Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο Φίλιππος Β΄ γεννήθηκε το [[382 π.Χ.]] στην Πέλλα, ήταν τριτότοκος γιος του βασιλιά της Μακεδονίας [[Αμύντας Γ΄|Αμύντα Γ΄]] και της [[Ευρυδίκη της Μακεδονίας|Ευρυδίκης]], κόρης του Σίρρα<ref>Ανδρόνικος, V24,50. Έργον 1983.30, 1990.83 EMTh3, 1989 (1992) 28,34.</ref> (βασιλιά της Ελίμειας) και ο ισχυρότερος και επιφανέστερος Έλληνας της εποχής του, ένας ηγέτης, σημαδεμένος από τις μάχες της νεότηταςνεότητάς του. Mε μία σειρά θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων στο σύνολο της δομής του βασιλείου του κατάφερε να εισέλθει δυναμικά στο προσκήνιο των ελληνικών υποθέσεων στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. Αφού αναδιοργάνωσε ριζικά το στρατό του, εισάγοντας μεταξύ άλλων τη [[σάρισα]] και επινοώντας καινούργιες τακτικές για τη [[Μακεδονική φάλαγγα|φάλαγγα]] των οπλιτών, προχώρησε σε κεραυνοβόλες επιθετικές ενέργειες εναντίον των βόρειων, δυτικών και ανατολικών γειτόνων του. Ο αναγεννημένος στρατός πέτυχε τότε τις πρώτες του νίκες, εξουδετερώνοντας οριστικά τις ληστρικές επιδρομές των βαλκανικών λαών που περιέβαλλαν τη Μακεδονία. Δημιούργησε έτσι στη [[Βαλκάνια|χερσόνησο του Αίμου]] ένα μεγάλο κράτος με σχέσεις συμμαχίας, υποτέλειας ή υποταγής με τους παρακάτω λαούς: [[Ιλλυριοί]], [[Παίονες]], [[Τριβαλλοί]], [[Θράκες]], [[Γέτες]], [[Σκύθες]].

Στο νότο και στις σχέσεις με τους Έλληνες -ήδη από το [[346 π.Χ.]]- προσπάθησε να τους πείσει με τη δύναμη της διπλωματίας για ένωση και κοινή εκστρατεία κατά των Περσών με κυριότερο σύμμαχο ως το [[338 π.Χ.]] τη [[Αρχαία Θήβα|Θήβα]], αλλά και με υπολογίσιμους αντιπάλους την [[Αρχαία Αθήνα|Αθήνα]] και τη [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]]. Κατά τη διάρκεια του Γ΄ Ιερού Πολέμου (355-352 π.Χ.) συγκρούστηκε με την ανερχόμενη δύναμη της [[Φωκίδα]]ς και τον τύραννο των Φερρών, και παρά τις αρχικές του αποτυχίες κατάφερε να τους νικήσει στη μάχη του Κρόκιου Πεδίου το [[352 π.Χ.]], πετυχαίνοντας παράλληλα άλλες δύο νίκες στο στρατιωτικό και το διπλωματικό πεδίο: την υποταγή της [[Θεσσαλία]]ς στη Μακεδονία (άρα και την ένταξη του περίφημου θεσσαλικού ιππικού στο στρατό του) και την αποδοχή της Μακεδονίας ως μέλους του [[Αμφικτυονία|Αμφικτυονικού Συνεδρίου]] των Δελφών, προβάλλοντας έτσι την Μακεδονία ως πρωταγωνιστική δύναμη σταθερότητας στα ελληνικά πράγματα. Όμως μόλις το [[338 π.Χ.]], μετά την ιδιαίτερης σκληρότητας [[Μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.)|μάχη της Χαιρώνειας]], κατάφερε ο Φίλιππος να ενώσει τους Έλληνες. Στη μάχη αυτή ο Φίλιππος μαζί με τον Αλέξανδρο, που διοικούσε ένα τμήμα του στρατού, αντιμετώπισε το συνασπισμό Αθηναίων, Θηβαίων και όλων σχεδόν των νότιων Ελλήνων και τους νίκησε. Ύστερα, με το συνέδριο της Κορίνθου, ένωσε τους Έλληνες και πολιτικά, εκτός από τη Σπάρτη, που επέλεξε την απομόνωση και τη συνεχή αντιπαράθεση με τους Μακεδόνες, και την ουδέτερη Κρήτη.

O Φίλιππος, έχοντας διώξει την πρώτη του σύζυγο και μητέρα του Αλέξανδρου Ολυμπιάδα, παντρεύτηκε μια Μακεδόνισσα πριγκίπισσα, την Κλεοπάτρα, ανιψιά του [[Άτταλος ο Μακεδών|Αττάλου]]. Στο γαμήλιο γλέντι ο Άτταλος εύχεται στο ζευγάρι να αποκτήσει γρήγορα ένα νόμιμο διάδοχο (αποκαλώντας έμμεσα τον Αλέξανδρο νόθο). Ο Αλέξανδρος αδειάζει το ποτήρι του στο πρόσωπο του Αττάλου και ξεσπά ένας φοβερός καυγάς. Ο Φίλιππος, μεθυσμένος, τραβά το ξίφος του, αλλά σκοντάφτει και πέφτει κάτω. Ο Αλέξανδρος σχολιάζει «δείτε τον άνθρωπο που θέλει να περάσει στην Ασία και δεν μπορεί να περάσει πάνω από ένα τραπέζι».

ΟΗ ΑλέξανδροςΟλυμπιάδα καιμε ητον ΟλυμπιάδαΑλέξανδρο καταφεύγουν στο σπίτι του πατέρα της στην Ήπειρο. Η φυγή του Αλέξανδρου χαλάει τα σχέδια του Φιλίππου, που δεν μπορεί να εκστρατεύσει χωρίς αντιβασιλέα. Ο Αλέξανδρος αργότερα γύρισε και ο Φίλιππος ξανάρχισε τα σχέδιά του, στέλνοντας τον Ιούνιο του [[336 π.Χ.]] στον [[Ελλήσποντος|Ελλήσποντο]] τον Άτταλο και τον [[Παρμενίων]]α με 10.000 στρατό, για να προετοιμάσουν την εκστρατεία.

</ref>-. Ο Αλέξανδρος και με την υποστήριξη του [[Αντίπατρος|Αντίπατρου]], που εκτελούσε χρέη αντιβασιλιά, ανακηρύχθηκε από τον στρατό νέος βασιλιάς. Οι λόγοι και οι ηθικοί αυτουργοί της δολοφονίας δεν έγιναν γνωστοί. Φαίνεται όμως ότι είχε συνεργούς, πράγμα που στρέφει τις υποψίες είτε στους Πέρσες, που ήθελαν να αποτρέψουν την εισβολή στο κράτος τους, είτε στην Ολυμπιάδα, που αισθανόταν ταπεινωμένη, επειδή ο Φίλιππος την είχε χωρίσει για μία νεότερη και ανιψιά του στρατηγού [[Άτταλος ο Μακεδών|Αττάλου]]. Θα μπορούσαν όμως να είναι κάποιοι εσωτερικοί αντίπαλοι του Φιλίππου στην Μακεδονία και την υπόλοιπη Ελλάδα, ακόμα και ο ίδιος ο Αλέξανδρος, που να ήθελε προσωπικά τη δόξα να οδηγήσει την εκστρατεία κατά των Περσών.

Η ταυτοποίηση του τάφου αμφισβητήθηκε, συχνά στην Αμερική και την Ιταλία, από το 1978 και από Έλληνες αρχαιολόγους και συνεχίζει να αμφισβητείται ακόμη και σήμερα. Ο αναπληρωτής καθηγητής αρχαιολογίας [[Παναγιώτης Φάκλαρης]] υποστηρίζει ότι οι τάφοι στην Βεργίνα δεν είναι βασιλικοί, καθώς το βασιλικό νεκροταφείο βρίσκεται στις ΑίγεςΑιγές.<ref>[http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=102485 εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, Ο τάφος του Φιλίππου: όνειρα και αλήθειες Τα ευρήματα της Βεργίνας,η πρωτεύουσα των Μακεδόνων και οι αντικρουόμενες απόψεις των αρχαιολόγων ανακτήθηκε στις 3/11/2014]</ref>. Από ορισμένους αρχαιολόγους υποστηρίχθηκε ότι ο νεκρός είναι ο [[Φίλιππος Γ΄ της Μακεδονίας|Φίλιππος Γ΄ ο Αρριδαίος]] που δολοφονήθηκε το 317 πΧ.

Ο Μ.Μιλτιάδης Χατζόπουλος, συνοψίζει όλον τον σχετικό επιστημονικό διάλογο έως το 2008, κλίνοντας υπέρ της εκδοχής του Φιλίππου Β' και σημειώνοντας ότι η συζήτηση για τη χρονολόγηση του τάφου συσκοτίστηκε από την επιδίωξη δημοσιότητας, πολιτικές ατζέντες, προσωπικές διαφορές και έλλειψη κοινής λογικής, τα οποία οδήγησαν κάποιους σε «σειρά από αμφίβολες υπο-χρονολογήσεις»..

Μετά από τις αμφισβητήσεις έγινε επανεξέταση από Βρετανούς ειδικούς των οστών που βρέθηκαν στον τάφο, η οποία απορρίπτει την εκδοχή του Φιλίππου Γ’ ΑριδαίουΑρριδαίου. <ref>[http://www.medsci.org/v07p00s1.htm Musgrave Jonathan et al. The Occupants of Tomb II at Vergina. Why Arrhidaios and Eurydice must be excluded. Int J Med Sci 2010; 7(6):s1-s15. doi:10.7150/ijms.7.s1]</ref>

Μεταγενέστερη κριτική εξέταση των επιχειρημάτων έως το 2011 καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σίγουρα ο τάφος δεν ανήκει στον Φίλιππο ΙΙΙΓ' ΑριδαίοΑρριδαίο και ότι αυτή η άποψη μπορεί να απορριφθεί από τη σύγχρονη επιστήμη.<ref>[http://books.google.gr/books?id=kjLPBsB2dIkC&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Robin Lane Fox, Introduction: Dating the royal tombs at Vergina, στο Robin J. Fox (εκδ.) Brill's Companion to Ancient Macedon: Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 BC - 300 AD. BRILL, 22 Ιουν 2011, σελ. 1-34.]</ref>

Τον Μάρτιο του 2015, πιστοποιήθηκε ότι η σορός του τάφου Ι εμφανίζει οπή στο οστό του γονάτουγόνατου. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές το 339 π.Χ., τρία χρόνια πρίνδηλαδή αποπριν από τη δολοφονία του Φιλίππου το 336 π.Χ., κατά τη διάρκεια μάχης, είχε τραυματιστεί από δόρυ που διαπέρασε το πόδι του. Το οστούν έχει επίσης υποστεί αγκύλωση μεταξύ της κνήμης και του μηρού, που δείχνει ότι το άτομο κούτσαινε, όπως και ο Φίλιππος μετά τον τραυματισμό του.<ref>Antonis Bartsiokasa, Juan-Luis Arsuagab, Elena Santosb, Milagros Algabab, and Asier Gómez-Olivencia. [http://www.pnas.org/content/early/2015/07/15/1510906112.abstract The lameness of King Philip II and Royal Tomb I at Vergina, Macedonia].</ref>

* Συλλογικό, ''Φίλιππος βασιλεύς Μακεδόνων'', Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1980

* Χρυσούλα Σαατσόγλου-Παλιαδέλη, ''Βεργίνα. Ο τάφος του Φιλίππου. Η τοιχογραφία με το κυνήγι'', Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ. 231 (Αθήνα 2004).