Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Diu (συζήτηση | συνεισφορές) μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
παραπομπές στο τέλος της πρότασης |
||
Γραμμή 47:
Στις [[24 Σεπτεμβρίου]] του [[1806]] η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης με την παρουσία του Μ. Διερμηνέα [[Αλέξανδρος Χαντζερής|Αλέξανδρου Χαντζερή]] και του Μ. Λογοθέτη Αλέξανδρου Μάνου και αντιπροσώπων των λαϊκών οργανώσεων επανεξέλεξε ομόφωνα Πατριάρχη τον Γρηγόριο Ε΄ ο οποίος και επέστρεψε στη Κωνσταντινούπολη στις [[18 Οκτωβρίου]] (1806) γενόμενος δεκτός με λαϊκό ενθουσιασμό. Και αυτή όμως η πατριαρχία υπήρξε δυσχερέστατη.
Λίγες ημέρες πριν αναλάβει καθήκοντα η διεθνής σκηνή είχε ανατραπεί. Ο ρωσικός στρατός είχε εισβάλει στη [[Μολδαβία]] και τον Δεκέμβριο κηρύχθηκε ο νέος Ρωσικός πόλεμος κατά της Τουρκίας. Μετά και την κατάληψη του Βουκουρεστίου, παραμονή των Χριστουγέννων, από το ρωσικό στρατό, ο Σουλτάνος [[Σελίμ Γ΄]] στις [[5 Ιανουαρίου]] του 1807 κήρυξε επίσημα και εκ μέρους του τον νέο [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1806–1812)|ρωσοτουρκικό πόλεμο]]. Την ημέρα αυτή κάλεσε ο Σουλτάνος τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄ να εκδώσει προς όλους τους Έλληνες «''εκκλησιαστικόν και συμβουλευτικόν γράμμα''» (αντίστοιχο με φετφά) στη δημοτική γλώσσα εναντίον των Ρώσων συνιστώντας παράλληλα τυφλή υποταγή στον Σουλτάνο.<ref name="Σταματόπουλος 2"/>
Πράγματι ο Πατριάρχης υπάκουσε στη σουλτανική εντολή και καλούσε τους Έλληνες να αποφύγουν κάθε σύμπραξη με τους Ρώσους. Για τον λόγο αυτό απέστειλε στον Μοριά τον επίσκοπο Ανδρούσας Ιωσήφ.<ref name="Σταματόπουλος 2">Τάκης Σταματόπουλος, ''Ο εσωτερικός αγώνας'', εκδόσεις Κάλβος, Αθήνα 1979, σελ. 124</ref>
Και ενώ φαινόταν η αναταραχή να είχε κοπάσει ο Ρώσος ναύαρχος [[Ντιμίτρι Σενιάβιν]] περί τον Μάρτιο του 1807 διένειμε προκηρύξεις «''Προς τους Χριστιανούς κατοίκους του Οθωμανικού κράτους''». Αυτόν ακολουθώντας πιστά και σε συνεννόηση ο Θεσσαλός αρματωλός Νίκος Τσάρας ή [[Νικοτσάρας]] προκάλεσε επανάσταση. Εναντίον αυτού ο Σουλτάνος διέταξε τον [[Αλή πασάς|Αλή Πασά]] να σπεύσει για την καταστολή. Ο τελευταίος με ορδές Αλβανών κατέλαβε τη [[Θεσσαλία]], ενώ οι Έλληνες επαναστάτες κατέφυγαν στη [[Σκιάθος|Σκιάθο]] όπου συγκροτώντας στόλο με 70 πλοία ενωμένοι και με άλλους επαναστάτες άρχισαν καταδρομικές επιχειρήσεις στις ακτές της Θεσσαλίας, [[Μακεδονία]]ς, ακόμα και [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]] συνεπικουρούμενοι και από πλοία του αγγλικού στόλου.
Γραμμή 96:
Ο πρώτος αφορισμός, που «''Ὑπεγράφη συνοδικῶς ἐπὶ τῆς ἁγίας Τραπέζης''»<ref>{{cite book|last=Κανδηλώρος|first=Τάκης|title=Ιστορία του εθνομάρτυρος Γρηγορίου Ε΄|page=40|year=1909}}</ref>, είχε σαν αποτέλεσμα να σημάνει το τελειωτικό χτύπημα στην εκστρατεία του [[Αλέξανδρος Κ. Υψηλάντης|Αλέξανδρου Υψηλάντη]] στις Ηγεμονίες<ref>Sanctorum Conciliorum nova et emplissima collectio, εκδ. Joannes Mansi, Graz 1961, XL, σελ. 151-154</ref> Ο ίδιος όμως ο Υψηλάντης καθησύχαζε με επιστολή του της 29ης Ιανουαρίου τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ότι «''ο μεν Πατριάρχης βιαζόμενος παρά της [[Υψηλή Πύλη|Πόρτας]] σας στέλλει αφοριστικά και εξάρχους παρακινώντας σας να ενωθήτε με την Πόρτα, εσείς όμως να τα θεωρείτε ταύτα ως άκυρα, καθότι γίνονται με βία και δυναστείαν και άνευ θελήσεως του πατριάρχου''»<ref>{{cite book |last=Δεσποτόπουλος|first=Αλέξανδρος|editor-first=Αλέξανδρος|editor-last=Δεσποτόπουλος|series=Ιστορία του Ελληνικού Έθνους|title=Η Ελληνική Επανάσταση και η δημιουργία του Ελληνικού κράτους (1821-1832). Τόμος ΙΒ'|publisher=Εκδοτική Αθηνών|year=1977|page=36|chapter=Η Επανάσταση στη Μολδοβλαχία}}</ref>.
Σύμφωνα με τον [[Τάκης Κανδηλώρος|Τάκη Κανδηλώρο]], βιογράφο του Πατριάρχη, ο Γρηγόριος «''ως αντιπρόσωπος του Χριστού ουδέποτε έπρεπεν να υπογράψει έγγραφον εις το οποίον δεν επίστευεν. Αλλ' ως αρχηγός κινδυνεύοντος έθνους ώφειλε να στέρξει μέτρον, όπερ έστω και προσωρινώς έσωζε τους ανίσχυρους και εμπεπιστευμένους αυτώ πληθυσμούς εκ της σφαγής''» και έδρασε εκβιαζόμενος.<ref>{{cite book|last=Κανδηλώρος|first=Τάκης|title=Ιστορία του εθνομάρτυρος Γρηγορίου Ε΄|pages=219-220|year=1909}}</ref> Ο Ιωάννης Κολιόπουλος χαρακτηρίζει τον αφορισμό ως «μνημείο της εκκλησιαστικής γλώσσας που είχε φιλοτεχνήσει η Ανατολική Ορθόδοξος Εκκλησία τους αιώνες της τουρκικής κυριαρχίας» και τον ερμηνεύει στο συγκείμενο της αναγνώρισης από την Εκκλησία της νομιμότητας του καθεστώτος του Σουλτάνου, του οποίου αποτελούσε οργανικό τμήμα, και της εναντίωσης στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό του εθνικού κινήματος των Ελλήνων.<ref>{{cite book |first=Ιωάννης Σ.|last=Κολιόπουλος||year=2000|title=Ιστορία της Ελλάδος από το 1800. Τεύχος Α': Το έθνος, η πολιτεία και η κοινωνία των Ελλήνων|pages=214, 63-64, 53-57|publisher=Βάνιας|isbn=9602880724}}</ref>. Ο [[Τάκης Σταματόπουλος]] θεωρεί
Σε επιστολή του προς τον επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα της 28ης Δεκεμβρίου 1820 έγραφε: «''...Κρυφά υπερασπίζου αυτόν (σσ. Η του Παπανδρέου πράξις πατριωτική), εν φανερόν δε άγνοια υποκρίνου, έστι δε ότε και επίκρινε τοις θεοσεβέσι αδελφοίς και αλλοφύλοις ιδία. Πράυνον βεζύρην λόγοις και υποσχέσεσιν αλλά μη παραδοθήτω εις λέοντος στόμα. Άσπασον συν ταις εμαίς ευχαίς τους ανδρείους αδελφούς, προτρέπον εις κρυψίνοιαν δια τον φόβον των Ιουδαίων''».<ref>{{cite book |last=Αγγελόπουλος|first=Γ.Π.|year=1865|title=Τὰ κατὰ τὸν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριον τὸν Ε', τόμος Α'|page=221|publisher=Εθνικόν Τυπογραφεῖον|url=http://books.google.co.uk/books?id=10IBAAAAQAAJ|accessdate=6 Ιουνίου 2012}}</ref> Σώζονται επίσης και επιστολές του του Μαρτίου 1821 προς τους επισκόπους Βλαχίας, Παλαιών Πατρών Γερμανό, Τριπόλεως και Αμυκλών Δανιήλ στις οποίες τους παρότρυνε να συνεχίσουν την πολιτική «ειλικρινούς ευπειθείας και υποταγής [...] εις την κραταιάν βασιλείαν».<ref>{{cite journal|editor = Μάρθα Πύλια|year= 2008|month= Μάρτιος|title= Διαδρομές εθνικού προσδιορισμού - Εκκλησία, Μύθος, Ιστορία|journal= Αυγή-Αναγνώσεις|issue= 274}}
| |||