Λέσβος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ rv Ετικέτα: επεξεργασία κώδικα 2017 |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 36:
== Γεωγραφία ==
[[Αρχείο:Lesvos.jpg|thumb|230px|Δορυφορική εικόνα της Λέσβου]]
Η Λέσβος, με έκταση 1.630 τ.χλμ., είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]] και το τρίτο σε έκταση και πληθυσμό νησί στην Ελλάδα. Βρίσκεται στο ανατολικό [[Αιγαίο Πέλαγος]], κοντά στα μικρασιατικά παράλια, και απέχει λιγότερο από 10 χλμ. από την [[Τουρκία|τουρκική]] ηπειρωτική χώρα, αλλά περίπου 200 χλμ. από το πλησιέστερο τμήμα της ελληνικής ηπειρωτικής χώρας. Η ακτογραμμή της έχει μήκος 370 χλμ. και χαρακτηρίζεται από δύο μεγάλους ημίκλειστους και επιμήκεις κόλπους (της Γέρας και της Καλλονής) στο νότιο τμήμα του νησιού. Το νησί έχει πληθυσμό 85.330 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Η πρωτεύουσά του, [[Μυτιλήνη]], κτισμένη στην νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, αποτελεί ταυτόχρονα την έδρα της [[Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου|Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου]]. Σημαντικές κωμοπόλεις είναι η [[Μήθυμνα Λέσβου|Μήθυμνα]], το [[Πλωμάρι]], η [[Αγιάσος]] και η [[Ερεσός]].
Γραμμή 44 ⟶ 43 :
Οι πεδινές εκτάσεις σχηματίζονται κοντά στα παράλια, με κυριότερες τις πεδιάδες της Καλλονής, του Πολιχνίτου, της Ερεσού και της Γέρας. Οι ακτές της Λέσβου εμφανίζουν πλούσιο διαμελισμό και χαρακτηρίζονται, στα νότια, από τον σχηματισμό δύο μεγάλων εγκολπώσεων με πολύ στενές εισόδους, τον κόλπο της Γέρας και τον κόλπο της Καλλονής. Ο [[κόλπος της Καλλονής]] είναι ο μεγαλύτερος, με έκταση που υπολογίζεται στα 110 τετραγωνικά χιλιόμετρα και μέσο βάθος δέκα μέτρων. Συνδέεται με το Αιγαίο μέσω ενός στενού διαύλου μήκους τεσσάρων χιλιομέτρων. Στις όχθες του βρίσκονται [[αλυκή|αλυκές]] και υγροβιότοποι. Χαρακτηρίζεται ως αβαθής ημίκλειστος. Ο [[κόλπος της Γέρας]] είναι στο ανατολικό άκρο του νησιού και έχει έκταση 42 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Κατά μήκος των ακτών του έχουν σχηματιστεί υφάλμυρα [[έλος|έλη]].<ref>Z. Ζεμανίδου, Ε. Τσιμπούκη, Η. Καλδέλλη και Ν. Σουλακέλης, [http://kpe-kastor.kas.sch.gr/kpe/yliko/sppe2/oral/PDFs/204-214_oral.pdf Χαρτογράφηση των υγροβιότοπων της Λέσβου και η αξιοποίησή τους στα εκπαιδευτικά προγράμματα της Λέσβου], ΚΠΕ Δήμου Ευεργέτουλα, 2ο Συνέδριο Σχολικών Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αθήνα, 15-17 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε την 28 Φεβρουαρίου 2012.</ref>
[[Αρχείο:ΚΟΛΠΟΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ (ποταμός Τσικνιάς) & ΟΛΥΜΠΟΣ.jpg|μικρογραφία|Ο ποταμός Τσικνιάς στον Κόλπο Καλλονής]]
[[Αρχείο:Υγροβιότοπος Καλλονής, Λέσβος.jpg|εναλλ.=Στη λιμνοθάλασσα των Μέσων και στη λιμνοθάλασσα της Αλικής Καλλονής έχουν τακτική παρουσία πολλά υδρόβια πουλιά: ερωδιοί, πάπιες, φοινικόπτερα, βαρβάρες,καστανόχηνες κ.ά. Επικρατούσα βλάστηση αλοφυτική.|μικρογραφία|Υγροβιότοπος Καλλονής, Λέσβος]]
Η Λέσβος, αν και διαθέτει πλούσια βλάστηση, δεν έχει μεγάλους ποταμούς, παρά μόνο χειμάρρους. Ιδιαίτερη σημασία έχει ο ποταμός [[Ευεργέτουλας]] στο κεντρικό μέρος του νησιού, καθώς στο σημείο που εκβάλλει στο κόλπο της Γέρας σχηματίζεται το [[έλος Ντίπι]], το μεγαλύτερο του νησιού και σημαντικός υγροβιότοπος. Άλλοι σημαντικοί ποταμοί είναι οι Τσικνιάς, Τσιχλιώτας, Μυλοπόταμος, Σεδούντας και Αλμυροπόταμος. Τα δάση της καλύπτουν σχεδόν το ένα πέμπτο της επιφάνειάς της και οι ελαιώνες της, το ένα τέταρτο της έκτασής της. Αντίθετα όμως με την υπόλοιπη Λέσβο, το δυτικό τμήμα του νησιού είναι ξερό και άγονο.
Γραμμή 57:
|publisher = Πανεπιστήμιο της Αθήνας
|work= Συλλογή Φυσικής Ιστορίας στα Βρίσα
|accessdate = 12 Ιουνίου 2012}}</ref>[[Αρχείο:Olympos lesbos.jpg|thumb|230px|Ο [[Όλυμπος Λέσβου]]]]Γεωλογικά η Λέσβος ανήκει στην [[Πελαγονική ζώνη]]. Το αλπικό υπόβαθρο του νησιού, τμήμα της ζώνης της Κιμερικής ηπείρου, είναι επωθημένο από οφιόλιθους και μετα-αλπικούς σχηματισμούς. Τα παλαιότερα στρώματα πετρωμάτων βρίσκονται στη περιοχή του κόλπου της Γέρας και στη περιοχή του Σιγρίου και του Γαββαθά. Είναι πετρώματα περμοτριαδικής ηλικίας και είναι [[σχιστόλιθος|σχιστόλιθοι]], [[χαλαζίτης|χαλαζίτες]], [[φυλλίτης|φυλλίτες]] και [[μεταψαμμίτης|μεταψαμμίτες]] που εναλλάσσονται με [[μάρμαρο|μάρμαρα]] και κρυσταλλικούς [[ασβεστόλιθος|ασβεστολίθους]]. Πάνω σε αυτά βρίσκονται [[οφιολιθικό πέτρωμα|οφιολιθικά πετρώματα]] του Μεσοζωικού αιώνα, τα οποία βρίσκονται στη νότια Λέσβο, δυτικά του όρους Όλυμπος. Αυτά τα πετρώματα προέρχονται από το πυθμένα της [[Τηθύς|Τηθύος]]. Χωρίζονται σε δύο στρώματα. Το ανώτερο αποτελείται από υπερμαφικά, μελανού χρώματος πετρώματα και το κατώτερο, το οποίο χωρίζει τα οφιολιθικά πετρώματα από το αλπικό υπόστρωμα, από [[αμφιβολίτης|αμφιβολίτες]] και αμφιβολικά πετρώματα. Φλέβες ηφαιστειακών πετρωμάτων διαπερνούν αυτό το στρώμα. Τέλος, [[ίζημα|αλουβιακοί σχηματισμοί]] συναντώνται στη πεδιάδα της Καλλονής, όπως και σε μικρές προσχωσιγενείς κοιλάδες και μικρά πεδία που δημιουργήθηκαν από χειμάρους.<ref>{{cite journal|title =Prodeinotherium bavaricum (Proboscidea, Mammalia) from Lesvos island, Greece; the appearance of deinotheres in the eastern Mediterranean▼
▲Γεωλογικά η Λέσβος ανήκει στην [[Πελαγονική ζώνη]]. Το αλπικό υπόβαθρο του νησιού, τμήμα της ζώνης της Κιμερικής ηπείρου, είναι επωθημένο από οφιόλιθους και μετα-αλπικούς σχηματισμούς. Τα παλαιότερα στρώματα πετρωμάτων βρίσκονται στη περιοχή του κόλπου της Γέρας και στη περιοχή του Σιγρίου και του Γαββαθά. Είναι πετρώματα περμοτριαδικής ηλικίας και είναι [[σχιστόλιθος|σχιστόλιθοι]], [[χαλαζίτης|χαλαζίτες]], [[φυλλίτης|φυλλίτες]] και [[μεταψαμμίτης|μεταψαμμίτες]] που εναλλάσσονται με [[μάρμαρο|μάρμαρα]] και κρυσταλλικούς [[ασβεστόλιθος|ασβεστολίθους]]. Πάνω σε αυτά βρίσκονται [[οφιολιθικό πέτρωμα|οφιολιθικά πετρώματα]] του Μεσοζωικού αιώνα, τα οποία βρίσκονται στη νότια Λέσβο, δυτικά του όρους Όλυμπος. Αυτά τα πετρώματα προέρχονται από το πυθμένα της [[Τηθύς|Τηθύος]]. Χωρίζονται σε δύο στρώματα. Το ανώτερο αποτελείται από υπερμαφικά, μελανού χρώματος πετρώματα και το κατώτερο, το οποίο χωρίζει τα οφιολιθικά πετρώματα από το αλπικό υπόστρωμα, από [[αμφιβολίτης|αμφιβολίτες]] και αμφιβολικά πετρώματα. Φλέβες ηφαιστειακών πετρωμάτων διαπερνούν αυτό το στρώμα. Τέλος, [[ίζημα|αλουβιακοί σχηματισμοί]] συναντώνται στη πεδιάδα της Καλλονής, όπως και σε μικρές προσχωσιγενείς κοιλάδες και μικρά πεδία που δημιουργήθηκαν από χειμάρους.<ref>{{cite journal|title =Prodeinotherium bavaricum (Proboscidea, Mammalia) from Lesvos island, Greece; the appearance of deinotheres in the eastern Mediterranean
|author = G.D. Koufos, N. Zouros, O. Mouzouridou
|year = 2003 |month = Μάιος
Γραμμή 89 ⟶ 87 :
[[Αρχείο:Ο οικισμός του 3200-2400 π.Χ.jpg|thumb|250px|Ο προϊστορικός οικισμός στη Θερμή]]
Σύμφωνα με τη μυθική παράδοση πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Πελασγοί.Το όνομά του, όμως, το πήρε από τον Λέσβο, που έφτασε εδώ μαζί με Λαπίθες από τη Θεσσαλία.
Η Λέσβος κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια. Τα παλαιότερα ευρήματα ανήκουν στην Παλαιολιθική εποχή.<ref>{{Cite journal|url = https://www.academia.edu/1510607/The_discovery_of_a_Palaeolithic_site_on_Lesbos_island_Greece_in_Greek_with_English_abstract_|title = Ίχνη παλαιολιθικής εγκατάστασης στην Λέσβο|last = Χ.Β. Χαρίσης|first = |date = 2000|journal = Αρχαιολογία και Τέχνες 76:83-87|accessdate = |doi = }}</ref> Στη θέση Ροδαφνίδια, κοντά στο [[Λισβόρι]], έχουν εντοπιστεί λίθινα εργαλεία (χειροπελέκεις, κοπείς και ξέστρα) της [[αχελαία περίοδος|Αχελαίας φάσης]], τα οποία χρονολογούνται στο Μέσο [[Πλειστόκαινο]], 780.000-125.000 πριν, μπορεί και παλαιότερα.<ref>{{cite web | url=http://www.history-archaeology.uoc.gr/activities/excavations/Paleolithic-Lesvos2.html | title=Κατώτερη Παλαιολιθική Λέσβος (ανασκαφή, επιφανειακή έρευνα και γεωφυσική έρευνα) | publisher=Πανεπιστήμιο Κρήτης | accessdate=29 Οκτωβρίου 2017}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.kathimerini.gr/780577/article/epikairothta/ellada/lesvos-li8ina-ergaleia-sparmena-sto-xwma | title=Λέσβος: Λίθινα εργαλεία σπαρμένα στο χώμα | publisher=Η Καθημερινή | date=24 Αυγούστου 2014 | accessdate=29 Οκτωβρίου 2017 | author=Σανούδου, Χριστίνα}}</ref>
Γραμμή 215 ⟶ 214 :
== Εικόνες ==
<gallery
Αρχείο:Mytilene harbour.JPG|Μυτιλήνη, λιμάνι
Αρχείο:Old archaeological museum yard.JPG|Η αυλή του παλαιού μουσείου
Αρχείο:Volcanic rock landscape.JPG|Το άγονο ηφαιστειογενές δυτικό τμήμα της Λέσβου
Αρχείο:Molyvos.jpg|[[Μήθυμνα Λέσβου]]
Αρχείο:Παιώνια (Paeonia).jpg|Παιώνια στη Λέσβο
Αρχείο:Ροδόδενδρο της Μυτιλήνης.jpg|Ροδόδεντρο της Μυτιλήνης (''Rhododendron luteum'')
Αρχείο:ΟΛΥΜΠΟΣ ΛΕΣΒΟΥ 1.jpg|Λιβάδι με τουλίπες στον Όλυμπο Λέσβου
Αρχείο:Pinus nigra LESVOS.jpg|Δάσος μαύρης πεύκης στη Λέσβο
Αρχείο:Άλυσσο το Λεσβιακό.jpg|Άλυσσο το λεσβιακό (''Alyssum lesbiacum''), ενδημικό του Ανατολικού Αιγαίου
Αρχείο:Σκάλα Ερεσού Θέα από Βίγλα.jpg|Σκάλα Ερεσού
Αρχείο:ΚΟΛΠΟΣ ΓΕΡΑΣ ΛΕΣΒΟΥ (ΛΑΡΙΣΟΣ).jpg|Ο Κόλπος Γέρας
Αρχείο:Nifida Polichnitos Lesvos, Greece.jpg|Νυφίδα Πολιχνίτου
Αρχείο:I Panaya i GorgonaII.jpg|To εκκλησάκι της Παναγιάς της Γοργόνας στη Σκάλα Συκαμνιάς
Γραμμή 227 ⟶ 232 :
Αρχείο:Lesvos demis.nl.png|χάρτης της Λέσβου
Αρχείο:Lesbos and Ayvalik by Piri Reis.jpg|Χάρτης της Λέσβου από τον [[Πίρι Ρέις]]
Αρχείο:Skala Sykameas, Lesbos.jpg|Λιμανάκι Σκάλα Συκαμνιάς
Αρχείο:ΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΣΟΥ ΛΕΣΒΟΣ.jpg|Το Φράγμα του Ερεσού
</gallery>
| |||