Ναυάγιο των Αντικυθήρων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
φραγμένος χρήστης
Ετικέτα: Αναίρεση
Το π.Χ είναι οικείο στους Έλληνες. Σεβαστείτε τους αναγνώστες και τους μαθητές.
Γραμμή 1:
{{coord|35.8897|23.3078|display=title|type:landmark}}
[[File:NAMA Machine d'Anticythère 1.jpg|thumb|right|Ο [[μηχανισμός των Αντικυθήρων]] (Σπάραγμα A - εμπρόσθια όψη)]]
Το '''ναυάγιο των Αντικυθήρων''' είναι [[ναυάγιο]] που χρονολογείται από το 2ο τέταρτο του 1ου αιώνα [[ΠΚΕπ.Χ.]]<ref name="NationalMuseum">"''The Antikythera Shipwreck. The Ship, The Treasures, The Mechanism. National Archaeological Museum, April 2012 – April 2013''". Hellenic Ministry of Culture and Tourism; National Archaeological Museum. Editors Nikolaos Kaltsas & Elena Vlachogianni & Polyxeni Bouyia. Athens: Kapon, 2012, ISBN 978-960-386-031-0.</ref>. Ανακαλύφθηκε από [[σπογγαλιεία|σπογγαλιείς]] στο νησί [[Αντικύθηρα]] το 1900.
 
Στο ναυάγιο αποκαλύφθηκαν [[Νόμισμα (Κέρμα)|νομίσματα]] και άλλα [[τέχνεργο (αρχαιολογία)|τέχνεργα]] που χρονολογούνται από τον 4ο αι. ΠΚΕπ.Χ., και ένα σημαντικό εύρημα, ο [[αναλογικός υπολογιστής]], γνωστός ως [[μηχανισμός των Αντικυθήρων]].
 
== Ανακάλυψη και ανέλκυση ==
Γραμμή 16:
 
== Ευρήματα ==
Το βυθισμένο πλοίο ήταν ρωμαϊκή ''ορκάς'' χωρητικότητας περίπου 300 [[Τόνος (μονάδα μέτρησης)|τόνων]], τυπικό δείγμα των βαρέων [[Ιστιοφόρο|ιστιοφόρων]] που χρησιμοποιούνταν κατά το 2ο-1ο αι. ΠΚΕπ.Χ. στο εμπόριο μεταξύ της ιταλικής χερσονήσου, του κυρίως ελλαδικού χώρου και της Μικράς Ασίας. Τα δρομολόγια αυτών των πλοίων ξεκινούσαν συνήθως την άνοιξη και αφού περιέπλεαν τα κυριότερα [[λιμάνι]]α της Ανατολικής Μεσογείου πουλώντας και αγοράζοντας εμπορεύματα, επέστρεφαν το φθινόπωρο στη βάση τους.
 
Ακολουθεί πίνακας με τα κυριότερα ευρήματα που έχουν ανελκυστεί:
Γραμμή 26:
|-
|[[Αρχείο:NAMA Machine d'Anticythère 1.jpg|center|115px]]
|'''[[Μηχανισμός των Αντικυθήρων]]'''<br>πιθ. β΄ μισό 2ου αι. ΠΚΕπ.Χ.
|align=left|Μηχανισμός από χάλκινα γρανάζια, ανασύρθηκε με τη μορφή συγκολλημένων θραυσμάτων και αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους γρίφους στην ιστορία της τεχνολογίας. Αρχικά θεωρήθηκε ότι ήταν [[αστρολάβος]], σύμφωνα όμως με τις νεότερες έρευνες, υπολόγιζε το έτος, τις φάσεις του φεγγαριού, τις εκλείψεις και τις χρονιές των [[Πανελλήνιοι Αγώνες (αρχαιότητα)|Πανελληνίων Αγώνων]] στα περισσότερα συστήματα μέτρησης χρόνου της εποχής. Η πολυπλοκότητα παραπέμπει σε μαθητή του [[Αρχιμήδης|Αρχιμήδη]] ή του [[Ίππαρχος ο Ρόδιος|Ιππάρχου του Ροδίου]], χωρίς πάντως επαρκείς αποδείξεις.
|-
|[[Αρχείο:Antikythera statue front.jpg|center|90px]]
|width=180|'''[[Έφηβος των Αντικυθήρων]]'''<br>340-330 ΠΚΕπ.Χ.
|align=left|Χάλκινο άγαλμα, το οποίο παριστά γυμνό όρθιο άνδρα. Στο αριστερό χέρι εφερε σπαθί. Το δεξί χέρι είναι προτατεμένο και κρατά κάποιο αντικείμενο που δε διασώθηκε. Κατά τις δύο επικρατέστερες απόψεις, ταυτίζεται είτε με τον [[Περσέας|Περσέα]] που επιδεικνύει την κομμένη κεφαλή της [[Μέδουσα (μυθολογία)|Μέδουσα]]ς, είτε με τον [[Πάρις|Πάρη]] που κρατά το [[Έρις|Μήλον της Έριδος]]. Πιθανά έργο [[Γλύπτης|γλύπτη]] της αργειο-σικυώνιας σχολής, ίσως του [[Κλέων ο Σικυώνιος|Κλέωνα]] από τη [[Σικυώνα]].
|-
|[[Αρχείο:Antikythera philosopher.JPG|center|90px]]
|'''[[Φιλόσοφος των Αντικυθήρων]]'''<br>τέλη 3ου αιώνα ΠΚΕπ.Χ.
|align=left|Χάλκινο άγαλμα, από το οποίο έχουν βρεθεί η κεφαλή, τα χέρια, τα πόδια και τμήματα της ενδυμασίας. Αποδίδει με ρεαλισμό και ζωντάνια έναν ηλικιωμένο άνδρα, του οποίου η ατημέλητη εμφάνιση παραπέμπει σε [[Κυνικοί φιλόσοφοι|κυνικό φιλόσοφο]], ίσως τον [[Αντισθένης|Αντισθένη]] ή το [[Βίων ο Βορυσθενίτης|Βίωνα το Βορυσθενίτη]]. Άλλα ευρήματα του ναυαγίου υποδεικνύουν ότι ανήκε σε σύμπλεγμα που απεικόνιζε τέσσερις φιλοσόφους.
|-
Γραμμή 46:
|-
|
|'''Νομίσματα'''<br>3ος-1ος αι. ΠΚΕπ.Χ.
|align=left|36 αργυρά κιστοφορικά [[Τετράδραχμο|τετράδραχμα]] μεγάλης αξίας (περ. 13 [[Γραμμάριο|γραμμάρια]] καθαρό [[ασήμι]] έκαστο), κομμένα τέλη 2ου-αρχές 1ου αι. π.Χ. σε [[Πέργαμος|Πέργαμο]] και [[Έφεσος|Έφεσο]], καθώς και 40 χάλκινα κέρματα κοπής μεταξύ 3ου-1ου ΠΚΕπ.Χ. από πόλεις της [[Σικελία]]ς και [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]]. Η ύπαρξη τύπου που πρωτοκόπηκε το 76 π.Χ., όπως και η απουσία νομισμάτων με ονόματα [[Ρωμαίος έπαρχος|Ρωμαίων επάρχων]] της Μ. Ασίας (κόβονταν μαζικά μετά το 59 ΠΚΕπ.Χ.), υποδεικνύουν το χρόνο του ναυαγίου.
|-
|
|'''Οξυπύθμενοι αμφορείς'''<br>α΄ μισό 1ου αι. ΠΚΕπ.Χ.
|align=left|[[Αμφορέας|Αμφορείς]] με μυτερό κάτω μέρος (οξυπύθμενοι), ώστε κάθε σειρά να σφηνώνει στα κενά που άφηνε η από κάτω και να αποφεύγεται η μετατόπιση φορτίου. Έχουν ανελκυστεί 23 τεμάχια με προέλευση το Ανατολικό Αιγαίο ([[Ρόδος]], [[Κως]], [[Έφεσος]]) και την [[Αδριατική θάλασσα|Αδριατική]]. Πιστεύεται ότι με τους πρώτους μεταφέρονταν προϊόντα προς εμπορία, όπως [[κρασί]], [[λάδι]] και αλίπαστα τρόφιμα, ενώ οι δεύτεροι ανήκαν στο μόνιμο εξοπλισμό του πλοίου και κάλυπταν τις ανάγκες του πληρώματος.
|-
Γραμμή 57:
== Χρονολόγηση του σκάφους ==
 
Αν και η ανέλκυση των τεχνέργων από το ναυάγιο ήταν επιτυχής και επιτεύχθηκε μέσα σε δύο χρόνια, η χρονολόγηση της [[αρχαιολογική θέση|αρχαιολογικής θέσης]] χρειάστηκε περισσότερο χρόνο. Σχετική χρονολόγηση ορισμένων τεχνέργων βασισμένη σε ''παράλληλα'', απέδωσε ως χρονολογία τον 4ο αι. ΠΚΕπ.Χ., ενώ τα μαρμάρινα αγάλματα φαίνεται πως είναι αντίγραφα του 1ου αι. ΠΚΕπ.Χ. αρχαιότερων γλυπτών.
 
Ορισμένοι ερευνητές βάσει αναφοράς του [[Λουκιανός|Λουκιανού]] έκαναν την υπόθεση ότι το πλοίο μετέφερε τμήμα των λαφύρων του Ρωμαίου στρατηγού [[Σύλλας|Σύλλα]] από την [[αρχαία Αθήνα|Αθήνα]] το 86 ΠΚΕπ.Χ., και βρισκόταν πιθανώς στη ρότα του για την [[Ιταλία]]. Η χρονολόγηση στον πρώιμο 1ο αι. ΠΚΕπ.Χ. υποστηρίζεται από οικιακά σκεύη και αντικείμενα από το πλοίο, παρόμοια με άλλα ήδη γνωστά από διαφορετικές ανασκαφές ή ανακαλύψεις που χρονολογούνται στον 1ο ΠΚΕπ.Χ. αιώνα. Οι αμφορείς που ανελκύστηκαν υποδείκνυαν χρονολόγηση στο 80–70 ΠΚΕπ.Χ., η ελληνιστική κεραμεική στο 75–50 ΠΚΕπ.Χ., ενώ η ρωμαϊκή κεραμεική αντιστοιχεί σε γνωστούς τύπους των μέσων του 1ου ΠΚΕπ.Χ. αι. Τα νομίσματα που ήλθαν στην επιφάνεια από τον Κουστώ στη δεκαετία 1970 χρονολογούνται στο 76 και 67 ΠΚΕπ.Χ.<ref name="NationalMuseum" />. Οι χρονολογήσεις οδήγησαν στην υπόθεση ότι το πλοίο βρισκόταν καθοδόν προς τη Ρώμη και ότι το φορτίο του προοριζόταν για θριαμβευτική παρέλαση<ref>{{cite web
| url = http://www.iol.co.za/index.php?set_id=1&click_id=588&art_id=vn20060606235853817C767629
| title = Ancient 'Computer' Starts To Yield Secrets
Γραμμή 66:
| archivedate = 13 March 2007 | deadurl= no}}</ref>.
 
Το συγκεκριμένο πλοίο ήταν ναυπηγημένο με τη συνήθη μέθοδο «πρώτα το περίβλημα και μετά ο σκελετός». Η [[Ξύλο|ξυλεία]] του κήτους προέρχεται από [[φτελιά]], τα ξυλόκαρφα (γόμφοι-καβίλιες) από [[βελανιδιά]] και τα καρφιά κυρίως από [[Χαλκός|χαλκό]]. Για λόγους στεγανότητας, το τμήμα του κύτους κάτω από την [[Ίσαλος|ίσαλο γραμμή]] περιβαλλόταν από λεπτές πλάκες [[Μόλυβδος|μολύβδου]]. Πιθανότατα διέθετε και υποδομή για τη μεταφορά ιδιωτών (αμιγώς [[Επιβατηγό πλοίο|επιβατηγά πλοία]] δεν υπήρχαν), όπως δείχνει η ύπαρξη ενός χώρου στεγασμένου με κεραμίδια. Το 1964 δείγμα από ο κύτος χρονολογήθηκε και απέδωσε βαθμονομημένη ημερομηνία 220&nbsp;[[ΠΚΕπ.Χ.]]&nbsp;±&nbsp;43 έτη. Η διαφορά ανάμεσα στη βαθμονομημένη χρονολόγηση και την αναμενόμενη χρονολόγηση που προέκυψε από τα παράλληλα, ερμηνεύεται από το γεγονός ότι η σανίδα του κύτους ανήκε και αρχαιότερο δέντρο και ότι κόπηκε πολύ πριν τη βύθιση του πλοίου.
 
Επιπλέον μαρτυρία για τη χρονολόγηση της βύθισης στον 1ο αι. ΠΚΕπ.Χ. καταγράφτηκε το 1974, όταν ο καθ. του Γέιλ [[Ντέρεκ ντε Σόλλα Πράις]] δημοσίευσε την έρευνά του για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων. Ο καθηγητής ντε Σόλλα Πράις θεώρησε πως το αντικείμενο ήταν ημερολογιακός υπολογιστής. Από τις επιγραφές και τις ρυθμίσεις των γραναζιών στις όψεις του μηχανισμού, συμπέρανε ότι ο μηχανισμός κατασκευάστηκε περί το 87 ΠΚΕπ.Χ. και χάθηκε με το ναυάγιο μερικά χρόνια αργότερα.
 
== Νεότερες αποστολές ==