Ουγκάντα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
αρχή ιστορίας
→‎Ιστορία: μέχρι το 1986 (επεξεργασία με το ProveIt)
Γραμμή 62:
 
== Ιστορία ==
Οι κάτοικοι της περιοχής της Ουγκάντας ήταν κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες μέχρι περίπου 1.700 με 2.300 χρόνια πριν, όταν πληθυσμού που ομιλούσανπληθυσμοί [[Μπαντού γλώσσες|Μπαντού]], πιθανόν από την κεντρική Αφρική, μετανάστευσαν στα νότια τμήμα της χώρας.<ref name="living_enc">{{cite web | url = http://www.africa.upenn.edu/NEH/uethnic.htm | title = East Africa Living Encyclopedia – Ethnic Groups | publisher = African Studies Center, University of Pennsylvania}}</ref><ref name="phil">Martin, Phyllis and O'Meara, Patrick (1995). ''Africa''. 3rd edition. Indiana University Press. ISBN 0253209846.</ref> Μαζί τους έφεραν την τεχνογνωσία της μεταλλουργίας και νέες ιδέες σχετικά με την κοινωνική και πολιτική οργάνωση. Η αυτοκρατορία των Κιτάρα, η οποία είναι γνωστή μέσα από την προφορική παράδοση των λαών της περιοχής, εκτεινόταν σε μεγάλο τμήμα της περιοχής των μεγάλων λιμνών, από τη [[λίμνη Αλβέρτου]], τη [[λίμνη Ταγκανίγκα]] και τη [[λίμνη Βικτόρια]], μέχρι τη [[λίμνη Κιόγκα]]. Το αρχηγείο τους βρισκόταν στο Ανκολέ. Το βασίλειο Μπουνιόρο-Κιτάρα θεωρείται ότι είναι πρόδρομος των τεσσάρων παραδοσιακών βασιλείων της Ουγκαντάς, των Μπουγκάντα, Τόρο, Ανκολέ και Μπουσόγκα.<ref name = Mwambutsya>{{cite journal|author=Mwambutsya, Ndebesa|url=http://www.ossrea.net/eassrr/jan91/mwambuts.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080131112357/http://www.ossrea.net/eassrr/jan91/mwambuts.htm |archivedate=31 January 2008 |title= Pre-capitalist Social Formation: The Case of the Banyankole of Southwestern Uganda|journal=Eastern Africa Social Science Research Review|volume= 6| issue = 2; 7 no. 1 |date=June 1990 and January 1991|pages= 78–95}}</ref> Στην περιοχή επίσης μετανάστευσαν από τα βόρεια οι Λούο και οι Άτεκερ. Τον 18ο αιώνα οι Μπουγκάντα άρχισαν να επεκτείνονται εις βάρος των Μπουνιόρο.<ref name=bbcprofile>[http://www.bbc.com/news/world-africa-14112446 Uganda profile - Timeline] [[BBC]]</ref>
 
Οι Άραβες έμποροι κινήθηκαν προς την ενδοχώρα από τις ακτές της ανατολικής Αφρικής τη δεκαετία του 18301840 και να ανταλλάσσουν όπλα, ρούχα και χάντρες με ελεφαντόδοντο και σκλάβους<ref name=bbcprofile/>. Τους ακολούθησαν οι Βρετανοί εξερευνητές που αναζητούσαν τις πηγές του [[Νείλος|Νείλου]]<ref name=Stanley>Stanley, H.M., 1899, Through the Dark Continent, London: G. Newnes, ISBN 0486256677</ref>{{rp|151}} και οι προτεστάντες [[ιεραπόστολοι]], οι οποίοι έφτασαν στην Ουγκάντα το 1877, ενώ οι καθολικοί ιεραπόστολοι έφτασαν το 1879,<ref name="state_dept">[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2963.htm#history "Background Note: Uganda"], U.S. State Department</ref> μια κατάσταση που οδήγησε στο θάνατο των μαρτύρων της Ουγκάντας. Το Ηνωμένο Βασίλειο έθεσε την περιοχή υπό την εποπτεία της [[Βρετανική Εταιρεία Ανατολικής Αφρικής|Βρετανικής Εταιρείας της Ανατολικής Αφρικής]] το 1888 και το 1894 η Ουγκάντα έγινε προτεκτοράτο του Ηνωμένου Βασιλείου. Τη δεκαετία του 1890, οι Βρετανοί, για την κατασκευή του σιδηροδρόμου της Ουγκάντας, ο οποίος συνέδεε την ενδοχώρα της Κένυας και της Ουγκάντας με το λιμάνι [[Μομπάσα]], έφεραν 32.000 εργάτες από τη Βρετανική Ινδία. Αν και οι περισσότεροι επέστρεψαν στην Ινδία, 6.724 αποφάσισαν να παραμείνουν. Το 1900 οι Βρετανοί και οι Μπουγκάντα υπογράφουν συμφωνία ώστε η Ουγκάντα να γίνει συνταγματική μοναρχία υπό τον έλεγχο προτεσταντών αρχηγών. Την τελική μορφή του προτεκτοράτο της Ουγκάντας την πήρε το 1914, όταν οι ανατολικές επαρχίες έγιναν τμήμα της Κένυας.<ref name=bbcprofile/>
 
Αρουραίοι με [[βουβωνική πανώλη]] έφτασαν στην Ουγκάντα, αφότου είχαν ανέβει σε βρετανικά πλοία, και διέδωσαν την ασθένεια, με αποτέλεσμα πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα να πεθάνουν στις αρχές του 20ού αιώνα σε μια επιδήμια η οποία έγινε γνωστή ως Μαύρη Πανώλη.<ref>{{cite web|url=https://www.ral.ucar.edu/projects/plague-in-uganda |title=Plague in Uganda &#124; NCAR Research Applications Laboratory &#124; RAL |doi=10.1371/journal.pone.0035598 |publisher=Ral.ucar.edu |date=2015-01-22 |accessdate=2015-05-30}}</ref> Από το 1900 μέχρι το 1920, μια επιδημία [[αφρικανική τρυπανοσωμίαση|ασθένειας του ύπνου]] σκότωσε πάνω 250.000 ανθρώπους.<ref>{{cite web | url = http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol10no4/02-0626.htm | title = Reanalyzing the 1900–1920 Sleeping Sickness Epidemic in Uganda | publisher = Centers for Disease Control and Prevention (CDC) | location = ΗΠΑ}}</ref>
 
=== Μετά την ανεξαρτησία ===
Η Ουγκάντα ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Βρετανία το 1962, αλλά παρέμεινε μέλος της [[κοινοπολιτεία των Εθνών|Κοινοπολιτείας των Εθνών]]. Στις πρώτες εκλογές μετά την ανεξαρτησία, κέρδισε η συμμαχία ανάμεσα στο Λαϊκό Κογκρέσο της Ουγκάντας (UPC) και το Καμπάκα Γιέκα (KY), τα οποία σχημάτισαν την πρώτη κυβέρνηση με εκτελεστικό πρωθυπουργό τον [[Μίλτον Ομπότε]], ενώ ο Μπουγκάντα Καμπάκα (βασιλειάς) [[Μουτέσα Β΄]] κατέλαβε την εν πολλοίς εθιμοτυπική θέση του προέδρου.<ref>{{Wayback |df=yes|date=20100220164706 |url=http://www.parliament.go.ug/index.php?option=com_content&task=view&id=4&Itemid=3 |title=History of Parliament }} (Website of the Parliament of Uganda)</ref><ref>{{cite web|url=http://www.buganda.com/crisis66.htm |title=Buganda Kingdom: The Uganda Crisis, 1966 |publisher=Buganda.com |accessdate=3 May 2010}}</ref>
 
Το 1966, μετά από μια διαμάχη για εξουσία ανάμεσα στην κυβέρνηση του Ομπότε και τον βασιλιά Μουτέσα, το κοινοβούλιο, στο οποίο το UPC είχε την πλειοψηφία, άλλαξε το σύνταγμα και κατάργησε την εθιμοτυπική θέση του προέδρου. Το 1967, με ένα νέο σύνταγμα, η Ουγκάντα ανακηρύχθηκε δημοκρατία και τα παραδοσιακά βασίλεια καταργήθηκαν. Ο Ομπότε, χωρίς να συγκαλέσει εκλογές, αυτοανακηρύσσεται εκτελεστικός πρόεδρος.<ref>{{cite web|url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2963.htm |title=Department of State. Background Note: Uganda |publisher=State.gov |date=3 February 2010 |accessdate=3 May 2010}}</ref>
 
Το 1971, ύστερα από πραξικόπημα, τον έλεγχο της χώρας ανέλαβε ο δικτάτορας [[Ίντι Αμίν]]. Ο Αμίν κυβερνούσε με τον στρατό για τα επόμενα οχτώ χρόνια<ref name="loc">[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/ugtoc.html "A Country Study: Uganda"], ''[[Library of Congress]] Country Studies''</ref> και πραγματοποίησε μαζικές εκτελέσεις εντός της χώρας για να διατηρήσει την εξουσία του. Υπολογίζεται ότι περίπου 300.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωής τους κατά τη διάρκεια του καθεστώτος του, ιδίως στον βορρά, που τον είχε συσχετίσει με τους πιστούς στον Ομπότε.<ref>{{cite news |last=Keatley |first=Patrick |title=Obituary: Idi Amin |url=http://www.guardian.co.uk/news/2003/aug/18/guardianobituaries |work=The Guardian |date=18 August 2003 |accessdate=18 March 2008 }}</ref> Πέρα από τις θηριωδίες του, απέλασε την ινδική μειονότητα της χώρας (περίπου 70.000 άτομα), η οποία έλεγχε τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, με αποτέλεσμα η οικονομία της χώρας να καταρρεύσει.<ref>[http://www.theage.com.au/news/business/uk-indians-taking-care-of-business/2006/03/07/1141701511987.html "UK Indians taking care of business"], ''The Age'' (8 March 2006). Retrieved 24 March 2013.</ref><ref>{{cite web | url=http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=285454 | title=Ίντι Αμίν Νταντά - Ο αφρικανός Χίτλερ | publisher=Το βήμα | date=28 Αυγούστου 2009 | accessdate=6 Ιουλίου 2015}}</ref> Το 1978, η Ουγκάντα [[πόλεμος Ουγκάντας-Τανζανίας|εισέβαλε στην Τανζανία]] ώστε να προσαρτήσει την επαρχία Καγκέρα, αλλά ο στρατός της Τανζανίας απέκρουσε την επίθεση και εισέβαλε στην Ουγκάντα, με αποτέλεσμα να τερματιστεί η δικτατορία του Αμίν.
 
Με την πτώση του Αμίν, πρόεδρος της Ουγκάντας ορίστηκε ο [[Γκόντφρεϊ Μπιναΐσα]], αλλά σύντομα αντικαταστάθηκε από τον Μίλτον Ομπότε, ο οποίος ανατράπηκε το 1985 με πραξικόπημα από τον [[Τίτο Οκέλο]]. Όμως, ο Οκέλο ανατράπηκε ύστερα από έξι μήνες μετά από [[Εμφύλιος πόλεμος της Ουγκάντας|ανταρτοπόλεμο]] που διεξήγαγε ο Εθνικός Αντιστασιακός Στρατός. Πρόεδρος της χώρας ορίστηκε ο [[Γιουέρι Μουσέβενι]], ηγέτης του Εθνικού Αντιστασικού Στρατού.<ref name=bbcprofile/>
 
== Πόλεις ==