Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κόλλια 1967: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ τώρα έχει πηγές
μ μδιορθ
Γραμμή 1:
Η '''Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κόλλια 1967''' ήταν η πρώτη κυβέρνηση που προέκυψε από το [[Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου]] της [[Χούντα των Συνταγματαρχών|Χούντας των Συνταγματαρχών]], που ανέτρεψε την [[Κυβέρνηση Παναγιώτη Κανελλόπουλου 1967|ΚυβέρνΠαναγιώτηΚυβέρνηση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου]].
 
== Τα γεγονότα ==
Η κυβέρνησηΚυβέρνηση Κανελλόπουλου είχε αρχίσει τη θητεία της στις 3 Απριλίου και, αδυνατώντας να εξασφαλίσει πλειοψηφία στη [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλή]], προκήρυξε εκλογές,<ref>Βλ. στο βιβλίο του καθηγητή {{cite book|last=Meynaud|first=Jean|title=Η βασιλική εκτροπή από τον κοινοβουλευτισμό του Ιουλίου του 1965|publisher=Μπάυρον|location=[Λονδίνο]|year=[1969;]|pages=146 κ.εξ.|others=Μετάφραση-επιμέλεια: Π. Μερλόπουλος|authorlink=Ζαν Μεϋνώ}}</ref> τις πρώτες μετά από μια περίπου διετία ανώμαλου κοινοβουλευτικό βίου, ο οποίος είχε διαταραχτεί μετά την κρίση του καλοκαιριού του 1965 ([[Αποστασία του 1965]]) και την εκτροπή από τον κοινοβουλευτισμό, με μια σειρά διορισμένων βασιλικών κυβερνήσεων.<ref>Βλ. αναλυτικά Meynaud (1969;), passim.</ref>
 
Στις [[21 Απριλίου]] [[1967]] και ενώ είχαν προκηρυχθεί εκλογές για την [[28 Μαΐου|28η Μαΐου]] 1967, ομάδα 29 επίορκων αξιωματικών υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη [[Γεώργιος Παπαδόπουλος|Γεωργίου Παπαδόπουλου]] κατέλαβαν την εξουσία με [[Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου]]. Τις πρώτες πρωινές ώρες στις [[21 Απριλίου]] θέτοντας τα διαπιστευμένα όπλα και τους ευέλπιδες κατά της νόμιμης κυβέρνησης της χώρας και ουσιαστικά κατά του λαού κατέλαβαν επίκαιρα σημεία της πρωτεύουσας.

O [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας|βασιλιάς Κωνσταντίνος]] την ίδια μέρα όρκισε την πρώτη χουντική κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον εισαγγελέα του [[άρειοςΆρειος Πάγος|Αρείου Πάγου]] [[Κωνσταντίνος Κόλλιας|Κωνσταντίνο Κόλλια]]. Ο Κωνσταντίνος υποστήριξε αργότερα ότι υπήρξε δέσμιος, «αιχμάλωτος των χουντικών»,<ref>{{cite book|author=Βασιλεύς Κωνσταντίνος|title=Χωρίς τίτλο|pages=240-241|volume=B΄|publisher=Έκδοση εφ. ''[[Το Βήμα]]''|location=Αθήνα|year=2015|isbn=978-960-503-694-2|others=Συγγραφική αρωγή: Γιώργος Π. Μαλούχος}}</ref> χωρίς δυνατότητα δυναμικής αντίδρασης και εξαναγκάστηκε να ορκίσει την Κυβέρνηση των πραξικοπηματιών. Ισχυρίστηκε ότι οι πρωτεργάτες του πραξικοπήματος, Γεώργιος Παπαδόπουλος, [[Στυλιανός Παττακός]] και [[Νικόλαος Μακαρέζος]], όταν τον επισκέφτηκαν στα ανάκτορα του [[Τατόι|Τατοΐου]], απαιτώνταςαπαίτησαν να ορκίσει κυβέρνηση της αρεσκείας τους και να νομιμοποιήσει την ανατροπή του πολιτεύματος.<ref>''Χωρίς τίτλο'', '''Β΄''', σελ. 240-241.</ref>. Τον πίεζαν να ορίσει πρωθυπουργό τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του [[ΓΕΣ]] (Α/ΓΕΣ) στρατηγό [[Γρηγόριος Σπαντιδάκης|Γρηγόριο Σπαντιδάκη]],<ref name=Kostantinos-253>''Χωρίς τίτλο'', '''Β΄''', σελ. 253.</ref> ο οποίος θεωρείο άνθρωπος των Ανακτόρων, αλλά είχε τελικά συνταχθεί μαζί τους, ή επεδείκνυε -έστω, κατά τον Κωνσταντίνο- επαμφοτερίζουσα στάση, όχι ξεκάθαρη.<ref>''Χωρίς τίτλο'', '''Β΄''', σελ. 241.</ref> Τελικά, ο Κωνσταντίνος, σύμφωνα με τις μεταγενέστερες εξηγήσεις για τη στάση του, απέρριψε την υποψηφιότητα του Σπαντιδάκη και αντιπρότεινε τον έμπιστο του Παλατιού ΚΚων. Κόλλια, εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Ήλπιζε -κατά τη διήγηγσή του πάντοτε- ότι έτσι «θα κέρδιζ[ε] χρόνο δίνοντας την ευκαιρία σε άλλες [μη πιστές στη Χούντα] αξιόμαχες μονάδες [των ενόπλων δυνάμεων] να αντιληφθούν ότι [ήταν] εναντίον του πραξικοπήματος».<ref name=Kostantinos-253/>
 
== Η φωτογραφία ==
[[Αρχείο:junta.jpg|thumb|right|340px|Η Κυβέρνηση Κόλλια μετά την ορκομωσία της με τον [[Βασιλιάς Κωνσταντίνος Β΄|Βασιλιά Κωνσταντίνο]]. Διακρίνονται: Στο κέντρο, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος· αριστερά (όπως κοιτάμε) ο Κ. Κόλλιας και στην άκρη αριστερά ο [[Γεώργιος Παπαδόπουλος]]· δεξιά, ο [[Γρηγόριος Σπαντιδάκης]] και στην άκρη δεξιά ο [[Νικόλαος Μακαρέζος]]. Πίσω από το βασιλιά , δεξιά (όπως κοιτάμε), ο [[Στυλιανός Παττακός]] και αριστερά ο [[Γεώργιος Ζωιτάκης]].]]
Μετά την ορκωμοσία της Κυβέρνησης Κόλλια, που έγινε στις 6 το απόγευμα της 21ης Απριλίου 1967, τραβήχτηκε η «πολυσυζητημένη φωτογραφία»<ref name=Kostantinos-253/> του βασιλιά με τα μέλη της χουντικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με τη διήγηση του Κωνσταντίνου, η ιδέα για τη φωτογράφηση ήταν δική του. Επέμεινε σε αυτήν, παρόλο που δεν υπήρχε διαθέσιμος φωτογράφος, γι' αυτό έδωσε εντολή στον υπασπιστή του να βρει έναν και να τον φέρει. Ηθελε με αυτόν τον τρόπο -πάντα σύμφωνα με τους μεταγενέστερους ισχυρισμούς του- να δηλώσει με έναν τρόπο την αντίθεσή του στο νέο καθεστώς, διότι δε διέθετε άλλονάλλη τρόποοδό επικοινωνίας με το λαό: «Σκέφτηκα», υποστήριξε, «ότι έχοντας μια έκφραση εμφανούς απογοήτευσης σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο κόσμος με είχε συνηθίσει πάντα χαμογελαστό, θα έστελνα στον ελληνικό λαό το μήνυμα ότι δεν υποστήριζα το πραξικόπημα».<ref>''Χωρίς τίτλο'', '''Β΄''', σελ. 255. Στην πραγματικότητα υπάρχουν 2-3 πόζες της περίφημης φωτογράφησης. Η φωτογραφία υπάρχει και το ενλογω βιβλίο απομνημονευμάτων του τέως βασιλιά (''ό.π.'', σελ. 295-296), όπου η λεζάντα αναφέρει, μεταξύ άλλων: ''Ο Κωνσταντίνος επιχειρεί να στείλει με το βλέμμα του μύνημα δυσαρέσκειας στον ελληνικό λαό -άλλον τρόπο επικοινωνίας δεν διαθέτει''.</ref> Γενικά, και όχι μόνο σε σχέση με την φωτογραφία, η όλη στάση του Κωνσταντίνου στο ζήτημα της ορκωμοσίας της χουντικής Κυβέρνησης Κόλλια, δεν έπεισε πολλούς, καθώς θεωρούθσαν και θεωρούν ότι «ο θυμός που φανέρωσε οφειλόταν στο γεγονός ότι το πραξικόπημα είχε εκτελεσθή από την “Ομάδα των Συνταγματαρχών” την οποία δεν ήλεχγε το Παλάτι και όχι από την “Ομάδα των Στρατηγών” που ήσαν αφοσιωμένοι στο Θρόνο».<ref name=Roussos/> Η φωτογράφηση του βασιλιά με την κυβέρνηση των δικτατόρων έδρασε νομιμοποιητικά για τη Χούντα. Όπως σημειώνει και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος: «Εκ του αποτελέσματος η απόφασή μου αυτή δεν κρίνεται ως ορθή, αφού δεν οδήγησε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά αντιθέτως παρερμηνεύτηκε στον απόλυτο βαθμό».<ref>''Χωρίς τίτλο'', '''Β΄''', σελ. 255.</ref>
 
Γενικά, και όχι μόνο σε σχέση με τη φωτογραφία, η όλη στάση του Κωνσταντίνου στο ζήτημα της ορκωμοσίας της χουντικής Κυβέρνησης Κόλλια, δεν έπεισε πολλούς, καθώς θεωρούσαν και θεωρούν ότι «ο θυμός που φανέρωσε οφειλόταν στο γεγονός ότι το πραξικόπημα είχε εκτελεσθή από την “Ομάδα των Συνταγματαρχών” την οποία δεν ήλεχγε το Παλάτι και όχι από την “Ομάδα των Στρατηγών” που ήσαν αφοσιωμένοι στο Θρόνο».<ref name=Roussos-601/> Η φωτογράφηση του βασιλιά με την κυβέρνηση των δικτατόρων έδρασε νομιμοποιητικά για τη Χούντα. Όπως παραδέχτηκε και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος: «Εκ του αποτελέσματος η απόφασή μου αυτή δεν κρίνεται ως ορθή, αφού δεν οδήγησε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά αντιθέτως παρερμηνεύτηκε στον απόλυτο βαθμό».<ref>''Χωρίς τίτλο'', '''Β΄''', σελ. 255.</ref>
== Η σύνθεση της πρώτης δικτατορικής κυβερνήσεως ==
Η πρώτη χουντική Kυβέρνηση Κόλλια (21 Απριλίου 1967 - 13 Δεκεμβρίου 1967) ορκίστηκε στις 6 μ.μ. στις 21 Απριλίου 1967.<ref name=Kostantinos-253/> Στη σύνθεσή της συμπεριλαμβάνονταν πέντε στρατιωτικοί. Πρώτα, η ηγετική «τριανδρία» της Χούντας, Παπαδόπουλος, Παττακός και Μακαρέζος. Επίσης, ο Α/ΓΕΣ στρατηγός Σπαντιδάκης, στη θέση του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και στο Υπουργείο Άμυνας, ο οποίος αν και ανήκε στην ομάδα των πιστών στο Παλάτι ανώτατων αξιωματικών που ετοίμαζαν μια δική τους χούντα που θα είχε τη βασιλική εύνοια (τη λεγόμενη «μεγάλη Χούντα»), «μεταπήδησε την τελευαταία στιγμή στις τάξεις των συνωμοτών<ref name=Roussos>{{cite book|last=Ρούσσος|first=Γεώργιος|title=Νεώτερη ιστορία του ελληνικού έθνους|page=601|volume=Ζ΄|publisher=Ελληνική Μορφωτική Εστία|location=Αθήνα|year=1975|authorlink=Γεώργιος Ρούσσος}}</ref> (δηλ. στη Χούντα των Συνταγματαρχών, τη λεγόμενη και «μικρή», σε αντιδιαστολή με την προηγούμενη, «των στρατηγών»). Τέλος, ο αντιστράτηγος [[Γεώργιος Ζωιτάκης]] που «είχε παίξει διπλό παιγνίδι ανάμεσα στις δυο Χούντες».<ref name=Roussos/> Αργότερα, και άλλοι παλιοί έμπιστοι των Ανακτόρων και της Αυλής, όπως π.χ. ο [[Παναγιώτης Πιπινέλης]] που υπουργοποιήθηκε το Νοεμβρίου του 1967, μεταπήδησαν στο χουντικό στρατόπεδο.<ref>Βλ. Meynaud (1969;), σελ. 196.</ref>
 
== Η σύνθεση της πρώτης δικτατορικής κυβερνήσεως ==
H Kυβέρνηση Κόλλια είχε την εξής σύνθεση, με σειρά διορισμού των μελών της.<ref name="ggk">{{cite web |url=http://www.ggk.gov.gr/?p=1258 | title= Κυβέρνησις Κωνσταντίνου Κόλλια (Δικτατορική) Από 21.4.1967 έως 13.12.1967 | accessdate=25 Φεβρουαρίου 2011 |publisher=Γενική
Η πρώτη χουντική Kυβέρνηση Κόλλια (21 Απριλίου 1967 - 13 Δεκεμβρίου 1967) ορκίστηκε στις 6 μ.μ. στις 21 Απριλίου 1967.<ref name=Kostantinos-253/> Στη σύνθεσή της συμπεριλαμβάνονταν πέντε στρατιωτικοί. Πρώτα, η ηγετική «τριανδρία» της Χούντας, Παπαδόπουλος, Παττακός και Μακαρέζος. Επίσης, ο Α/ΓΕΣ στρατηγός Σπαντιδάκης, στη θέση του αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και στο Υπουργείο Άμυνας, ο οποίος αν και ανήκε στην ομάδα των πιστών στο Παλάτι ανώτατων αξιωματικών που ετοίμαζαν μια δική τους χούντα που θα είχε τη βασιλική εύνοια (τη λεγόμενη «μεγάλη Χούντα»), «μεταπήδησε την τελευαταία στιγμή στις τάξεις των συνωμοτών<ref name=Roussos-601>{{cite book|last=Ρούσσος|first=Γεώργιος|title=Νεώτερη ιστορία του ελληνικού έθνους|page=601|volume=Ζ΄|publisher=Ελληνική Μορφωτική Εστία|location=Αθήνα|year=1975|authorlink=Γεώργιος Ρούσσος}}</ref> (δηλ. στη Χούντα των Συνταγματαρχών, τη λεγόμενη και «μικρή», σε αντιδιαστολή με την προηγούμενη, «των στρατηγών»). Τέλος, ο αντιστράτηγος [[Γεώργιος Ζωιτάκης]] που «είχε παίξει διπλό παιγνίδι ανάμεσα στις δυο Χούντες».<ref name=Roussos-601/> Αργότερα, και άλλοι παλιοί έμπιστοι των Ανακτόρων και της Αυλής, όπως π.χ. ο [[Παναγιώτης Πιπινέλης]] που υπουργοποιήθηκε το Νοεμβρίου του 1967, μεταπήδησαν στο χουντικό στρατόπεδο.<ref>Βλ. Meynaud (1969;), σελ. 196.</ref>
 
H Kυβέρνηση Κόλλια είχε την εξής σύνθεση, με σειρά διορισμού των μελών της.<ref name="ggk">{{cite web |url=http://www.ggk.gov.gr/?p=1258 | title= Κυβέρνησις Κωνσταντίνου Κόλλια (Δικτατορική) Από 21.4.1967 έως 13.12.1967 | accessdate=2011-02-25 Φεβρουαρίου 2011 |publisherwebsite=[[Κυβέρνηση_της_Ελλάδας#Γενική_Γραμματεία_της_Κυβέρνησης|Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης]]}}</ref>:
Γραμματεία της Κυβέρνησης}}</ref>:
 
* [[Κωνσταντίνος Κόλλιας]] Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου