Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτα: Αναίρεση |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{Κουτί πληροφοριών πολεμικής παράταξης|Όνομα=Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών|Πόλεμος=Συμμετείχε στον αγώνα της Κύπρου για ανεξαρτησία και στην [[Κυπριακή διακοινοτική βία]]|Έμβλημα=EOKA.jpg <!-- [[Αρχείο:|border|150px]] -->|Λεζάντα εμβλήματος=Το φερόμενο ως έμβλημα της ΕΟΚΑ{{εκκρεμεί παραπομπή}}|Ημερομηνίες=1955–1959|Ομάδες=|Ιδεολογία=[[Ένωσις]] <br />[[Εθνικισμός]]<br /> [[Αντικομμουνισμός]]|Ηγέτες=[[Γεώργιος Γρίβας]]|Φυλές=|Αρχηγείο=|Περιοχή=[[Κύπρος]]|Δύναμη=1.250 Άνδρες|Υπαγωγή=|Προέλευση=|Εξέλιξη=|Σύμμαχοι=[[Ελλάδα]]|Αντίπαλοι=[[Βρετανική Αυτοκρατορία]] <br />[[
Το νησί της Κύπρου στα μέσα του 20ου αιώνα ήταν τμήμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, με τους Ελληνοκύπριους να αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού (77% του συνόλου) και τους Τουρκοκύπριους το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου (18% του συνόλου). Ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους αναπτυσσόταν έντονα ο εθνικός πόθος της Ένωσης με την «μητέρα πατρίδα», την Ελλάδα, η οποία ήταν μέρος της [[Μεγάλη Ιδέα|Μεγάλης Ιδέας]] του Έθνους
Ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ ξεκίνησε την 1η Απριλίου 1955
== Αγγλοκρατία στην Κύπρο ==
{{Κύριο|Ιστορία της Κύπρου|}}
Με το τέλος του [[Ρωσοτουρκικός Πόλεμος (1877-1878)|Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1877-1878]] και την ήττα της Τουρκίας, πραγματοποιήθηκε το [[Συνέδριο του Βερολίνου]] (13 Ιουνίου έως 13 Ιουλίου 1878). Η Αγγλία και η Τουρκία προχώρησαν σε συμμαχία κατά την διάρκεια του Συνεδρίου, η οποία μεταξύ άλλων, προνοούσε την παραχώρηση της Κύπρου στους Άγγλους. Η συμφωνία αυτή επισημοποιήθηκε με την [[Συνθήκη Κωνσταντινούπολης (1878)|Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης]] το 1878. Η κυριαρχία πάντως,παρέμενε ''[[de jure]]'' οθωμανική, μέχρι τις 5 Νοεμβρίου 1914, όπου η απόφαση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να εισέλθει στον πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων, οδήγησε την Αγγλία να κηρύξει την Κύπρο προτεκτοράτο.<ref name="Lausanne-Egypt-Sudan-Cyprus">{{
[[Αρχείο:Cypriot_demonstration_1930.jpg|σύνδεσμος=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Cypriot_demonstration_1930.jpg|αριστερά|μικρογραφία|Ελληνοκύπριοι διαδηλώνουν υπέρ της Ένωσις το 1930]]
Στις 16 Οκτωβρίου 1915 η Μεγάλη Βρετανία προσέφερε την Κύπρο στην Ελλάδα με αντάλλαγμα την συμμετοχή της Ελλάδας στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο εναντίον των Γερμανών, των Τούρκων και των Βουλγάρων. Τότε η Ελλάδα βρισκόταν στην καρδιά του [[Εθνικός Διχασμός|εθνικού διχασμού]] και η κυβέρνηση Ζαῒμη, μαζί με τον φιλογερμανό βασιλιά [[Κωνσταντίνος Α΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνο Α']], απέρριψε την προσφορά στις 17 Οκτωβρίου 1915. Το 1923, με την [[Συνθήκη της Λωζάνης]] η νεαρή Τούρκικη Δημοκρατία παραιτήθηκε από κάθε διεκδίκηση πρώην Οθωμανικών περιοχών.<ref>{{cite journal|url=http://www.bujournal.boun.edu.tr/docs/13330942935.pdf|title='Cypriot Muslims among Ottomans, Turks and British|last=Xypolia|first=Ilia|journal=Bogazici Journal|accessdate=15 October 2012|issue=2|year=2011|volume=25|pages=109–120}}</ref> Επίσημα, η Κύπρος ανακηρύχθηκε αποικία της Βρετανίας το 1925.
===== Ο πόθος των Ελληνοκυπρίων για Ένωση =====
Οι Ελληνοκύπριοι αντιμετώπισαν θετικά την μετάβαση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Αγγλοκρατία. Πίστευαν πως θα οδηγούσε στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Η Ένωσις ήτανε ενταγμένη στην [[Μεγάλη Ιδέα]], μια ευρύτερη φιλοδοξία ώστε το Ελληνικό κράτος να προσαρτήσει περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όπου κατοικούσαν Έλληνες, όπως την Κύπρο, την Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη. Την ιδέα αυτή την προωθούσε η Κυπριακή Ορθόδοξη εκκλησία πού είχε πολλά μέλη της εκπαιδευμένα στην Ελλάδα.<ref name="lindsay14">{{
[[Αρχείο:Street_riot_in_Nicosia_1956.jpg|σύνδεσμος=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Street_riot_in_Nicosia_1956.jpg|μικρογραφία|Η ΕΟΚΑ εναντίον άγγλων στρατιωτών, 1956]]
===== Οι ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων =====
Αρχικά, οι τουρκοκύπριοι αντιμετώπισαν θετικά και αυτοί την μετάβαση στην Αγγλοκρατία.<ref name="papadakis2">{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=wzPG7b_m4swC&pg=PA2&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=Divided Cyprus: Modernity, History, and an Island in Conflict|last2=Peristianis|first2=Nicos|date=18 July 2006|publisher=Indiana University Press|isbn=9780253111913|page=2|last1=Papadakis|first1=Yiannis|last3=Welz|first3=Gisela}}</ref> Αργότερα, βλέποντας την επιδίωξη της πολιτικής της Ένωσης, και υπό τον φόβο να επαναληφθεί η ίδια ιστορία όπως με την Ένωση Κρήτης-Ελλάδας που οδήγησε στην φυγή των Τουρκοκρητικών, υπήρξαν αρκετά ανήσυχοι.<ref>{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=FQeVnXmjBzYC&pg=PA37&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=The Making of Informal States: Statebuilding in Northern Cyprus and Transdniestria|date=2012|publisher=Palgrave Macmillian|isbn=9780230392076|page=37|last1=Isachenko|first1=Daria}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=PHQAAwAAQBAJ&pg=PA135&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=Cyprus Referendum: A Divided Island and the Challenge of the Annan Plan|date=2009|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857711939|pages=135–6|last1=Pericleous|first1=Chrysostomos}}</ref> και επεδίωξαν μια διχαστική πολιτική.<ref name=":21">{{cite book|title=Historical Dictionary of Cyprus|date=2009|publisher=Scarecrow Press|isbn=9780810862982|page=xiv|last1=Mirbagheri|first1=Farid|quote=Greek Cypriots engaged in a military campaign for enosis, union with Greece. Turkish Cypriots, in response, expressed their desire for taksim, partition of the island.}}</ref> Οι τουρκοκύπριοι έβλεπαν πως είναι ξεχωριστή εθνοτική ομάδα και
Εν τω μεταξύ, στην Τουρκία ο [[Αντνάν Μεντερές|Μεντέρες]] θεωρούσε την Κύπρο «επέκταση της Ανατολίας» και αρνείτο τον διχασμό και διαμοιρασμό του νησιού. Υποστήριζε την προσάρτηση όλης της Κύπρου στην Τουρκία. Το κυβερνών κόμμα διακήρυξε πως η Κύπρος είναι τουρκική και αναπόσπαστο κομμάτι της μητέρας πατρίδας. Με την συνειδητοποίηση όμως πως μόνο το 20% του πληθυσμού του νησιού είναι τουρκοκύπριοι, η επίσημη πολιτική άλλαξε υπέρ του διαχωρισμού. Το σύνθημα «η Κύπρος είναι τουρκική» μετατράπηκε σε «Διαίρεση ή Θάνατος».<ref name="(Ozkan)2012">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=kCArlsRcHUMC&pg=PA199|title=From the Abode of Islam to the Turkish Vatan: The Making of a National Homeland in Turkey|date=26 June 2012|publisher=Yale University Press|isbn=978-0-300-18351-1|page=199|author=Behlul (Behlul) Ozkan (Ozkan)|quote=In line with the nationalist rhetoric that "Cyprus is Turkish", Menderes predicated his declaration upon the geographic proximity between Cyprus and Anatolia, thereby defining "Cyprus as an extension of Anatolia". It was striking that Menderes rejected partitioning the island into two ethnic states, a position that would define Turkey's foreign policy regarding Cyprus after 1957}}</ref><ref name="BellingeriKappler2005">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=pUcSji-f1zYC&pg=PA27|title=Cipro oggi|publisher=Casa editrice il Ponte|year=2005|isbn=978-88-89465-07-3|pages=27–29|author1=G. Bellingeri|author2=T. Kappler|quote=The educational and political mobilisation between 1948–1958, aiming at raising Turkish national consciousness, resulted in the involving Turkey as motherland in the Cyprus Question. From then on, Turkey, would work hand in hand with the Turkish Cypriot leadership and the British government to oppose the Greek Cypriot demand for Enosis and realise the partition of Cyprus, which meanwhile became the national policy.}}</ref>
Γραμμή 41 ⟶ 35 :
Μετά το ναυάγιο της διασκεπτικής και της αδυναμίας του δημοψηφίσματος του 1950 να προσφέρει κάποιο αποτέλεσμα, φούντωσαν οι σκέψεις στην Αθήνα για ένοπλη πάλη του Κυπριακού λαού κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας. Κυρίαρχα πρόσωπα σε αυτές τις διαβουλεύσεις ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ', ο Αχιλλέας Κύρος (κύπριος εθνικιστής και διευθυντής της αθηναϊκής εφημερίδας Εστίας), ο Γεώργιος Κοσμάς (αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού-ΓΕΣ) και άλλοι.<ref name=":7">{{Cite web|url=http://www.rizospastis.gr/story.do?id=3761557|title=Η ΕΟΚΑ και η ένοπλη δράση|last=|first=|date=14/2/1999|website=Ριζοσπάστης|publisher=Ριζοσπάστης|accessdate=}}</ref>
Στις 18 Σεπτεμβρίου 1950, σε ηλικία 37 ετών, ο μητροπολιτης Κιτίου Μακάριος εκλέχθηκε αρχιεπίσκοπος Κύπρου. Ο εκάστοτε αρχιεπίσκοπος ήταν πέραν από θρησκευτικός ηγέτης και de facto εθνάρχης των Ελληνοκυπρίων.{{
=== Η Μυστική Επιτροπή των Αθηνών ===
Στην Αθήνα σχηματίστηκε μια δωδεκαμελής Επιτροπή από πρόσωπα της Κύπρου και της Ελλάδας, η οποία αποφάσισε να διεκδικήσει δυναμικά την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
{| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; width:30em; max-width: 40%;" cellspacing="5"
|''«Ορκίζομαι εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος να φυλάξω, θυσιάζων και την ιδίαν μου ζωήν, υποφέρων και τα πλέον σκληρά βάσανα, μυστικόν παν ό,τι γνωρίζω και θέλω ακούσει διά την υπόθεσιν της Ενώσεως της Κύπρου. Θα υπακούω δε εις τας εκάστοτε διδομένας μοι διαταγάς''»<ref>{{Cite book|title=ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΑΓΩΝΟΣ ΕΟΚΑ 1955-1959|last=ΓΡΙΒΑΣ – ΔΙΓΕΝΗΣ|first=ΓΕΩΡΓΙΟΣ|publisher=|year=1971|isbn=|location=Αθήνα|page=1}}</ref>
Γραμμή 55 ⟶ 47 :
μετά της μητρός Ελλάδος»|last=|first=|date=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>
|}
Πρόεδρος της Επιτροπής αυτής ορίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο οποίος ενεργούσε ως πολιτικός αρχηγός του απελευθερωτικού αγώνα, τον οποίο και χρηματοδοτούσε. Η Επιτροπή διόρισε ένα από τα μέλη της, τον [[Γεώργιος Γρίβας|Γεώργιο Γρίβα]], στρατιωτικό αρχηγό του Αγώνα.<ref name=":1" /> Ο Γρίβας επισκέφθηκε το νησί τον Ιούλιο του 1951
=== Πολεμοφόδια στην Κύπρο ===
Γραμμή 66 ⟶ 58 :
Στο καϊκι βρέθηκε ανολοκλήρωτη μεν, υπογεγραμμένη από τον Γρίβα δε, προκήρυξη της οργάνωσης '''ΕΜΑΚ''' (Εθνικό Μέτωπο Απελευθέρωσης Κύπρου). Η ΕΜΑΚ ήταν το αρχικό όνομα της ΕΟΚΑ. Σε αυτό το κείμενο υπάρχει κάλεσμα προς τους Κομμουνιστές να μην αναμιχθούν στον Αγώνα. Αναφέρει συγκεκριμένα:<blockquote>"...Η γραμμή μας έναντι των κομμουνιστών.Το ΕΜΑΚ είναι εθνική οργάνωσις και, όπως αναφέραμε πιο πάνω, δεν θα κάμη κομματικόν αγώνα, αλλά μόνον απελευθερωτικόν. Θα σεβασθή τα πολιτικά και κομματικά αισθήματα του καθενός και επομένως δεν θα παρενοχλήση τους κομμουνιστάς. Το ΕΜΑΚ ζητεί από αυτούς και το κόμμα των, όχι μόνο να μην αντιστρατευθούν το ΕΜΑΚ, αλλά και ούτε να αναμιχθούν εις τον αγώνα του, όπως και όλος ο λαός. Δεν θα δεχθώμεν κομμουνιστάς εις το ΕΜΑΚ, κυρίως διά λόγους σκοπιμότητος, και, εάν οι κομμουνισταί ενδιαφέρονται ειλικρινά διά την ένωσιν, δεν θα θελήσουν να αναμιχθούν εις τον απελευθερωτικόν μας αγώνα..."<ref>{{Cite book|title=Κυπριακή Θύελλα|first=Σπυρίδων|last=Παπαγεωργίου|isbn=|year=1997|location=Λευκωσία|page=97}}</ref></blockquote>Ωστόσο η κατάσχεση του πλοίου δεν σταμάτησε τις ετοιμασίες της ΕΟΚΑ και στις 29 Μαρτίου 1955, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έδωσε εντολή στον Γρίβα να ξεκινήσει την ένοπλη δράση.<ref name=":19">{{Cite book|title=ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΡΙΒΑ - ΔΙΓΕΝΗ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΑΓΩΝΟΣ Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959|last=ΓΡΙΒΑΣ-ΔΙΓΕΝΗΣ|first=ΓΕΩΡΓΙΟΣ|publisher=|year=Δεκέμβριος 1961|isbn=|location=Αθήνα|page=32}}</ref>
== Δομή της ΕΟΚΑ ==
Γραμμή 101 ⟶ 81 :
==== Αντίδραση Άγγλων ====
Οι Άγγλικές δυνάμεις τέθησαν σε επιφυλακή μετά τις εκρήξεις της 1ης Απριλίου.Λίγους μήνες μετά την έναρξη του ενωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ στην Κύπρο η βρετανική διοίκηση ίδρυσε τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Όσοι Ελληνοκύπριοι πατριώτες συλλαμβάνονταν κατά τους πρώτους μήνες του αγώνα, οδηγούνταν στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας ή στο κάστρο της Κυρήνειας. Στη συνέχεια άρχισε να λειτουργεί το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης, της Κοκκινοτριμιθιάς, στο οποίο φυλακίσθηκαν χιλιάδες αγωνιστές. Μικρότερα στρατόπεδα λειτούργησαν στα χωριά Πύλα, Πέργαμος, Μάμμαρι κ.ά....
Συνέλαβαν αγωνιστές της ΕΟΚΑ μεταξύ των οποίων και τον αδελφό του Μόδεστου Παντελή, Χριστοφή. Επικήρυξαν τον Γρηγόρη Αυξεντίου<ref>http://www.mixanitouxronou.gr/sisfingan-ta-gennitika-organa-ton-agoniston-evgazan-ta-nichia-tous-ekanan-ikonikous-pnigmous-mastigonan-13chrona-pedia-ta-vasanistiria-ton-anglon-stin-kipro-opou-apagchonisan-9-agonistes/</ref>.
==== Αντίδραση ΑΚΕΛ ====
Το ΑΚΕΛ αντίδρασε αρνητικά στη δράση της ΕΟΚΑ και καταδίκασε την ένοπλη δράση της.<ref>Σταύρος Παντελής, ''Ιστορία της Κύπρου'', Στρατηγικές εκδόσεις, Αθήνα, χ.χ., σελ. 342.</ref> Ο κύριος λόγος ήταν η ανάληψη της αρχηγίας από τον Γεώργιο Γρίβα, τον οποίο τον έβλεπαν ως [[Οργάνωση Χ|χίτη]], φανατικό αντικομμουνιστή, σοβινιστή και συνεργάτη των ναζί στην Ελλάδα, κατά την [[Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944|περιοδο της Κατοχής]].<ref>{{Cite web|url=https://www.akel.org.cy/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%BA%CE%BA%CE%BA-%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%BB/#.WUJCXSuUeSo|title=Οι απαρχές και οι πρώτοι αγώνες|last=|first=|date=|website=ΑΚΕΛ|publisher=ΑΚΕΛ|accessdate=15/6/2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://edon.org.cy/index.php/dik-antilipsi/istoria/668-gia-ton-griva|title=Για τον Γεώργιο Γρίβα Διγενή|last=|first=|date=|website=ΕΔΟΝ|publisher=ΕΔΟΝ|accessdate=15/6/2017}}</ref> Η Ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ στις 2 Απριλίου έγραφε μεταξύ άλλων:<blockquote>''«α)
Θα ακολουθήσουν ανακοινώσεις παρόμοιας ρητορικής από τις συντεχνιακές οργανώσεις του ΑΚΕΛ (ΠΕΟ) και τις εφημερίδες που εξέδιδε (''Νέος Δημοκράτης'').<ref name=":9" /> Από το 1957, η απαξιωτική στάση του ΑΚΕΛ έναντι της ΕΟΚΑ αναθεωρήθηκε, κυρίως διότι ενδιάμεσα η οργάνωση είχε παρουσιάσει σοβαρή δράση και είχε αποκτήσει λαϊκή βάση.<ref>Γιάννης Κ. Λάμπρου, ''Ιστορία του Κυπριακού. Τα χρόνια μετά την ανεξαρτησία, 1960-2004'', Λευκωσία 2004, σελ. 39.</ref>
Τα αμέσως επόμενα χρόνια, η αρχική στάση του κόμματος και του τότε ηγέτη του, Εζεκία Παπαϊωάννου μετριάστηκε, ενώ οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί έναντι της ΕΟΚΑ, επικρίθηκαν από στελέχη του ΑΚΕΛ (όπως οι [[Ανδρέας Ζιαρτίδης]]<ref>Πανίκος Παιονίδης, ''Ανδρέας Ζιαρτίδης. Χωρίς φόβο και πάθος'', Λευκωσία 1995, σελ. 73 - 75.</ref> και [[Ανδρέας Φάντης]]<ref>{{Cite web|url=http://www.sigmalive.com/archive/simerini/analiseis/other/368838|title=Ο αγώνας της ΕΟΚΑ και το ΑΚΕΛ|last=Βασιλείου|first=Ανδρέας|date=30 Μαρτίου 2011|website=sigmalive.com|publisher=Sigma Live|archiveurl=|archivedate=|accessdate=17 Δεκεμβρίου 2017}}</ref>).
==== Αντίδραση Τουρκοκύπριων ====
Μετά τις εκρήξεις της 1ης Απριλίου 1955 ο Γραμματέας του [[Τουρκοκυπριακού Εθνικού Κόμματος]], [[Φαζίλ Κιουτσούκ]] εξέφρασε τις ανησυχίες του προς τον Κυβερνήτη της Κύπρου Σερ Ρόμπερτ Άρμιτεϊτζ για τις επιθέσεις. Από τότε οι Τουρκοκύπριοι διακήρυτταν συνεχώς την αντίθεση τους προς το κίνημα της ΕΟΚΑ ενώ λίγο αργότερα, φυλλάδια στην τουρκική γλώσσα, τοιχοκολλημένα και μη, σε διάφορα μέρη της Λεμεσού, καλούσαν την τουρκική νεολαία να Βοηθήσει την τουρκική Οργάνωση [[ΚΙΤΕΜΠ]], για να καταπολεμηθεί η ΕΟΚΑ και η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.<ref>
==== Δράσεις ΕΟΚΑ και Νεολαίας ====
Γραμμή 232 ⟶ 206 :
===== Επιχειρήσεις Άγγλων στα βουνά του Τροόδους. =====
Τους επόμενους μήνες, Μάρτη εως Ιούλη του 1956, οι Άγγλοι διενήργησαν εκτεταμένεις επιχειρήσεις για ανεύρεση του Γρίβα και εξάρθρωση της ΕΟΚΑ . Συνέλαβαν 3 αντάρτικες ομάδες, όμως ο Γρίβας διέφυγε της συλληψης και μετεγκαταστάθηκε από την περιοχή Κύκκου στην Λεμεσό.
===== Εκεχειρία απο ΕΟΚΑ τον Αύγουστο του 1956, ο Χαρτινγκ καλεί για παράδοση =====
Γραμμή 285 ⟶ 259 :
=== Παραίτηση Χαρτινγκ ===
Την 21η Οκτωβρίου 1957 ανακοινώθηκε, στο Λονδίνο και στη Λευκωσία συγχρόνως, η παραίτηση του Κυβερνήτη της Κύπρου Χάρντιγκ και η αντικατάσταση του από τον Σερ Χιου Φουτ, Κυβερνήτη τότε της Ιαμαϊκής. Αναχώρησε για το Λονδίνο στις 4 Νοεμβρίου 1957. Σε ερωτήσεις δημοσιογράφων λίγο πριν την αναχώρηση τους, αν έκρινε υπερβολικά αυστηρά τα μέτρα που πήρε ως Κυβερνήτης έναντι του Κυπριακού λαού, απάντησε: «''Βεβαίως όχι. Όταν έφθασα εις Κύπρον, συνήντησα μίαν βάναυσον και απάνθρωπον Οργάνωσιν, υποστηριζομένην υπό μιας ασυνειδήτου Εκκλησίας. Δεν πιστεύω ότι το έργον ρου θα ηδύνατο να εκτελεσθή κατ' άλλον τρόπον''».
== Περίοδος Χιου Φουτ (Οκτώβριος 1957 - Φεβρουαρίος 1959) ==
Γραμμή 347 ⟶ 321 :
==== Αντιδράσεις στην Ελλάδα από την Αντιπολίτευση ====
Οι συνθήκες Ζυρίχης - Λονδίνου επικρίθηκαν ευθύς εξαρχής από την ελληνική αντιπολίτευση ως εκτρωματικές και ανεφάρμοστες λόγω κυρίως των αυξημένων εξουσιών που αποκτούσε η Τ/Κ μειονότητα, γεγονός που θα οδηγούσε σε ένα πρωτοφανές στα διεθνή δεδομένα καθεστώς «δυαρχίας», που θα ήταν αδύνατον να λειτουργήσει.
== ΕΟΚΑ και Αριστερα ==
Γραμμή 369 ⟶ 343 :
Τον Δεκέμβριο του 2012, η Κυπριακή Δημοκρατία, υπό την προεδρία του Δημήτρη Χριστόφια (επί χρόνια Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ), αποκατέστησε τους "αδίκως δολοφονηθέντα πρόσωπα κατά την περίοδο 1956-1958" <ref name=":24">{{Cite web|url=http://www.sigmalive.com/news/local/20848/apokatastasi-mnimis-dolofonithenton-19561958#.dpuf|title=Αποκατάσταση μνήμης δολοφονηθέντων 1956-1958|last=|first=|date=|website=SigmaLive|publisher=|accessdate=}}</ref>
=== Απάντηση Συνδέσμων Αγωνιστών ΕΟΚΑ ===
Γραμμή 437 ⟶ 363 :
=== H ίδρυση της ΤΜΤ ===
Εξίσου εθνικιστική, αντικομμμουνιστική και σωβινιστική με την ΕΟΚΑ, υπήρξε η ΤΜΤ [[Τουρκική Οργάνωση Αντίστασης]]<ref>[http://www.ethnos.gr/politiki/arthro/miteres_patrides_ellada_kai_tourkia-63599039/ «Μητέρες πατρίδες Ελλάδα και Τουρκία»] ethnos.gr</ref> ([[τουρκικά]]: ''Türk Mukavemet Teskilati'', TMT),] οργάνωση που ίδρυσε ο Ραούφ Ντεκτάς σε συνεννόηση με την Άγκυρα. Η εμφάνιση και κοινονική αποδοχή της ΤΜΤ οφείλεται στην αγωνία που δημιουργούσε στους τουρκοκύπριους η προοπτική της Ένωσις. <ref name=":25">{{Cite journal|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01436598408419791?journalCode=ctwq20|title=An island apart: A review of the Cyprus problem|last=Souter|first=David|date=15/11/2007|journal=Third World Quarterly|accessdate=|doi=http://dx.doi.org/10.1080/01436598408419791}}</ref> H TMT απορρόφησε την προϋπάρχουσα οργάνωση Volkan.Τούρκοι
== Ο ρόλος των Βρετανών στην Διακοινοτική Βία ==
Το 1882 οι Άγγλοι παραχώρησαν στους Κυπρίους σύνταγμα. Σύμφωνα μ’ αυτό οι Κύπριοι, χωριστά Έλληνες και Τούρκοι, μπορούσαν να παίρνουν μέρος στη νομοθετική εξουσία. Στην πραγματικότητα, όμως, οι Άγγλοι επέβαλλαν πάντοτε τη θέλησή τους.
Στην πολιτική τους αυτή έπαιρναν τους Τούρκους αντιπροσώπους με το μέρος τους, δημιουργώντας έτσι από την αρχή διαχωριστικές τάσεις ανάμεσα στους αντιπροσώπους των δύο κοινοτήτων<ref>https://vithoskopio.wordpress.com/2014/08/12/%CE%BF-%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-%CE%B7-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B4/</ref>.
Οι σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Αγγλικής κυβέρνησης πολύ συχνά έφταναν σε ένταση. Κύρια αιτία προστριβών ήταν η συνεχής αρνητική στάση των Άγγλων στο αίτημα των Κυπρίων για παραχώρηση πραγματικών δημοκρατικών δικαιωμάτων και για πραγματοποίηση της εθνικής επιδίωξης των Κυπρίων να ενωθούν με την Ελλάδα. Οι Άγγλοι διευκολύνονταν στην αρνητική τους στάση για το θέμα της ένωσης, από την εξίσου αρνητική στάση της τουρκοκυπριακής ηγεσίας.
Η πρώτη εξέγερση των Κυπρίων εναντίον της Αγγλίας έγινε το 1931. Βασικές αιτίες ήταν η φτώχεια και η δυστυχία των Κυπρίων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της βαριάς φορολογίας, μαζί με την απογοήτευση και αγανάκτηση που προκαλούσε στο λαό η αρνητική στάση της Αγγλίας στις συνταγματικές και εθνικές διεκδικήσεις τους<ref>http://www.arcadians.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=528:c-&catid=99:q</ref>. Οι Άγγλοι κατέπνιξαν την επανάσταση και επέβαλαν στον κυπριακό λαό βαριά καταπιεστικά μέτρα.
Αρκετοί ωστόσο Κύπριοι εθελοντές πολέμησαν στον αγγλικό στρατό στη διάρκεια του β΄ παγκοσμίου πολέμου.
Σαν υλοποίηση των υποσχέσεών τους προς τους λαούς, οι Άγγλοι έκαναν το 1948 προτάσεις στους Κυπρίους για συνταγματικές ελευθερίες και περιορισμένη αυτοκυβέρνηση. Η ηγεσία του κυπριακού λαού δε βρήκε ικανοποιητικές τις προτάσεις αυτές και τις απέρριψε.
Το 1955 οι Κύπριοι, πιστεύοντας ότι δεν μπορούσαν με ειρηνικά μέσα να πραγματοποιήσουν τους εθνικούς τους πόθους και ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων αντιαποικιακών κινημάτων, οργάνωσαν ένοπλο αγώνα εναντίον της Αγγλίας. Πολιτικός αρχηγός ήταν ο Μακάριος, στρατιωτικός αρχηγός ο Γεώργιος Γρίβας. Στην επανάσταση αυτή πήραν μέρος μόνο Ελληνοκύπριοι αγωνιστές. Οι Τουρκοκύπριοι δεν πήραν μέρος, χρησιμοποιήθηκαν όμως από τους Άγγλους εναντίον των Ελληνοκυπρίων. Σημειώθηκαν τότε και οι πρώτες διακοινοτικές συγκρούσεις.
Στη διάρκεια του αντιαποικιακού αγώνα η αγγλική πολιτική πέτυχε να αναμείξει την Τουρκία σαν "ενδιαφερόμενο μέρος" και ταυτόχρονα να κλείσει το κυπριακό πρόβλημα μέσα σε στενά νατοϊκά πλαίσια, περιορίζοντάς το σαν διαφορά μεταξύ Τουρκίας, Ελλάδας και Αγγλίας<ref>https://www.rizospastis.gr/story.do?id=5759474</ref>.
== Φήμη ΕΟΚΑ ==
Γραμμή 477 ⟶ 417 :
|}
Κατάλογος όλων των αγωνιστών της ΕΟΚΑ έχει δημοσιευθεί από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου.<ref>[https://lekythos.library.ucy.ac.cy/bitstream/handle/10797/4419/mitroon%20agoniston%20EOKA%201955-1959%20tomos%20D.pdf?sequence=1 Μητρώον Αγωνιστών ΕΟΚΑ, Υπ. Παιδείας και Πολιτισμού, Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959, Λευκωσία, 2004]</ref>
== Παραπομπές ==
[[Κατηγορία:Απελευθερωτικός αγώνας της Κύπρου]]
[[Κατηγορία:Κύπριοι αγωνιστές του 1955-59]]
|