Άτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Άτη''' ήταν θεότητα της [[Ελληνική μυθολογία|ελληνικής μυθολογίας]], ενσάρκωση της βλάβης. Στα [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]] η λέξη ''ἀτη''{{efn|Από το [[Ρήμα|ρ]]. ''ἀάω'', που σημαίνει «βάπτω, φθείρω τον νου, αφαιρώ την διανοητικήν διαύγειαν (...), πλανώ εξαπατώ». Παθητική, αμετάβατη μορφή: ''ἀάομαι''.<ref>Βλ. {{cite book|last=Δημητράκος |first=Δημ. (εκδ.)|title=[[Μεγάλο λεξικό όλης της ελληνικής γλώσσας|Μέγα λεξικόν όλης της Ελληνικής γλώσσης]]|year=1974|origyear=1936|publisher=Εκδόσεις Δομή|location=Αθήνα|volume=1|page=2|authorlink=Δημήτριος Δημητράκος}}</ref>}} σήμαινε τη «σύγχυσιν φρενών», την απερισκεψία που οφειλόταν σε πλάνη που απέστελναν οι θεοί. Η Άτη{{efn|Σε ορισμένες εκδόσεις της ''Θεογονίας'' του Ησίοδου, η ''Ἄτη'' γραφόταν ως ''Ἀάτη'' και συγχεόταν με την [[Απάτη (μυθολογία)|''Απάτη'']]: «Δυσνομίην τ᾽ Ἀάτην τε, συνήθεας ἀλλήλῃσιν» (''Θεογονία'', [[s:Σελίδα%3AHesiodi_Carmina_(1908).djvu/25|230]]· έκδ. B.G. Teubner, Λειψία 1908, σε επιμέλεια Α. Rzach).<ref>Bλ. και στο {{cite book|author=Ησίοδου|title=Θεογονία - Ασπίς - Αποσπάσματα Ηοιών|others=(Μετάφραση, σχόλια [[Παναγής Λεκατσάς|Παναγή Λεκατσά]])|location=Αθήνα|publisher=Ιω. & Π. Ζαχαρόπουλος (<small>Βιβλιοθήκη Αρχαίων Ελλήνων Πεζογράφων και Ποιητών, αρ. 37</small>)|year=1939|page=123}}, όπου η ''Ἀάτη'' μεταφράζεται ως ''Απάτη''.</ref>}} ήταν θεότητα της [[Ελληνική μυθολογία|ελληνικής μυθολογίας]], ενσάρκωση της βλάβης. Στα [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]] η λέξη ''ἀτη'' σήμαινε τη «σύγχυσιν φρενών», την απερισκεψία που οφειλόταν σε πλάνη που απέστελναν οι θεοί. Η Άτη ήταν η προσωποποίηση της βλάβης του μυαλού και των απερίσκεπτων πράξεων, καθώς και των αποτελεσμάτων αυτών των πράξεων.<ref name="LexKonst">{{cite book|title=[[Μεγάλο λεξικό της ελληνικής γλώσσας#Ελληνική μετάφραση|Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης]]|year=1901|publisher=Εκ του Tυπογραφείου των Καταστημάτων [[Ανέστης Κωνσταντινίδης|Ανέστη Κωνσταντινίδη]]|location=Αθήνα|volume=Α΄|page=427}}</ref>{{efn|Στην αγγλική μετάφραση της Θεογονίας από τον Hugh G. Evelyn-White (Κέιμπριτζ [[Μασαχουσέτη|Μασαχ.]]: Harvard University Press & Λονδίνο: William Heinemann, 1914), η ''Ἂτη'' αποδίδεται ως ''Ruin''.<ref>Βλ. Hesiod, [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0130%3Acard%3D207 ''Theogony'' (207-239)]. ''Perseus Digital Library'' - [[Πανεπιστήμιο Ταφτς|Tafts University]]. Ανακτήθηκε στις 02-03-2017.</ref>}} Η Άτη οδηγούσεΟδηγούσε τόσο τους ανθρώπους, όσο και τους θεούς, στην παρεκτροπή και σε ανεύθυνες πράξεις.<ref name="NLEM">{{cite book|title=New Larousse Encyclopedia of Mythology|others=Πρόλογος: [[Ρόμπερτ Γκρέιβς]]|publisher=Prometheus Press|location=Νέα Υόρκη|year=1974|origyear=²1968|page=164|isbn=0600023516}}</ref> ΉτανΗ Άτη ήταν συμφορά που χτυπούσε κατακέφαλα, τυφλώνοντας το νου και επιφέροντας την καταστροφή.<ref>Bλ. σχόλιο του μεταφραστή Βασ. Δεδούση στο {{cite book|author=Πλάτωνος|title=Συμπόσιον|others=(Προλεγόμενα: [[Κωνσταντίνος Γεωργούλης]])|location=Αθήνα|publisher=Ιω. & Π. Ζαχαρόπουλος (<small>Βιβλιοθήκη Αρχαίων Ελλήνων Πεζογράφων και Ποιητών, αρ. 35</small>)|year=1939|pages=165 υποσ. 214}}</ref>

Κατά τη διήγηση του [[Όμηρος|Ομήρου]] στην ''[[Ιλιάδα]]'',<ref name="LexKonst"/> η Άτη ήταν κόρη του [[Δίας (μυθολογία)|Δία]] που έφερνε τον όλεθρο σε όλους («πρέσβα Διὸς θυγάτηρ Ἄτη, ἣ πάντας ἀᾶται»), ικανή να ασκήσει την καταστροφική δύναμή της ακόμη και στοστον ίδιο τον πατέρα της, τον υπέρτατο των θεών: «καὶ γὰρ δή νύ ποτε Ζεὺς ἄσατο, τόν περ ἄριστον ἀνδρῶν ἠδὲ θεῶν φασ' ἔμμεναι».<ref>''Ιλιάδα'' ([[s:Ιλιάς/Τ|Τ 91, 95-96)]]· πβ. [[s:Ιλιάδα_(Πολυλάς)/τ''|μετάφραση]] του [[Ιάκωβος Πολυλάς|Ιάκωβου Πολυλά]]. Βλ. και άλλες αναφορές στην Άτη: ''Ιλ''. ([[s:Ιλιάδα_(Πολυλάς)/ι|Ι 502 κ.εξ.]]) (μετάφρ. Πολυλά).</ref>

Το περπάτημά της περιγράφεται ως απαλό, όχι όμως πάνω στο χώμα, αλλά στα κεφάλια των ανθρώπων,{{efn|«... τῇ μέν θ' ἁπαλοὶ πόδες· οὐ γὰρ ἐπ' οὔδει / πίλναται, ἀλλ' ἄρα ἥ γε κατ' ἀνδρῶν κράατα βαίνει / βλάπτουσ' ἀνθρώπους ...»<ref>''Ιλιάδα'' ([[s:Ιλιάς/Τ|Τ 92-94]])· πβ. [[s:Ιλιάδα_(Πολυλάς)/τ''|μετάφραση Ι. Πολυλά]].</ref>}} υπονοώντας το πόσο εύκολα τους επηρεάζει και τους οδηγεί στην καταστροφή. Αυτό ακριβώς το χωρίο σχολιάζει ο [[Αγάθων]] στο [[Πλάτων|πλατωνικό]] [[Συμπόσιο (Πλατωνικός διάλογος)|Συμπόσιο]], λέγοντας πωςότι με τον ίδιο τρόπο πουόπως στον Όμηρο αναφέρεται ως απόδειξη τρυφερότητας, απαλότητας, της Άτης, το περπάτημά της στα μαλακά κρανία των ανθρώπων (αντί να βαδίζει πάνω σε σκληρά πράγματα), έτσι πρέπει κανείς να βλέπει και το ζήτημα της τρυφερότητας του [[Έρως|Έρωτα]].{{efn|«ποιητοῦ δ᾽ ἔστιν ἐνδεὴς οἷος ἦν Ὅμηρος, πρὸς τὸ ἐπιδεῖξαι θεοῦ ἁπαλότητα. Ὅμηρος γὰρ Ἄτην θεόν τέ