Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναίρεση έκδοσης 6971384 από τον 176.92.127.176 (Συζήτηση)
Ετικέτα: Αναίρεση
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 3:
| λεζάντα = Η επίθεση της Ναζιστικής Γερμανίας στην Ελλάδα
| τόπος = [[Ελλάδα]]
| πλευρά1 = [[Αρχείο:Flag of the NSDAP (1920–1945).svg|23px]] [[Ναζιστική Γερμανία]]<br/>[[Αρχείο:Flag of Italy (1861-1946) crowned.svg|23px]] [[Φασιστική Ιταλία]]<br/>{{flagicon|Bulgaria|1878}} [[ΒουλγαρίαΒασίλειο της Βουλγαρίας]]
| αρχηγός1 = [[Αρχείο:Flag of the NSDAP (1920–1945).svg|23px]] [[Βίλχελμ Λιστ]]<br/>[[Αρχείο:Flag of the NSDAP (1920–1945).svg|23px]] [[Μαξιμίλιαν φον Βάιχς]]<br/>[[Αρχείο:Flag of Italy (1861-1946) crowned.svg|23px]] [[Αλμπέρτο Φερέρο]]
| σθένος1 = '''Ιταλία:'''{{refn|name="R1"|group=R|Τα στατιστικά για τις δυνάμεις και τις απώλειες τις Ιταλίας και της Ελλάδας αναφέρονται τόσο για τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο όσο και για τη Γερμανική εισβολή (περίπου 300.000 Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν στην Αλβανία).{{refn|ΓΕΣ/ΔΙΣ (1985), 265}}}}<ref name="R119-144">Richter (1998), 119, 144</ref><br /> 585.000 άνδρες<br />'''Γερμανία:'''<br /> 180680.000 άνδρες,<br /> 5011200 άρματα μάχης<ref name="R-431">Richter (1998), 431</ref><br /> 490 αεροσκάφη<ref name="R-432">Richter (1998) 432</ref>
/>'''Βουλγαρία:'''<br />Άγνωστο
| πλευρά2 = [[Αρχείο:Kingdom of Greece Flag.svg|23px]] [[Ελλάδα]]<br/> {{flagicon|United Kingdom}} [[Ηνωμένο Βασίλειο]]<br /> {{flagicon|Australia}} [[Αυστραλία]]<br/> {{flagicon|New Zealand}} [[Νέα Ζηλανδία]]
| αρχηγός2 = [[Αρχείο:Kingdom of Greece Flag.svg|23px]] [[Αλέξανδρος Παπάγος]]<br />{{flagicon|United Kingdom}} [[Χένρι Μέτλαντ Γουίλσον]]<br />{{flagicon|New Zealand}} [[Μπέρναρντ Φρέιμπεργκ]]<br />{{flagicon|Australia}} [[Τόμας Μπλάμεϊ]]
Γραμμή 18:
| απώλειες2 = '''Ελλάδα:'''{{refn|group=R|name="R1"}}<ref name="R595-7" /><br />13.325 νεκροί,<br /> 62.663 τραυματίες, <br />1.290 αγνοούμενοι<br />'''Βρετανική Κοινοπολιτεία:'''<ref name="BLMR" /><br />903 νεκροί, <br />1.250 τραυματίες, <br />13.958 αγνοούμενοι
}}
Η '''Γερμανικήγερμανική εισβολή στην Ελλάδα''' ήταν η πολεμική επιχείρηση της [[Ναζιστική Γερμανία|ναζιστικής Γερμανίας]] στον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]] κατά της [[Ελλάδα]]ς, που υπαγορεύτηκε, αφενός μεν από το [[Χαλύβδινο Σύμφωνο]], μετά και την αποτυχία που σημείωσε η μεγάλη [[Ιταλική Εαρινή Επίθεση|ιταλική εαρινή επίθεση]], του έτερου μέλους του [[Άξονας Βερολίνου - Ρώμης|Άξονα]] και αφετέρου από την παρουσία βρετανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, που θα μπορούσαν έτσι να απειλήσουν τα μετόπισθεν στην επικείμενη επίθεση της Γερμανίας στην [[ΕΣΣΔ]], γνωστή ως «[[Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα]]».
 
Η εισβολή αυτή εκτελέστηκε με δύο επιχειρήσεις, την '''''Επιχείρηση Μαρίτα''''', που αφορούσε τις επιχειρήσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα και την ''[[Μάχη της Κρήτης|Επιχείρηση Ερμής]]'' που αφορούσε την αεραπόβαση και κατάληψη της Κρήτης γνωστότερη ως [[μάχη της Κρήτης]]. Η Γερμανική επίθεση στην Ελλάδα θεωρείται τμήμα των ευρύτερων πολεμικών επιχειρήσεων στη [[Μεσόγειο]] και ειδικότερα της [[Βαλκανική Εκστρατεία|Βαλκανικής Εκστρατείας]], ενώ για την Ελλάδα συνέχεια και παραλληλία του [[Ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940|Ελληνοϊταλικού πολέμου]] που είχε ξεκινήσει στις [[28 Οκτωβρίου]] [[1940]] και προηγούμενο της βουλγαρικής εισβολής και της τριπλής κατοχής που ακολούθησε.
Γραμμή 142:
* Το XVIII (18o) Ορεινό Σώμα Στρατού (''XVIII Gebirgskorps'') υπό τον Αντιστράτηγο [[Φραντς Μπέμε]] (''Franz Böhme''), αποτελούμενο από τη 2η Μεραρχία Πάντσερ (Τεθωρακισμένη Μεραρχία), τις 5η και 6η Ορεινές Μεραρχίες, το 125ο Ανεξάρτητο Ενισχυμένο Σύνταγμα Πεζικού, και την 72η Μεραρχία Πεζικού.
* Το XXX (30ό) Σώμα Στρατού, υπό τον Αντιστράτηγο [[Ότο Χάρτμαν]] (''Otto Hartmann'') αποτελούμενο από τις 164η και 50ή Μεραρχίες Πεζικού.
* Το XL (40ό) Σώμα Πάντσερ (Τεθωρακισμένο Σώμα Στρατού), υπό τον Αντιστράτηγο [[Γκέοργκ Στούμμε]] (''Georg Stumme''), αποτελούμενο από την 9η Μεραρχία Πάντσερ (Τεθωρακισμένη Μεραρχία), την 73η Μεραρχία Πεζικού και το Mηχανοκίνητo Σύνταγμα LSSAH[[1η Μεραρχία Πάντσερ SS "Σωματοφυλακή Αδόλφος Χίτλερ"|(''Leibstandarte SS Adolf Hitler'')]] (αργότερα προστέθηκε και η 5η Μεραρχία Πάντσερ).
* Ως εφεδρεία υπήρχε μια Μεραρχία Πεζικού στην περιοχή της [[Φιλιππούπολη]]ς.
* Το VIII Αεροπορικό Σώμα υπό τον [[Βόλφραμ φον Ρίχτχοφεν]] με περίπου 490 αεροσκάφη.<ref name="R-432">Richter (1998) 432</ref>
Γραμμή 292:
 
=== H παράδοση και τα τρία πρωτόκολλα συνθηκολόγησης ===
Το απόγευμα της 20ής Απριλίου στο χωριό [[Βοτονόσι Ιωαννίνων]] ο Τσολάκογλου υπέγραψε με τον διοικητή της LSSAH Ζεπ Ντίντριχ, πρωτόκολλο ανακωχής, με το οποίο σταματούσε κάθε εχθροπραξία μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας από τις 18:00 της ίδιας μέρας.<ref name="ΓΕΣ/ΔΙΣ 1985 205">ΓΕΣ/ΔΙΣ (1985) 205</ref> Ο ιστορικός του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου [[Τζον Κίγκαν]] (''John Keegan'') γράφει ότι ο Τσολάκογλου «''ήταν τόσο αποφασισμένος […] να αρνηθεί στους Ιταλούς την ικανοποίηση μίας νίκης που δεν κέρδισαν ώστε […] ξεκίνησε συζητήσεις, χωρίς να έχει τέτοια διαταγή, με τον διοικητή της γερμανικής μεραρχίας των [[SS]], [[Ζεπ Ντίντριχ]] (''Sepp Dietrich''), ώστε να κανονίσει η παράδοση να γίνει μόνο στους Γερμανούς''».<ref>Keegan (2005), 157</ref> Ο Χίτλερ συμφώνησε στην ανακωχή και προσπάθησε να μη συμπεριληφθούν οι Ιταλοί.<ref>Richter (1998) 563</ref>
 
Το απόγευμα της 20ής Απριλίου στο χωριό [[Βοτονόσι]] ο Τσολάκογλου υπέγραψε με τον διοικητή της LSSAH Ζεπ Ντίντριχ, πρωτόκολλο ανακωχής, με το οποίο σταματούσε κάθε εχθροπραξία μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας από τις 18:00 της ίδιας μέρας.<ref name="ΓΕΣ/ΔΙΣ 1985 205">ΓΕΣ/ΔΙΣ (1985) 205</ref> Ο ιστορικός του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου [[Τζον Κίγκαν]] (''John Keegan'') γράφει ότι ο Τσολάκογλου «''ήταν τόσο αποφασισμένος […] να αρνηθεί στους Ιταλούς την ικανοποίηση μίας νίκης που δεν κέρδισαν ώστε […] ξεκίνησε συζητήσεις, χωρίς να έχει τέτοια διαταγή, με τον διοικητή της γερμανικής μεραρχίας των [[SS]], [[Ζεπ Ντίντριχ]] (''Sepp Dietrich''), ώστε να κανονίσει η παράδοση να γίνει μόνο στους Γερμανούς''».<ref>Keegan (2005), 157</ref> Ο Χίτλερ συμφώνησε στην ανακωχή και προσπάθησε να μη συμπεριληφθούν οι Ιταλοί.<ref>Richter (1998) 563</ref>
 
[[Αρχείο:Tsolakoglou-jodl-ferrero-1941-04-23.jpeg|μικρογραφία|δεξιά|Ο Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσολάκογλου (καθιστός δεξιά) συζητά με τον Γερμανό στρατηγό Γιόντλ (καθιστός δεύτερος από αριστερά) και τον Ιταλό στρατηγό Φερρέρο (προς τα δεξιά με την πλάτη προς τον φακό) το τρίτο και οριστικό πρωτόκολλο παράδοσης της Ελλάδας στην ναζιστική Γερμανία και την φασιστική Ιταλία. Θεσσαλονίκη, 23 Απριλίου 1941.]]
Γραμμή 414 ⟶ 413 :
# Η πλειονότητα του ελληνικού στρατού βρισκόταν στην Αλβανία πολεμώντας τους Ιταλούς και μακριά από τα θέατρα επιχειρήσεων των Γερμανών.
 
Το [[1942]] μέλη της [[Βρετανική Βουλή των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου|Βρετανικής Βουλής]] χαρακτήρισαν την εκστρατεία στην Ελλάδα ως μία «''πολιτική και συναισθηματική απόφαση''». Ο [[Άντονι Ήντεν]] απέρριψε την κριτική, αντιπρότεινε ότι η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν ομόφωνη και ισχυρίστηκε ότι η Μάχη της Ελλάδας καθυστέρησε την επίθεση του [[Άξονας (Β' Π.Π.)|Άξονα]] στη [[Σοβιετική Ένωση]].<ref name="R638-639">Richter (1998), 638–9</ref> Αυτό το επιχείρημα χρησιμοποιήθηκε από κάποιους ιστορικούς όπως ο Κίγκαν ώστε να αποδείξουν ότι η ελληνική αντίσταση μπορεί να υπήρξε καθοριστικό σημείο στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο.<ref name="K144">Keegan (2005), 144</ref> Σύμφωνα με την [[Λένι Ρίφενσταλ]] (''Leni Riefenstahl'') ο Χίτλερ είπε ότι «''αν οι Ιταλοί δεν είχαν επιτεθεί στην Ελλάδα και χρειάζονταν τη βοήθειά μας ο πόλεμος θα είχε πάρει άλλη διαφορετική τροχιά. Θα προλαμβάναμε το ρωσικό κρύο για βδομάδες και θα κατακτούσαμε το [[Λένινγκραντ]] και τη [[Μόσχα]]. Δεν θα υπήρχε κανένα [[Μάχη του Στάλινγκραντ|Στάλινγκραντ]]''».<ref>Riefenstahl (1987), 295</ref> Παρά τις επιφυλάξεις του ο Άλαν Μπρουκ, αρχηγός του βρετανικού Αυτοκρατορικού Γενικού Επιτελείου, φέρεται να αποδέχεται ότι η έναρξη της επίθεσης ενάντια στη Σοβιετική Ένωση καθυστέρησε εξαιτίας της βαλκανικής εκστρατείας.<ref name="B113" /> Οι Τζον Ν. Μπράντλεϊ (''John N. Bradley'') και Τόμας Μπ. Μπιούελ (''Thomas B. Buell'') καταλήγουν ότι «''παρόλο που κανένα τμήμα της βαλκανικής εκστρατείας δεν ανάγκασε τους Γερμανούς να καθυστερήσουν την [[Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα]], προφανώς όλη η εκστρατεία του ανάγκασε να καθυστερήσουν''».<ref>Bradley-Buell (2002), 101</ref> Από την άλλη πλευρά ο Ρίχτερ αποκαλεί τους ισχυρισμούς του Ίντεν ως «''παραποίηση της ιστορίας''».<ref name="R639-40">Richter (1998), 639–40</ref> Οι [[Μπέιζιλ Λίντελ Χαρτ]] (Basil Liddell Hart) και ντε Γκουίνγκαρντ ισχυρίστηκαν ότι, ακόμα και αν η επιχείρηση Μαρίτα καθυστέρησε την επίθεση του Άξονα στη Σοβιετική Ένωση, αυτό δεν ήταν αρκετό να δικαιώσει την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης γιατί δεν ήταν ο αρχικός στρατηγικός σκοπός της.<ref name = "R640"/> Το [[1952]] το Ιστορικό Τμήμα του Βρετανικού Κοινοβουλίου κατέληξε ότι η βαλκανική εκστρατεία δεν επηρέασε την έναρξη της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα.<ref name="R640">Richter (1998), 640</ref> Σύμφωνα με τον Ρόμπερτ Κιρχούμπελ (''Robert Kirchubel''), «''οι κύριες αιτίες για την μετάθεση την ημερομηνία έναρξης της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα από τις [[15 Μαΐου]] στις [[22 Ιουνίου]] ήταν οι μη ολοκληρωμένες εφοδιαστικές προετοιμασίες και ένας ασυνήθιστα υγρός χειμώνας που κράτησε τα ποτάμια πλημμυρισμένα μέχρι αργά την άνοιξη''»,<ref>Kirchubel (2005), 16</ref> άποψη που συμμερίζεταισυμμερίζονται και οοι ιστορικόςιστορικοί Κρεγκ Στόκινγκς και Έλενορ Χάνκοκ,<ref>{{cite book|συγγραφέας1=Stockings, Craig |συγγραφέας2=Hancock, Eleanor |τίτλος=Swastika over the Acropolis |εκδότης=Brill |κεφάλαιο=Marita and Barbarossa|pages=577–578 |isbn=978-90-04-25457-2 |έτος=2013}}</ref> Τζον Λούκατς<ref>{{cite book|συγγραφέας=Λούκατς, Τζον |τίτλος=Ο Τελευταίος Ευρωπαϊκός Πόλεμος |εκδότης=Ενάλιος |page=157, υποσ. 12 |isbn=978-960-536-112-9 |έτος=2008}}</ref> και Ian Kershaw, ο οποίος απορρίπτει την προαναφερθείσα δικαιολογία του Χίτλερ ως εκ των υστέρων προσπάθεια διάσωσης της υστεροφημίας του.<ref>Kershaw (2002), σελ. 340-1.</ref>
 
Σύμφωνα με τον [[Τζον Κίγκαν]] (''John Keegan'') «''η ελληνική εκστρατεία έπρεπε να είναι ένας παλαιομοδίτικος πόλεμος κυρίων, με τιμή από και προς τους γενναίους αντιπάλους σε κάθε πλευρά''» και οι ελληνικές και συμμαχικές δυνάμεις, υπό το βάρος της τεράστιας αριθμητικής υπεροχής των Γερμανών «''είχαν, δικαίως, την αίσθηση ότι πολέμησαν για καλό σκοπό''».<ref name="K158">Keegan (2005), 158</ref>
 
Όσον αφορά τη [[Μάχη της Κρήτης]], παρά την επιτυχία των Γερμανών, το υψηλό τίμημα που κατέβαλαν για την κατάληψη του νησιού, οδήγησε τον Χίτλερ να χάσει την εμπιστοσύνη του στις αεροκίνητες επιχειρήσεις. Η χρήση των επίλεκτων αεροκίνητων μονάδων σε ρόλο πεζικού κατά την εκστρατεία στην ΕΣΣΔ, οδήγησε τον Πτέραρχο [[Κουρτ ΣτουντέντΣτούντεντ]] να δηλώσει ότι ''Η Κρήτη ήταν ο τάφος των Γερμανών αλεξιπτωτιστών''. Επιπλέον η Κρήτη, ως βάση επιθετικών επιχειρήσεων των δυνάμεων του Άξονα, αποδείχτηκε μικρής αξίας και ούτε αποτέλεσε, όπως ήλπιζαν οι Γερμανοί, το σκαλοπάτι προς το [[Σουέζ]] και τη [[Μέση Ανατολή]], παρά μάλλον την κατάληξη των εκστρατειών στα [[Βαλκάνια]].<ref>Blau (1953), [http://www.history.army.mil/books/wwii/balkan/20_260_4.htm 147]</ref>
 
== Αναγνώριση της ελληνικής αντίστασης ==
Γραμμή 431 ⟶ 430 :
 
== Σημειώσεις ==
{| class="infobox mw-collapsible mw-collapsed" style="width:25em; float:right;margin:0 0 1em 1em;font-size:95%;clear:right;" cellspacing="2"
|-
! colspan="2" style="background:#ccf; text-align:center;"| '''Χρονολόγιο της γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα'''