Πορταϊκός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 79.107.73.16 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Ttzavaras
Ετικέτα: Επαναφορά
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 19:
Ο '''Πορταϊκός''' ή Πορτιάτης<ref name=hday>[http://www.holiday.gr/gr/place6.php?place_id=745 Holiday.gr: ''Πύλη'']</ref> είναι ποταμός στο [[Νομός Τρικάλων|Νομό Τρικάλων]], παραπόταμος του Πηνειού. Πηγάζει από την περιοχή ανάμεσα στα Στουρναραίικα και την Παλαιοκαρυά και ακολουθώντας ρου προς ΝΔ - ΒΑ διασχίζει την πόλη [[Πύλη Τρικάλων|Πύλη]] και εκβάλλει στον [[Πηνειός (Θεσσαλικός)|Πηνειό]]. Η Πύλη υδρευόταν από το νερό του Πορταϊκού μέχρι το 1946, οπότε και απέκτησε υδραγωγείο.<ref name=pyli>[http://www.pili.gov.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=75&Itemid=49 Δήμος Πύλης: ''Πορταϊκός ποταμός'']</ref>
 
Σε έρευνα και μετρήσεις που πραγματοποίησε η περιβαλλοντική ομάδα του Γενικού Λυκείου Πύλης το 2008, διαπιστώθηκε ότι το νερό του ποταμού είναι ιδιαίτερα καθαρό<ref>[http://www.e-erevna.gr/portal/story.aspx?ID=36439 Εφημερίδα "Η Έρευνα": ''ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΥΛΗΣ Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ, Δράσεις στον Πορταϊκό ποταμό'', 16 Μαΐου 2008, αρ. φύλλου 14906, σελίδα 28]</ref>. Χάρη στην καθαρότητα του νερού του ποταμού επιτρέπονται δραστηριότητες όπως η κολύμβηση και το ψάρεμα.<ref name=pyli/>
 
Ο Πορταϊκός αποστραγγίζει το νοτιοδυτικό τμήμα της θεσσαλικής λεκάνης. Το συνολικό εμβαδόν της λεκάνης απορροής του είναι 294 χλμ<sup>2</sup>. Ο κύριος κλάδος του ποταμού ξεκινά από τα Στουρναρέικα της Νότιας Πίνδου, σε υψόμετρο 1.600 μ. Στη συνέχεια ο ρους του τέμνει σχεδόν κάθετα την οροσειρά του [[Κόζιακας|Κόζιακα]] και, αφού περάσει την Πύλη, συνενώνεται με πλήθος μικρότερων ρευμάτων πριν εκβάλει τελικά στον Πηνειό. Η κύρια κοίτη του ποταμού έχει συνολικό μήκος 31,9 χλμ. με χαρακτηριστικό της ότι βρίσκεται δίπλα στον υδροκρίτη της υδρολογικής του λεκάνης και αυτό έχει ως συνέπεια το συνολικό υδρογραφικό του δίκτυο να εμφανίζει ολοσχερώς ασύμμετρη ανάπτυξη γύρω από τον κύριο κλάδο του.<ref name=apth>Βρουχάκης Α., Βουβαλίδης Κ., Σφέικος Α., Μαργώνη Σ.: ''Η ανάπτυξη του υδρογραφικού δικτύου του Πορταϊκού ποταμού της Θεσσαλίας''. Τομέας Φυσικής και Περιβαλλοντικής Γεωγραφίας, Τμήμα Γεωλογίας Α. Π. Θ., 541-24</ref> Στην χαράδρα που διασχίζει ο ποταμός και σε απόσταση περίπου 2 χλμ. από την Πύλη, ο Renz ανέφερε για πρώτη φορά την ύπαρξη λεπτοπλακωδών [[ασβεστόλιθος|ασβεστολίθων]], οι οποίοι έφεραν απολιθώματα του γένους ''Halobia'', πράγμα που τοποθετεί τον σχηματισμό τους κατά την Τριαδική περίοδο.<ref>Ευθ. Λέκκας, ''Η παρουσία κλαστικού Τριαδικού στη βάση της ακολουθίας του Κόζιακα, Δυτ. Θεσσαλία'', ΙΓΜΕ, Τόμος εκτός σειράς, σελ. 235 - 242, Αθήνα, 1986</ref>
Γραμμή 27:
[[Αρχείο:Portaikos River view.jpg|thumb|300px|Άποψη του Πορταϊκού από τη γέφυρα του Βησσαρίωνος]]
Τον Πορταϊκό διασχίζουν συνολικά τέσσερις γέφυρες.
Η παλαιότερη από αυτές κατασκευάστηκε το 1527 (1514 σύμφωνα με τον Διαδικτυακό τόπο της Πύλης) από τον τότε Μητροπολίτη Λαρίσης, πολιούχο των Τρικάλων, της Καλαμπάκας και της Πύλης Άγιο Βησσαρίωνα, (Βησσαρίων Β', 1490-1540<ref>[http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=6837 Omogeneia ana-mpa: ''Τρίκαλα-Τέσσερις γέφυρες, διαφορετικής εποχής και τεχνικής, στον ίδιο ποταμό'']</ref>) γι' αυτό και φέρει το όνομά του. Γενέτειρα του Αγίου Βησσαρίωνα ήταν η Πύλη. Πρόκειται για γέφυρα μονότοξη με ημικυκλικό τόξο, εξ ολοκλήρου κατασκευασμένη από πέτρα. Το άνοιγμα του τόξου της είναι 28,76 μ. στην ανατολική της όψη και 28,99 μ. στη δυτική όψη. Το μέγιστο ύψος του τόξου φθάνει τα 12,77 μ. Το συνολικό της μήκος είναι 65,67 μ. και το πλάτος του καταστρώματός της τα 2,10 μ. και το μέγιστο ύψος 30,50 μέτρα από την κοίτη του ποταμού. Η κατασκευή της αποσκοπούσε στη μοναδική, ως τις αρχές του 20ού αιώνα, οδική σύνδεση μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρου. Η γέφυρα επισκευάστηκε και αναστηλώθηκε το 1967-68 και το 1983 (επισκευάστηκαν τα βάθρα των στηθαίων του καταστρώματος). Είναι το 2ο σε μέγεθος μεγαλύτερο γεφύρι της Θεσσαλίας, το πιο γνωστό΄με την μεγαλύτερη επισκεψημότητα, και το πιο καλοδιατηρημένο στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.<ref>Ενημερωτική πινακίδα του ΥΠΠΟ στην ανατολική πλευρά της γέφυρας</ref>
 
Εκτός από αυτή τη γέφυρα, για το οδικό δίκτυο που συνδέει την Πύλη με την [[Ελάτη Τρικάλων|Ελάτη]] και το [[Περτούλι]] χρησιμοποιείται η '''γέφυρα Κονδύλη''', η οποία είναι κατασκευασμένη από σκυρόδεμα. Η κατασκευή της άρχισε το 1934 και ολοκληρώθηκε το 1936. Έχει μήκος 45,3 μ., πλάτος 6 μ. και ύψος 22 μ.<ref name=pyli/> Στις 9 Ιουνίου 1943 η γέφυρα αυτή ανατινάχθηκε στο αριστερό της βάθρο από τους Έλληνες αντάρτες χωρίς όμως να σπάσει. Αυτή η ενέργεια εμπόδισε την μετακίνηση των κατοχικών στρατευμάτων προς τα ορεινά χωριά: Στις 8 Ιουνίου 1943 τα ιταλικά στρατεύματα είχαν πυρπολήσει την Πύλη. Το 1956 η γέφυρα αποκαταστάθηκε.<ref name=ef>[http://www.iefimerida.gr/node/14365 i efimerida: ''Tο μεγαλόπρεπο φαράγγι της Πύλης Πίνδου'']</ref>
 
Πίσω από το Δημαρχείο της Πύλης ο Πορταϊκός διαθέτει την μοναδική του '''κρεμαστή πεζογέφυρα''', η οποία κατασκευάστηκε το 1981 (και είναι η πρώτη γέφυρα στην Ελλάδα που κατασκευάστηκε με αυτή την τεχνική), δηλαδή των προτεταμένων καλωδίων και συνδέει την πόλη με τον συνοικισμό "Πόρτα Παναγιά". Έχει μήκος 120 μ., πλάτος 2 μ. και ύψος από την κοίτη του ποταμού 7,5 μ. ενώ οι πυλώνες της φθάνουν σε ύψος τα 16 μ.<ref name=pyli/> Εξυπηρετεί, επίσης, τους επισκέπτες της βυζαντινής εκκλησίας με το ίδιο όνομα. Ο ναός αυτός άλλοτε χρησίμευε ως καθολικό της Ιεράς Μονής Μεγάλων Πυλών. Σήμερα και από το 1843 ανήκει στην Ιερά Μονή Δουσίκου, η οποία οφείλει το όνομά της σε ενδημικό είδος βελανιδιάς, η οποία έφερε το σλάβικο όνομα "Ντούσικο" ή "Ντούσκο"<ref>[http://www.ethessaly.gr/cultureportalweb/index.php?page=Pview_route&route_id=19&lang=gr Οδηγός Περιφέρειας Θεσσαλίας: ''Ν.Τρικάλων – Διαδρομή 1η: Κατά τον ρου του Πορταϊκού'']</ref> Γύρω από τον ναό αυτό αναπτύχθηκε σταδιακά ο συνοικισμός. Διέθετε γλυπτό διάκοσμο, ο οποίος καταστράφηκε από πυρκαϊά το 1855, πολλά όμως στοιχεία της διακόσμησής του διασώθηκαν και ο επισκέπτης μπορεί να τα δει και σήμερα.<ref>[http://www.anentsa.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=119&Itemid=247 Περιφέρεια Θεσσαλίας, Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων, ''Πύλη'']</ref>
 
Περίπου 500 μ. βόρεια της Πύλης υπάρχει η '''γέφυρα Γκίκα'''. Έχει συνολικό μήκος 170 μ., κατασκευάστηκε την περίοδο 1960-61 από οπλισμένο σκυρόδεμα, λειτουργεί ως σήμερα και εξυπηρετεί πολλά χωριά των υπωρειών του Κόζιακα με την πόλη της Πύλης. Αργότερα κατασκευάστηκε και η πέμτη γέφυρα η νεότερη απ όλες, η οποία είναι αμαξιτή διπλής κατεύθυνσης και συνεχίζει να εξυπηρετεί τα χωριά του Κόζιακα με μεγαλύτερη άνεση στην κίνηση των οχημάτων που την διασχίζουν.<ref name=ef/>
 
==Παραπομπές==