Βασίλειο της Βαλένθια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 10:
|ύμνος =
|χάρτης = [[File:Regne valencia 1441.svg|150px]]
| λεζάντα χάρτη = Το Βασιλειο της Βαλένθια στα πλαίσια του Στέμματος της ΑραγόναςΑραγώνας το 1441.
| πλάτος χάρτη =
|θέση =
Γραμμή 32:
|επόμενο =
}}
Το '''Βασίλειο της Βαλένθια''' (στα [[καταλανικά]], ''Regne de València'') ήταν μεσαιωνικό βασίλειο που υπήρξε αρχικά στα πλαίσια του [[Στέμμα της ΑραγονίαςΑραγωνίας|Στέμματος της ΑραγόναςΑραγώνας]] και στη συνέχεια ενταγμένο στην [[Στέμμα της Ισπανίας|Ισπανική Μοναρχία]] και περιλάμβανε μεγάλο μέρος της σημερινής [[Βαλενθιανική Κοινότητα|Βαλενθιανικής Κοινότητας]]. Η εποχή ακμής του τοποθετείται μεταξύ του 15ου και 16ου αιώνα, όταν η πρωτεύουσά του, [[Βαλένθια]], ήταν ένα από τα ισχυρότερα οικονομικά και πολιτισμικά αστικά κέντρα της Μεσογείου. Μέχρι το 1609 φιλοξενούσε μεγάλο αριθμό μουσουλμάνων, που εκδιώθηκαν από τον Φίλιππο Γ΄. Σήμερα, ο [[βασιλιάς της Ισπανίας]] είναι κάτοχος του τίτλου του Βασιλιά της Βαλένθια.
 
Τεχνικά, το Βασίλειο υπήρξε όσον ίσχυαν οι επίσημοι νόμοι, τα λεγόμενα «Προνόμια της Βαλένθια» (''furs de València''), από το 1261 μέχρι το 1707 όταν και καταργήθηκαν με την κατάργηση των νόμων των πρώην εδαφών του Στέμματος της ΑραγόναςΑραγώνας από τον [[Φίλιππος Ε΄ της Ισπανίας|Φίλιππο Ε΄]]. Ωστόσο, ο τίτλος αυτός συνέχισε να χαρακτηρίζει τα εδάφη του πρώην βασιλείου μέχρι και τον 19ο αιώνα.
 
== Διαμόρφωση ==
Γραμμή 40:
 
=== Η κατάκτηση ===
Μετά την κατάκτηση των [[Βαλεαρίδες Νήσοι|Βαλεαρίδων Νήσων]], ο [[Ιάκωβος Α΄ της Αραγωνίας|Ιάκωβος Α΄ της ΑραγόναςΑραγώνας]], ήδη από το 1225 και την συνέλευση στην Τορτόζα είχε συμφωνήσει με τους ευγενείς του Στέμματος την επέκταση προς το νότο, που τότε διοικούνταν από αδύναμους μουσουλμάνους ηγεμόνες. Χονδρικά η κατάκτηση χωρίζεται σε τρεις φάσεις:
* Η πρώτη, μεταξύ 1225 και 1232, που ξεκίνησε με την αποτυχημένη, λόγω μη συμμετοχή της αραγονικής στρατιωτικής δύναμης, πολιορκία της [[Πενίσκολα]]. Κατακτήθηκε το βόρειο τμήμα της σημερινής Βαλενθιανικής Κοινότητας και αστικοί πυρήνες όπως η Πενίσκολα, η [[Μορέλια]], ο Μποριάνα και το Άρες.
* Η δεύτερη, μεταξύ 1225 και 1232, που κατευθύνθηκε στην περιοχή γύρω από την πόλη της [[Βαλένθια]]. Ανακηρύχθηκε «σταυροφορία» από τον πάπα [[Γρηγόριος Ι΄|Γρηγόριο Ι΄]].
Γραμμή 46:
 
=== Η δημιουργία του βασιλείου ===
Μετά το πέρας της κατάκτησης, ο Ιάκωβος Α΄ αντιστάθηκε στη θέληση των ευγενών της ΑραγόναςΑραγώνας να εντάξουν τα νέα εδάφη στις ήδη υπάρχουσες φεουδαρχικές τους κτήσεις. Αντίθετα, μετέτρεψε την περιοχή σε ένα αυτόνομο βασίλειο (1239), με δικούς του νόμους (τα «Προνόμια της Βαλένθια»), δικό της κοινοβούλιο (''les Corts Valencianes'') και νόμισμα, ενωμένο δυναστικά με το Στέμμα της ΑραγόναςΑραγώνας.
 
=== Ο εποικισμός και το μουσουλμανικό στοιχείο ===
Το νέο βασίλειο εποικίστηκε με καταλανούςΚαταλανούς και αραγονέζουςΑραγωνέζους, αν και μέχρι τον 16ο αιώνα ο μουσουλμανικός πληθυσμός συνέχισε να αποτελεί την πλειοψηφία. Η όχι απαραίτητα ειρηνική συμβίωση προκάλεσε τρεις μεγάλες εξεγέρσεις των μουσουλμάνων του βασιλείου. Ο διωγμός τους το 1609 από την Ισπανία<ref>Casey (2008): 5.</ref> (περίπου 135.000 άτομα) μετά από διαταγή του [[Φίλιππος Γ' της Ισπανίας|Φίλιππου Γ]]΄, από τη μία επέφερε την ειρήνη στο βασίλειο (πολλοί από αυτούς συνεργάζονταν με τους πειρατές από τη Βόρεια Αφρική που λυμαίνονταν τα παράλια) αλλά από την άλλη επέφερε ένα μεγάλο πλήγμα στην τοπική οικονομία, λόγω του κυρίαρχου ρόλου των μουσουλμάνων στη γεωργική παραγωγή.
 
Όσον αφορά την κοινωνική οργάνωση, από τις απαρχές του, το βασίλειο χαρακτηρίστηκε από την ύπαρξη μιας ισχυρής φεουδαρχικής ελίτ στην επαρχία και την διαμόρφωση μιας έτερης ισχυρής αστικής-εμπορικής ελίτ στις πόλεις. Η εξάρτηση των ελίτ αυτών από τον κατά την περίσταση μονάρχη και η οικονομική εξάρτηση, κυρίως μετά το τέλος του Μεσαίωνα, από την Καστίλη, συνέβαλε αποφασιστικά στην απουσία ισχυρού πατριωτικού συναισθήματος.<ref>Casey (2008): 248.</ref>
Γραμμή 55:
== Η εποχή ακμής του Βασιλείου ==
{{Κύριο|Βαλενθιανικός χρυσός αιώνας}}
Περί τα μέσα του 14ου αιώνα το Βασίλειο βρέθηκε σε μια δύσκολη κατάσταση. Η επιδημία μαύρης πανώλης είχε αποδεκατίσει τον πληθυσμό ενώ οι διάφοροι πόλεμοι με ή εναντίον του [[Στέμμα της ΑραγονίαςΑραγωνίας|Στέμματος]] (εναντίον της Καστίλης μεταξύ 1363 και 1364, εξέγερση της Ένωσης εναντίον των αυθαιρεσιών του βασιλιά) και η συμβίωση των τριών θρησκευτικών κοινοτήτων ήταν ιδιαίτερα ταραχώδης.
 
Αντίθετα, ο 15ος αιώνας υπήρξε η εποχή άνθησης του Βασιλείου. Η πόλη της Βαλένθια άκμασε οικονομικά και πολιτισμικά, όντας το πιο σημαντικό αστικό κέντρο του Στέμματος της ΑραγόναςΑραγώνας και ένα από τα ισχυρότερα εμπορικά κέντρα της Μεσογείου. Αυτό το γεγονός το αποδεικνύει η ίδρυση χρηματοοικονομικών θεσμών, όπως η ''Taula de canvis'', μια δημοτική τράπεζα που υποστήριζε τις εμπορικές δραστηριότητες και το [[Ανταλλακτήριο Μεταξιού της Βαλένθιας|Ανταλλακτήριο Μεταξιού της Βαλένθια]], ίσως το σημαντικότερο κέντρο οικονομικών ανταλλαγών της Μεσογείου της εποχής.
 
Όσον αφορά την αρχιτεκτονική, τότε οικοδομούνται, πέρα του Ανταλλακτηρίου, οι Πύργοι του Σεράνς και το «Μικαλέτ», το καμπαναριό του καθεδρικού της Βαλένθια. Το Κέντρο Γενικών Σπουδών της πρωτεύουσας γίνεται πανεπιστήμιο ενώ παράλληλα αναπτύσσεται ο [[Βαλενθιανικός χρυσός αιώνας|Βαλενθιανικός Χρυσός Αιώνας]] των γραμμάτων, που παρήγαγε σπουδαία λογοτεχνικά έργα στα καταλανικά όπως τον ''Tirant lo Blanc ''του [[Ζοανότ Μαρτορέλ]].
Γραμμή 67:
συνέβαλε στην αποδυνάμωση του αγροτικού πληθυσμού.<ref>Casey (2008): 58.</ref> Κατά τον 17<sup>ο</sup> αιώνα, η τοπική γεωργική παραγωγή και η ελάχιστη κτηνοτροφία προοριζόταν μόνο για την επιβίωση του πληθυσμού, καθώς, ιδιαίτερα μετά τον διωγμό των μουσουλμάνων, είτε δεν περίσσευε σοδειά είτε ήταν πολύ δύσκολο να πωληθεί σε άλλο μέρος λόγω απουσίας ενεργών εμπορικών δρόμων.<ref>Casey (2008): 57.</ref> Καλλιεργείτο κυρίως σιτάρι και αμπέλι<ref>Casey (2008): 55.</ref>, από τα οποία παρήγετο ένα αρκετά κακής ποιότητας κρασί, επίσης δύσκολο να αποφέρει κέρδη, μαζί με το μετάξι, το παραδοσιακά κύριο εξαγώγιμο εμπορικό προϊόν, που απορροφούσε κυρίως η γειτονική Καστίλη.<ref>Casey (2008): 61.</ref>
 
Όσον αφορά το εμπόριο, κύρια λιμάνια του Βασιλείου πέραν αυτού της πρωτεύουσας που παραδοσιακά λειτούργησε μονάχα ως πύλη ανεφοδιασμού της<ref>Casey (2008): 82.</ref>, ανά περιόδους υπήρξαν το Βιναρός στο βορρά, από όπου εξάγονταν το σιτάρι της ΑραγόναςΑραγωνίας και τοτου Αλικάντε στο νότο. Το τελευταίο, είδε να αναπτύσσεται ιδιαίτερα στον 16<sup>ο</sup> και 17<sup>ο</sup> αιώνα, όταν λειτούργησε σαν κύριο λιμάνι εξαγωγών, εισαγωγών και ναυπηγίας.
Όσον αφορά το εμπόριο, κύρια λιμάνια του Βασιλείου πέραν
αυτού της πρωτεύουσας που παραδοσιακά λειτούργησε μονάχα ως πύλη ανεφοδιασμού της<ref>Casey (2008): 82.</ref>, ανά περιόδους υπήρξαν το Βιναρός στο βορρά, από όπου εξάγονταν το σιτάρι της Αραγόνας και το Αλικάντε στο νότο. Το τελευταίο, είδε να αναπτύσσεται ιδιαίτερα στον 16<sup>ο</sup> και 17<sup>ο</sup> αιώνα, όταν λειτούργησε σαν κύριο λιμάνι εξαγωγών, εισαγωγών και ναυπηγίας.
 
=== Διοίκηση και η εξέγερση των Αδελφοτήτων ===