Πολυτονική γραφή της ελληνικής γλώσσας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Gts-tg (συζήτηση | συνεισφορές)
Gts-tg (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{Α-Ω}}
 
Η '''πολυτονική γραφή της Ελληνικήςελληνικής γλώσσας''' ή αλλιώς το '''πολυτονικό σύστημα γραφής της Ελληνικήςελληνικής γλώσσας''', χρησιμοποιεί μια ποικιλία τονικών σημείων, σε αντίθεση με το [[Μονοτονικό γραφή της ελληνικής γλώσσας|μονοτονικό σύστημα]]. Η πολυτονική [[ορθογραφία]] χρονολογείται από την [[Ελληνιστική περίοδος|Ελληνιστικήελληνιστική περίοδο]]<nowiki/> του 4ου αιώνα π.Χ., και βρισκόταν σε επίσημη χρήση στα κράτη της [[Ελλάδα]]ς και [[Κύπρος|Κύπρου]] και τους δημόσιους οργανισμούς τους έως και το 1982, οπότε και καθιερώθηκε το μονοτονικό σύστημα, το οποίο είναι αρκετά πιο απλό από το πολυτονικό και διατηρεί μόνο δύο κύρια σημεία: την οξεία και τα διαλυτικά.
 
Η πολυτονική ορθογραφία είναι το πρότυπο σύστημα ορθογραφίας για τα [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία]] και [[Μεσαιωνική ελληνική γλώσσα|μεσαιωνικά]] ελληνικά. Οι τόνοι της [[οξεία (ορθογραφία)|οξείας]] ( '''´''' ), της [[βαρεία (ορθογραφία)|βαρείας]] ( '''`''' ), και της [[περισπωμένη (ορθογραφία)|περισπωμένης]] (&nbsp;'''~'''&nbsp;) υποδηλώνουν διαφορετικούς τύπους [[τονισμός|τονισμού]] στην προφορά των λέξεων. Το [[πνεύμα (ορθογραφία)|πνεύμα]] της [[δασεία]]ς (&nbsp;῾&nbsp;) υποδηλώνει την παρουσία του δασέως φθόγγου {{IPA|/h/}} πριν το γράμμα στο οποίο τοποθετείται, ενώ το πνεύμα της [[ψιλή]]ς (&nbsp;᾿&nbsp;) υποδηλώνει την απουσία δασύτητας.<ref name=":0">{{Cite web|url = http://www.scribd.com/doc/141560933/%CE%9D%CE%B5%CE%BF%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%93%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%86%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B7-%CE%A0%CE%9F%CE%9B%CE%A5%CE%A4%CE%9F%CE%9D%CE%99%CE%9A%CE%9F-1941-%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CF%8D%CF%80%CF%89%CF%83%CE%B7-2002|title = Νεοελληνική Γραμματική (της Δημοτικής) Τριανταφυλλίδη ΠΟΛΥΤΟΝΙΚΟ-1941-Ανατύπωση-2002|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first = }}</ref>
 
Ο μουσικός τόνος της αρχαίας Ελληνικής έχει αντικατασταθεί στη σύγχρονη [[Ελληνικήελληνική γλώσσα]] από ένα δυναμικό τονισμό, και ο δασύς φθόγγος {{IPA|/h/}} έχει εκλείψει, έτσι τα περισσότερα διακριτικά σημεία του πολυτονικού δεν έχουν φωνητική αξία, και απλώς καταδεικνύουν την αρχαία ελληνική φωνολογία.
 
Η μονοτονική ορθογραφία είναι πλέον το επίσημο σύστημα για τα σύγχρονα Ελληνικά, σε χρήση από το κράτος, τους περισσότερους εκδοτικούς οίκους και ΜΜΕ, και τη δημόσια εκπαίδευση (με εξαίρεση το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών). Περιέχει ένα μόνο τόνο (&nbsp;'''΄'''&nbsp;) για να υποδηλώσει τον τονιζόμενο φθόγγο, και το σύμβολο των [[Διαλυτικά (ορθογραφία)|διαλυτικών]] ( '''&#903;&#903;''' ) για την παρουσία [[φθόγγος|διφθόγγου]] (π.χ. ''παϊδάκια'' όπου το α και ι αποτελούν δίφθογγο /ai/, και ''παιδάκια'' όπου το αι /e/ είναι απλό δίψηφο φωνήεν. Ο τόνος και τα διαλυτικά μπορούν επίσης να συνδυαστούν στο ίδιο γράμμα, π.χ. ''ταΐζω''.<ref name=":0" />
Γραμμή 12:
{{See also|Ελληνικό αλφάβητο}}
[[File:Athenian decree.jpg|thumb|250x250px|Λεπτομέρεια μαρμάρινης στήλης με επιγραφή ψηφίσματος της [[Αθηναϊκή δημοκρατία|Αθηναϊκής βουλής]], 440–425 π.Χ., [[Επιγραφικό μουσείο]], [[Αθήνα]]]]
Το αρχικό [[Ελληνικόελληνικό αλφάβητο]] δεν διέθετε σημεία στίξης, πεζά γράμματα, και ούτε καν κενά σημεία ανάμεσα στις λέξεις. Οι πρώτες μορφές του Ελληνικούελληνικού αλφαβήτου εμφανίζονται τον 8ο αιώνα π.Χ. (η προγενέστερη [[Γραμμική Β΄|Γραμμική Β´]] αποτελεί διαφορετικού τύπου σύστημα γραφής της Ελληνικής γλώσσας). Έως το 403 π.Χ. οι διάφορες παραλλαγές του Ελληνικούελληνικού αλφαβήτου ήταν σε χρήση στις διάφορες [[πόλεις-κράτη]], βασίλεια, και [[Δεύτερος ελληνικός αποικισμός|ελληνικές αποικίες]]. Από το 403 π.Χ. οι [[Αθηναίοι]] αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τη μορφή του ιωνικού αλφαβήτου. Με τη διάδοση της [[Ελληνιστική Κοινή|Ελληνιστικήςελληνιστικής Κοινής]], η οποία αποτελεί μια μετεξέλιξη της [[Αττική διάλεκτος|Αττικήςαττικής διαλέκτου]], η ιωνική μορφή του αλφαβήτου επισκίασε τις υπόλοιπες εκδοχές του. Παρόλα αυτά, το ιωνικό αλφάβητο εξακολουθούσε να γράφεται με κεφαλαία γράμματα.
 
===Πνεύματα===
Το δασύ και το ψιλό πνεύμα άρχισαν να χρησιμοποιούνται κατά την [[κλασική εποχή]], για τη γραφική αναπαράσταση της παρουσίας ή απουσίας του δασέως φθόγγου {{IPA|/h/}} της Αττικήςαττικής διαλέκτου, της οποίας η προηγούμενη μορφή αλφαβήτου που χρησιμοποιούσε είχε το γράμμα Η (Ήτα) για να αναπαριστά το μακρό φωνήεν /e/. Ο δασύς φθόγγος δηλωνόταν κανονικά (µε το Η) στα κείµενα της αττικής διαλέκτου µέχρι την επισηµοποίηση του ευκλείδειου αλφαβήτου (403 π.Χ.). Τότε το Η χρησιµοποιήθηκε για να  δηλώσει αποκλειστικά το μακρό /e/ (η), αφού για ένα διάστηµα δήλωνε συγχρόνως τη δασύτητα (h) και το /ē/ (η), ακόµη και το βραχύ /ĕ/ (ε) (π.χ. ΗΡΑΚΛΗΣ, ΗΕΡΜΕΣ), γεγονός που γεννούσε δυσχέρειες στην ανάγνωση. Η γραφική δυσχέρεια υπερπηδήθηκε στις διαλέκτους της Κ. Ιταλίας µε τη χρήση του ├ για τη δήλωση του δασέως πνεύµατος (├ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ, ├ΗΜΕΡΑ, ├ΩΡΑΙ). Το σηµείο αυτό υιοθετήθηκε και από τους αρχαίους γραµµατικούς, που δήλωσαν µε το ├ τον δασύ φθόγγο, όταν άρχισαν να δηλώνουν και τα σηµεία των τόνων. Οπωσδήποτε, γενίκευση της δηλώσεως του δασέος πνεύµατος και της έλλειψής του (του ψιλού µε το ┤) έχουµε – όπως και για τους τόνους – µόλις τον 9ο αι. στο Βυζάντιο.<ref name=":0" /> 
 
===Τόνοι===
Γραμμή 29:
 
===Δυναμικός τόνος===
Κατά την ύστερη εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας ο αρχαίος μουσικός τόνος αντικαταστάθηκε από τον δυναμικό τόνο, καθιστώντας και τα τρία τονικά σημεία ίδια και ουσιαστικά άχρηστα όσον αφορά στην προφορά του λόγου, διότι πλέον η Ελληνικήελληνική δεν έκανε διάκριση ψηλού, χαμηλού ή αυξομειούμενου τόνου, και παράλληλα εξάλειψε και ο δασύς φθόγγος {{IPA|/h/}}.<ref name=":0" />
 
===Απλοποίηση===