Η '''αρχαία Αθήνα''' (''ΑθηναιἈθῆναι'' στην [[Αττική διάλεκτος|Αττική διάλεκτο]]) ήταν [[πόλις|πόλη-κράτος]] της αρχαίας Ελλάδας και μία από τις σημαντικότατες πόλεις του αρχαίου κόσμου γενικότερα. Τα όρια της περιλάμβαναν το μεγαλύτερο τμήμα της σημερινής Αττικής. Οι Αθηναίοι πέρα από την Αττική κυριαρχούσαν μέσω του ισχυρού τους στόλου σε έναν μεγάλο αριθμό ιωνικών αποικιών στα νησιά του Αιγαίου και στα παράλια της Μικράς Ασίας. Η Αττική άλλωστε αποτελούσε και την μητρόπολη των περισσότερων ιωνικών αποικιών. Οι Αθηναίοι συνόρευαν βόρεια με τους [[Βοιωτοί|Βοιωτούς]] και δυτικά με τους [[Μεγαρείς]], με τους οποίους βρίσκονταν συχνά σε σύγκρουση. Η αρχαία Αθήνα πρωταγωνίστησε στους [[Περσικοί πόλεμοι|Περσικούς πολέμους]], ηγήθηκε της [[Δηλιακή Συμμαχία|συμμαχίας της Δήλου]], καθώς και της μιας από τις δύο συμμαχίες οι οποίες συγκρούστηκαν κατά τον [[Πελοποννησιακός πόλεμος|Πελοποννησιακό πόλεμο]].
