Γ΄ Ισλαμικός Εμφύλιος Πόλεμος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[File:Dirham of Abd Allah ibn Mu'awiya.jpg|thumb|250px|Αρχυρή δραχμή του [[ΑμπνταλλάχΑμπντ Αλλάχ ιμπν Μουαβίγια]], κομμένη στο [[Ισφαχάν]] περί το 746/7]]

Εν τω μεταξύ, στο Ιράκ, η άνοδος του Μαρουάν στον θρόνο συνέπεσε με μια εξέγερση των [[Αλίδες|Αλιδών]] στην Κούφα, υπό τον [[ΑμπνταλλάχΑμπντ Αλλάχ ιμπν Μουαβίγια]], τον Οκτώβριο του 744. Η εξέγερση σύντομα κατεστάλη από τον διορισμένο από τον Γιαζίντ Γ΄ κυβερνήτη ΑμπνταλλάχΑμπντ Αλλάχ ιμπν Ουμάρ, και τα συριακά του στρατεύματα. Ο Ιμπν Μουαβίγια όμως κατάφερε να ξεφύγει στο [[Τζιμπάλ]], όπου εθελοντές που αντιτίθενταν στο καθεστώς των Ομεϋαδών άρχισαν να συρρέουν γύρω του. Έτσι ο Ιμπν Μουαβίγια κατάφερε να επεκτείνει τον έλεγχό του σε μεγάλο μέρος της Περσίας, συμπεριλαμβανομένων του μεγαλύτερου μέρους του Τζιμπάλ, του [[Αχβάζ]], του [[Φαρς]], και του [[Κερμάν]], με έδρα του αρχικά το [[Ισφαχάν]] και κατόπιν το [[Ιστάχρ]].{{sfn|Hawting|2000|p=99}}{{sfn|Zetterstéen|1987|pp=26–27}} Ο Μαρουάν διόρισε ως κυβερνήτη του Ιράκ έναν υποστηρικτή του, τον Καϊσίτη [[Ναντρ ιμπν Σαΐντ αλ-Χαρασί]], αλλά ο ΑμπνταλλάχΑμπντ Αλλάχ ιμπν Ουμάρ κατάφερε να διατηρήσει την υπακοή των καλμπιτών, που αποτελούσνα και την πλειοψηφία του στρατού του. Έτσι για αρκετούς μήνες, οι δυο αντίζηλοι κυβερνήτες ενεπλάκησαν σε σειρά μικροσυγκρούσεων γύρω από την [[αλ-Χίρα]].{{sfn|Hawting|2000|pp=99–100}} Η σύγκρουση αυτή τερματίστηκε απότομα με το ξέσπασμα μιας [[Χαριτζίτες|χαριτζιτικής]] εξέγερσης μεταξύ των φυλών των [[Ραμπία]] στην Άνω Μεσοποταμία. Παρότι συγκαταλέγονταν μεταξύ των βορέιων φυλών, οι Ραμπία, και ιδιαίτερα η φυλή των [[Σαϊμπάν]], εχθρεύονταν τους Μουδαρίτες και Καϊσίτες και δεν αναγνώριζαν την αρχή του Μαρουάν Β΄.{{sfn|Hawting|2000|p=100}}

Αρχικός ηγέτης της εξέγερσης ήταν ο Σαΐντ ιμπν Μπαχντάλ, αλλά πέθανε μετά από λίγο από λοιμό, και τον διαδέχτηκε ο [[αλ-Νταχάκ ιμπν Κάις αλ-Σαϊμπανί]]. Στις αρχές του 745 εισέβαλαν στο Ιράκ και νίκησαν αμφότερους τους Ομεϋάδες κυβερνήτες, που είχαν εν τω μεταξύ ενώσει τις δυνάμεις τους, τον Απρίλιο/Μάιο του 745. Ο Ναντρ κατέφυγε στη Συρία, όπου βρισκόταν ο Μαρουάν, αλλά ο Ιμπν Ουμάρ και οι υποστηρικτές του αποσύρθηκαν στο [[Ουασίτ]]. Τον Άυγουστο του 745 όμως παραδόθηκαν και όχι μόνο ασπάστηκαν τα δόγματα των Χαριτζιτών, αλλά αποδέχθηκαν και τον Νταχάκ, που δεν ήταν καν μέλος της φυλής των [[Κουράις]], στην οποία ανήκε ο [[Μωάμεθ]], ως χαλίφη. ο Ιμπν Ουμάρ ορίστηκε από τον Νταχάκ ως κυβερνήτης του Ουασίτ, του ανατολικού Ιράκ, και της δυτικής Περσίας, ενώ ο ίδιος ο Νταχάκ έμεινε να κυβερνά το δυτικό Ιράκ από την Κούφα.{{sfn|Hawting|2000|p=100}}{{sfn|Veccia Vaglieri|1965|p=90}} Εκμεταλλευόμενος την εξέγερση στην Συρία ενάντια στον Μαρουάν, ο Νταχάκ επέστρεψε στην Άνω Μεσοποταμία, πιθανότατα την άνοιξη του 746, και ενώ ο Μαρουάν ήταν απασχολημένος με την πολιορκία της Χομς, κατέλαβε την [[Μοσούλη]]. Εκεί ενισχύθηκε από νέες προσχωρήσεις στο στρατό του, είτε λόγω αντίθεσης προς τον Μαρουάν, όπως ο Σουλαϊμάν ιμπν Ισάμ και τα απομεινάρια της Νταχουανίγια, είτε επειδή προσέφερε υψηλές αμοιβές στους υποστηρικτές του. Σύντομα ο στρατός του έφτασε τους 120.000 άντρες. Ο Μαρουάν έστειλε τον γιο του, ΑΜπνταλλάχΑμπντ Αλλάχ, ενάντια στον Νταχάκ, αλλά ο Χαριτζίτης αρψηγός κατάφερε να τον αποκλείσει στην [[Νίσιβη]]. Μετά την πτώση της Χομς, όμως, ο Μαρουάν ανέλαβε ο ίδιος την εκστρατεία κατά του Νταχάκ, και σε μια μάχη στο αλ-Γαζ, κοντά στην πόλη της Καφαρτούτα, τον Αύγουστο/Σεπτέμβριο του 746, ο Νταχάκ σκοτώθηκε και οι Χαριτζίτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Άνω Μεσοποταμία.{{sfn|Hawting|2000|p=100}}{{sfn|Veccia Vaglieri|1965|p=90}} Οι Χαριτζίτες εξέλεκαν τον Αμπού Ντουλάφ ως αρχηγό τους, και ακολουθώντας την συμβουλή του Σουλαϊμάν ιμπν Ισάμ, υποχώρησαν στην ανατολική όχθη του [[Τίγρης ποταμός|Τίγρη]]. Καθώς ο Μαρουάν ήταν σε θέση να καλέσει ολοένα και περισσότερους άνδρες για να αντιμετωπίσει τους Χαριτζίτες, οι τελευταίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την θέση τους και να υποχωρήσουν ανατολικά. Ο Μαρουάν τότε έστειλε τον Γιαζίντ ιμπν Χουμπάιρα για να αποκαταστήσει τον έλεγχο της κεντρικής εξουσίας στο Ιράκ, πράγμα που κατάφερε ως το καλοκαίρι του 747: αφού νίκησε τον Χαριτζίτη κυβερνήτη της Κούφα και κατέλαβε την πόλη, ο Ιμπν Χουμπάιρα βάδισε κατά του Ουασίτ, όπου έπιασε αιχμάλωτο τον ΑμπνταλλάχΑμπντ Αλλάχ ιμπν Ουμάρ.{{sfn|Hawting|2000|pp=100–101}}

Η κατάληψη του Ιράκ από τις δυνάμεις του Μαρουάν άφησε τον ΑμπνταλλάχΑμπντ Αλλάχ ιμπν Μουαβίγια ως τον μόνο μείζονα αντίπαλο του Ομεϋάδη χαλίφη, και η επικράτειά του στην δυτική Περσία κατέστη καταφύγιο για τους ηττημένους Χαριτζίτες του Ιράκ, καθώς και κάθε άλλο αντίπαλο του Μαρουάν. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν ακόμα και μέλη της δυναστείας των Ομεϋαδών, όπως ο Σουλαϊμάν ιμπν Ισάμ, καθώς και μερικοί [[Αββασίδες]]. Εντούτοις, οι δυνάμεις του Ιμπν Μουαβίγια γρήγορα υπέστησαν μια αποφασιστική ήττα από έναν στρατηγό του Ιμπν Χουμπάιρα. Ο Ιμπν Μουαβίγια κατέφυγε στο Χορασάν, όπου εκτελέστηκε από τον αρχηγό της [[Επανάσταση των Αββασιδών|Επανάστασης των Αββασιδών]], [[Ιμπν Μουσλίμ]], ενώ ο Σουλαϊμάν ιμπν Ισάμ και ο Μανσούρ ιμπν Τζουμχούρ κατέφυγαν στην Ινδία, όπου και πέθαναν αργότερα.{{sfn|Hawting|2000|p=101}}