Παναμάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Παναμάς''' ([[Ισπανική γλώσσα|ισπανικά]]: ''Panamá'') είναι χώρα στην [[Κεντρική Αμερική]] που βρέχεται ανατολικά από τον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό]] και δυτικά από τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό]] ωκεανό. Εκεί υπάρχει και μια [[Διώρυγα του Παναμά|διώρυγα]] με σκοπό τη σύνδεση των δύο ωκεανών, έτσι ώστε τα πλοία να μη χρειάζεται να περιπλεύσουν ολόκληρη τη [[Νότια Αμερική]]. Πρωτεύουσα της είναι η [[Πόλη του Παναμά]]. Η έκταση της χώρας είναι 75.320 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]] και ο πληθυσμός της 4.037.043<ref name=stats/> κάτοικοι, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις του 2016. Η επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η Ισπανική. Απέκτησε την ανεξαρτησία της από την Ισπανία στις [[28 Νοεμβρίου]] [[1821]] και μετά χρειάστηκε να πολεμήσει πάλι για την ανεξαρτησία από τους Κολομβιανούς, πουτην οποία κέρδισε στις [[3 Νοεμβρίου]] [[1903]]. Το [[1989]] δέχθηκε αμερικανική εισβολή, με σκοπό τηντη διασφάλιση των αμερικανικών συμφερόντων στη [[διώρυγα του Παναμά]] όταν ο τότε δικτάτορας και πρώην συνεργάτης της [[CIA]] [[Μανουέλ Νοριέγα]] υπερεκτιμώντας τις δυνάμεις του προσπάθησε να εθνικοποιήσει τηντη διώρυγα. Σημερινός της πρόεδρος είναι ο [[Χουάν Κάρλο Βαρέλα]]. Νόμισμα έχει το [[Μπαλμπόα Παναμά|μπαλμπόα]].

Ο Ισθμός του Παναμά διαμορφώθηκε πριν 3τρία εκατομμύρια χρόνια όταν η φυσική γέφυρα μεταξύ Βόρειας και Νότιας Αμερικής τελικά έκλεισε και μετά τα φυτά και τα ζώα σταδιακά διέσχισαν τη φυσική γέφυρα και προς τις δυο κατευθύνσεις. η ύπαρξη του Ισθμού είχε αντίκτυπο στο διασκορπισμό ανθρώπων, καλλιέργειας και τεχνολογίας δια μέσου της αμερικάνικης ηπείρου από την εμφάνιση των πρώτων κυνηγών και τροφοσυλλεκτών μέχρι την εποχή των χωριών και των πόλεων.

Οι πρώτες μέρες του [[1964]] βρήκαν τον Παναμά στον πυρετό μίας μετωπικής σύγκρουσης με τις [[Η.Π.Α.]], που άρχισε σαν συμβολική "«μάχη των σημαιών"», κλιμακώθηκε σε αιματηρό "«πόλεμο των σπουδαστών"» και κορυφώθηκε σε οξύτατη πολιτικοδιπλωματικήπολιτικο-διπλωματική ρήξη ανάμεσα στις δύο χώρες. Όλα ξεκίνησαν στις [[9 Ιανουαρίου]] του [[1964]], όταν Αμερικανοί μαθητές του γυμνασίου του Μπαλμπόα ύψωσαν την αστερόεσσα και κατέβασαν το εθνικό έμβλημα της χώρας που τους φιλοξενούσε, στη [[Διώρυγα Παναμά|Διώρυγα του Παναμά]], αψηφώντας τη διακρατική συμφωνία του [[1963]], που επέβαλε την ταυτόχρονη έπαρση και των δύο σημαιών. Οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Παναμέζοι φοιτητές ξεχύθηκαν σε χρόνο μηδέν στους δρόμους με σύνθημα "«Έξω οι Γιάγκηδες"», έκαψαν αμερικανικά αυτοκίνητα στη λεωφόρο Κένεντι και συγκρούστηκαν με αμερικανικές δυνάμεις καταστολής, επιφορτισμένες με τη φρούρηση της Διώρυγας, όταν αποπειράθηκαν να υψώσουν τα δικά τους εθνικά εμβλήματα. Οι συγκρούσεις κλιμακώθηκαν γρήγορα, με συνέπεια 23 άτομα να χάσουν τη ζωή τους, καθώς οι Αμερικανοί χρησιμοποίησαν γκλομπ, δακρυγόνα και σφαίρες για να αναχαιτίσουν τους διαδηλωτές. Πέτρα του σκανδάλου ήταν η στρατηγικής σημασίας Διώρυγα του Παναμά, που συνδέει τον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό]] με τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό Ωκεανό]] και ελεγχόταν απευθείας από τον πρόεδρο των Η.Π.Α., βάσει αποικιοκρατικής συμφωνίας του [[1903]], η οποία καθιέρωσε το εξαιρετικά χαμηλό ετήσιο ενοίκιο των 250.000 δολαρίων. Η ρήξη απέκτησε πολιτικό χαρακτήρα με το διάγγελμα του προέδρου Ρομπέρτο Κιάρι, στις [[10 Ιανουαρίου]], ο οποίος ανακοίνωσε διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με τις Η.Π.Α., διεκδίκησε την ανάκτηση του εθνικού ελέγχου της χώρας του επί της διώρυγας και αξίωσε επαναδιαπραγμάτευση του ενοικίου. Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών αποκαταστήθηκαν μόνο στις [[4 Απριλίου]], έπειτα από παρέμβαση του [[Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών|Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών]], αλλά ο έλεγχος της διώρυγας συνέχισε να αποτελεί πυροκροτητή λαϊκών διαδηλώσεων και πολιτικών, διπλωματικών ή και στρατιωτικών κρίσεων, για πολλά χρόνια ακόμα<ref>''Αντιαμερικανική εξέγερση στον Παναμά'', Ιστορικό Λεύκωμα 1964, σελ. 116-119, Καθημερινή (1997)</ref>.