Σταύρος Τσάμης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στις 20 Ιουλίου 1903 , ημέρα εορτασμού του Προφήτη Ηλία [Ιλι-ντεν] ,εκδηλώνεται η κίνηση της ΕΜΕΟ , γνωστή και ως Εξέγερση του΄Ιλιντεν. Παρά την έγκαιρη προειδοποίηση του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών από τις αναφορές του παπα-Σταύρου αλλά και του ΄Ελληνα Υποπρόξενου στο Μοναστήρι ΄Ιωνα Δραγούμη , δεν δόθηκαν οδηγίες αντιμετώπισης της κατάστασης. Στις 21 Ιουλίου 1903 ο ΄Ιωνας Δραγούμης υπογράμμιζε ότι ''…ένα είδος εξεγέρσεως άρχισε από χθές …. τουρκικά χωριά δέχθηκαν επίθεση ώστε να προκληθούν αντίποινα…... δεν έχομεν οδηγίας της Κυβερνήσεως …''<ref>Ιων Δραγούμης ,'' Τα τετράδια του Ίλιντεν'' , σελ 189 , εκδ. Πετσίβα 2000 ,ISBN 960-90010-3-3 </ref> και στις 25 Ιουλίου 1903 ο Δραγούμης ανακοινώνει επισήμως ότι ''…έχομεν σλαυικήν επανάστασιν εν Μακεδονία …''.<ref>Ιων Δραγούμης , ''Τα τετράδια του Ίλιντεν'' , σελ 195 , εκδ. Πετσίβα 2000 ,ISBN 960-90010-3-3</ref>. Η κατάσταση που ακολούθησε υπήρξε χαώδης και το Ελληνικό Προξενείο Μοναστηρίου έχασε την επαφή του με το δίκτυο πληροφόρησης που είχε στηθεί από τον παπα-Σταύρο στη περιοχή των Κορεστίων. ’Έτσι βασιζόμενο το Ελληνικό Προξενείο Μοναστηρίου σε ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αγνώστων προσώπων γνωστοποίησε στην Αθήνα ότι μόλις ο Οθωμανικός στρατός εγκατέλειψε το Πισοδέρι αμέσως κατελήφθη αυτό υπό των επαναστατών της ΕΜΕΟ<ref>Ιων Δραγούμης , ''Τα τετράδια του Ίλιντεν'' , σελ 198 , εκδ. Πετσίβα 2000 ,ISBN 960-90010-3-3</ref> πληροφορία που διαψεύσθηκε στις 27 Ιουλίου 1903 όταν ο παπα-Σταύρος ενημέρωσε το Ελληνικό Προξενείο Μοναστηρίου ότι το Πισοδέρι δεν καταλήφθηκε από τους Βούλγαρους<ref>Ιων Δραγούμης , ''Τα τετράδια του Ίλιντεν'' , σελ 202 , εκδ. Πετσίβα 2000 ,ISBN 960-90010-3-3</ref> παρά το γεγονός ότι είχε δεχθεί επίθεση από τις ένοπλες ομάδες των Παπαχρηστώφ και Παντούρωφ.<ref name="autogenerated1975"> Παύλος Τσάμης , ''Μακεδονικός Αγών'' , ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΛΑΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ , Θεσσαλονίκη 1975 ,σελ 128,</ref>.

=== Στρατηγικός σχεδιασμός της εξέγερσης του Ιλιντεν===

Για το κίνημα του ΄Ιλιντεν είχε προηγηθεί σημαντική ψυχολογική και στρατιωτική προετοιμασίαεκ μέρους της ΕΜΕΟ. Το Βουλγαρικό Κομιτάτο (ΕΜΕΟ) είχε υποσχεθεί στον πληθυσμό της Μακεδονίας ότι μόλις θα ξεσηκωθεί αμέσως όλα τα χριστιανικά κράτη της Ευρώπης , και της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης , θα έσπευδαν σε βοήθειά του. Ο σχεδιασμός προέβλεπε αφενός την πυρπόληση των πύργων (κουλάδες) των τοπικών μπέηδων , πράξη συμβολική αφού σηματοδοτούσε την αρχής της κατάλυσης του [[φεουδαλικό σύστημα|φεουδαλικού συστήματος]] , και αφετέρου τον εφησυχασμό του μουσουλμανικού πληθυσμού αφού οι επαναστάτες θα στρεφόταν μόνο κατά των Οθωμανικών Αρχών και της τυραννίας του Σουλτάνου. Οι στρατιωτικές κινήσεις των επαναστατών προέβλεπαν πράξεις δολιοφθοράς στις τηλεφωνικές γραμμές Μοναστηρίου – Αχρίδος , ανατινάξεις σε πολλά σημεία της σιδηροδρομικής γραμμής Μοναστηρίου – Θεσσαλονίκης και προσβολή μεμονωμένων Οθωμανικών φρουρών για να δημιουργηθεί η αίσθηση ότι πρόκειται για γενική εξέγερση αλλά και να παρασύρουν τους πληθυσμούς των χωριών που δεν είχαν προσχωρήσει στο κίνημα , αφού ήταν σίγουρο ότι θα επακολουθούσαν αντίποινα των Οθωμανών. Με βάση αυτό το σκεπτικό προσεβλήθησαν μικρές Οθωμανικές φρουρές στο Κρούσοβο , στο [[Νυμφαίο Φλωρίνης]] , στη [[Μηλόβιστα]] και στη [[Κλεισούρα Καστοριάς]] με αποτέλεσμα να επακολουθήσουν τρομερά αντίποινα εκ μέρους του Οθωμανικού Στρατού και να εξοντωθεί το ελληνικό στοιχείο σε πολλά από τα μέρη αυτά (Κρούσοβο κλπ}.

=== Αποκάλυψη εξάρτησης ΕΜΕΟ απο Βουλγαρία===

=== Αναφορά παπα-Σταύρου για την τραγική κατάσταση των χωριών των Κορεστίων και Πρέσπας ===

Η αναφορά του παπα-Σταύρου για την χαοτική κατάσταση στην περιοχή Κορεστίων – Πρεσπών , μετά την έκρηξη του κινήματος του Ίλιντεν ήταν η πρώτη πηγή πληροφόρησης του Προξενείου Μονσστηρίου για την τραγική κατάσταση των χωριών των Κορεστίων και της Πρέσπας. Το περιεχόμενό της θορύβησε τον Έλληνα Υποπρόξενο Μοναστηρίου ΄Ιωνα Δραγούμη ο οποίος ζήτησε από τον Προϊστάμενο του Πρόξενο Κυπραίο να του εγκρίνει επίσημη περιοδεία στα Κορέστια και στις Πρέσπες προκειμένου να διαπιστώσει και ο ίδιος την επικρατούσα κατάσταση. Το αίτημά του έγινε δεκτό αλλά κατά την απουσία του και σε ερώτημα του Υπουργείου Εξωτερικών προς τον Πρόξενο Μοναστηρίου Κυπραίο , περί του σκοπού της περιοδείας του ΄Ιωνα Δραγούμη , ο Κυπραίος φοβούμενος τυχόν ευθύνες απάντησε ότι ο Υποπρόξενος Δραγούμης αναχώρησε χωρίς την συναίνεσή του. Για να γίνει δε και πιστευτός στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος δεν κατέβαλε ούτε μέρος των εξόδων της περιοδείας όταν επέστρεψε ο Δραγούμης ο οποίος πλέον τον χαρακτήριζε ότι είναι ''μικρός άνθρωπος και βεβαίως κατώτερος των καιρών , αχαρακτήριστος , αδύνατος , μικρότατος , ανειλικρινής''<ref>Ιων Δραγούμης ,'' Τα τετράδια του Ίλιντεν'' , σελ 251 , εκδ. Πετσίβα 2000 ,ISBN 960-90010-3-3 </ref> και ''ακατάλληλος για την θέση αυτή στις δύσκολες εκείνες περιστάσεις''<ref> Παύλος Τσάμης , ''Μακεδονικός Αγών'' , ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΛΑΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ , Θεσσαλονίκη 1975 , σελ 162 </ref>. Στην αδράνεια και ανικανότητα των Ελληνικών Αρχών ο Δραγούμης προσέθεσε και την στάση ορισμένων Μητροπολιτών της περιοχής. ΄Ισχυρίσθηκε ότι ο [[Μητροπολίτης Μογλενών]] ''έχει πολλά ελαττώματα, επειδή είναι καλόγηρος'' ότι ο [[Μητροπολίτης Πρεσπών]] ''είναι φώκη , παχύς , δυσκίνητος'' και ο [[Μητροπολίτης Πελαγονίας]] ''είναι βυζαντινός , ευφυέστατος , κακός , μικρός'' και αναρωτήθηκε ο Ίωνας Δραγούμης '' πως είναι δυνατόν να εργάζονται οι Μητροπολίται υπέρ των ελληνικών συμφερόντων αφ΄ού ο επιούσιος σκοπός αυτών είναι άσχετος προς οιονδήποτε ελληνικόν συμφέρον δηλαδή ευζωία και κερδοσκοπία''<ref> Παύλος Τσάμης , ''Μακεδονικός Αγών'' , ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΛΑΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ , Θεσσαλονίκη 1975 ,σελ 187,189,</ref>.

==Σύσταση Μακεδονικού Κομιτάτου στην Αθήνα==

Η κυβερνητική ατολμία και η απουσία συγκεκριμένων στόχων που έπρεπε να χαράξει η Ελληνική κυβέρνηση κατά το κρίσιμο δεύτερο εξάμηνο του 1903 ανάγκασε σημαντικές προσωπικότητες ν΄αναλάβουν ιδιωτική πρωτοβουλία και να συστήσουν το [[Μακεδονικό Κομιτατο]] με σκοπό ''.την άμυνα του Ελληνισμού εν Μακεδονία , Θράκη , Ηπείρω και Αλβανία , κατά πάσης απόπειρας προς μείωσίν του.''<ref>[[Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια]] , Αθήναι 1929 τόμος Δ , υποσημείωση σελίδων 437-438</ref>. Πρόεδρος του Μακεδονικού Κομιτάτου εκλέχθηκε ο Διευθυντής της [[εφημερίδα Εμπρός|εφημερίδας Εμπρός]] [[Δημήτριος Καλαποθάκης]] , μετείχε δε του Διοικητικού Συμβουλίου ο Βουλευτής Λαρίσης [[Αντώνιος Καρτάλης]] ενώ ενίσχυε οικονομικά το Μακεδονικό Κομιτάτο η [[κόμισσα Λουϊζα Ριανκούρ]]<ref> Παύλος Τσάμης , ''Μακεδονικός Αγών'' , ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΛΑΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ , Θεσσαλονίκη 1975 ,σελ 61,</ref>.