Φρίντριχ Χάγιεκ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 199:
Το ενδιαφέρον για το έργο του Χάγιεκ αναζωπυρώθηκε στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 με την άνοδο συντηρητικών κυβερνήσεων στις [[Ηνωμένες Πολιτείες]], το [[Ηνωμένο Βασίλειο]] και τον [[Καναδάς|Καναδά]]. Η [[Μάργκαρετ Θάτσερ]], μετά τη νίκη της στις γενικές εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου του 1979, τοποθέτησε τον Κιθ Τζόζεφ (''Keith Joseph''), διευθυντή του Χαγιεκιανού Κέντρου Μελετών Πολιτικής (''Hayekian Centre for Policy Studies'') ως Υπουργό Βιομηχανίας, σε μια προσπάθεια να δώσει νέα κατεύθυνση στις οικονομικές στρατηγικές του κοινοβουλίου. Ομοίως, ο Ντέιβιντ Στόκμαν (''David Stockman''), ο αξιωματούχος του οικονομικού επιτελείου του [[Ρόναλντ Ρήγκαν]] το 1981 με την μεγαλύτερη επιρροή, ήταν γνωστός οπαδός των ιδεών του Χάγιεκ<ref>Kenneth R. Hoover, ''Economics as Ideology: Keynes, Laski, Hayek, and the Creation of Contemporary Politics'' (2003), σελ. 213</ref>.
Ο Χάγιεκ έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο «Γιατί δεν είμαι Συντηρητικός» (''Why I Am Not a Conservative'')<ref>{{cite web |title=Why I Am Not a Conservative |publisher=LewRockwell.com |date= |accessdate=2011-10-12 |url=http://www.lewrockwell.com/orig6/hayek1.html}}{{dead link|date=June 2015}}</ref> που περιλαμβάνεται ως επίλογος του Συντάγματος της Δημοκρατίας, στο οποίο επικρίνει τον συντηρητισμό για την αδυναμία του να προσαρμόζεται στις αλλαγές των δεδομένων της ζωής των ανθρώπων και να προσφέρει ένα θετικό πολιτικό πρόγραμμα, επισημαίνοντας πως «Ή αξία του συντηρητισμού προσδιορίζεται από την αξία αυτού που συντηρεί» (''Conservatism is only as good as what it conserves''). Αν και αναγνώριζε ότι ο σύγχρονος συντηρητισμός έχει πολλές κοινές θέσεις ως προς τα οικονομικά με τους κλασικούς φιλελεύθερους, και ιδίως ως προς την κοινή πίστη των δύο ρευμάτων στην ελεύθερη αγορά, ο Χάγιεκ πίστευε ότι ο συντηρητισμός υποστηρίζει την ελεύθερη αγορά γιατί θέλει να «μένει ακίνητος», ενώ ο φιλελευθερισμός την υποστηρίζει γιατί «θέλει κάπου να πάει». Ο Χάγιεκ αυτοπροσδιοριζόταν ως κλασικός φιλελεύθερος, αλλά επισήμαινε ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ήδη αδύνατο να χρησιμοποιήσει κανείς τον όρο «φιλελεύθερος» με την αρχική του σημασία και στη θέση του χρησιμοποιούταν ο όρος «libertarian».{{πηγή}}
Πάντως, ο Χάγιεκ έβρισκε τον τελευταίο αυτόν όρο «εξαιρετικά απωθητικό» και πρότεινε στη θέση του τον όρο «Παλαιός Ουίγος» (''Old Whig'') - μία φράση που δανείστηκε από τον Εντμουντ Μπερκ (''Edmund Burke''). Προς το τέλος της ζωής του είπε «Γίνομαι ένας Μπερκιανός Ουίγος» (''I am becoming a Burkean Whig''). Πάντως ο Ουιγισμός ως πολιτικό δόγμα δεν ήταν ιδιαίτερα φιλικός προς την κλασική πολιτική οικονομία, στην οποία πίστευε με θέρμη η Σχολή του Μάντσεστερ και ο Γουίλιαμ Γκλάντστοουν<ref>E. H. H. Green, ''Ideologies of Conservatism. Conservative Political Ideas in the Twentieth Century'' (Oxford: Oxford University Press, 2004), σελ. 259.</ref>. Το δοκίμιο αυτό του Χάγιεκ ενέπνευσε και άλλους φιλελεύθερους οικονομολόγους που ήθελαν να διαχωρίσουν την θέση τους από τους συντηρητικούς στοχαστές, όπως για παράδειγμα τον Τζέημς Ο. Μπιουκάναν (''James W. Buchanan''), ο οποίος έγραψε το δοκίμιο «''Why I, Too, Am Not a Conservative: The Normative Vision of Classical Liberalism''» (Γιατί ούτε εγώ δεν είμαι Συντηρητικός: Το Κανονιστικό Όραμα του Κλασικού Φιλελευθερισμού).{{πηγή}}
Ένας συνήθης, σε μεγάλο μέρος του κόσμου, όρος για τις θέσεις που εξέφραζε ο Χάγιεκ είναι ο «νεοφιλελευθερισμός». Ένας Βρετανός μελετητής, ο Σάμιουελ Μπρίταν (''Samuel Brittan''), συμπέρανε το 2010 πως «Το βιβλίο του Χάγιεκ [το Σύνταγμα της Ελευθερίας] πιθανότατα παραμένει ακόμη και σήμερα η πιο ολοκληρωμένη έκθεση των βασικών ιδεών της μετριοπαθούς φιλοσοφίας της ελεύθερης αγοράς που ασπάζονται οι νεοφιλελεύθεροι»<ref name="brittan">Samuel Brittan, "The many faces of liberalism," [http://www.ft.com/cms/s/2/529c55fe-06df-11df-b058-00144feabdc0.html ft.com], 22 Ιανουαρίου 2010]</ref>. Ο Μπρίταν προσθέτει πως, μολονότι ο Πλαντ (''Raymond Plant'') (2009) εντέλει αντιτίθεται στις ιδέες του Χάγιεκ, παρέχει για το Σύνταγμα της Ελευθερίας μια «περιεκτικότερη και πιο δίκαιη ανάλυση, ακόμα και από αυτές που έγιναν από αυτοπροσδιοριζόμενους ως υποστηρικτές του έργου»<ref name="brittan" />.
| |||