Η γλώσσα τους πιθανότατα ανήκε στην [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|ινδοευρωπαϊκή]] οικογένεια. Έχουν προταθεί ινδοευρωπαϊκές ετυμολογίες για το όνομα του πιο γνωστού Φιλισταίου, του [[Γολιάθ]], σύμφωνα με ευρήματα στην πόλη Γκάθ όπως το [[Λυδία|λυδικό]] [[Αλυάττης]] ή το ελληνικό Καλεάδης{{παραπομπή}}.
Στην Κρήτη, σε κάποια χωριά κοντά στην Πεδιάδα Καστελλίου, οι γέροντες για πολλά χρόνια έλεγαν την εξής ιστορία:
«Υπήρχε ένας λαός, σύγχρονος των Μινωιτών, που ονομαζόταν Λυτταίοι και κατάγονταν απ'ο το γένος των "Φθίλων" (αργότερα μετονομάστηκαν σε "Ψίλοι"), αυτοί ζούσαν στην αρχαία πόλη της Λύττου σε αρμονία με τον λαό των Σαραντάπηχων, οι οποίοι έλαβαν το όνομα αυτό επειδή είχαν ύψος σαράντα πήχεις και ήταν ένας λαός που, παρά το μέγεθός του ήταν απόλυτα ειρηνικός. Οι Λυτταίοι και οι Μινωίτες βρίσκονταν σε συνεχή διαμάχη κυρίως λόγω εμπορικών και διοικητικών συμφερόντων. Έπειτα από μία μάχη την οποία κέρδισαν οι Λυτταίοι, οι Μινωίτες για να εκδικηθούν, βρήκαν ευκαιρία και έκαψαν συθέμελα την πόλη της Λύττου, σκοτώνοντας γυναικόπαιδα και Σαραντάπηχους, αφού οι άνδρες Λυτταίοι έλειπαν σε εκστρατεία. Επειδή η πόλη είχε ήδη καταστραφεί και ανακατασκευαστεί αρκετές φορές, οι επιζήσαντες αποφάσισαν να αποπλεύσουν νότια της Κρήτης. Αργότερα έλαβαν το όνομα Φθιλυτταίοι»
