Σόλων ο Αθηναίος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναίρεση έκδοσης 5152768 από τον 77.49.82.20 (Συζήτηση) |
Yobot (συζήτηση | συνεισφορές) μ →Νομοθέτης: Διόρθωση συντακτικών λαθών του κώδικα με τη χρήση AWB (11457) |
||
Γραμμή 43:
== Νομοθέτης ==
Ως συνέπεια βίαιης και μακροχρόνιας εξέγερσης των πολιτών ενάντια στους ευγενείς, ο Σόλων κλήθηκε κοινή συναινέσει των αντιμαχόμενων μερών<ref>Αριστοτέλη, ''Αθηναίων Πολιτεία'': «ισχυράς δε της στάσεως ούσης και πολύ χρόνον αντικαθημένων αλλήλοις, είλοντο κοινή διαλακτήν και άρχοντα Σόλωνα [...]»</ref>, το [[594 π.Χ.|594/3 π.Χ.]] με έκτακτη διαδικασία να νομοθετήσει και για το έργο αυτό εξοπλίστηκε με έκτακτες εξουσίες. Εκείνο το έτος εξελέγη ''[[Επώνυμος άρχοντας|άρχων]]'' από το [[Εκκλησία του δήμου|''δήμο'']] της Αθήνας και όχι από τον [[Άρειος Πάγος (λόφος)|Άρειο Πάγο]], όπως προέβλεπε το αθηναϊκό πολίτευμα της εποχής. Του δόθηκαν οι έκτακτες εξουσίες του ''διαλλακτού'', δηλ. του μεσολαβητή, του συμφιλιωτή, και του ''νομοθέτου'', τις οποίες διατήρησε και μετά το τέλος της ετήσιας αρχοντείας του. Οι νόμοι που θέσπισε δημοσιεύτηκαν ίσως το [[592 π.Χ.]]
Τα νομοθετικά μέτρα του Σόλωνα ήταν πολύ τολμηρά, αλλά και δραστικά και αντικατοπτρίζουν το μέγεθος της κρίσης που κλήθηκαν να θεραπεύσουν. Βασίζονταν στην αρχή της ανισότητας και όχι της ισότητας, ενώ επιδίωκαν να αποτρέψουν την εμφύλια διαμάχη και τη διάλυση της πολιτικής κοινότητας της Αθήνας διατηρώντας παράλληλα την κοινωνική διαστρωμάτωση και την προβολή αυτής της διαστρωμάτωσης στη νομή της εξουσίας.: Καθόρισε τα αξιώματα τα οποία μπορούσε κάποιος να ασκεί, με κριτήριο τη τάξη στην οποία ανήκε, και όπου κατατασσόταν βάσει του εισοδήματος του (και ειδικότερα της φοροδοτικής του ικανότητας). Ως Ταμίες μπορούσαν να υπηρετήσουν μόνο πολίτες της ανώτατης τάξης, ενώ οι πολίτες της κατώτατης τάξης είχαν μόνο δικαίωμα συμμετοχής στην εκκλησία του δήμου. (Αριστοτέλης, εκδοση 2008)
Γραμμή 56:
** κατάργησε το δανεισμό με εγγύηση το σώμα (προσωπική ελευθερία) του δανειολήπτη και των μελών της οικογένειάς του. Είναι επίσης πιθανό ότι
** αμνήστευσε τα αδικήματα που επέφεραν στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων.
* '''Πολιτικό σώμα''': Στα πλαίσια των πολιτειακών μεταρρυθμίσεων για την αναμόρφωση και διεύρυνση του πολιτικού σώματος της Αθήνας ο Σόλων διατήρησε τα τέσσερα υφιστάμενα ''τέλη'' που ρύθμιζαν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των πολιτών και βασίζονταν ως τότε αποκλειστικά στο ύψος του αγροτικού εισοδήματος. Οι λεγόμενοι ''πεντακοσιομέδιμνοι'' επειδή είχαν εισόδημα πεντακοσίων [[μέδιμνο|μεδίμνων]] συγκροτούσαν την υψηλότερη τάξη. Ακολουθούσαν οι ''τριακοσιομέδιμνοι'' (με εισόδημα τριακόσια μέδιμνα), που λέγονταν και ''ιππείς'', ή ''ιππάδα τελούντες'', επειδή είχαν την οικονομική δυνατότητα να διατηρούν ένα άλογο. Οι ''διακοσιομέδιμνοι'' ονομαζονταν ''ζευγίται''. Τέλος οι ''θήτες'' με εισόδημα κάτω των διακοσίων μεδίμνων ετησίως είχαν δικαίωμα ψήφου, αλλά δεν τους επιτρεπόταν να αναλάβουν κανένα δημόσιο αξίωμα.<ref name=grecianantiquiti00harwrich>{{Cite book
| editor = Harwood, Thomas, Rev
Γραμμή 70 ⟶ 69 :
}}</ref> Για την κατάταξη των πολιτών σε μια από αυτές τις τάξεις
** θέσπισε τον συνυπολογισμό και των εισοδημάτων που προέρχονταν από επαγγελματικές ή εμπορικές δραστηριότητες. Επιπλέον
** έδωσε δικαίωμα στο κατώτερο από αυτά τα ''τέλη'', τους ''θήτες'', να συμμετέχουν στην ''[[
** τους παραχώρησε όμως μόνο το δικαίωμα του εκλέγειν, όχι του εκλέγεσθαι.
Αποτέλεσμα αυτών των μεταρρυθμίσεων ήταν να λογίζονται στο εξής πολίτες όλοι οι ενήλικες άνδρες που κατοικούσαν στην Αττική και ήταν απόγονοι κατοίκων της Αττικής, μελών ιωνικών κοινοτήτων, αν και δεν θέσπισε την ισότητα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για όλους τους πολίτες. Ο Σόλων έδωσε πιθανότατα δυνατότητα πολιτογράφησης και σε [[Μέτοικος|μετοίκους]].
* '''Λαϊκή κυριαρχία'''. Στις πολιτειακές μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα περιλαμβάνονται και μέτρα που διεύρυναν τη λαϊκή κυριαρχία, δηλ. τη στήριξη της εξουσίας στο σώμα των πολιτών της Αθήνας. Συγκεκριμένα ο Σόλων
** μετέφερε στην ''[[
** θέσπισε τη διαδικασία της ''κληρώσεως εκ προκρίτων πεντακοσιομεδίμνων'' για την εκλογή τους. Σύμφωνα με αυτή τη διαδικασία ο ''δήμος'' εξέλεγε ένα αριθμό υποψήφιων αρχόντων από το ''τέλος'' των ''πεντακοσιομεδίμνων'' και στη συνέχεια γινόταν κλήρωση για την ανάδειξη ενός από αυτούς τους υποψηφίους.
** Ίδρυσε ένα νέο βουλευτικό σώμα, τη ''βουλή των τετρακοσίων'' (ή ''τετρακοσίους'') και
Γραμμή 83 ⟶ 82 :
* '''Δικαστήρια''': Στο χώρο της δικαιοσύνης οι μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα ήταν έπίσης σημαντικές προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού και του ελέγχου της εξουσίας. Ο Σόλων
** έδωσε τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη, όχι μόνο στον παθόντα, να καταγγέλλει στον Άρειο Πάγο με ''εισαγγελία'' (αγωγή) οποιονδήποτε, ακόμα και ''άρχοντα'', και να εμφανίζεται ως κατήγορος. Με αυτό τον τρόπο κατοχυρώθηκε ουσιαστικά το έννομο συμφέρον του απλού πολίτη σε σχέση με την άσκηση της εξουσίας από τα κρατικά όργανα, ακόμα και αν οι ενέργειες των κρατικών οργάνων δεν τον έβλαπταν άμεσα.
** Ίδρυσε την ''Ηλιαία'', ένα λαϊκό δικαστήριο με πολλά μέλη, ως αντίβαρο του [[Άρειος Πάγος (λόφος)|Αρείου Πάγου]] σε θέματα απονομής δικαιοσύνης. Η ακριβής σύνθεση της σολώνειας Ηλιαίας δεν είναι γνωστή και δεν αποκλείεται να πρόκειται απλά για την ίδια την ''εκκλησία του δήμου'', όταν αυτή συνεδρίαζε ως δικαστήριο. Στην Ηλιαία μπορούσε να προσφύγει οποιοσδήποτε εναντίον δικαστικής αποφάσεως ''αρχόντων''. Το όνομά της προέρχεται από το ουσ. ''ηλία''=''αλία'', που σημαίνει ''εκκλησία'', σύναξη. Η κλασική διαμόρφωση της ''Ηλιαίας'' σε «δεξαμενή» 6000 κληρωμένων Αθηναίων άνω των 30 ετών, από την οποία λαμβάνονταν οι δικαστές για τα ηλιαστικά δικαστήρια, οφείλεται στις μεταρρυθμίσεις του έτους 462 π.Χ. από τον [[Εφιάλτης ο Αθηναίος|Εφιάλτη]].
* '''Άλλα νομοθετήματα''': Ο Σόλων θέσπισε και πλήθος άλλων νόμων για συγκεκριμένα θέματα, που δεν είναι όλα γνωστά. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι
** η απαγόρευση της εξαγωγής γεωργικών προϊόντων πλην λαδιού,
| |||