Χανδρινός Μεσσηνίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αντικατάσταση παρωχημένου προτύπου με references tag
Geoandrios (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{coord|36|57|34.75|N|21|47|23.47|E|region:GR_type:city_source:enwiki-GNS|display=title}}
{{Κωμόπολη χωριό
| όνομα = Χανδρινός
Γραμμή 7 ⟶ 6 :
| μέγεθος εικόνας =
| γεωγραφικό διαμέρισμα = [[Πελοπόννησος]]
| περιφέρεια = [[Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου ]]<br/>('''Έδρα:''' [[Πάτρα]]) - <br/>[[Περιφέρεια Πελοποννήσου ]]<br/>('''Έδρα:''' [[Τρίπολη Αρκαδίας|Τρίπολη]])
| περιφερειακή ενότητα = [[Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας|Μεσσηνίας]] <br/>('''Έδρα:''' [[Καλαμάτα]])
| νομός = [[Νομός Μεσσηνίας|Μεσσηνίας]]
| δήμος = [[Δήμος Πύλου - Νέστορος|Πύλου - Νέστορος]] <br/>('''Έδρα:''' [[Πύλος]])
| έδρα δήμου: [[Πύλος]]
| δημοτική ενότητα = Χιλιοχωρίων
Γραμμή 16 ⟶ 15 :
| τοπική κοινότητα = Χανδρινού
| γεωγραφικός κωδικός Καλλικράτη = 4405060101
| πρώην δήμος = [[Δήμος Χιλιοχωρίων|Χιλιοχωρίων]]
| πληθυσμός = 636
| έκταση =
| πυκν_πληθ =
| έτος απογραφής = 2011
| υψόμετρο = 309<ref name="buk.gr"/>[http://buk μ.gr/el/poli-perioxi/handrinos Χανδρινός Μεσσηνίας]</ref>
| συντεταγμένες =
| συντεταγμένες = <small>{{coord|36|57|34.75|N|21|47|23.47|E|type:landmark|name= Κρεμμύδια Μεσσηνίας|display=inline}}</small> <ref name="buk.gr"/>
| ταχυδρομικός κωδικός = 24001<ref>[httphttps://www.xo.gr/taxydromikos-kodikas-tk/searchChandrinos-Messinias/?where=%ce%a7%ce%b1%ce%bd%ce%b4%cf%81%ce%b9%ce%bd%cf%8c%cf%82%20%ce%9c%ce%b5%cf%83%cf%83%ce%b7%ce%bd%ce%af%ce%b1%cf%82%20 Ταχυδρομικός Κώδικας - Χανδρινός Μεσσηνίας].</ref>
| τηλεφωνικός κωδικός = 272327230<ref>[[Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας]], Ζώνη 27: Πύλος: 2723.27230</ref>
| ιστοσελίδα = [http://www.pylos-nestor.gr/portal/ www.pylosΔήμος Πύλου -nestor.gr Νέστορος]
| πρώην όνομα = Προφήτης Ηλίας<br/>Αϊ Λιας<br/>Χαντρινού<br/>Χανδρινού<br/>Χανδρινόν
| ονομασία κατοίκων = Χανδριναίος, Χανδριναία, Χανδριναίοι
}}
Ο '''Χανδρινός''',<ref name="dimos pylos-nestor">[http://www.pylos-nestor.gr/portal/index.php/2012-05-30-18-07-54/d-e-xilioxorion Δημοτική Ενότητα Χιλιοχωρίων], από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του [[Δήμος Πύλου - Νέστορος|Δήμου Πύλου - Νέστορος]].</ref> αναφερόμενος παλαιότερα ως ο '''Προφήτης Ηλίας''' ή '''Αϊ Λιας''' ή '''«του Χαντρινού»''' ή το '''Χανδρινού''' ή το '''Χανδρινόν''', είναι ημιορεινός οικισμός κοντά στην [[Πύλος|Πύλο]] και υπάγεται διοικητικά στον [[Δήμος Πύλου - Νέστορος|Δήμο Πύλου - Νέστορος]], του [[Νομός Μεσσηνίας|Νομού Μεσσηνίας]].
Ο '''Χανδρινός''' Πυλίας ή Χανδρινός Χιλιοχωρίων, είναι ημιορεινό χωριό της [[Μεσσηνία]]ς που μαζί με το χωριό [[Πλατανόβρυση Χανδρινού Μεσσηνίας|Πλατανόβρυση]] συναποτελούσε την Κοινότητα Χανδρινού μέχρι το έτος [[2000]], οπότε έγινε η έδρα στον Καποδιστριακό [[Δήμος Χιλιοχωρίων|Δήμο Χιλιοχωρίων]] και που από το έτος 2012 σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας, όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης” ανήκει στο Δήμο [[Δήμος Πύλου - Νέστορος|Πύλου-Νέστορος]] με έδρα την [[Πύλος|Πύλο]].
Η επίσημη ονομασία του είναι “ο Χανδρινός”,<ref name="Χανδρινός Δήμου Πύλου - Νέστορος">[http://www.dhmos.gr/xandrinos-dimos-pylou-nestoros/ Χανδρινός Δήμου Πύλου - Νέστορος]</ref> αλλά κατά το παρελθόν λεγόταν και '''Αϊ Λιας'''. Το χωριό βρίσκεται στην περιοχή της Πυλίας σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από την [[Πύλος|Πύλο]] και 40 χιλιομέτρων νοτιοδυτικά από την [[Καλαμάτα]], σε υψόμετρο 309 μέτρων.<ref>[http://moriasnow.gr/oikismos/xandrinos Χανδρινός Μεσσηνίας]</ref> και έχει 636 κατοίκους (σύμφωνα με την απογραφή του 2011). Ο Χανδρινός συνδέεται οδικά με την [[Εθνική Οδός 82 (Ελλάδα)|Εθνική Οδό 82]].
 
==Τοποθεσία==
==Ιστορία==
Ο ''Χανδρινός'' βρίσκεται βορειοανατολικά από την [[Πύλος|Πύλο]] από την οποία απέχει περίπου 13,5 χιλιόμετρα. Έχει υψόμετρο 309<ref name="buk">[http://buk.gr/el/poli-perioxi/handrinos Χανδρινός], από την ιστοσελίδα: buk.gr</ref><ref>[http://moriasnow.gr/oikismos/xandrinos Χανδρινός], από την ιστοσελίδα: moriasnow.gr.</ref> μέτρα και απέχει από τον Κόλπο του Ναυαρίνου περίπου 12,5 χιλιόμετρα. Κοντά στον Χανδρινό βρίσκονται, προς τα βορειοανατολικά του το [[Σουληνάρι Μεσσηνίας|Σουληνάρι]] σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων, προς τα βορειοδυτικά του η [[Κουκκουνάρα Μεσσηνίας|Κουκκουνάρα]] και η [[Στενωσιά Μεσσηνίας|Στενωσιά]], σε αποστάσεις 6,5 και 4,5 περίπου χιλιομέτρων και προς τα νοτιοδυτικά του τα [[Μπαλοδημαίικα Μεσσηνίας|Μπαλοδημαίικα]] σε απόσταση 5,5 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα. Ο Χανδρινός συνδέεται οδικά με την [[Εθνική Οδός 82 (Ελλάδα)|Εθνική Οδό 82]], η οποία περνά μέσα από το χωριό.
* Εντός των γεωγραφικών ορίων του σημερινού Χανδρινού υπάρχουν ευρήματα της [[Νεολιθική περίοδος|Νεολιθικής περιόδου]] (στη θέση “Κοτρωνάκια”), [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|Μυκηναϊκής περιόδου]] (στον οικισμό της [[Πλατανόβρυση Χανδρινού Μεσσηνίας|Πλατανόβρυσης]], στη θέση “Τουρλιδίτσα” και στη θέση “Χίλια Χωριά”), καθώς και της Αρχαϊκής περιόδου, (στη θέση “Πλατάνια”).<ref name="chandrinou-politistikos-syllogos.gr">[http://www.chandrinou-politistikos-syllogos.gr/poioi-eimaste/ Πολιτιστικός Σύλλογος Χανδρινού "Ο Μαντάς" - Σύντομη ιστορική Αναδρομή του Χανδρινού]</ref>
 
* Το [[1423]] γίνεται η πρώτη αναφορά στο κωνικό βουναλάκι του '''Αϊ Λια''' (Sancte Elie), την κορυφή του οποίου χρησιμοποιούν οι [[Ενετοί]] της [[Μεθώνη Μεσσηνίας|Μεθώνη]]ς περιστασιακά ως παρατηρητήριο.
== Ιστορία==
* Το [[1505]] δημιουργείται ο μικρός οικισμός της '''Χανδρινόβρυσης''', στο σημερινό “Πέρα κάμπο” του χωριού, από συγγενείς και ακολούθους του [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινού]] αξιωματούχου [[Θεοδόσιος Χανδρινός|Θεοδόσιου Χανδρινού]].
Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής τόσο της Μεθώνης, όσο και της Πυλίας. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του [[Νέστωρ|Νέστορα]], της αρχαίας [[Αρχαία Πύλος Μεσσηνίας|Πύλου]]. Το χωριό αναφέρεται, τουλάχιστον από την εποχή του [[Μεσαίωνας|Μεσαίωνα]] και της Α΄ Ενετοκρατίας. Επίσης, κάποιοι από τους κατοίκους του χωριού προέρχονται από [[Αρκάδες]] κτηνοτρόφους, γνωστούς και ως οι «ανεβοκατεβάτες», ονομασία που αποδόθηκε παλαιότερα στους βοσκούς αυτούς, καθώς την [[Άνοιξη]] ανέβαιναν με τα κοπάδια τους στην [[Αρκαδία]], ενώ τον [[Χειμώνας|Χειμώνα]] κατέβαιναν στα χειμαδιά της [[Μεσσηνία]]ς.<ref>«[https://www.arkadiapress.gr/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1/15268-%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%80%CE%AC%CE%BD%CE%B7%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%B1%CE%B4%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B7%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82.html Τσοπάνηδες της Αρκαδίας στα χειμαδιά της Μεσσηνίας]», 01/12/2016, Αναδημοσίευση του άρθρου «Βλάχοι και Αρβανίτες στο Μοριά», από την εφημερίδα "Αρκαδικοί Ορίζοντες", με πηγή το βιβλίο του Νίκου Πασαγιώτη «[http://www.biblionet.gr/book/199485/Πασαγιώτης,_Νίκος/Ανεβοκατεβάτες Ανεβοκατεβάτες: Οι παραχειμάζοντες βοσκοί της Αρκαδίας στη Μεσσηνία]», εκδόσεις Β. Γιαννίκος - Β. Καλδής, Αθήνα 2001, ISBN 960-7296-63-Χ, ISBN 978-960-7296-63-4, από την ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ www.arkadiapress.gr</ref>
* Το [[1573]] επί των ημερών του σουλτάνου [[Μουράτ Γ΄]], οι [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανοί]] χτίζουν το καινούργιο φρούριο (Νιόκαστρο ή Ναβαρίνο, Navarino) στην είσοδο του σημερινού λιμανιού της Πύλου. Μαζί ξεκινάει και η κατασκευή του λιθόκτιστου υδραγωγείου, μήκους 15 χλμ., από την πηγή του Γκουμπέ - Χανδρινού που έφερνε δια φυσικής ροής το νερό στο φρούριο.
 
* To [[1700]] ολοκληρώνεται η αναγκαστική, λόγω ελονοσίας, μετακίνηση των κατοίκων της Χανδρινόβρυσης προς τους πρόποδες του Αϊ Λια. Στην [[Ενετοί|Ενετική απογραφή]] της χρονιάς αυτής, το χωριό του '''Αϊ Λια''' έχει μόλις 13 οικογένειες και 52 κατοίκους.
===Αρχαιότητα===
* Στα τέλη του 18ου αιώνα, στις πλαγιές του Λυκοδήμου κυριαρχεί, στήνοντας ενέδρες στους Οθωμανούς στρατιώτες, ο αγωνιστής της προεπαναστατικής περιόδου '''Μαντάς''' (Νικόλαος είναι η επικρατέστερη άποψη για το μικρό του όνομα). Στούς πρόποδες του Αϊ Λια έγινε η συνάντηση του με την όμορφη τσελιγκοπούλα Βλαχοθανάσω.<ref>[...]"Η Βλαχοθανάσω που συνέδεσε τ’ όνομά της με τη γόνιμη πατριωτική δράση του Καπετάν - Μαντά, μεγάλου Κλέφτη στα μέσα του 18ου αιώνα".[...] Από το άρθρο [http://argolikivivliothiki.gr/2009/12/01/%CE%B7-%CE%BC%CF%89%CF%81%CE%B1%E1%BF%93%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%B1-%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%BA%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-21/ «Η Μωραΐτισσα γυναίκα στον αγώνα του 21»], της Δήμητρας Θ. Κατριβάνου, Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά 1957, «Ιστορία – Λαογραφία – Τέχνη – Επιστήμη», Αθήνα, 1957.</ref> Το όνομά του Μαντά έγινε θρύλος και γνωστό δημοτικό τραγούδι.<ref>[http://www.prastos.gr/portal/%CE%BF-%CF%84%CF%83%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%82-x%CE%BF%CF%81%CF%8C%CF%82/%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B1-%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B1-%CF%87%CE%BF%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CF%84%CF%83%CE%B1%CE%BA%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%87%CE%BF%CF%81%CF%8C%CF%82.html Τραγούδια με τα οποία Χορεύοται ο Τσακωνικός Χορός - Τραγούδι 4 - Η Βλαχοθανάσω]</ref><ref>[http://www.vocalmusic.gr/dimodiAsmata.htm Δημόδη Άσματα - Συλλογή του Πρωτοπρεσβύτερου Εμμανουήλ Β. Κροκίδη: Βλαχοθανάσω...]</ref>
Εντός των γεωγραφικών ορίων του σημερινού Χανδρινού υπάρχουν ευρήματα της [[Νεολιθική περίοδος|Νεολιθικής περιόδου]] (στη θέση “Κοτρωνάκια”), [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|Μυκηναϊκής περιόδου]] (στον οικισμό της [[Πλατανόβρυση Χανδρινού Μεσσηνίας|Πλατανόβρυσης]], στη θέση “Τουρλιδίτσα” και στη θέση “Χίλια Χωριά”), καθώς και της Αρχαϊκής περιόδου, (στη θέση “Πλατάνια”).<ref name="chandrinou-politistikos-syllogos.gr">[http://www.chandrinou-politistikos-syllogos.gr/poioi-eimaste/ Πολιτιστικός Σύλλογος Χανδρινού "Ο Μαντάς" - Σύντομη ιστορική Αναδρομή του Χανδρινού]</ref>
* Στις 23 Μαρτίου του [[1821]] ο τοπικός οπλαρχηγός του Χανδρινού, Γεώργιος Χανδρινός πέφτει μαχόμενος εναντίον των [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανών]] που στρατοπέδευαν στην περιοχή του '''Καντίλ'''(ι)'''ασκερίου'''<ref name="chandrinou-politistikos-syllogos.gr"/> (σημερινή Πλατανόβρυση). Πρόκειται για την πρώτη μάχη της [[Επανάσταση του 1821|Επανάστασης του 1821]] στην περιοχή αυτή.
 
* Το [[1821]], πλέον το όνομα '''Χανδρινού''' για τον οικισμό, αντί του μέχρι τότε '''Αϊ Λια''', οριστικοποιείται.
===Οικισμός και τύμβος στον Κισσό===
* Τον Σεπτέμβριο του [[1828]] ο Γάλλος στρατηγός [[Νικόλαος - Ιωσήφ Μαιζών|Νικόλαος - Ιωσήφ Μαιζόν]] στρατοπεδεύει στον Γκουμπέ του Χανδρινού.<ref>Η στρατοπέδευση του Γάλλου στρατηγού [[Νικόλαος - Ιωσήφ Μαιζών|Νικόλαου - Ιωσήφ Μαιζόν]] αποτελεί και το θέμα της γκραβούρας του Bory de Saint Vincent στο ”Expedition Scientifique de MoreeAtlas-Sciences Physiques”, στη [[Γεννάδειος Βιβλιοθήκη|Γεννάδειο Βιβλιοθήκη]].</ref>
Περίπου 1 χιλιόμετρο ανατολικά του χωριού, στην [[αρχαιολογική θέση|θέση]] ''Κισσός'', ανασκάφηκαν, το 1966, από τον [[Σπυρίδων Μαρινάτος|Σπυρίδωνα Μαρινάτο]]
* Το [[1835]] ο Χανδρινός, κατοικούμενος πλέον από μετανάστες [[Αρκαδία|Αρκάδες]], γίνεται για 4 χρόνια, από τις 21/04/1835,<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/show_metaboles_oik.jsp?toponymio_code=13642 Διοικητικές μεταβολές Χανδρινού Νομού Μεσσηνίας]</ref> έδρα του βραχύβιου Δήμου Αιγαλαίου (Δήμος Αιγάλεω Πυλίας).
ταφικός τύμβος με διάμετρο 12 μέτρων και ύψος 4 μέτρων, στην περιφέρεια του οποίου ανασκάφηκαν τέσσερις ταφικοί περίβολοι. Βρέθηκε επίσης κιβωτιόσχημος τάφος και δύο ταφικοί πίθοι.<ref name="pylia"/> Από τη χονδροειδή και αδιακόσμητη κεραμική ο Σπ. Μαρινάτος συμπέρανε ότι ίσως επρόκειτο για νεκροταφείο κατοίκων ενός σχετικά φτωχού οικισμού, αγροτών και ποιμένων οικισμός, ο οποίος ήταν σε χρήση από το 2200 [[ΠΚΕ]] περίπου, καθώς όλες οι ταφές με βάση τα ευρήματα χρονολογούνται από τη Μεσοελλαδική ως την Υστεροελλαδική ΙΙΙΑ περίοδο. Ο δεύτερος τύμβος, ο επονομαζόμενος της ''Τουρλιδίτσας'', είναι μεταγενέστερος, περί την ΥΕ ΙΙ-ΙΙΙ περίοδο.<ref name="pylia"/> Πάντως οι νεκροί λατρεύονταν ως και την ελληνιστική περίοδο, καθώς σε θραύσμα καδοειδούς αγγείου μεταξύ του [[4ος αιώνας π.Χ.|4ου]] και του [[3ος αιώνας π.Χ.|3ου αιώνα π.Χ.]] βρέθηκε σχετικό τμήμα επιγραφής απόδωσης τιμής. Σε κοντινή απόσταση πιθανώς να υπήρχε ακόμα παλαιότερη οικιστική εγκατάσταση της Πρωτοελλαδικής περιόδου (περίπου 3200 [[ΠΚΕ]]).<ref name="pylia">[http://www.pylia.gr/el-gr/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B5%CF%86%CE%B1%CF%81%CE%BC%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%82/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%87%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%82/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B8%CE%AD%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/%CE%A7%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%82 Χανδρινός], από την ιστοσελίδα: /www.pylia.gr, του έργου “Ψηφιακή Ανάδειξη Πυλίας” («''Ψηφιακή Πυλία''») της ''Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας'' και του [[Υπουργείο Πολιτισμού|Υπουργείου Πολιτισμού]].</ref>
* Το [[1840]] ο Χανδρινός αποσπάται από το δήμο Αιγαλαίου και προσαρτάται στο [[Δήμος Πύλου|δήμο Πύλου]],<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1840/fek_22a_1840.pdf ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840]</ref> ενώ το [[1912]] αποσπάται από το δήμο Πύλου και ορίζεται έδρα της κοινότητας Χανδρινού.<ref name="ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912">[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1912/fek_262a_1912.pdf ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912]</ref>
 
* Πολλοί Χανδριναίοι πολέμησαν και έπεσαν ηρωικά κατά την διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων και στο Βαλκανικό μέρωπο του [[Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος|Α' Παγκοσμίου πολέμου]], ενώ κατά την διάρκεια του [[Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος|Β' Παγκοσμίου πολέμου]] και της Ιταλογερμανικής [[Γερμανική κατοχή|Κατοχής]] ανέπτυξαν έντονη [[Εθνική Αντίσταση|αντιστασιακή δράση]].
===Παλαιοχριστιανική βασιλική===
* Το [[1997]] τυπικά<ref name="ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997">[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1997/fek_244a_1997.pdf ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997]</ref> και ουσιαστικά από το [[1999]] το Χανδρινού θα αποτελέσει, σύμφωνα με το σχέδιο Καποδίστριας, έδρα του [[Δήμος Χιλιοχωρίων|Δήμου Χιλιοχωρίων]] Πυλίας, μέχρι τυπικά και το [[2010]],<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/2010/fek_87a_2010.pdf ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010]</ref> που με βάση το [[Πρόγραμμα Καλλικράτης]] αποσπάται από το δήμο Χιλιοχωρίων και προσαρτάται ουσιαστικά από το [[2012]] στο [[Δήμος Πύλου - Νέστορος|Δήμο Πύλου-Νέστορος]].
Επίσης στη θέση ''Παναγίτσα'' υπήρχαν λείψανα πρωτοβυζαντινής εποχής, κυρίως θωράκια τα οποία, πιθανώς, ανήκαν σε παλαιοχριστιανική βασιλική.<ref name="pylia"/>
* Σήμερα "το Χανδρινού", όπως αρέσκονται να το αποκαλούν οι κάτοικοί του, αποτελεί ένα γραφικό ημιορεινό οικισμό με μόνιμο πληθυσμό 600 περίπου κατοίκων.<ref name="chandrinou-politistikos-syllogos.gr"/>
 
===Μεσαίωνας- Α΄ Ενετοκρατία===
Το [[1423]] γίνεται η πρώτη αναφορά στο κωνικό βουναλάκι του ''Αϊ Λια'' (Sancte Elie), την κορυφή του οποίου χρησιμοποιούν οι [[Ενετοί]] της [[Μεθώνη Μεσσηνίας|Μεθώνη]]ς περιστασιακά ως παρατηρητήριο. Το [[1505]] δημιουργείται ο μικρός οικισμός της ''Χανδρινόβρυσης'', στο σημερινό “Πέρα κάμπο” του χωριού, από συγγενείς και ακολούθους του [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινού]] αξιωματούχου Θεοδοσίου Χανδρινού.
 
===Α’ Τουρκοκρατία===
Το [[1573]] επί των ημερών του σουλτάνου [[Μουράτ Γ΄]], οι [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανοί]] χτίζουν το καινούργιο φρούριο (Νιόκαστρο ή Ναβαρίνο, Navarino) στην είσοδο του σημερινού λιμανιού της Πύλου. Μαζί ξεκινάει και η κατασκευή του λιθόκτιστου υδραγωγείου, μήκους 15 χλμ., από την πηγή του Γκουμπέ - Χανδρινού που έφερνε δια φυσικής ροής το νερό στο φρούριο.
 
===Β΄ Ενετοκρατία===
{{Κύριο|Τερριτόριο Μεθώνης}}
Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας αναφερόταν ως το ''Χανδρινού'' (Candrinù).<ref>Κωνσταντίνος Ντόκος, "[https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/esperia/article/viewFile/2008/1852.pdf BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;]", [https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/esperia/article/view/2008 "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1], DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993, σελ. 110 (Secondo Territorio di Modon - Candrinù), p. 125 (Messenia - Modon).</ref> Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των [[Βενετοί|Βενετών]] Προνοητών της [[Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας|Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας]], οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το χωριό ''Χανδρινού'' (Candrinù), ανήκε, το 1689, στην [[Τερριτόριο Μεθώνης|επαρχία της Μεθώνης]] (Territorio di Modon), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης). Το [[1700]] ολοκληρώνεται η αναγκαστική, λόγω ελονοσίας, μετακίνηση των κατοίκων της Χανδρινόβρυσης προς τους πρόποδες του Αϊ Λια. Στην [[Ενετοί|Ενετική απογραφή]] της χρονιάς αυτής, το χωριό του ''Αϊ Λια'' έχει μόλις 13 οικογένειες και 52 κατοίκους.
 
===Β’ Τουρκοκρατία===
{{Κύριο|Καζάς Ναβαρίνου}}
Μετά το 1715, όταν οι Τούρκοι έδιωξαν τους Ενετούς από τον [[Μωριάς|Μωριά]] και ξαναγύρισαν, μετονόμασαν τη ''Βαρωνία της Μεθώνης'' σε ''Βιλαέτι της Αρκαδιάς''. Κατά την περίοδο που η ευρύτερη περιοχή της Πυλίας τελούσε υπό τη β’ [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|οθωμανική κατοχή]] (1715-1821), το χωριό ''Ανδιρινού'' (Andirinu Çiftlik), ήταν συνοριακό σημείο για τον [[Καζάς Ναβαρίνου|Καζά Ναβαρίνου]] μετά την [[Στενωσιά Μεσσηνίας|Στενωσιά]] (Λέζαγα, Elyas Aga Çiftlik), αλλά δεν αναφέρεται ότι υπαγόταν σε αυτόν. Σύμφωνα και με την έκδοση της [[Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα|Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα]] με τίτλο ''A Historical and Economic Geography of Ottoman Greece: The Southwestern Morea in the 18th Century'', αφού μετά την ανακατάληψη των περιοχών του Μωριά από τους [[Τούρκοι|Τούρκους]], η περιοχή του Ναβαρίνου, δηλαδή της Πυλίας, αποτέλεσε ένα ακόμα τμήμα της οθωμανικής (defter) κτηματογράφησης. Το χωριό αναφερόταν στα οθωμανικά τουρκικά ως ''Ανδιρινού'' (Andirinu [[τσιφλίκι|Çiftlik]]).<ref>Fariba Zarinebaf, John Bennet, Jack L. Davis, "[http://www.ascsa.edu.gr/index.php/publications/book/?i=9780876615348 A Historical and Economic Geography of Ottoman Greece]", "Hesperia", supplement 34, [[Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα|American School of Classical Studies at Athens]], Athens 2005, ISBN 978-0-87661-534-8,
[https://books.google.gr/books?id=Ju9sKUox3OcC&pg=PA301&dq=Kukunare+Muslihuddin&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwi0yqOty83ZAhWJ2KQKHTpYDSMQ6AEIKDAA#v=onepage&q=Andirinu&f=false p. 133]: 28. Elyas Aga (Çiftlik).</ref>
 
===Νεότερη ιστορία===
Στα τέλη του 18ου αιώνα, στις πλαγιές του Λυκοδήμου κυριαρχεί, στήνοντας ενέδρες στους Οθωμανούς στρατιώτες, ο αγωνιστής της προεπαναστατικής περιόδου ''Μαντάς'' (Νικόλαος είναι η επικρατέστερη άποψη για το μικρό του όνομα). Στούς πρόποδες του Αϊ Λια έγινε η συνάντηση του με την όμορφη τσελιγκοπούλα Βλαχοθανάσω.<ref>[...]"Η Βλαχοθανάσω που συνέδεσε τ’ όνομά της με τη γόνιμη πατριωτική δράση του Καπετάν - Μαντά, μεγάλου Κλέφτη στα μέσα του 18ου αιώνα".[...] Από το άρθρο [http://argolikivivliothiki.gr/2009/12/01/%CE%B7-%CE%BC%CF%89%CF%81%CE%B1%E1%BF%93%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%83%CE%B1-%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%BA%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-21/ «Η Μωραΐτισσα γυναίκα στον αγώνα του 21»], της Δήμητρας Θ. Κατριβάνου, Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά 1957, «Ιστορία – Λαογραφία – Τέχνη – Επιστήμη», Αθήνα, 1957.</ref> Το όνομά του Μαντά έγινε θρύλος και γνωστό δημοτικό τραγούδι.<ref>[http://www.prastos.gr/portal/%CE%BF-%CF%84%CF%83%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%82-x%CE%BF%CF%81%CF%8C%CF%82/%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B1-%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B1-%CF%87%CE%BF%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CF%84%CF%83%CE%B1%CE%BA%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%87%CE%BF%CF%81%CF%8C%CF%82.html Τραγούδια με τα οποία Χορεύοται ο Τσακωνικός Χορός - Τραγούδι 4 - Η Βλαχοθανάσω]</ref><ref>[http://www.vocalmusic.gr/dimodiAsmata.htm Δημόδη Άσματα - Συλλογή του Πρωτοπρεσβύτερου Εμμανουήλ Β. Κροκίδη: Βλαχοθανάσω...]</ref> Στις 23 Μαρτίου του [[1821]] ο τοπικός οπλαρχηγός του Χανδρινού, Γεώργιος Χανδρινός πέφτει μαχόμενος εναντίον των [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανών]] που στρατοπέδευαν στην περιοχή του ''Καντίλ(ι)ασκερίου'''<ref name="chandrinou-politistikos-syllogos.gr"/> (σημερινή Πλατανόβρυση). Πρόκειται για την πρώτη μάχη της [[Επανάσταση του 1821|Επανάστασης του 1821]] στην περιοχή αυτή. Το [[1821]], πλέον το όνομα ''Χανδρινού'' για τον οικισμό, αντί του μέχρι τότε ''Αϊ Λια'', οριστικοποιείται. Τον Σεπτέμβριο του [[1828]] ο Γάλλος στρατηγός [[Νικόλαος - Ιωσήφ Μαιζών|Νικόλαος - Ιωσήφ Μαιζόν]] στρατοπεδεύει στον Γκουμπέ του Χανδρινού.<ref>Η στρατοπέδευση του Γάλλου στρατηγού [[Νικόλαος - Ιωσήφ Μαιζών|Νικόλαου - Ιωσήφ Μαιζόν]] αποτελεί και το θέμα της γκραβούρας του Bory de Saint Vincent στο ”Expedition Scientifique de MoreeAtlas-Sciences Physiques”, στη [[Γεννάδειος Βιβλιοθήκη|Γεννάδειο Βιβλιοθήκη]].</ref> Πολλοί Χανδριναίοι πολέμησαν και έπεσαν ηρωικά κατά την διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων και στο Βαλκανικό μέρωπο του [[Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος|Α' Παγκοσμίου πολέμου]], ενώ κατά την διάρκεια του [[Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος|Β' Παγκοσμίου πολέμου]] και της Ιταλογερμανικής [[Γερμανική κατοχή|Κατοχής]] ανέπτυξαν έντονη [[Εθνική Αντίσταση|αντιστασιακή δράση]]. Σήμερα "το Χανδρινού", όπως αρέσκονται να το αποκαλούν οι κάτοικοί του, αποτελεί ένα γραφικό ημιορεινό οικισμό με μόνιμο πληθυσμό 600 περίπου κατοίκων.<ref name="chandrinou-politistikos-syllogos.gr"/>
 
===Διοικητική ιστορία===
Ο '' Χανδρινός''<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=13642 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Χανδρινός (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> προσαρτήθηκε αρχικά, το 1835,<ref>21-04-1835.</ref> ως έδρα στον παλαιό Δήμο Αιγαλαίου.<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=90375 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αιγαλαίου (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> Μόλις 5 χρόνια αργότερα, το 1840,<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1840/fek_22a_1840.pdf ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840].</ref> ο οικισμός αποσπάται από τον Δήμο Αιγαλαίου, ο οποίος καταργήθηκε τότε και προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Πύλου,<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=269 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Πύλου (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> ή ''Δήμο Πυλίων'', όπως αναφερόταν τότε, όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Τουλάχιστον από το 1844 ως το 1851 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως το ''Χαντρινού'', ενώ από το 1851 ως το 1928 ως το ''Χανδρινού''. Από το 1928 ως το 1940 αναφέρεται ως το ''Χανδρινόν'' και από το 1940 ως σήμερα ως ο ''Χανδρινός''. Το χωριό αναφέρεται, το [[1853]], επίσης σαν ''Χανδρινού'' ή ''Προφήτης Ηλίας'' στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του [[Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής|Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή]], ως χωριό του Δήμου Πύλου της [[Επαρχία Πυλίας|Επαρχίας Πυλίας]] με πληθυσμό 193 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.<ref name="JRagav">[[Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής|Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή]], ''[http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/a/d/6/metadata-91-0000023.tkl&do=244393_02.pdf&pageno=286&pagestart=1&width=841&height=595&maxpage=368&lang=el Τα Ελληνικά]'', Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 573.</ref> Έδρα του Δήμου Πύλου τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν η κωμόπολη της [[Πύλος|Πύλου]], (Νεόκαστρον) και Καλύβια. Το 1912<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1912/fek_262a_1912.pdf ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912].</ref> ο ''Χανδρινός'' προσαρτάται ως έδρα στην ''Κοινότητα Χανδρινού'',<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=262 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Κουκκουνάρας (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> στην οποία προσαρτώνται επίσης οι οικισμοί ''Αβαρινίτσα'' (καταργήθηκε το 1920), ''Καμπάσι'' (μετονομάστηκε σε ''Κάλαμος'', καταργήθηκε το 1961), ''Καντηλιοκέρι'' (μετονομάσθηκε σε ''Καντηλισκέρι'', ''Καλισκίριον'', σήμερα η [[Πλατανόβρυση Μεσσηνίας|Πλατανόβρυση]] και [[Μπαλοδημαίικα Μεσσηνίας|Μπαλοδημέϊκα]]. Το χωριό παρέμεινε ως έδρα και οικισμός της ''Κοινότητας Χανδρινού'', από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του [[Σχέδιο Καποδίστριας|σχεδίου «Καποδίστριας»]], ο Χανδρινός υπήχθη ως έδρα στον κατηργημένο [[Δήμος Χιλιοχωρίων|Δήμο Χιλιοχωρίων]],<ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=6906 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Χιλιοχωρίων (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref><ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1997/fek_244a_1997.pdf ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997].</ref> ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του [[Σχέδιο Καλλικράτης|σχεδίου «Καλλικράτης»]] ο Χανδρινός ανήκει πλέον στον νέο [[Δήμος Πύλου - Νέστορος|Δήμο Πύλου - Νέστορος]].<ref>[https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/2010/fek_87a_2010.pdf ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010].</ref><ref>[https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=7118 Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Πύλου-Νέστορος (Μεσσηνίας)], από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr</ref> Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το [[Πρόγραμμα Καλλικράτης]] με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων [[Δήμος Κορώνης|Κορώνης]], [[Δήμος Μεθώνης Μεσσηνίας|Μεθώνης]], [[Δήμος Παπαφλέσσα|Παπαφλέσσα]], [[Δήμος Πύλου|Πύλου]], [[Δήμος Νέστορος|Νέστορος]] και [[Δήμος Χιλιοχωρίων|Χιλιοχωρίων]]. Ο Χανδρινός σήμερα είναι οικισμός και έδρα της ''Τοπικής Κοινότητας του Χανδρινού'' του ''Δήμου Πύλου-Νέστορος'',<ref name="dimos pylos-nestor "/> στην οποία υπάγεται και η [[Πλατανόβρυση Μεσσηνίας|Πλατανόβρυση]].
 
==Κοινότητα Χανδρινού==
Η '''Κοινότητα Χανδρινού [[Νομός Μεσσηνίας|Ν. Μεσσηνίας]]'''<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/show_metaboles_ota.jsp?toponymio_code=262 Διοικητικές μεταβολές της Κοινότητας Χανδρινού Νομού Μεσσηνίας]</ref> συστάθηκε το [[1912]] με την απόσπαση των οικισμών: [[''Καμπάσι Μεσσηνίας|Καμπάσι]]'' από το δήμο Βουφράδος, [[ΜπαλοδημέϊκαΜπαλοδημαίικα Μεσσηνίας|Μπαλοδημέϊκα]] από το δήμο Πύλου, [[ΚαντηλιοκέριΠλατανόβρυση Μεσσηνίας|Καντηλιοκέρι]] από το δήμο Πύλου, [[''Αβαρινίτσα Μεσσηνίας|Αβαρινίτσα]]'' από το δήμο Πύλου και το χωριό ''Χανδρινός'' από το δήμο Πύλου με παράλληλο ορισμό του ως έδρα της κοινότητας.<ref name="ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912"/> Το [[1913]] το όνομα του οικισμού ''Καντηλιοκέρι'' της κοινότητας μετατρέπεται σε ''Καντηλισκέρι'',<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1913/fek_200a_1913.pdf ΦΕΚ 200Α - 09/10/1913]</ref> ενώ το [[1919]] ο οικισμός ''Μπαλοδημέϊκα'' αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στην κοινότητα Πύλου.<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1919/fek_195a_1919.pdf ΦΕΚ 195Α - 04/09/1919]</ref> Το [[1920]] ο οικισμός [[''Αβαρινίτσα Μεσσηνίας|Αβαρινίτσα]]'' της κοινότητας καταργείται.<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1921/fek_244a_1921.pdf 18/12/1920]</ref> Το [[1940]] το όνομα του οικισμού ''Καντηλισκέρι'' της κοινότητας μετατρέπεται σε ''Καλισκίριον''<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1946/fek_29a_1946.pdf 16/10/1940]</ref> και στη συνέχεια, το [[1956]], μετονομάζεται σε ''Πλατανόβρυση'', ενώ ο οικισμός ''Καμπάσι'' μετονομάζεται σε ''Κάλαμος''.<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1956/fek_125a_1956.pdf ΦΕΚ 125Α - 21/05/1956]</ref> Το [[1961]] ο οικισμός [[''Κάλαμος Μεσσηνίας|Κάλαμος]]'' καταργείται.<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1962/fek_16b_1962.pdf 19/03/1961]</ref> Δέκα χρόνια αργότερα το [[1971]] αναγνωρίζεται ο οικισμός [[Καλαμάκι Μεσσηνίας|''Καλαμάκιον]]'' και προσαρτάται στην κοινότητα Χανδρινού,<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1972/fek_225b_1972.pdf 14/03/1971]</ref> ενώ το [[1973]] ο ίδιος οικισμός αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στην κοινότητα''Κοινότητα Σουληναρίου''.<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/fek/1973/fek_150a_1973.pdf ΦΕΚ 150Α - 19/07/1973]</ref> Τέλος το [[1997]] τα δύο χωριά που αποτελούσαν πλέον την ''Κοινότητα Χανδρινού'', ο μεν ''Χανδρινός'' αποσπάται από την κοινότητα και ορίζεται έδρα του [[Δήμος Χιλιοχωρίων|δήμου Χιλιοχωρίων]], η δε [[Πλατανόβρυση Χανδρινού Μεσσηνίας|Πλατανόβρυση]] αποσπάται επίσης από την κοινότητα και προσαρτάται στοστον δήμοπρώην [[Δήμος Χιλιοχωρίων|Δήμο Χιλιοχωρίων]]. Η ''Κοινότητα Χανδρινού Μεσσηνίας'' πλέον και τυπικά καταργείται.<ref name="ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997"/>
 
==Κάτοικοι==
Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 636 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.
Οι κάτοικοι του χωριού<ref>[http://www.greece.com/destinations/Peloponnese/Messinia/Town/Chandrinos.html Φωτογραφίες από το Χανδρινό Πυλίας - πρώην Δήμου Χιλιοχωρίων]</ref> που σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ήταν 789 και με την απογραφή του 2011 ήταν 636,<ref name="Χανδρινός Δήμου Πύλου - Νέστορος"/> ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και το εμπόριο.
 
{|class=wikitable style="text-align:center;"
==Εκκλησίες - ξωκλήσια==
|+ Εξέλιξη Πληθυσμού του Χανδρινού Μεσσηνίας
Πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Γεώργιος. Επίσης στο Χανδρινού κάθε χρόνο γίνεται το παραδοσιακό πανηγύρι του Προφήτη Ηλία.
![[Απογραφή]] !! Πληθυσμός !! Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1844|1844]]
| 209<ref>Σταματάκης, Ι. Δ., "[http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/7/6/e/metadata-01-0000381.tkl Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων]. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 45.</ref>
| rowspan=16 |{{Graph:Population history|1=}}
|-
| 1851
| 193<ref name="JRagav"/>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1879|1879]]
| 438<ref>Υπουργείο Εσωτερικών, "[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00097.pdf Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879], εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1879.pdf Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879]", σελ. 120.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1889|1889]]
| 523<ref>Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1889.pdf Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889]", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 86.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1896|1896]]
| 606<ref>Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1896.pdf Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896]", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 103.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1907|1907]]
| 590<ref>Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, [https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1907_2.pdf Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907]", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 393.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1920|1920]]
| 678<ref>Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00016.pdf Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920]", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1920.pdf Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920]", σελ. 237.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1928|1928]]
| 831<ref>Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00023.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928]". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1928_2.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928]", σελ. 276.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1940|1940]]
| 1.007<ref>Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00026.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940]". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1940_1.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940]", σελ. 304.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1951|1951]]
| 1.099<ref>Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00031.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951]". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951]", σελ. 148.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1961|1961]]
| 1.066<ref>Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00051.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961]". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961]", σελ. 144.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1971|1971]]
| 871<ref>Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00059.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971]". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971]", σελ. 139.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1981|1981]]
| 794<ref>Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος,
"[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00078.pdf Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981]". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981]", σελ. 150.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 1991|1991]]
| 907<ref>Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00086.pdf Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991]". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991]", σελ. 182.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 2001|2001]]
| 789<ref>Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "[http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00095.pdf Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001]". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "[https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001]", σελ. 186.</ref>
|-
| [[Ελληνική απογραφή 2011|2011]]
| 636<ref>"[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/resident_population_census2011rev.xls Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός]", [[Ελληνική Στατιστική Αρχή]] (ΕΛΣΤΑΤ).</ref>
|}
 
== Κτίρια – εκδηλώσεις – αξιοθέατα==
Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια και το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου, υπάρχει η εκκλησία του χωριού, ο ''Ιερός Ναός του [[Άγιος Γεώργιος|Αγίου Γεωργίου]]'', ο οποίος υπάγεται στην [[Ιερά Μητρόπολις Μεσσηνίας|Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας]]. Πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Γεώργιος. Επίσης στο Χανδρινού κάθε χρόνο γίνεται το παραδοσιακό πανηγύρι του Προφήτη Ηλία. Σημαντικές πολιτιστικές δραστηριότητες στο χωριό πραγματοποιεί τακτικά ο ''Πολιτιστικός Σύλλογος Χανδρινού «Ο Μαντάς»''. Στα αξιοθέατα του χωριού περιλαμβάνονται επίσης τα εκκλησάκια των Αγίων Αποστόλων, στο πάνω μέρος του χωριού και του [[Προφήτης Ηλίας|Προφήτη Ηλία]] στην κορυφή του ομώνυμου μικρού κωνικού-πυραμοειδούς βουνού, στους πρόποδες του οποίου είναι χτισμένο το χωριό.
 
==Πολιτιστικός Σύλλογος Χανδρινού «Ο Μαντάς»==
Γραμμή 72 ⟶ 146 :
Ο πολιτιστικός φορέας του χωριού, ο «Πολιτιστικός Σύλλογος Χανδρινού», στις δύσκολες εποχές των μεταναστεύσεων πολλών κατοίκων του χωριού προς το εξωτερικό έδρασε με κύριο πολιτιστικό μοχλό τον «Σύλλογο των Απανταχού Χανδριναίων» με πρωτεργάτες τους Νίκο Δαρσακλή, Νίκο Σωτηρόπουλο, Γιάννη Τζιάκα, το στρατηγό Νίκο Στασινόπουλο, κ.α.<ref name="ReferenceA"/>
 
==Δείτε επίσης==
== Παραπομπές ==
* [[Πύλος]]
* [[Δήμος Πύλου - Νέστορος]]
* [[Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας]]
* [[Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας]]
* [[Δήμος Χιλιοχωρίων|πρώην Δήμος Χιλιοχωρίων]]
 
==Παραπομπές==
<references />
 
==Πηγές==
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* Οι απογραφές των Προνοητών της [[Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας|Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας]], ''Corner'' (1689), ''Grimani'' (1700) ''Angelo Emo'' (ίσως το 1708), η αχρονολόγητη απογραφή που αναφέρεται στο χειρόγραφο ''Querini-Stampalia'' (ίσως το 1711), είναι τέσσερις από τις διάφορες βενετσιάνικες απογραφές, οι οποίες επιχειρήθηκαν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι [[Βενετοί]] κατείχαν την Πελοπόννησο. Μέχρι σήμερα πλήρως έχει δημοσιευθεί μόνο η απογραφή ''Grimani'', από τον ιστορικό και ομότιμο διευθυντή ερευνών του [[Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών|Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών]] (ΕΙΕ) [[Βασίλης Παναγιωτόπουλος|Βασίλη Παναγιωτόπουλο]], στο έργο του "Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας", (1985).
* [[Δήμος Πύλου - Νέστορος]], επίσημη ιστοσελίδα: [http://www.pylos-nestor.gr/portal/ www.pylos-nestor.gr]
* [[Βασίλης Παναγιωτόπουλος]], "[http://www.biblionet.gr/book/46386/Παναγιωτόπουλος,_Βασίλης,_ιστορικός/ομότιμος_διευθυντής_ΕΙΕ/Πληθυσμός_και_οικισμοί_της_Πελοποννήσου Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος - 18ος αιώνας]", Σειρά: Μελέτες Νεοελληνικής Ιστορίας, μετάφραση: Χριστίνα Αγριαντώνη, επιμέλεια: Αγγελική Κόκκου, έκδοση: Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος - Ιστορικό Αρχείο, Αθήνα 1985, 2η έκδοση: 1987.
* Κωνσταντίνος Ντόκος, "[https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/esperia/article/viewFile/2008/1852.pdf BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο;]", [https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/esperia/article/view/2008 "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1], DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993.
* [[Σπυρίδων Λάμπρος]], «[http://pc-3.lib.uoi.gr:8080/jspui/bitstream/123456789/HASH01db1fac99f08bf969c89a4b/1/doc.pdf Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών]», [http://pc-3.lib.uoi.gr:8080/jspui/handle/123456789/HASH01db1fac99f08bf969c89a4b Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος], Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την ''Ψηφιακή Βιβλιοθήκη'' του [[Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων|Πανεπιστημίου Ιωαννίνων]].
* Fariba Zarinebaf, John Bennet, Jack L. Davis, "[https://books.google.gr/books?id=Ju9sKUox3OcC&dq=Miniaki+rake&hl=el&source=gbs_navlinks_s A Historical and Economic Geography of Ottoman Greece: The Southwestern Morea in the 18th Century]", "Hesperia", supplement 34, [[Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα|American School of Classical Studies at Athens]], Athens 2005, ISBN 0876615345, ISBN 9780876615348.
* [http://www.pylia.gr/el-gr/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B5%CF%86%CE%B1%CF%81%CE%BC%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%82/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%87%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%82/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B8%CE%AD%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/%CE%A7%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%82 Χανδρινός], από την ιστοσελίδα: /www.pylia.gr, του έργου “Ψηφιακή Ανάδειξη Πυλίας” («''Ψηφιακή Πυλία''») της ''Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας'' και του [[Υπουργείο Πολιτισμού|Υπουργείου Πολιτισμού]].
 
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
* [http://www.pylos-nestor.gr/portal/ Δήμος Πύλου - Νέστορος], από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του [[Δήμος Πύλου - Νέστορος|Δήμου Πύλου - Νέστορος]].
* [http://www.chandrinou-politistikos-syllogos.gr/ ''Πολιτιστικός Σύλλογος Χανδρινού «Ο Μαντάς»''].
* [https://aristomenismessinios.blogspot.gr/2014/02/blog-post_24.html Χανδρινός Μεσσηνία, Προϊστορικός τύμβος], 24/02/2014, από την ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ "Αριστομένης ο Μεσσήνιος".
* [http://www.greece.com/destinations/Peloponnese/Messinia/Town/Chandrinos.html Φωτογραφίες από το Χανδρινό Πυλίας - πρώην Δήμου Χιλιοχωρίων], από την ιστοσελίδα: www.greece.com
 
{{Authority control}}
{{Portal bar|Γεωγραφία|Ευρώπη|Ελλάδα}}
{{Δήμος Πύλου - Νέστορος}}
{{DEFAULTSORT:Χανδρινος Μεσσηνιας}}
 
{{DEFAULTSORT[[Κατηγορία:ΧανδρινόςΧωριά του νομού Μεσσηνίας}}]]
[[Κατηγορία:Χωριά του νομού Μεσσηνίας|Χανδρινός]]
[[Κατηγορία:Δήμος Πύλου - Νέστορος]]
[[Κατηγορία:Πύλος]]
[[Κατηγορία:Δήμος Χιλιοχωρίων]]
__ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ__