Βικιπαίδεια

Βρετάνη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
CHE (συζήτηση | συνεισφορές)
62.032 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{coord|48|00|N|3|00|W|region:FR_type:adm1st_source:kolossus-cawiki|display=title}}
{{Πληροφορίες Χώρας
| εθνικό_όνομα = ''Bretagne''<br /> ''Breizh'' <small>(br)</small> - ''Bertaèyn'' <small>(ga)</small>''
| προφορά ονόματος =
| εθνικό όνομα ελληνικά = Βρετάνη
| σημαία = Flag of Brittany (Gwenn ha du).svg
| άρθρο σημαίας = Σημαία της Βρετάνης|Σημαία
| εθνόσημο = Armoiries Bretagne - Arms of Brittany.svg
| άρθρο εθνόσημου = Έμβλημα της Βρετάνης|Έμβλημα
| εθνικό_σύνθημα = <br /> « Potius mori quam fœdari » {{la}}<br /> « Kentoc'h mervel eget bezañ saotret » {{br}}
| εθνικός_ύμνος = [[Bro gozh ma zadoù]]
| χάρτης = Localisation Duché de Bretagne.svg
| λεζάντα_χάρτη = Τοποθεσία της = ΤοποθεσίαΒρετάνης στον ευρωπαϊκό χάρτη του παλαιού [[Δουκάτο της Βρετάνης|Δουκάτου της Βρετάνης]]
| λεζάντα_αριστερά =
| πρωτεύουσα = [[Ρεν]]
| πληθυσμός_πρωτεύουσας = 663710.214481 κάτοικοι (20092014)
| συντεταγμένες_πρωτεύουσας =
| μεγαλύτερη_πόλη = [[Ναντ]]
| επίσημες_γλώσσες = [[γαλλικά]], [[βρετονικά]], [[γκάλο]]
| Πληθυσμιακές ομάδες =
| πολίτευμα = Ιστορική Επαρχία
| τίτλοι_ηγετών =
| ονόματα_ηγετών =
| τύπος_κυριαρχίας =
| γεγονός_κυριαρχίας =
| ημερομηνίες_κυριαρχίας =
| θέση_έκτασης =
| έκταση = 34.023
| ποσοστό_νερού =
| σύνορα =
| ακτογραμμή =
| θέση_πληθυσμού =
| πληθυσμός = 4.475587.295327 κάτοικοι
| χρονιά_απογραφής_πληθυσμού = 20102013
| πυκνότητα_πληθυσμού = 127135
| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού =
| εκτίμηση_πληθυσμού =
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού =
| θέση_ΑΕΠ =
| ΑΕΠ =
| χρονιά_ΑΕΠ =
| ΑΕΠ_κατακεφαλή =
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή =
| θέση_ΑΕΠ_Ον =
| ΑΕΠ_Ον =
| χρονιά_ΑΕΠ_Ον =
| ΑΕΠ_κατακεφαλή_Ον =
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή_Ον =
| HDI_έτος =
| HDI =
| HDI_κατάταξη =
| HDI_κατηγορία =
| νόμισμα =
| κωδικός_νομίσματος =
| ώρα_ζώνης =
| διαφορά_UTC = +01:00
| θερινή_διαφορά_UTC = +02:00
| iso_3166-1 = FR-E<br>FR-44
| top_level_domain = .bzh
| οδηγούν_από =
| κωδικός_κλήσης =
| σημειώσεις =
}}
 
Η '''Βρετάνη''' αποτελεί μια ιστορική, γεωγραφική και πολιτισμική οντότητα (συχνά αποκαλείται και '''"ιστορική Βρετάνη'''" ώστε να διαφοροποιείται από την [[ΠεριφέρειαΒρετάνη (διοικητική περιοχή)|διοικητική περιοχή της Βρετάνης]]). Είναι μια χερσόνησος, στο δυτικό άκρο της [[Γαλλία]]ς, η οποία βρίσκεται μεταξύ της [[Μάγχη]]ς στα βόρεια, της [[Κελτική θάλασσα|Κελτικής θάλασσας]] και της [[Ιρουάζ]] στα δυτικά και του [[Κόλπος της Γασκόνης|Κόλπου της Γασκόνης]] στα νότια. Με τη διάλυση της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]], γνώρισε σημαντική αύξηση στον πληθυσμό της, λόγω της μαζικής μετανάστευσης<ref>Léon Fleuriot, ''Les Origines de la Bretagne'', chapitreκεφάλαιο II « Les Bretons sur le continent dans l’armée romaine et les premiers Bretons en Armorique », pagesσελ. 39 à -50, Payot, ParisΠαρίσι, 1999, ISBN 2-228-12711-6</ref><ref>John Morris, ''The Age of Arthur'', Poenix, Londres,Λονδίνο (1993) ISBN 1-842124773.</ref> νησιωτικών Βρετόνων σε αυτό το τμήμα της παλαιάς κελτικής [[Αρμορίκη]]ς. Αυτοί, ίδρυσαν βασίλειο<ref>Joël Cornette, ''Histoire de la Bretagne et des Bretons'', Seuil, Paris, 2005, ISBN 2-02-054890-09</ref> κατά τον 9<sup>ο</sup> αιώνα, το οποίο, στη συνέχεια, έγινε [[δουκάτο]]<ref>Joël Cornette, ''op. cit.'', 2005 ISBN 2-02-054890-09.</ref> εξαρτώμενο από το Βασίλειο της Γαλλίας. Ενωμένο με το [[Γαλλικό Στέμμα]] το 1532, αποτέλεσε τμήμα των βασιλικών κτήσεων και αποτέλεσε, από διοικητικής άποψης, ένα στρατιωτικό καθεστώς, μια κυβέρνηση (την Κυβέρνηση της Ρεν), και, από τελωνειακής άποψης, μία ''« [[Traites|εμπορική επαρχία]] »'',<ref>Alain Déniel, ''Le Mouvement breton, 1919-1945'', éditions La Découverte, Paris,Παρίσι (1976) ISBN 270710826X.</ref>, μέχρι και τον διοικητικό της αφανισμό το [[1790]] και την διαίρεσή της σε πέντε [[Νομοί της Γαλλίας|νομούς]] : [[Κοτ-ντ'Αρμόρ|Κοτ-ντυ-Νορ]], [[Φινιστέρ]], [[Ιλ-ε-Βιλαίν]], [[Λουάρ-Ατλαντίκ|Λουάρ-Ανφεριέρ]] και [[Μορμπιχάν]]. Η Βρετάνη διαθέτει μια ισχυρή εθνική ταυτότητα, η οποία, όμως, είναι ακόμη αμφισβητήσιμη.<ref>Pierre-Jean Simon, ''La Bretonnité. Une ethnicité problématique'', Terre de Brume/Presses universitaires de Rennes, 1999.<br />Ronan Le Coadic, ''L’Identité bretonne'', Presses universitaires de Rennes/Terres de Brume, 1998.</ref>
 
Κάτοικοί της είναι οι ''[[Βρετόνοι]]'', είτε πρόκειται για την παλαιά ιστορική επαρχία είτε για την σημερινή διοικητική περιοχή. Η [[Βρετονική γλώσσα|βρετονική]] ονομασία της, ''Breizh'' (χωρίς άρθρο, με προφορά ως [brɛjs] στην [[Βρετονική διάλεκτος KLT|βρετονική διάλεκτο KLT]], [brɛχ] στην [[Βρετονική διάλεκτος του Βαννεταί|βρετονική διάλεκτο του Βαννεταί]]), ορθογραφείται με τον δίφθογγο «ZH» ώστε να γίνει το "πάντρεμα", με αυτό τον τρόπο, της παλαιάς γραφής που χρησιμοποιούνταν στο Βορρά και στη Δύση (Breiz) με αυτή του Νότου (Breih). Το «Breizh» συντομογραφείται και ως ''BZH''. Στα [[γκάλο]], την έτερη παραδοσιακή γλώσσα της Βρετάνης, η ονομασία της περιοχής είναι ''Bertaèyn''.
 
Η ονομασία '''[[ΠεριφέρειαΒρετάνη (διοικητική Βρετάνηςπεριοχή)|Βρετάνη]]''' ορίζει επίσης μιαμία [[Περιοχές της Γαλλίας|γαλλική περιφέρεια]], η οποία αποτελείται από τέσσερεις [[Νομοί της Γαλλίας|νομούς]]. Ο νομός της [[Λουάρ-Ατλαντίκ]], αν και ιστορικά βρετονικός, αποτελεί, σήμερα, τμήμα της περιφέρειας της [[Χώρα του Λίγηρα|Χώρας του Λίγηρα]], ενώ το ζήτημα [[Ζήτημα της επανένωσης της Λουάρ-Ατλαντίκ με την περιφέρεια της Βρετάνης|της επανένωσής της με την περιφέρεια της Βρετάνης]] αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων.
 
== Ετυμολογία ==
Γραμμή 194:
 
Τελικώς, ο οριστικός διαχωρισμός της Βρετάνης σε πέντε [[Νομοί της Γαλλίας|νομούς]] εφαρμόστηκε στις [[26 Φεβρουαρίου]] [[1790]]: τις [[Κοτ-ντ'Αρμόρ|Κοτ-ντυ-Νορ]] (οι οποίες μετονομάστηκαν σε [[Κοτ-ντ'Αρμόρ]] το [[1990]]), το [[Φινιστέρ]], την [[Ιλ-ε-Βιλαίν]], την [[Λουάρ-Ατλαντίκ|Λουάρ-Ανφεριέρ]] (ενσωματώθηκε το 1956 στην [[Χώρα του Λίγηρα]] και μετονομάστηκε σε [[Λουάρ-Ατλαντίκ]] το [[1957]]), καθώς και το [[Μορμπιχάν]].
 
=== Το αίτημα για ανεξαρτησία ===
Στις [[31 Ιανουαρίου]] του [[1969]], χιλιάδες αυτονομιστές, οπαδοί του Απελευθερωτικού Μετώπου της Βρετάνης (FLB) υποδέχθηκαν τον πρόεδρο [[Σαρλ ντε Γκωλ]] μπροστά στο δημαρχείο της Ρεν, πρώτο σταθμό της τριήμερης περιοδείας του στη Βρετάνη, κραδαίνοντας τη βρετόνικη σημαία και φωνάζοντας ''"Ζήτω η ανεξάρτητη σοσιαλιστική Βρετάνη"'' και ''"Φασίστα, φασίστα"''. Τα πνεύματα ήταν οξυμμένα, διότι εκτός των άλλω δύο εβδομάδες νωρίτερα ο αρχηγός του FLB Ρενέ Βαγιάν ή "Ρενέ ο Καναδός" και 11 ακόμη αυτονομιστές καταδικάστηκαν από δικαστήριο των [[Παρίσι|Παρισίων]]. Ο Σαρλ ντε Γκωλ μπήκε ψύχραιμος στο δημαρχείο, στην πλατεία όμως οι αυτονομιστές συγκρούστηκαν με οπαδούς του Γάλλου προέδρου που φώναζαν ''"Ζήτω ο Ντε Γκωλ"''. Επακολούθησε η βίαια παρέμβαση των ειδικών δυνάμεων, ξυλοδαρμός και 42 συλλήψεις, ενώ η αστυνομία είχε συλλάβει προληπτικά δεκάδες μαχητικά στελέχη του αυτονομιστικού κινήματος με αλλεπάλληλες επιδρομές όλο τον μήνα.
 
Η υπερήφανη για τις κελτικές ρίζες και το κελτικό γλωσσικό της ιδίωμα Βρετάνη, παραδοσιακό προπύργιο του γκολικού κόμματος, δυσφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 για τον χρόνιο οικονομικό μαρασμό της. Τη δυσφορία αυτή εκμεταλλεύτηκε το FLB, προέκταση της μυστικής εθνικιστικής οργάνωσης της δεκαετίας του 1930 Gwenn ha du ("Άσπρο και μαύρο" στα κελτικά, από τα χρώματα της σημαίας της Βρετάνης).
 
Το μέτωπο έδρασε κατά τα πρότυπα του [[Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός|ΙΡΑ]] και έδρα της εξόριστης κυβέρνησής του ήταν το [[Δουβλίνο]] της ελεύθερης [[Ιρλανδία|Ιρλανδίας]], ενώ το στρατιωτικό του σκέλος, το ALB, είχε στο ενεργητικό του 40 περίπου επιθέσεις στη Βρετάνη και στο Παρίσι. ''"Η Βρετάνη δεν θα χάσει ποτέ τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, θα παραμείνει όμως αναπόσπαστο μέρος της Γαλλίας"'', τόνισε ο πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ, που ανέλυσε τη συνταγματική του αναθεώρηση και την ευρεία αποκέντρωση που προετοίμαζε στο Κεμπέρ, την έδρα του "Ρενέ του Καναδού". Όμως, ο στρατηγός έχασε το δημοψήφισμα του Απριλίου του 1969 και οι αυτονομιστές συνέχισαν τον αγώνα τους, ο οποίος, ιδίως μετά το [[1945]], βρισκόταν υπό την έντονη επιρροή των σοσιαλιστικών τάσεων και αντιλήψεων<ref>''Η Βρετάνη ζητεί ανεξαρτησία από τη Γαλλία'', Ιστορικό Λεύκωμα 1969, σελ. 114, Καθημερινή (1998)</ref>.
 
== Παραπομπές ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Βρετάνη"