Πόρος (νησί): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
αφαίρεση σήμανσης πηγών, προσθήκες συνδέσμων - παραπομπών, μικροπροσθέσεις
Γραμμή 1:
{{πηγές|10|06|2014}}
{{ανακατεύθυνση|Πόρος}}
{{coord|37|31|07.86|N|23|28|39.71|E|type:isle|format=dms|display=title}}
Γραμμή 18 ⟶ 17 :
|όνομαδιαίρεσης1 = Περιφέρεια
|διαίρεση1 = [[Περιφέρεια Αττικής|Αττικής]]
|όνομαδιαίρεσης2 = ΝομόςΠεριφερειακή Ενότητα
|διαίρεση2 = [[Νομός Αττικής|Αττικής]]Νήσων
|όνομαδιαίρεσης3 = ΠρωτεύουσαΝομός
|διαίρεση3 = [[ΠόροςΝομός (πόλη)Αττικής|Αττικής]]
|όνομαδιαίρεσης4 = Πρωτεύουσα
|διαίρεση4 = [[Πόρος (πόλη)]]
|πληθυσμός = 3.993
|ημ.απογραφής = 2011
Γραμμή 27 ⟶ 28 :
|ιστότοπος = [http://www.poros.gr www.poros.gr]
}}
Ο '''Πόρος''' είναι [[νησί]] του [[Σαρωνικός Κόλπος|Σαρωνικού Κόλπου]]. Η αρχαία ονομασία του ήταν Καλαυρία<ref name=":0">{{Cite book|title=Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή|first=|last=|publisher=Τεγόπουλος - Μανιατέας|isbn=|year=1996|location=Αθήνα|page=294, τομ.28}}</ref>. Έχει 3.993 κατοίκους σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή του 2011]] που αποτελούν ομώνυμο δήμο<ref>«[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/FEK_monimos_rev.pdf/125204a0-726f-46fe-a141-302d9e7a38dc ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011]», σελ. 10812 (σελ. 338 του pdf)</ref>. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την ακτή [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]] και το απέναντι χωριό [[Γαλατάς Τροιζήνας|Γαλατάς]] της [[Επαρχία Τροιζηνίας|Τροιζηνίας]]<ref name=":0" />. Είναι γνωστός, μεταξύ άλλων, για το σπουδαίο λεμονοδάσος που βρίσκεται στην παραπάνω ακτή, ενώ είναι δημοφιλής σαν τόπος μικρών αποδράσεων από την [[Αθήνα]]<ref>{{Cite news|url=http://www.kathimerini.gr/781169/article/ta3idia/sthn-ellada/poros-o-gohs-twn-nhsiwn|title=Πόρος, ο γόης των νησιών, της Σελάνα Βροντή {{!}} Kathimerini|language=el|accessdate=2018-11-24}}</ref>.
 
== Περιγραφή ==
Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο νησιά, την '''Σφαιρία''' και την '''Καλαυρία''', τα οποία χωρίζει ένα πολύ μικρό κανάλι θάλασσας αμέσως μετά τον Ναύσταθμο (Προγυμναστήριο)<ref name=":0" />.
[[Αρχείο:Το νησί Σφαιρία, το αποκαλούμενο ιερό - Falke Jacob Von - 1887.jpg|αριστερά|μικρογραφία|Αναπαράσταση της αρχαίας Σφαιρίας, 1887]]
Η Καλαυρία είναι το αρχαιότερο νησί που ανεδύθη μετά τον κατακλυσμό, είναι ιζηματογενής και κυριαρχείται από [[ασβεστόλιθος|ασβεστολιθικά]] και [[σχιστόλιθος|σχιστολιθικά]] πετρώματα. Η Σφαιρία είναι ηφαιστειογενούς προελεύσεως και ανεδύθη από έκρηξη του ηφαιστείου των Μεθάνων, η δε πόλη του Πόρου είναι κτισμένη ακριβώς επάνω σε έναν μικρό θολωτό κρατήρα.
 
Το ιστορικό ρολόϊρολόι, δωρεά του έμπορου και βουλευτή [[Ιωάννης Παπαδόπουλος (βουλευτής Πειραιώς)|Ιωάννη Παπαδόπουλου]]<ref>[http://www.agiotatos.gr/greekhistory/summer-time/2009-07-22-18-01-33.html/Πόρος]</ref>, υψηλά στο λόφο της Σφαιρίας, στο κέντρο του Πόρου, αποτελεί σήμα κατατεθέν του νησιού. Στο νοτιοανατολικό μέρος της Καλαυρίας, βρίσκεται η ιστορική [[Μονή Καλαυρίας]], ή Μονή Ζωοδόχου Πηγής Πόρου, που κτίσθηκε το [[1713]].
 
Μετά την επανάσταση[[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάσταση του 1821]], στον Πόρο δημιουργήθηκε ο πρώτος Ναύσταθμος του Πολεμικού Ναυτικού. Στις εγκαταστάσεις αυτές σήμερα φιλοξενείται το Κέντρο Νεοσυλλέκτων του [[Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό|Πολεμικού Ναυτικού]] (Προγυμναστήριο). Στον Ναύσταθμο του Πόρου παροπλίστηκε, για αρκετά έτη, το [[Γεώργιος Αβέρωφ (θωρακισμένο καταδρομικό)|εύδρομο "Γεώργιος Αβέρωφ"]], πριν μεταφερθεί στον όρμο του Φαλήρου<ref>{{Cite web|url=http://www.hellenicnavy.gr/el/organosi/dioikisi-naftikis-ekpaidefsis/ypagomenes-dioikiseis/ke-poros/istoriko.html|title=Πολεμικό Ναυτικό - Επίσημη Ιστοσελίδα - Ιστορικό|last=hellenicnavy|first=webmaster|website=www.hellenicnavy.gr|language=el-gr|accessdate=2018-11-24}}</ref>.
 
Ο Πόρος φιλοξένησε αρκετές κινηματογραφικές ταινίες, όπως π.χ. η ταινία με τον μεγάλο Έλληνα κωμικό [[Θανάσης Βέγγος|Θανάση Βέγγο]] «Τύφλα να' χει ο Μάρλον Μπράντο», τμήμα της ταινίας "[[Η Αλίκη στο ναυτικό|Η Αλίκη στο Ναυτικό]]" κ.α.
Γραμμή 59 ⟶ 60 :
|Διαμέρισμα=[[Στερεά Ελλάδα]]
}}
Ο Δήμος Πόρου περιλαμβάνει τηντους οικισμούς Άγιος Νεκτάριος, Κυανή Ακτή, Μονή Ζωοδόχου Πηγής Καλαυρείας, Πόρο και σ΄αυτόν ανήκουν η διπλή νήσονήσος του Πόρου και τιςοι κοντινές νησίδες. Συστάθηκε το 1941 (ΦΕΚ 257Α - 31/07/1941) οπότε και η πρώην κοινότητα Πόρου αναγνωρίστηκε σε δήμο.<ref>[http://www.eetaa.gr:8080/metaboles/show_metaboles_ota.jsp?toponymio_code=1893 Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, δήμος Πόρου]</ref> Παρέμεινε αμετάβλητος στην συνέχεια και με την εφαρμογή του [[σχέδιο Καποδίστριας|σχεδίου Καποδίστριας]] το [[1997]] αλλά και με την εφαρμογή του [[πρόγραμμα Καλλικράτης|σχεδίου Καλλικράτης]] το [[2010]]<ref>{{Cite web|url=https://www.eetaa.gr/index.php?tag=dkmet_details&id=1893|title=ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.|website=www.eetaa.gr|accessdate=2018-11-24}}</ref>.
 
== Προϊστορία ==
[[Αρχείο:Poros1.jpg|thumb|Θέα της πόλης του Πόρου]]
 
Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι ο Πόρος κατοικείται από την [[Εποχή του Ορείχαλκου]]. Οι τάφοι στο νησί χρονολογούνται από τη [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|Μυκηναϊκή Περίοδο]] και τα ανθρώπινα κτίσματα υπάρχουν σε αυτό τουλάχιστον από το [[1000 π.Χ.]]
 
=== Ιστορικά έτη ===
Στην αρχαία πόλη της Καλαυρίας, στην κορυφή του λόφου, μετά από ανασκαφές του [[1894]] βρέθηκαν ερείπια ναού αφιερωμένου στον θεό Ποσειδώνα, τα οποία είναι ακόμα προσβάσιμα<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=http://www.poros-portal.gr/history/history_gr.php|title=Πόρος ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ του Πόρου|website=www.poros-portal.gr|accessdate=2018-11-24}}</ref>. Εδώ, το [[322 π.Χ.]], o μεγάλος ρήτορας [[Δημοσθένης]], δηλητηριάστηκε με κώνειο, αφού διέφυγε την σύλληψη από τον κυβερνήτη της Μακεδονίας [[Αντίπατρος|Αντίπατρο]]<ref>{{Cite web|url=http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B120/550/3618,15501/|title=Αρχαία Ελληνικά Κείμενα από Μετάφραση - Αρχαία Ελλάδα, ο τόπος και οι άνθρωποι - Ανθολόγιο (Β Γυμνασίου): Ηλεκτρονικό Βιβλίο|website=ebooks.edu.gr|accessdate=2018-11-24}}</ref>. Επίσης, στην βόρεια παραλία της Καλαυρίας (Βαγιονιά), βρέθηκε καταποντισμένο μέσα στην θάλασσα το αρχαίο λιμάνι.
Στην αρχαία πόλη της Καλαυρίας, στην κορυφή του λόφου, υπάρχει αφιερωμένος ναός στον θεό Ποσειδώνα, τα ερείπια του οποίου είναι ακόμα προσβάσιμα.
 
Αρχαίοι ιστορικοί ισχυρίζονται, μεταξύ αυτών και ο [[Στράβων|Στράβωνας]], ότι ο Πόρος ήταν μέρος μίας [[Αμφικτυονία|Αμφικτυονίας]] στην Αρχαϊκή Περίοδο, δηλαδή μιας συμμαχίας με την πόλη της [[Αθήνα|Αθήνας]], του Πόρου, της [[Αίγινα|Αίγινας]], της [[Επίδαυρος|Επιδαύρου]], της [[Ερμιόνη|Ερμιόνης]], της [[Τροιζήνα|Τροιζήνας]], του [[Ναύπλιο|Ναυπλίου]], του [[Ορχομενός Βοιωτίας|Ορχομενού]] και των Πρασιών<ref>[[s:Στράβων/8|Βικιθήκη, Στράβων Γεωγραφικά, Βιβλίο 8]] ἦν δὲ καὶ Ἀμφικτυονία τις περὶ τὸ ἱερὸν τοῦτο ἑπτὰ πόλεων αἳ μετεῖχον τῆς θυσίας· ἦσαν δὲ Ἑρμιὼν Ἐπίδαυρος Αἴγινα Ἀθῆναι Πρασιεῖς Ναυπλιεῖς Ὀρχομενὸς ὁ Μινύειος· ὑπὲρ μὲν οὖν Ναυπλιέων Ἀργεῖοι συνετέλουν, ὑπὲρ Πρασιέων δὲ Λακεδαιμόνιοι</ref>. Ωστόσο, αποδείξεις δεν υπάρχουν, και γι' αυτό σύγχρονοι μελετητές πιστεύουν ότι η Αμφικτυονία είναι μία ελληνική εφεύρεση.
Εδώ, το 322 π.Χ., o μεγάλος ρήτορας [[Δημοσθένης]], δηλητηριάστηκε με κώνειο, αφού διέφυγε την σύλληψη από τον κυβερνήτη της Μακεδονίας Αντίπατρο.
 
Μία τεράστια γιορτή, απεικονισμένη επάνω σε μια πλάκα, που δείχνει τον εορτασμό της αναβίωσης της [[Αμφικτυονία της Καλαυρίας|Συμμαχίας της Καλαυρίας]], η οποία χρονολογείται στην [[Ελληνιστική περίοδος|Ελληνιστική Περίοδο]], βρέθηκε στα ερείπια του ασύλου στην Καλαυρία.
Επίσης, στην βόρεια παραλία της Καλαυρίας (Βαγιονιά), βρέθηκε καταποντισμένο μέσα στην θάλασσα το αρχαίο λιμάνι.
 
Αρχαίοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι ο Πόρος ήταν μέρος μίας [[Αμφικτυονία|Αμφικτυονίας]] στην Αρχαϊκή Περίοδο, δηλαδή μιας συμμαχίας με την πόλη της [[Αθήνα|Αθήνας]], του Πόρου, της [[Αίγινα|Αίγινας]], της [[Επίδαυρος|Επιδαύρου]], της [[Ερμιόνη|Ερμιόνης]], της [[Τροιζήνα|Τροιζήνας]], του [[Ναύπλιο|Ναυπλίου]], του [[Ορχομενός Βοιωτίας|Ορχομενού]] και των Πρασιών. Ωστόσο, αποδείξεις δεν υπάρχουν, γι' αυτό σύγχρονοι μελετητές πιστεύουν ότι η Αμφικτυονία είναι μία ελληνική εφεύρεση.
 
Μία τεράστια γιορτή, απεικονισμένη επάνω σε μια πλάκα, που δείχνει τον εορτασμό της αναβίωσης της [[Αμφικτυονία της Καλαυρίας|Συμμαχίας της Καλαυρίας]], η οποία χρονολογείται στην Ελληνιστική Περίοδο, βρέθηκε στα ερείπια του ασύλου στην Καλαυρία.
 
=== Βυζαντινή/Οθωμανική Περίοδος ===
Στην Βυζαντινή περίοδο στον Πόρο και τα υπόλοιπα νησιά έκαναν επιδρομές πειρατές, ενώ κατά την Τουρκικήπερίοδο της [[Τουρκοκρατία|τουρκοκρατίας]] κατοχή το νησί παρέμεινε ανεξάρτητο. Συνείσφερε σημαντικά στον αγώνα για την ανεξαρτησία, κατά την Επανάσταση του 1821, με έμψυχο υλικό, καράβια, χρήματα και χρήματααρχηγούς τους αδελφούς Χριστοδούλου, Γεώργιο Κριεζή και Γεώργιο Μερτίκα<ref name=":0" />.
 
== Κύρια Αξιοθέατα ==
[[Αρχείο:Poros6.JPG|thumb|Παραδοσιακό Σπίτι.]]Τα σπουδαιότερα αξιοθέατα του νησιού είναι:<ref>{{Cite web|url=http://www.poros-portal.gr/sights/index.php|title=Πόρος ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ του Πόρου|website=www.poros-portal.gr|accessdate=2018-11-24}}</ref>
[[Αρχείο:Poros6.JPG|thumb|Παραδοσιακό Σπίτι.]]
 
*ΗΌλη η πόλη του Πόρου, μεη τα νεοκλασικά της οικοδομήματα,οποία είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στις πλαγιές ενός λόφου και έχει χαρακτηριστεί από το 1993 παραδοσιακός οικισμός<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=16160|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|last=Nikos|first=Kapetanakos E.|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2018-11-24}}</ref>. 69 από τα [[Νεοκλασική αρχιτεκτονική|νεοκλασικά]] της οικοδομήματα έχουν κηρυχθεί διατηρητέα κτίρια<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/result_declarations.php|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|last=Nikos|first=Kapetanakos E.|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2018-11-24}}</ref> (βλ. [[Κατάλογος παραδοσιακών οικισμών της Ελλάδας|Παραδοσιακοί Οικισμοί της Ελλάδος]]).
*Το αρχαιολογικό μουσείο, στην πλατεία Κορυζή, το οποίο φιλοξενεί ευρήματα από το ναό του [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|Ποσειδώνα]], την αρχαία Τροιζήνα και από άλλα κοντινά αρχαιολογικά μέρη.
*Στο βόρειο μέρος του νησιού βρίσκονται τα ερείπια του ναού του Ποσειδώνα, το οποίο ήταν το κέντρο της Αμφικτυονίας της Καλαυρίας. Η ακριβής χρονολογία κατασκευής του δεν είναι γνωστή, αν και ερευνητές εκτιμούν πως κατασκευάστηκε γύρω στο [[520 π.Χ.]]. Οι διαστάσεις του ναού, ο οποίος έχει [[Δωρικός ρυθμός|Δωρικό ρυθμό]], είναι 27.4 x 14.4 μ. Τον στηρίζουν 6 κολώνες κατά πλάτος και 12 κολώνες κατά μήκος.
 
== Παραλίες ==
*'''Ασκέλι'''. Η πιο κοσμοπολίτικη παραλία του νησιού και η μεγαλύτερη σε έκταση και προσέλευση. Αμμώδης, οργανωμένη με πολλά εστιατόρια και ξενοδοχεία τριγύρω. Απόσταση από το κέντρο 2km. Εύκολη πρόσβαση και από τα σκάφη για αγκυροβόλιο<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.poros-portal.gr/xrisima-til/index.php|title=Πόρος ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ του Πόρου|website=www.poros-portal.gr|accessdate=2018-11-24}}</ref>.
*'''Νεώρειο.''' Η δεύτερη μεγαλύτερη παραλία του νησιού. Αμμώδης,χωρισμένη σε αρκετά κομμάτια, κάποια οργανωμένα και κάποια όχι. Το αγκυροβόλιο επιτρέπεται<ref name=":1" />.
*'''Λιμανάκι της αγάπης.''' Από τις πιο διάσημες εναλλακτικές παραλίες της δεκαετίας του 70 το λιμανακιλιμανάκι της αγάπης έχει φιλοξενήσει πλήθος ξένων και ελλήνωνΕλλήνων κολυμβητών. ΕναΈνα γραφικό κολπάκι βουτηγμένο κυριολεκτικά μέσα στα πεύκα με τιρκουάζ νερά και ομπρέλες και ξαπλώστρες<ref name=":1" />.
*'''Ρώσικος Ναύσταθμος.''' Όσοι έχουν σκάφος και έχουν ταξιδέψει στον Πόρο, γνωρίζουν τον Ρώσικο. Βγαλμένος μέσα από την ιστορία με φόντο τα ερείπια του ρωσικού ναυστάθμου (εξ' ου και το όνομα) με τιρκουαζ νερά και πλήθος μικρών κολπίσκων<ref name=":1" />.
*'''Πλαζ.''' Ακριβώς στο γεφυράκι που ενώνει Καλαυρία και Σφαιρία είναι άλλη μία οργανωμένη παραλία του νησιού με ήσυχα και καθαρά νερά. Σε απόσταση μόλις 700μέτρων700 μέτρων από το κέντρο της πόλης, ιδανική για οικογένειες<ref name=":1" />.
 
== Πρόσωπα ==
Γραμμή 101 ⟶ 98 :
* [[Δημήτρης Μούγιος]], ολυμπιονίκης
 
== ΔέιτεΔείτε επίσης ==
[[Αρχείο:Island_of_Poros,_Saronikos_Bay,_Greece_(seen_from_orbit).png|thumb|250px|right|Πόρος, δορυφορική εικόνα]]
* [[Αμφικτυονία της Καλαυρίας]]