Υδροσελήνιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 160:
== Αντιδράσεις και εφαρμογές ==
 
Το υδροσελήνιο θερμολύεται στους 180°C:
Η διάσπαση υδροσεληνίου με [[διοξείδιο του θείου]] (SO<sub>2</sub>) χρησιμοποιείται για την παραγωγή ιδιαίτερα καθαρού στοιχειακού σεληνίου:
<div style='text-align: center;'>
<math>\mathrm{H_2Se \xrightarrow{180^oC} H_2 + Se} </math>
</refdiv>.
 
Το υδροσελήνιο υφίσταται [[Διάσταση (χημεία)|διάσταση]] ως ασθενές οξύ, όταν διαλύεται σε νερό:
<div style="text-align: center;">
<math>\mathrm{H_2Se + H_2O \rightleftarrows HSe^- + H_3O^+} </math> (pK<sub>a<sub>1</sub></sub> = 3,89)
<div style="text-align: center;">
<math>\mathrm{HSe^- + H_2O \rightleftarrows Se^{2-} + H_3O^+} </math> (pK<sub>a<sub>2</sub></sub> = 11,0)
</div></div>
 
Η διάσπαση υδροσεληνίου με [[διοξείδιο του θείου]] (SO<sub>2</sub>) χρησιμοποιείται για την παραγωγή ιδιαίτερα καθαρού στοιχειακού σεληνίου:
<div style="text-align: center;">
<math>\mathrm{2H_2Se + SO_2 \rightleftarrows 2H_2O + Se + S} </math>
</div>
Γραμμή 174 ⟶ 186 :
</div>
 
Τέλος, το υδροσελήνιο χρησιμοποιείται για την παραγωγή [[ημιαγωγός|ημιαγωγώνημιαγωγικών]] προϊόντων με σελήνιο.
 
Το υδροσελήνιο χρησιμοποιήθηκε ειδικότερα στην εισαγωγή ατόμων σεληνίων για [[Πρόσμειξη (σε ημιαγωγούς)|πρόσμειξη σε ημιγωγικά υλικά]].
 
== Ασφάλεια ==
 
Το αέριο υδροσελήνιο είναι βλαβερό, όντας μια από τις πιο τοξικές ενώσεις του σεληνίου και πολύ τοξικότερο από το υδρόθειο.
Το αέριο υδροσελήνιο είναι βλαβερό, όντας μια από τις πιο τοξικές ενώσεις του σεληνίου και πολύ τοξικότερο από το υδρόθειο. Έχει όριο έκθεσης μόλις 0,05 [[ppm]] εντός [[χρόνος|χρονικής]] περιόδου οκτώ (8) [[ώρα|ωρών]]. Σε υψηλές συγκεντρώσεις, ακόμη και η έκθεση για λιγότερο από 1 λεπτό προσβάλλει τα [[οφθαλμός|μάτια]] και τις [[βλεννογόνος|βλεννογόνες μεμβράνες]], προκαλώντας συμπτώματα παρόμοια με αυτά του κρυολογήματος, τουλάχιστον για αρκετές ημέρες μετά το συμβάν της έκθεσης στο αέριο. Στη [[Γερμανία]] το μέγιστο επιτρεπόμενο όριο συγκέντρωσης υδροσεληνίου στο πόσιμο νερό είναι 8 μg/l, ενώ στις [[ΗΠΑ]] 10 μg/l.<ref name=Ullmann></ref><ref>http://www.osha.gov/dts/chemicalsampling/data/CH_246700.html, OSHA GENERAL INDUSTRY PEL: 0.05 ppm, 0.2 mg/m3 ,OSHA CONSTRUCTION INDUSTRY PEL: 0.05 ppm, 0.2 mg/m3 TWA
</ref>.
 
Ωστόσο, έχει τόσο έντονη και απαίσια οσμή, που απομακρύνει τα υποψήφια θύματά του, ακόμη και σε χαμηλές συγκεντρώσεις του, εφόσον φυσικά μπορούν (να απομακρυνθούν). Η αίσθηση της οσμής του αρχίζει (συνήθως) από τη συγκέντρωση των 50 ppb (50 μg/m³). Όταν η συγκέντρωση υδροσεληνίου φθάσει τα 300 ppb (300 μg/m³), το αέριο αυτό αρχίζει να ερεθίζει τα [[Αναπνευστικό σύστημα|αναπνευστικά]] όργανα. Από τα 1,5 ppm (1,5 mg/m³), η οσμή του υδροσεληνίου γίνεται ήδη αφόρητη. Σε ακόμη υψηλότερες συγκεντρώσεις, ακόμη και η έκθεση για λιγότερο από 1 λεπτό προσβάλλει τα [[οφθαλμός|μάτια]], τις [[βλεννογόνος|βλεννογόνες μεμβράνες]], και προκαλεί βλάβες στο αναπνευστικό σύστημα, προκαλώντας συμπτώματα παρόμοια με αυτά του κρυολογήματος, που διαρκούν τουλάχιστον για αρκετές ημέρες μετά το συμβάν της έκθεσης στο αέριο. Παρά την πολύ υψηλή τοξικότητά του, δεν έχουν αναφερθεί ακόμη [[Θάνατος|θάνατοι]] [[Άνθρωπος|ανθρώπων]] εξαιτίας του. Θεωρείται ότι αυτό συμβαίνει εξαιτίας της τάσης του υδροσεληνίου να οξειδώνεται, σχηματίζοντας ερυθρό σελήνιο ([[Αλλότροπα|αλλότροπο]]) σελήνιο, στις βλεννογόνουςβλεννογόνες μεμβράνες. Το στοιχειακό σελήνιο είναι λιγότερο τοξικό από ότι οι ενώσεις του<ref name="IDLHC" />., και μάλλον αυτή η οξείδωση σε λιγότερο τοξικό χημικό είδος σώζει (προς το παρόν τουλάχιστον) τη ζωή των υποψήφιων θυμάτων του.
 
Το αέριο υδροσελήνιο είναι βλαβερό, όντας μια από τις πιο τοξικές ενώσεις του σεληνίου και πολύ τοξικότερο από το υδρόθειο. Έχει όριο έκθεσης μόλις 0,05 [[ppm]] εντός [[χρόνος|χρονικής]] περιόδου οκτώ (8) [[ώρα|ωρών]]. Σε υψηλές συγκεντρώσεις, ακόμη και η έκθεση για λιγότερο από 1 λεπτό προσβάλλει τα [[οφθαλμός|μάτια]] και τις [[βλεννογόνος|βλεννογόνες μεμβράνες]], προκαλώντας συμπτώματα παρόμοια με αυτά του κρυολογήματος, τουλάχιστον για αρκετές ημέρες μετά το συμβάν της έκθεσης στο αέριο. Στη [[Γερμανία]] το μέγιστο επιτρεπόμενο όριο συγκέντρωσης υδροσεληνίου στο πόσιμο νερό είναι 8 μg/l, ενώ στις [[ΗΠΑ]] 10 μg/l.<ref name="Ullmann><" /ref><ref>http://www.osha.gov/dts/chemicalsampling/data/CH_246700.html, OSHA GENERAL INDUSTRY PEL: 0.05 ppm, 0.2 mg/m3 ,OSHA CONSTRUCTION INDUSTRY PEL: 0.05 ppm, 0.2 mg/m3 TWA
</ref>.
 
== Παρατηρήσεις, υποσημειώσεις και αναφορές ==