρχο, που διατηρούσε στην οδό Θεμιστοκλέους μεγάλο -για τα δεδομένα της εποχής- κατάστημα γενικού εμπορίου. Στις αρχές του 19ου αιώνα τα Εξάρχεια, και συγκεκριμένα η οδός Τζαβέλα, θεωρούνταν το σύνορο της πόλης της Αθήνας. Αρχικά στη συνοικία αυτή κατοικούσαν οικοδόμοι και τεχνίτες από τις [[Κυκλάδες]], ενώ από το [[1865]] που εντάχθηκε και στο σχέδιο πόλης άρχισε σταδιακά να αναπτύσσεται.<ref name="Καιροφύλας2">Γιάννης Καιροφύλας, ''Η ωραία Νεάπολις και τα παρεξηγημένα Εξάρχεια'', σελ.19, εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήνα 2002</ref>

Τον Φεβρουάριο του 1973 πραγματοποιήθηκε η πρώτη [[κατάληψη της Νομικής (1973)|κατάληψη κατά τη διάρκεια της Χούντας]] στη Νομική Σχολή Αθηνών, ενώ λίγους μήνες αργότερα συνέβησαν [[εξέγερση του Πολυτεχνείου|τα γεγονότα της 17ης Νοεμβρίου]]. Κατά την περίοδο της [[Μεταπολίτευση|Μεταπολίτευσης]] τα Εξάρχεια αναδείχθηκαν στην κατεξοχήν «επαναστατική» περιοχή συγκεντρώνοντας διανοούμενους, αναρχικούς, φοιτητές, αριστερούς και πολλούς άλλους, ενώ αποτέλεσε -και αποτελεί- περιοχή που στεγάστηκαν τα γραφεία οργανώσεων της κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής [[Αριστερά (πολιτική)|αριστεράς]], καθώς και χώρος ζυμώσεων και δράσης για [[Αναρχισμός|αναρχικές]] ομάδες. Η έντονη αυτή πολιτικοποίηση έχει προκαλέσει αρκετές φορές εκτεταμένες επιχειρήσεις της αστυνομίας στην περιοχή, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την "Επιχείρηση Αρετή" που έγινε το 1984 με πρόφαση την απομάκρυνση των [[πανκ|πανκς]] από την πλατεία. Το Νοέμβρη του 1985 η δολοφονία του 15χρονου [[Μιχάλης Καλτεζάς|Μιχάλη Καλτεζά]] από αστυνομικό των ΜΑΤ προκάλεσε εκτεταμένα επεισόδια, με αποτέλεσμα κατάληψη του Χημείου που τελείωσε με την άρση του ασύλου για πρώτη φορά. Τον Δεκέμβριο του 2008, με την δολοφονία ενός άλλου 15χρονου, του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, από τις σφαίρες αστυνομικού στην οδό Μεσολογγίου, ξεκίνησαν από τα Εξάρχεια και γενικεύτηκαν σε ολόκληρη τη χώρα οι [[Ταραχές του Δεκεμβρίου 2008 στην Ελλάδα|ταραχές του Δεκεμβρίου 2008]].

 

 

Σημείο αναφοράς για την περιοχή αποτέλεσε για δεκαετίες η [[Μπλε πολυκατοικία]] στη γωνία πλατείας Εξαρχείων και οδού Αραχώβης, η οποία υπήρξε αρχιτεκτονικό σύμβολο για την εποχή της και στην οποία πέρασαν τα παιδικά τους χρόνια ο [[Φρέντυ Γερμανός]], ο [[Αλέκος Σακελλάριος]], ο [[Αλέξης Μινωτής]], ο [[Δημήτρης Χορν]], ο [[Δημήτρης Μυράτ]] καθώς επίσης η [[Σοφία Βέμπο]] και ο [[Λεωνίδας Κύρκος]]. Άλλα γνωστά κτίρια των Εξαρχείων, εκτός από αυτά του ΕΜΠ, είναι το [[Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο]] και το [[Παλαιό Χημείο]] στη Σόλωνος. Στην οδό Μπουμπουλίνας επί [[Κατοχή|κατοχής]] λειτουργούσαν κρατητήρια των Γερμανών και αργότερα, επί χούντας, της [[ΕΑΤ-ΕΣΑ]].

==Διάσημοι κάτοικοι==

 

 

Στην περιοχή των Εξαρχείων κατοίκησαν και δραστηριοποιήθηκαν σημαντικοί άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων ενώ αποτελεί μέχρι και σήμερα στέκι διανοουμένων. Χαρακτηριστικά αναφέρονται οι [[Κωστής Παλαμάς]], που έμενε στην οδό Ασκληπιού, [[Δημήτριος Φιλιππότης]], του οποίου ο απόγονος, [[Στρατής Φιλιππότης]], διατηρεί βιβλιοπωλείο στην οδό Σόλωνος, [[Κάρολος Κουν]], [[Νικόλαος Γύζης]], [[Γεώργιος Σουρής]], του οποίου οι απόγονοι κατοικούν ακόμα και σήμερα στην οδό Καλλιδρομίου<ref name="Καιροφύλας4">Γιάννης Καιροφύλας, ''Η ωραία Νεάπολις και τα παρεξηγημένα Εξάρχεια'', σελ.103, εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήνα 2002</ref>, [[Μίνα Γιάννου]], [[Λεωνίδας Κύρκος]], ο οποίος διέμενε στην Καλλιδρομίου, και για μία εποχή στην Μπλε Πολυκατοικία, [[Τίμος Μωραϊτίνης]], [[Ναπολέων Λαπαθιώτης]], που διέμενε στην οδό Κουντουριώτου όπου και πέθανε, [[Παναγής Τσαλδάρης]], [[Χαρίλαος Τρικούπης]], που είχε το σπίτι του στη συμβολή των οδών Ακαδημίας και Χαριλάου Τρικούπη, τότε οδό Πινακωτών, [[Βασίλης Ραφαηλίδης]], [[Σοφία Βέμπο]], που έμενε στην [[μπλε πολυκατοικία]], [[Κατίνα Παξινού]], [[Φρέντυ Γερμανός]] κ.ά.<ref name="Καιροφύλας2" /> Σημαντικό κεφάλαιο επίσης για την περιοχή αποτελούν οι [[Παύλος Σιδηρόπουλος]], [[Νικόλας Άσιμος]] και [[Κατερίνα Γώγου]] καθώς όχι μόνο συνέδεσαν την καλλιτεχνική τους σταδιοδρομία με τα Εξάρχεια, αλλά οι δύο από αυτούς (Άσιμος και Γώγου) βρήκαν και τραγικό θάνατο σε αυτή αυτοκτονώντας.<ref name="megatv.com">[http://www.megatv.com/articles.asp?catid=14175&subid=2&tag=11388&pubid=891731 Οι Άγιοι των Εξαρχείων], από την εκπομπή "Πρωταγωνιστές"</ref>