Βους ο ταύρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Διόρθωση ανακατευθύνσεων |
|||
Γραμμή 6:
| πλάτος_εικόνας= 250px
| λεζάντα_εικόνας = Ελβετική αγελάδα Braunvieh
| βασίλειο = [[Ζώο|Ζώα]] (Animalia)
| συνομοταξία = [[Χορδωτά]] (Chordata)
| ομοταξία = [[Θηλαστικό|Θηλαστικά]] (Mammalia)
| τάξη = [[Αρτιοδάκτυλα]] (Artiodactyla)
| οικογένεια = [[Βοοειδή]] (Bovidae)
Γραμμή 24:
}}
Ο '''''Βους ο ταύρος''' (Bos taurus)'' η επιστημονική ονομασία που έχει δοθεί στο σύνολο των οικόσιτων [[Βοοειδή|βοοειδών]] του [[Παλαιός Κόσμος|Παλαιού Κόσμου]] που κατάγονται από τον άγριο [[άουροχς]]. Είναι ένα είδος μεγαλόσωμων [[μηρυκαστικό|μηρυκαστικών]] [[θηλαστικό|θηλαστικών]] (120 με 150 εκατοστόμετρα για 600 με 800 χιλιόγραμμα). Διακρίνονται δύο κύρια [[
Ο ''Βους ο ταύρος'' εχει εξημερωθεί εδώ και {{formatnum:10000}} χρόνια στην [[Μέση Ανατολή]], και ύστερα η [[εκτροφή βοοειδών|εκτροφή]] τους αναπτύχθηκε σταδιακά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Οι κυριότερες υπηρεσίες τους ήταν η παραγωγή [[βοδινό κρέας|κρέατος]] και [[αγελαδινό γάλα|γάλκτος]] και η εργασία. Οι βοοΐνες υπηρετούν επίσης στην παραγωγή [[ζωικό δέρμα|δέρματος]], [[κέρατο (υλικό)|κεράτων]] για τα [[μαχαίρι]]α, ή [[κοπριά βοδιού|κοπριάς]] για θέρμανση και για την [[γονιμοποίηση (γεωπονία)|γονιμοποίηση]] των εδαφών.
Οι βοοΐνες ενθουσίαζαν πάντα τους ανθρώπους, για τους οποίους ο [[Βους ο ταύρος|ταύρος]] είναι ένα σύμβολο [[Δύναμη (αρετή)|δυνάμεως]] και [[γονιμότητα]]ς. Για αυτό αυτά τα ζώα είναι παρόντα σε διάφορες [[θρησκεία|θρησκείες]].
Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του δυτικού πολιτισμού, και βρίσκονται ως θέμα εμπνεύσεως [[ζωγραφική|ζωγράφων]] και [[γλυπτική|γλυπτών]] ή σαν πρόσωπα [[κόμικς]], [[κινηματογράφος|ταινιών]] ή [[διαφήμιση|διαφημίσεων]].
Γραμμή 38:
! '''Χαρακτηριστικό''' || '''Ονομασία'''
|-
| αναπαραγωγικό ενήλικο θηλυκό|| [[Βους ο ταύρος|αγελάδα]]
|-
| αναπαραγωγικό ενήλικο αρσενικό|| [[Βους ο ταύρος|ταύρος]]
|-
| αρσενικό [[ευνουχισμός|ευνουχισμένο]] || [[Βους ο ταύρος|βόδι]]
|-
| νεαρό (γενικός όρος) || [[μοσχάρι]]
|-
| νεαρό άνω του ενός έτους || [[Βους ο ταύρος|δαμάλι]]
|-----
| γενιά με καμπούρα || [[ζεμπού]]
Γραμμή 59:
Ο ''Βους ο ταύρος'' είναι ένα μεγάλο εύρωστο ζώο, που ζυγίζει κατά μέσο όρο 750 χιλιόγραμμα, με μεγάλες διακυμάνσεις (μεταξύ 150 και 1350 χιλιογράμμων<ref name=adw>{{cite web|language=Αγγλικά| title = Bos taurus | url = http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Bos_taurus.html | author = Tanya Dewey | editor = University of Michigan Museum of Zoology | accesdate= 17 Απριλίου 2009}}</ref>, και έχει ύψος κυμαινόμενο μεταξύ 120 και 150 εκατοστόμετρα ανάλογα με την φυλή και το ατομο<ref name="conduiteBA">{{Cite book| title=La production des bovins allaitants | author=Christian Dudouet | year=2004 | edition=La France Agricole | pages=383 | isbn=2855570913}}</ref>
Η οδόντωσή τους είναι προσαρμοσμένη σε φυτική τροφή. Αποτελείται από 32 δόντια στους ενηλίκους: οκτώ κάτω [[κοπτήρας|τομείς]], τέσσερεις [[προγόμφιος|προγομφίους]] και τρεις [[Γομφίος|γομφίους]] σε κάθε γνάθο. Οι κοπτήρες είναι προσανατολισμένοι προς τα μπροστά. Επιτρέπουν την κοπή των χόρτων. Οι βοοίνες δεν έχουν άνω τομείς. Αυτοί έχουν αντικατασταθεί από μία σφαιρική προεξοχή των ούλων. Η [[γνάθος]] είναι προσαρμοσμένη σε κυκλική κίνηση που επιτρέπει στο ζώο να βόσκει. Οι γομφίοι τους τους επιτρέπουν να συνθλίβουν τα φυτά για να είναι επαρκώς λεπτά ωστε να γίνει κατάλληλη πέψη. Η προεκτατή γλώσσα τους καλύπτεται από καράτινες [[θηλή|θηλές]] που την καθιστούν τραχειά<ref name="livreVaches">{{Cite book| title=Le livre de la vache | author=Alain Raveneau | edition=rustica | imprimerie=Partenaires fabrication | location=Παρίσι| year=1996 | isbn=2-84038-136-2}}</ref>. Το [[ρύγχος]] είναι πλατύ και παχύ. Το μέτωπο είναι αρκετά μεγάλο, επίπεδο, και φέρει σγουρό και παχύ τρίχωμα στην κορυφή του : ο κότσος. Μεταξύ της γραμμής των ματιών και του ρύγχους, το μέτωπο προεκτείνεται στο επιρρίνιο. Το ζώο διαθέτει δύο κοίλα [[κέρατο (ανατομία)|κέρατα]], των οποίων το μέγεθος ποικίλλει ανάλογα με το ζώο, σε κάθε πλευρά του κρανίου του. Τα κέρατα είναι γενικώς προσανατολισμένα προς τα επάνω, ή προς τα πλάγια, και το σχήμα τους θυμίζει [[λύρα]]. Τα [[
[[Αρχείο:Cow, head-num.svg|center|thumb|'''Σχηματική περιγραφή του κεφαλιού της αγελάδας''' : '''1.''' Salière '''2.''' Αυτί '''3.''' Κρόταφος '''4.''' Κέρατο '''5.''' Κότσος '''6.''' Μέτωπο '''7.''' Μάτι '''8.''' Επιρρίνιο '''9.''' Ρουθούνι '''10.''' Ρύγχος '''11.''' Γένειο '''12.''' Auge '''13.''' Λαιμός]]
Γραμμή 67:
[[Αρχείο:Schéma Veau-tag.svg|upright=1.8|center|thumb|'''Schéma descriptif d'une vache adulte''' : '''1.''' Tête '''2.''' Gorge '''3.''' Encolure '''4.''' Garrot '''5.''' Épaule '''6.''' Bras '''7.''' Avant-bras '''8.''' Genou '''9.''' Canon '''10.''' Sabot '''11.''' Paturon '''12.''' Boulet '''13.''' Passage des sangles '''14.''' Côtes '''15.''' Dos '''16.''' Rein '''17.''' Flanc '''18.''' Ventre '''19.''' Grasset '''20.''' Mamelle '''21.''' Cuisse '''22.''' Jambe '''23.''' Jarret '''24.''' Fesse '''25.''' Bassin '''26.''' Sacrum '''27.''' Attache de la queue '''28.''' Queue]]
Οι αγελάδες έχουν ένα [[Στόμαχος|στομάχι]] με 4 τμήματα. Πολλές φορές καταπίνουν και μεταλλικά αντικείμενα. Είναι ζώα μηρυκαστικά, που σημαίνει ξαναφέρνουν την τροφή τους στο στόμα και την αναμασούν. Η τροφή τους περιλαμβάνει κυρίως χόρτα. Η διάρκεια της κύησης είναι 9 μήνες. Ένα νεογέννητο μοσχαράκι ζυγίζει από 25 μέχρι 45 κιλά. Το παγκόσμιο ρεκόρ για το βαρύτερο ταύρο κατείχε ένας ταύρος, ονόματι Ντονέτο, ο οποίος παρουσιάστηκε το [[1955]] σε έκθεση στο [[Αρέτσο]]. Ζύγιζε 1.740 κιλά.<ref>Friend, John B., Cattle of the World, Blandford Press, Dorset, 1978</ref> Οι αγελάδες ζουν συνήθως 15 χρόνια και σπάνια μπορούν να φτάσουν ως τα 25 χρόνια.
== Προέλευση ==
Γραμμή 77:
== Φυλές ==
* Αγελάδα εγχώριας φυλής, που υπήρχε και υπάρχει ακόμα στην [[Ελλάδα]]. Έχει μικρό σώμα, αλλά είναι τραχιά στο τρίχωμα και ικανή να περπατάει όλη τη μέρα. Παράγει γάλα όσο χρειάζεται για το μοσχάρι της. Το τρίχωμά της έχει χρώμα [[μαύρο]] και [[Γκρι|σταχτί]]. Τα νεαρά ζώα είναι περίπου μαύρα και με την ηλικία γίνονται σταχτιά ως άσπρα. Η εν λόγω φυλή εξαφανίζεται σταδιακά. Εκτοπίστηκε από βελτιωμένες φυλές, οι οποίες εισάγονται από άλλα κράτη.
* Βελτιωμένη αγελάδα: η φυλή αυτή προήλθε κυρίως από διασταυρώσεις των εγχώριων αγελάδων με ταύρους ή μοσχάρια ή άλλες αγελάδες (εισαγόμενα). Η βελτιωμένη αγελάδα είναι μεγαλόσωμη και πολύ νωρίς φθάνει σε ηλικία για να γεννήσει. Παράγει [[γάλα]] σε μεγάλες ποσότητες και για το λόγο αυτό έχει ανάγκη πολλής τροφής. Για το λόγο αυτό, δεν μπορεί να αναπτυχθεί στην Ελλάδα, λόγω έλλειψης λιβαδιών..
| |||