Πρωτεύοντα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
→Ανατομία, φυσιολογία και μορφολογία: διόρθωση παραπομπής |
||
Γραμμή 154:
Η [[εξέλιξη της έγχρωμης όρασης στα πρωτεύοντα]] είναι μοναδική σε σχέση με τα περισσότερα άλλα [[ευθήρια]] [[θηλαστικό|θηλαστικά]]. Παρόλο που οι παλαιότεροι [[σπονδυλωτό|σπονδυλωτοί]] πρόγονοι των πρωτευόντων είχαν [[τριχρωματική όραση]], οι πιο πρόσφατοι [[νυκτόβιο ζώο|νυκτόβιο]]ι και [[ομοιόθερμο]]ι, θηλαστικοί πρόγονοι τους έχασαν έναν εκ των τριών κώνων του [[αμφιβληστροειδής|αμφιβληστροειδούς]] κατά τη [[Μεσοζωϊκή περίοδος|Μεσοζωϊκή]] περίοδο. Κατά συνέπεια τα ψάρια, τα ερπετά και τα πτηνά έχουν τριχρωματική ή τετραχρωματική όραση ενώ όλα τα θηλαστικά, με εξαίρεση μερικά πρωτεύοντα και μερικά [[μαρσιποφόρα]],<ref>{{cite journal | author=Arrese, C. A., ''et al.'' | year=2005 | title=Cone topography and spectral sensitivity in two potentially trichromatic marsupials, the quokka (''Setonix brachyurus'') and quenda (''Isoodon obesulus'') | journal=Proceedings of Biological Science | volume=272 | issue=1565 | doi=10.1098/rspb.2004.3009 | pages=791–796 | pmid=15888411 | pmc=1599861}}</ref> έχουν διχρωματική ή μονοχρωματική όραση (αχρωματοψία).<ref name="EncycMammals" /> Τα νυκτόβια πρωτεύοντα, όπως οι [[Αοτίδες|νυχτερινές μαϊμούδες]] και οι [[γαλάγος|γαλάγοι]] έχουν συχνά αχρωματοψία. Οι κατάρρινοι παρ'όλα αυτά έχουν τριχρωματική όραση χάρη στον [[διπλασιασμός γονιδίου|διπλασιασμό]] του κόκκινου-πράσινου γονιδίου ([[opsin]]) στην απαρχή της εξελικτικής τους πορείας ως ανεξάρτητη ομάδα, 30 με 40 εκατομμύρια χρόνια πριν.<ref name="EncycMammals" /><ref name="Bowmaker1991">{{cite journal | author = Bowmaker, J. K. & Astell, S. | year = 1991 | title = Photosensitive and photostable pigments in the retinae of Old World monkeys | journal = Journal of Experimental Biology | volume = 156 | pages = 1–19 |issn=0022-0949 |url=http://jeb.biologists.org/cgi/reprint/156/1/1.pdf |format=pdf |accessdate=2008-06-16 | pmid = 2051127}}</ref> Οι πλατύρρινοι, από την άλλη, παρουσιάζουν τριχρωματική όραση σε ελάχιστες περιπτώσεις.<ref name="Surridge2003">{{cite journal | author = Surridge, A. K., and D. Osorio | year = 2003 | title = Evolution and selection of trichromatic vision in primates | journal = Trends in Ecology and Evolution | volume = 18 | pages = 198–205 | doi = 10.1016/S0169-5347(03)00012-0}}</ref> Συγκεκριμένα, τα θηλυκά άτομα της ομάδας λόγω [[ετεροζυγία]]ς στο φυλετικό [[χρωμόσωμα Χ]], μπορεί να έχουν διχρωματική ή τριχρωματική όραση, ενώ τα αρσενικά παρουσιάζουν μόνο διχρωματική όραση. Η έγχρωμη όραση στους στρεψίρρινους δεν είναι ακόμα αρκετά καλά κατανοητή. Παρόλα αυτά, έρευνες υποδεικνύουν πως το είδος της έγχρωμης όρασης τους δεν διαφέρει και πολύ από αυτή των πλατύρρινων.<ref name="EncycMammals" />
Όπως και οι κατάρρινοι, οι μαϊμούδες του γένους ''[[Alouatta]]'' (που ανήκει όμως στους πλατύρρινους) φαίνεται να έχουν τριχρωματική όραση, κάτι που δικαιολογείται από τον εντοπισμό ενός πρόσφατου [[γενετικός διπλασιασμός|γενετικού διπλασιασμού]].<ref name="Lucas2003">{{cite journal | author = Lucas, P. W. & Dominy, N. J. | year = 2003 | title = Evolution and function of routine trichromatic vision in primates | journal = Evolution | volume = 57 |pages = 2636–2643 | doi = 10.1554/03-168 | pmid = 14686538 | issue = 11}}</ref> Οι μαϊμούδες αυτού του γένους βρίσκονται μεταξύ των πιο ειδικευμένων φυλλοφάγων μαϊμούδων του Νέου Κόσμου: τα φρούτα παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατροφή τους,<ref name="Sussman2003">{{cite book|title=Primate Ecology and Social Structure, Volume 2: New World Monkeys|edition=Revised First|author=Sussman, R. W.|year=2003|isbn=0-536-74364-9|location = Needham Heights, MA | publisher = Pearson Custom Publishing & Prentice Hall|pages=77–80, 132–133, 141–143}}</ref> και το είδος των φύλλων που προτιμούν να καταναλώνουν (νέα, θρεπτικά, και εύπεπτα) είναι εντοπίσιμα μόνο μέσω του κόκκινου-πράσινου σήματος (δηλαδή απαιτείται η τριχρωματική όραση). Σύμφωνα με μελέτες, υποστηρίζεται πως η τριχρωματική όραση των μαϊμούδων του γένους ''Alouatta'' αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο που προωθήθηκε μέσω της [[φυσική επιλογή|φυσικής επιλογής]].<ref name="Surridge2003"
=== Φυλετικός διμορφισμός ===
| |||