Αραγωνία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|όνομα = ΑραγονίαΑραγωνία <br />Aragón

|λήμμα-σημαία = Σημαία της ΑραγονίαςΑραγωνίας

|λήμμα-έμβλημα = Έμβλημα της ΑραγονίαςΑραγωνίας

Η '''ΑραγόναΑραγωνία''', ή '''ΑραγονίαΑραγώνα''', ή '''ΑραγωνίαΑραγονία''', ([[ισπανικά]]: ''Aragón''), [[Καταλανική γλώσσα|καταλανικά]]: ''Aragó'') είναι μια από τις [[Αυτόνομες Κοινότητες Ισπανίας|αυτόνομες κοινότητες]] (περιφέρειες) της [[Ισπανία]]ς. Ευρισκόμενη στην βορειοανατολική Ισπανία, η περιοχή περιλαμβάνει τρεις [[επαρχίες της Ισπανίας|επαρχίες]] από τα βόρεια προς τα νότια: την [[Ουέσκα (επαρχία)|Ουέσκα]], τη [[Σαραγόσσα (επαρχία)|Σαραγόσα]], και το [[Τερουέλ (επαρχία)|Τερουέλ]]. Η πρωτεύουσα της είναι η [[Σαραγόσα]].

Εκτός από τις τρεις επαρχίες της, η ΑραγονίαΑραγωνία υποδιαιρείται επίσης σε 33 [[Κομάρκες της Αραγωνίας|κομάρκες]] ή κομητείες· όλες με μια πλούσια [[γεωπολιτική]] και πολιτισμική ιστορία από την [[Προρωμαίοι της Ιβηρικής Χερσονήσου|προρωμαϊκή]] και [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκή]] εποχή· και από τους μετέπειτα τέσσερις αιώνες της Ισλαμικής περιόδου, όταν η περιοχή ήταν γνωστή ως ''Marca Superior'' της [[Αλ-Άνταλους]] ή ως βασιλείο (ή [[Βασίλεια τάιφα|ταϊφά]]) της [[Τάιφα της Σαρακούστα|Σαρακούστα]]. Τα εδάφη αυτά αργότερα ανήκαν στην Φραγκική Ισπανική Παραμεθόριο ή [[Ισπανική Μαρκιωνία]] (Marca Hispanica) και στα οποία δημιουργήθηκαν κράτη που αργότερα σχημάτισαν το [[Βασίλειο της Αραγωνίας]] και τα οποία στη συνέχεια ανήκαν στο [[Στέμμα της Αραγωνίας]].

Το 2006, ο μισός πληθυσμός της ΑραγονίαςΑραγωνίας, 50.8%, ζει στην πρωτεύουσα της [[Σαραγόσα|Σαραγόσας]]. Η [[Ουέσκα]] είναι η μόνη άλλη πόλη στην περιοχή με πληθυσμό άνω των 50.000.

Η πλειοψηφία των ΑραγονέζωνΑραγωνέζων, 71,8%, ζει στην επαρχία της Σαραγόσας· το 17,1% στην Ουέσκα και το 11,1% στο Τερουέλ.<ref>[http://www.ine.es/pob06/pob06menu.htm Cifras completas]{{dead link|date=April 2010}}</ref> Η πληθυσμιακή πυκνότητα της περιοχής είναι η δεύτερη χαμηλότερη της Ισπανίας: μόνο 26,8/km²· μετά την [[Καστίλη-Λα Μάντσα]]. Οι πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές είναι γύρω από την κοιλάδα του ποταμού [[Έβρος (Ισπανία)|Έβρου]], ειδικά γύρω από τη Σαραγόσα, και στους Πυρηναϊκούς πρόποδες, ενώ οι περιοχές με τους λιγότερους κατοίκους τείνουν να είναι αυτές που είναι ψηλότερα στα Πυρηναία, και στο περισσότερο της επαρχίας του Τερουέλ.

[[Αρχείο:Llengües d'Aragó.svg|αριστερά|μικρογραφία|325x325εσ|Κατανομή γλωσσών στην ΑραγονίαΑραγωνία. Τα Ισπανικά ομιλούνται σε όλη την ΑραγονίαΑραγωνία, και είναι η μόνη επίσημη γλώσσα.]]

Τα [[Ισπανική γλώσσα|Ισπανικά]] είναι η μητρική γλώσσα των περισσότερων κατοίκων της ΑραγονίαςΑραγωνίας. Παράλληλα με αυτή, η [[ΑραγονικήΑραγωνική γλώσσα]] συνεχίζει να ομιλείται στις ορεινές βόρειες κομάρκες των [[Πυρηναία|Πυρηναίων]] και συγκεκριμένα στην δυτική [[Ριβαγόρθα]], το [[Σοβράρβε]], την [[Χαθετανία]] και το [[Σομοντάνο]]. Οι ανατολικότερες περιοχές της, κατά μήκος του συνόρου με την [[Καταλονία]], είναι παραδοσιακά [[Καταλανικά|καταλανόφωνες]]. Η [[Καταλανική γλώσσα]] ομιλείται σε ορισμένες κομάρκες όπως στην περιοχή της ανατολικής [[Ριμπαχόρθα|Ριβαγόρθα]], της [[Λα Λιτέρα]], της [[Μπάχο Θίνθα]], της [[Μπάχο Αραγόν-Θάσπε]], της [[Μπάχο Αραγόν]] και της [[Ματαρράνια]]. Η λωριδόσχημη Καταλανόφωνη περιοχή στην Αραγωνία συχνά καλείται ''[[Λα Φράνχα]]''.

Με μια τόσο χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού μεγάλες περιοχές της ΑραγονίαςΑραγωνίας παραμένουν άγριες και σχετικά παρθένες. Είναι μια περιοχή ακραίων φυσικών διαφορών, και στο κλίμα και γεωλογικά, από τις πράσινες κοιλάδες και τα χιονισμένες κορυφές των Πυρηναίων στις ξηρές πεδιάδες και τις μοναχικές λοφώδεις περιοχές στα νότια.