Γκιώνα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ αφαιρέθηκε η Κατηγορία:Λαογραφία (με το HotCat)
Lingveno (συζήτηση | συνεισφορές)
μ διόρθωση με τη χρήση AWB
Γραμμή 17:
==Χαρακτηριστικά==
 
Η Γκιώνα, με χαρακτήρα καθαρά αλπικό, βρίσκεται στο κέντρο του [[Νομός Φωκίδας|νομού Φωκίδας]] βορειοδυτικά από την κοιλάδα της [[Άμφισσα|Άμφισσας]]ς, αποτελεί τμήμα της νότιας απόληξης της οροσειράς της [[Πίνδος|Πίνδου]] και ενώνεται με τον [[Παρνασσός|Παρνασσό]] ανατολικά, με τα [[Βαρδούσια]] όρη δυτικά και με την [[Οίτη]] στα βόρεια. Στα νότια ενώνεται με το χαμηλό σύμπλεγμα λόφων που ονομάζονται Όρη Λιδωρικίου<ref>Συχνά οι νοτιότερες κορυφές της Γκιώνας (με την υψηλότερη στα 1908 μ.) αναφέρονται ανακριβώς ως Όρη Λιδωρικίου</ref>. Είναι ένα βουνό με αδρό και ξεκάθαρο ανάγλυφο, με βαθιές χαράδρες, ρεματιές και ασβεστολιθικές ορθοπλαγιές που το κάνουν δύσβατο ενώ διαθέτει την μεγαλύτερη ορθοπλαγιά των [[Βαλκάνια|Βαλκανίων]], την Πλάκα της Συκιάς, με υψομετρική διαφορά 1.100 μέτρα περίπου.
 
Οι πλευρές της προς το [[Λιδωρίκι]] είναι κατάφυτες από έλατα και κέδρους ([[Γιουνίπερος|αρκεύθους]]), στις χαράδρες παρατηρούνται σφεντάμια, ενώ στα ξέφωτα υπάρχουν αγριολούλουδα και αγριοτριανταφυλλιές. Στα δάση της ζουν άγρια ζώα, [[Λύκος|λύκοι]] (είναι το νοτιότερο σημείο εξάπλωσής τους στην Ελλάδα),[[Αγριογούρουνο|αγριογούρουνα]], ζαρκάδια και αγριόγιδα, ενώ στις απόκρημνες πλαγιές της πετούν αρπακτικά πουλιά όπως [[Γυπαετός|γυπαετοί]] και χρυσαετοί. Επίσης διαθέτει και πολλά λιβάδια που συντηρούν αιγοπρόβατα. Παρότι ο συνδυασμός των λιβαδιών με τις κάθετες ορθοπλαγιές κυρίως στα δυτικά, συνθέτουν ξεχωριστή αισθητική τοπίου και αποτελούν καταφύγιο για την άγρια ζωή, στη βόρεια, ανατολική και νότια πλευρά του βουνού υπάρχουν μεταλλεία εξόρυξης βωξίτη που επηρεάζουν την εικόνα του βουνού.
Γραμμή 27:
==Πληθυσμός==
 
Τα χωριά και οι οικισμοί του βουνού έχουν ιδιαίτερα λίγους μόνιμους κατοίκους. Ο αριθμός τους αυξάνεται μόνον κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όταν επιστρέφουν αρκετοί γηγενείς για παραθερισμό. Σημαντική μείωση του πληθυσμού της περιοχής παρατηρήθηκε μετά τον πόλεμο και ειδικά τον [[Ελληνικός Εμφύλιος 1946 - 1949|Εμφύλιο]] οπότε παρατηρήθηκε μεγάλο μεταναστευτικό κύμα προς το εξωτερικό και την [[Αθήνα]]. 0 τουρισμός στην περιοχή ακόμη δεν διαθέτει την απαιτούμενη υποδομή ώστε να υπάρχει σημαντικό οικονομικό αποτέλεσμα. Τελευταία, κάποια μικρά ξενοδοχεία και ξενώνες έχουν κάνει την εμφάνιση τους στη βόρεια και δυτική πλευρά του βουνού που παρουσιάζουν σχετική κίνηση τα Σαββατοκύριακα.
 
Τα υψόμετρα στο εσωτερικό της Γκιώνας είναι απαγορευτικά για μόνιμη κατοίκηση και έτσι την εμφάνισή τους κάνουν μόνο διάσπαρτες θερινές εγκαταστάσεις κτηνοτρόφων ενώ στον μεσοπόλεμο υπήρχε ένας μικρός συνοικισμός υλοτόμων στη Ρέκα.
 
Οι κύριες ασχολίες των κατοίκων της περιοχής είναι η κτηνοτροφία, λιγότερο η υλοτομία και η γεωργία καθώς η Γκιώνα έχει σχετικά άγονο έδαφος. Μεταπολεμικά και επί αρκετά χρόνια, ικανός αριθμός κατοίκων βρήκε ενασχόληση στη δραστηριότητα της εξόρυξης του [[βωξίτης|βωξίτη]]. Παρ' όλα αυτά, οι θέσεις εργασίας στα μεταλλεία σταδιακά μειώνονται. Τελευταία και η κτηνοτροφική παραγωγή παρουσιάζει και αυτή μειωτικές τάσεις. Οι περισσότερες ορεινές καλλιέργειες έχουν προ πολλού εγκαταλειφθεί.
 
Στην Γκιώνα υπάρχει Δασικό χωριό, στην περιοχή του Προσηλίου στο δήμο της [[Άμφισσα|Άμφισσας]]ς, που δημιουργήθηκε από το δασαρχείο Άμφισσας, σε υλοποίηση σχετικού περιβαλλοντικού προγράμματος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Το χωριό αποτελείται από 20 κατάλληλα εξοπλισμένα οικήματα που φιλοξενούν πολλούς επισκέπτες.
 
==Ονομασία==
Γραμμή 42:
 
==Ιστορία==
Στα χρόνια της [[Τουρκοκρατία|τουρκοκρατίαςτουρκοκρατία]]ς η Γκιώνα αποτελούσε ορμητήριο των [[κλέφτες|κλεφτών]] και θέατρο ιστορικών συγκρούσεων κατά την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]], όπου και στάθηκε τόπος καταστροφής των τουρκικών δυνάμεων το Μάιο του [[1821]]. Κατά την [[Β' Παγκόσμιος πόλεμος|Γερμανική κατοχή]] στης Ελλάδα, στη μάχη της Καρούτας πάνω στην Γκιώνα, οι αντάρτες κατατρόπωσαν τις δυνάμεις κατοχής. Σε σπηλιές του βουνού κρύβονταν [[Αγγλία|Άγγλοι]] που μαζί με τις αντιστασιακές ομάδες του [[Ναπολέων Ζέρβας|Ναπολέοντα Ζέρβα]] και του [[Άρης Βελουχιώτης|Άρη Βελουχιώτη]] οργάνωσαν την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου.
 
==Λαογραφία==
Γραμμή 62:
 
*[[Κατάλογος βουνών της Ελλάδας]]
 
*[[Γιώργος Λεκάκης]] "Η (αυτό)καταστροφική(;) μανία της Γκιώνας συνεχίζεται. Φταίνε μόνον οι βωξιτωρύχοι;", άρθρο στην "Ελεύθερη Ζώνη" στις 01.03.2012 http://www.elzoni.gr/html/ent/250/ent.19250.asp
 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Γκιώνα"