Απόστολος Παύλος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

}}

 

 

Λεγόταν Σαούλ (''Σαύλος'', βλ. ''Πράξ. 7:58'', ''8:1'' κ.ά.) αλλά κατά την τότε συνήθεια των Ιουδαίων της διασποράς έφερε εκτός από το ιουδαϊκό όνομα και ένα ομόηχο ελληνικό ή ρωμαϊκό.

Εκτός από την [[Καινή Διαθήκη]], δεν υπάρχουν άλλες αξιόπιστες πηγές για τον βίο του Παύλου. Μέσα από διάφορα χωρία, είναι δυνατόν να εξάγουμε συμπέρασμα για το περίγραμμα του βίου του Αποστόλου Παύλου πριν από τη μεταστροφή του στον Χριστιανισμό:

 

 

Έτσι, ο απόστολος Παύλος, όπως ο ίδιος λέει, γεννήθηκε στην [[Ταρσός|Ταρσό]] της [[Κιλικία]]ς, από γονείς [[ιουδαϊσμός|ιουδαίους]] της φυλής Βενιαμίν (''Ρωμ. 16:1, Φιλιππ. 3:5''). Ο πατέρας του ήταν [[Ρωμαίοι|Ρωμαίος]] πολίτης το οποίο μπορεί να σημαίνει ότι προερχόταν από τα ανώτερα στρώματα του πληθυσμού της Κιλικίας και ίσως ήταν [[φαρισαίος]] ως προς τις θρησκευτικές προτιμήσεις.

 

 

Το εβραϊκό όνομα του αποστόλου, ήταν ''Σαούλ'' (Σαύλος) αλλά για τους συμπολίτες του εκτός της [[Συναγωγή]]ς ήταν ο Παύλος (''Paulus'').

 

 

 

 

Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν ότι ο Απόστολος Παύλος δεν γνώριζε τη θρησκευτικότητα και τη θρησκεία των εθνικών, ή τη [[Μυθολογία]] τους και τις δημόσιες θρησκευτικές γιορτές του ελληνορωμαϊκού κόσμου.

Αν και δεν είναι δυνατόν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για την γνώση του επάνω στους εθνικούς ποιητές, εντούτοις υπάρχουν 3 αποσπάσματα τα οποία ο ίδιος παραθέτει:

 

 

 

 

 

Εκτός από τη θεωρητική μόρφωση που έλαβε, έμαθε και την τέχνη του σκηνοποιού ώστε να εξασφαλίζει τα προς το ζην με ένα χειρωνακτικό επάγγελμα όπως και οι περισσότεροι ραββίνοι. Πιθανόν δηλ. να έπλεκε ύφασμα που χρησίμευε για σκηνοποιία καθώς η Ταρσός όπως και όλη η Κιλικία, όπως μαρτυρά ο λατινικός όρος '''Cilicium''' (=ύφασμα από τρίχα κατσίκας), ήταν τόπος κατασκευής τέτοιων υφασμάτων.

 

== Εξωτερική περιγραφή ==

Όπως ο ίδιος ο Παύλος αναφέρει, ενώ τα πλήθη αναγνώριζαν το μέγεθος και τις ικανότητες του πνεύματός του:

 

 

εν τούτοις η εξωτερική του εμφάνιση υπολείπετο:

 

 

Ώς προς τη σωματική υγεία του αποστόλου, έχουμε τις εξής αναφορές:

 

 

Η ασθένειά του πρέπει να ήταν μάλλον επώδυνη ώστε ο απόστολος να παραδεχθεί:

 

 

 

 

Άλλοι πάλι αναζήτησαν την ασθένειά του ανάμεσα σε εκείνες που ήταν δυνατό να δημιουργούν αποστροφή προς τρίτους (π.χ. δερματικά έλκη και πυόρροια), στηριγμένοι στο:

 

 

Είναι όμως γεγονός ότι τα στηρίγματα για μια σοβαρή διερεύνηση του προβλήματος του Παύλου είναι μάλλον ασθενή.

 

 

 

 

== Ο Παύλος ως διώκτης του Χριστιανισμού ==

Ούτε οι επιστολές, ούτε οι ''Πράξεις'' μας βεβαιώνουν ότι ο Παύλος είχε συναντήσει τον Ιησού κατά τη διάρκεια της δημόσιας δράσης του. Η δήλωση στο '''''Β' Κορ. 5:16''':

 

 

* Είτε αναφέρεται ο Παύλος στα προ της μεταστροφής του γεγονότα, οπότε αναγνώριζε τον Σωτήρα μόνο ως ''Ιησού Ναζωραίο'' και όχι ως Χριστό.

 

 

 

:Τον μετά μανίας διωγμό των χριστιανών από τον Παύλο ομολογεί ο ίδιος (''Γαλ. 1:13'', ''Α'Κορ. 15:9'', ''Φιλιπ. 3:5'' εξ.), ενώ το επιβεβαιώνει και ο Λουκάς στις ''Πράξεις'' (''8:3'', ''9:1-2'', ''26:9-11''), ο οποίος μάλιστα αναφέρει ότι δεν αρκέσθηκε μόνο στο διωγμό των χριστιανών της Ιουδαίας, αλλά ζήτησε την άδεια και την βοήθεια του αρχιερέα, για να μεταβεί στη Δαμασκό με σκοπό να συλλάβει και τους εκεί μεταστραφέντες ιουδαίους και να τους οδηγήσει στην Ιερουσαλήμ ώστε να δικασθούν και να τιμωρηθούν (''Πράξ. 9:1-2'').

|'''Άφιξη στη Ρώμη'''||''αρχές 60 μ.Χ.''

|-

|-

|'''Τετάρτη Αποστολική περιοδεία:''' Ρώμη, Ν. Γαλλία, Ισπανία, Ρώμη, Κρήτη, Έφεσος, Μακεδονία (Φιλίππους), Νικόπολη, Δαλματία, Μακεδονία (Φιλίππους), Τρωάδα - '''Δεύτερη σύλληψη από τις ρωμαϊκές αρχές επί Νέρωνα'''||''63 - 65 ή 66 μ.Χ.''

Σύμφωνα με τις παραπάνω μαρτυρίες που μάλλον έχουν πηγή τον ίδιο τον Παύλο, έγινε Χριστιανός όχι από την πειθώ κάποιου [[Απόστολος|Αποστόλου]] ή κήρυκα της νέας πίστης, αλλ' απ' ευθείας, από τον ίδιο τον [[Ιησούς Χριστός|Χριστό]] ο οποίος τον κάλεσε στο ευαγγελικό έργο και στο αποστολικό αξίωμα.

 

 

Στην [[Επιστολή προς Γαλάτες|Προς Γαλάτες]] Επιστολή του ο Παύλος επιβεβαιώνει την εντύπωση που δημιουργείται από το αντίστοιχο χωρίο στις [[Πράξεις των Αποστόλων]], ότι δηλαδή μεταστράφηκε έπειτα από μία εμφάνιση του Χριστού καθ' οδόν προς την [[Δαμασκός|Δαμασκό]]. Η δική του αφήγηση είναι πραγματικά σύντομη:

 

 

Η περιγραφή του γεγονότος αυτού γίνεται με εκτενέστερο τρόπο στα τρία σημεία των ''Πράξεων'' που αναφέρθηκαν πιο πάνω. Αν και είναι αδύνατον να διασαφηνιστεί τι ακριβώς συνέβη, επίκεντρο του γεγονότος ήταν ασφαλώς το όραμα του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού]] ''εν δόξη''. Αυτό έπεισε τον Παύλο ότι ο Ιησούς ''ανέστη εκ νεκρών'' και ''ανελήφθη'' ως Κύριος στους ουρανούς. Ήταν επίσης απόδειξη για τον Παύλο ότι κακώς είχε σταυρωθεί και κατά συνέπειαν δεν ίσχυε η κατά τον Νόμο κατάρα του Θεού.

::'''18.''' ''Κι αμέσως έπεσαν από τα μάτια του κάτι σαν λέπια, και ξαναείδε αμέσως· και καθώς σηκώθηκε, βαπτίστηκε.''

 

 

Μετά το γεγονός της κλήσης του, ο Παύλος οδηγήθηκε στη [[Δαμασκός|Δαμασκό]] και στο σπίτι του Ανανία, ο οποίος ειδοποιήθηκε από τον Χριστό και θεράπευσε τον Παύλο από την τύφλωσή του. Ακολούθησε η βάπτιση του από τον Ανανία και κατόπιν ξεκινά η ιεραποστολική δράση του.

{{Χριστιανισμός}}

 

 

 

=== Η εμφάνιση του Χριστού στον Παύλο ===

 

Έτσι, το επιχείρημα ότι ο Παύλος είδε κάποια εσωτερική οπτασία, ο ίδιος δεν το αποδέχεται. Για εκείνον δεν επρόκειτο για μια υποκειμενική αντίληψη, αλλά για γεγονός ιστορικό και αντικειμενικό και αυτό συνάγεται από τα χαρακτηριστικά και τη σημασία, τα οποία αποδίδει σε αυτό. Διακρίνει την εμφάνιση εκείνη από άλλες αποκαλύψεις και οπτασίες που του συνέβησαν, ακόμα και από αυτή την αρπαγή του μέχρι τον τρίτο ουρανό, για την οποία αμφιβάλλει, αν ήταν με το σώμα ή χωρίς αυτό (''Β' Κορ. 12:2''). Και είναι βέβαιος ότι στο δρόμο για τη Δαμασκό υπήρξε εμφάνιση του αναστημένου Χριστού (μέσα στην λαμπρότητα του ως πνευματικού προσώπου πλέον) αφού την συναριθμεί με τις υπόλοιπες που έγιναν στους αποστόλους πριν από την [[Ανάληψη]] (''Α' Κορ. 15:5-8'').

 

== Στο Αποστολικό Έργο ==

 

 

Σύμφωνα με τις ''Πράξεις'', η εχθρότητα των Ιουδαίων τον ανάγκασε να εγκατάλειψει την πόλη (''9:23-25''), αν και στην περίπτωση αυτή, στη δίωξή του έλαβε ενεργά μέρος και ο εθνάρχης [[Αρέτας]] (ή ''Αρέθας''), βασιλιάς των Ναβαταίων (''Β' Κόρ. 11:32-33'').

 

 

Σε 15 ημέρες εγκαταλείπει την Ιερουσαλήμ, αφού η γενική επιφυλακτικότητα κυρίως εκ μέρους των Ελληνιστών, Ιουδαίων Χριστιανών, τους οποίους καταδίωξε πριν από τη μεταστροφή του ο Παύλος, ανάγκασε τους Χριστιανούς των Ιεροσολύμων να τον φυγαδεύσουν, και πιθανόν μέσω της Καισάρειας, επιστρέφει στην πατρίδα του την [[Ταρσός|Ταρσό]] οπού και έμεινε (''Πράξ. 9:26-30''). Πράγματι, ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να φανταστεί ποια έκπληξη θα δημιούργησε στο συγγενικό του περιβάλλον αυτή η τεράστια αλλαγή του Παύλου, ο οποίος πήγε στην Ιερουσαλήμ για να σπουδάσει και επέστρεψε ως Χριστιανός.

 

 

 

 

== Η Πρώτη Αποστολική Περιοδεία ==

Τα γεγονότα της πρώτης αποστολικής περιοδείας που αποτελεί την πρώτη μεγάλη εξόρμηση του χριστιανισμού έξω από τα όρια της Παλαιστίνης, περιλαμβάνονται στα κεφ. 13 και 14 των ''Πράξεων των Αποστόλων'' και περιγράφουν πώς ο Παύλος και ο [[Απόστολος Βαρνάβας]], συνοδευόμενοι από τον ''ανεψιό'' του Βαρνάβα, [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον#Η παράδοση του Ευαγγελίου και του Ευαγγελιστή|Ιωάννη-Μάρκο]] (ο συγγραφέας του ''Κατὰ Μάρκον Ευαγγελίου''), ξεκινούν για την δύσκολη αποστολή. Στην Πέργη, ο Ιωάννης Μάρκος, για άγνωστους λόγους εγκατέλειψε την περιοδεία.

 

 

 

Μετά από την εχθρότητα που συνάντησαν από μέρους των ιουδαίων, στράφηκαν προς τους εθνικούς, συνήθως μέσω των εθνικών που ήταν προσύλητοι στον Ιουδαϊσμό. Σε όλη την πορεία του ο Παύλος είχε αρκετούς συνεργάτες που προέρχονταν από Ελληνικές πόλεις ή ήταν ελληνιστές Ιουδαίοι:

 

* ο Τίτος, πιθανώς Έλληνας της Αντιόχειας (''Γαλ. 2:3'')

* ο Τρόφιμος (''Πράξ. 21:29'')

και φυσικά ο Ευαγγελιστής [[Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον|Λουκάς]] (''Κολ. 4:14'').

 

 

Ασφαλώς, η δημιουργία Εκκλησιών με τη συμμετοχή πολλών εθνικών αποτελεί σπουδαία επιτυχία της αποστολής του Παύλου, αποτέλεσε όμως και αιτία αναταραχής από την μεριά κάποιων ιουδαϊζόντων, οι οποίοι απαιτούσαν από τους εξ εθνών προσήλυτους να [[Περιτομή|περιτέμνονται]] πριν ενταχθούν στην Εκκλησία.

=== Η Αποστολική Σύνοδος ===

 

 

:Ο Παύλος και ο [[Απόστολος Βαρνάβας|Βαρνάβας]] παρέμειναν στην Αντιόχεια για αρκετό καιρό με τους άλλους χριστιανούς (''Πράξ. 13:1 - 14,28''). Αυτή την περίοδο ήρθαν από την Ιουδαία στην Αντιόχεια μερικοί χριστιανοί που δίδασκαν τους πιστούς πως αν δεν περιτέμνονται, όπως ακριβώς προστάζει ο νόμος του Μωυσή, δεν μπορούν να σωθούν. Μια τέτοια διδασκαλία των ιουδαϊζόντων προκάλεσε την αντίδραση του Παύλου και του Βαρνάβα και έτσι δημιουργήθηκε αναστάτωση και συζήτηση μεγάλη ανάμεσα στις δύο μερίδες.

Αποτέλεσμα αυτής της σύγκρουσης ήταν να ανέβουν ο Παύλος και ο Βαρνάβας και μερικοί άλλοι από τους χριστιανούς της Αντιόχειας στα [[Ιερουσαλήμ|Ιεροσόλυμα]], για να λύσουν το ζήτημα που δημιουργήθηκε με τους αποστόλους και τους πρεσβυτέρους:

 

 

 

 

 

 

 

== Η Δεύτερη Αποστολική Περιοδεία ==

Μετά από επίσκεψη στις Εκκλησίες της [[Λυκαονία]]ς με την προσθήκη στη συνοδεία του [[Τιμόθεος|Τιμοθέου]], που τον παραλαμβάνει στα [[Λύστρα]], πηγαίνει στη Φρυγία και στη Γαλατική χώρα και στη συνέχεια στην Τρωάδα, από όπου ύστερα από ένα όραμα έρχεται στη [[Μακεδονία]]:

 

 

Στο σημείο αυτό προστίθεται στη συνοδεία και ο [[Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον|Λουκάς]], ο οποίος στη διήγηση των [[Πράξεις των Αποστόλων|Πράξεων]] περιγράφει από το σημείο αυτό και εξής τα γεγονότα σε πρώτο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού (τα λεγόμενα [[Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον#Η παράδοση και το περιεχόμενο του Ευαγγελίου|ημείς εδάφια]] των [[Πράξεις των Αποστόλων|Πράξεων]]).

 

 

Ο Παύλος φτάνει δια μέσου της [[Αμφίπολη|Αμφιπόλεως]] και της Απολλωνίας στη [[Θεσσαλονίκη]], την οποία αναγκάζεται λόγω των διωγμών να εγκατάλειψει γρήγορα, για να μεταβεί στη [[Βέροια]] (όπου μένει για μικρό χρονικό διάστημα, πάλι για τους ίδιους λόγους). Ίδρυσε όμως τις Εκκλησίες των Φιλίππων, της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας και έτσι, στους Φιλίππους της [[Μακεδονία]]ς ιδρύεται η πρώτη επί Ευρωπαϊκού εδάφους [[Εκκλησία]] που, όπως φαίνεται από τις Επιστολές του Παύλου, του είναι ιδιαίτερα προσφιλής.

 

 

== Ο Απόστολος Παύλος στον Άρειο Πάγο ==

[[Αρχείο:Areopagus from the Acropolis.jpg|thumb|250px|Ο λόφος του Αρείου Πάγου από την Ακρόπολη]]

 

 

Το ότι ο Παύλος δικάστηκε από τον [[Άρειος Πάγος (αττικό δίκαιο)|Άρειο Πάγο]] είναι κάτι που μαρτυρούν οι [[Εκκλησιαστικοί Πατέρες|Πατέρες της Εκκλησίας]]. Επιπλέον, έχει σχολιαστεί ότι το πρωτότυπο κείμενο της αφήγησης δίνει την αίσθηση πως ο Άρειος Πάγος ήταν όντως το δικαστικό σώμα.{{efn|«{{Πολυτονικό|Σταθεὶς δὲ ὁ Παῦλος ''ἐν μέσῳ τοῦ Ἀρείου Πάγου'' ἔφη [...] Καί οὕτως ὁ Παῦλος ἐξῆλθεν ''ἐκ μέσου αὐτῶν''}}». ([[s:Πράξεις των Αποστόλων#17|Πράξεις 17:22, 33]]).}} Το γεγονός, επίσης, ότι οι επικριτές του Παύλου υποστήριζαν πως κήρυττε «ξένα δαιμόνια» μπορεί να συσχετιστεί με τις αρμοδιότητες του δικαστικού σώματος του Αρείου Πάγου, μεταξύ των οποίων ήταν η προάσπιση της [[θρησκεία]]ς και των ηθών των Αθηνών. Μάλιστα, η περίπτωση του Παύλου φαίνεται να μοιάζει με αυτήν του [[Σωκράτης|Σωκράτη]], καθώς ο τελευταίος είχε προσαχθεί στον Άρειο Πάγο με την κατηγορία ότι διέφθειρε τους νέους, αμελούσε τα παραδοσιακά θρησκευτικά καθήκοντα και εισήγε θρησκευτικούς νεωτερισμούς. Αν ωστόσο ο Παύλος όντως δικάστηκε, τότε πιθανότατα αυτό έγινε στη [[Βασιλική Στοά]], που βρισκόταν στην [[Αρχαία Αγορά|αγορά]], διότι θεωρείται ότι εκείνη την εποχή στον χώρο του λόφου γίνονταν δίκες μόνο για [[ανθρωποκτονία|ανθρωποκτονίες]]. Δεδομένης της εκδοχής της δίκης, η υπόθεση του Παύλου θεωρήθηκε ανάξια περαιτέρω εξέτασης λόγω της αναφοράς του στην [[Ανάσταση νεκρών|ανάσταση]] των νεκρών.

[[Αρχείο:Ariospagos.jpg|thumb|250px|right|Σύγχρονη αναμνηστική πλάκα με την ομιλία του αποστόλου Παύλου, όπως καταγράφεται στις Πράξεις των Αποστόλων]]

 

 

Χαρακτηριστική λοιπόν ήταν η αναφορά του Παύλου στον [[βωμός|βωμό]] του «[[Άγνωστος Θεός|αγνώστου Θεού]]», που φαίνεται να υπήρχαν αρκετοί εκείνη την εποχή στην Αθήνα,{{efn|Ο [[Γρηγόριος Νύσσης]] αναφέρει χαρακτηριστικά: «{{Πολυτονικό|Ἡ τῶν ἀποστολικῶν πράξεων ἱστορία τὴν ἐν Ἀθήναις ἐπιδημίαν τοῦ Παύλου διηγήσατο ἡμῖν, πῶς εἰδωλομανοῦντος τοῦ τῇδε λαοῦ, καὶ ταῖς ἐπιβωμίοις κνίσσαις προστετηκότος, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐν τῷ μακαρίῳ παρωξύνετο Παύλῳ, οἷόν τι ῥεῦμα πλημμύρον ἐν τῇ ψυχῇ τοῦ Ἀποστόλου στενοχωρούμενον, καὶ μὴ εὑρίσκον ἐν τοῖς ἀναξίοις τὴν διέξοδον. Διὰ τοῦτο Στωϊκοῖς τε καὶ Ἐπικουρείοις συμπλέκεται, καὶ εἰς Ἄρειον καταστὰς πάγον, ἐκ τῶν συνήθων αὐτοὺς πρὸς τὴν θεογνωσίαν προσάγεται· βωμὸς γάρ ἐστιν αὐτῷ καὶ ἐπίγραμμα͵ τὸ τοῦ λόγου προοίμιον}}». (Γρηγόριος Νύσσης, ''Περί Θεότητος Υιού και Πνεύματος Λόγος'', 46.556, 557).}} τον οποίο υποστήριξε ότι πρεσβεύει. Ως Δημιουργός του κόσμου και Δότης παντός αγαθού, Αυτός Ο [[Θεός]] δεν κατοικεί σε [[ναός|Ναούς]], δεν έχει ανάγκη από τις [[λατρεία|υπηρεσίες]] των ανθρώπων και είναι ακατάλληλη η κατασκευή ομοιωμάτων του, λέει ο Παύλος. Αυτή η σκέψη, αναφέρει ο Παύλος, είναι σύμφωνη με τα λόγια του [[Στωικισμός|Στωικού]] ποιητή [[Άρατος ο Σολεύς|Αράτου]]. {{efn|Απόσπασμα από το έργο του Αράτου ''Φαινόμενα'' στιχ. 5: «{{πολυτονικό|Τοῦ γὰρ καὶ γένος εἰμέν}}». Το πλήρες κείμενο του έργου αυτού βρίσκεται [http://www.fh-augsburg.de/~harsch/graeca/Chronologia/S_ante03/Aratos/ara_ph01.html εδώ].}} Τέλος, δήλωσε ότι Ο [[Θεός]] θα κρίνει τον κόσμο μέσω ενός άντρα που ανέστησε από τους νεκρούς, νύξη η οποία προκάλεσε χλευαστικές αντιδράσεις σε μερικούς ακροατές του. Εντούτοις, η ομιλία του Παύλου έπεισε δύο ακροατές, τον δικαστή [[Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης|Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη]] και τη [[Δάμαρις μάρτυς|Δάμαρι]], οι οποίοι και μετεστράφησαν στον Χριστιανισμό.

Μετά την επιστροφή του στην Αντιόχεια και αφού παρέμεινε εκεί ένα διάστημα, ο Παύλος έφυγε για τη [[Γαλατία (Μικρά Ασία)|Γαλατική χώρα]] και τη Φρυγία για να στηρίξει τις Εκκλησίες που είχε ιδρύσει κατά την προηγούμενη Περιοδεία του. Κατόπιν, περιόδευσε στη δυτική περιοχή της Βιθυνίας και κατέληξε στην Έφεσο, το ορμητήριο της Τρίτης Περιοδείας του, στην οποία έφτασε διά ξηράς μέσω της περιοχής της [[Φρυγία|Φρυγίας]]. Την εποχή αυτή πρέπει να ίδρυσε Εκκλησίες στις [[Κολοσσές]], στην [[Ιεράπολη Φρυγίας|Ιεράπολη]] και στην [[Λαοδίκεια η Φρυγική|Λαοδίκεια]].

 

 

[[Αρχείο:Apostle Paul's journeys.png|thumb|right|300px|Οι περιοδείες του Αποστόλου Παύλου]]

 

 

Αναφέρονται πάντως κάποια σημαντικά γεγονότα όπως η ύπαρξη κάποιων αιρέσεων στην Έφεσο, όπως οι αγνοούντες Το [[Άγιο Πνεύμα]] πρώην οπαδοί του [[Ιωάννης ο Βαπτιστής|Ιωάννη του Βαπτιστή]] (''Πράξ. 19:2''), οι Ιουδαίοι που έκαναν εξορκισμούς στο όνομα Του Ιησού (''19:13''), όπως και μια αναταραχή που προκλήθηκε από κάποιον αργυροχόο που λεγόταν Δημήτριος, επειδή πολλοί μεταστρέφονταν από τα κυρήγματα του Παύλου και έτσι υπήρχε κίνδυνος να μείνουν χωρίς δουλειά οι τεχνίτες που ζούσαν από τις πωλήσεις ομοιωμάτων του ναού της Άρτεμης στην Έφεσο (''Πράξ. 19:23-41'').

Η αλληλογραφία του με την Κόρινθο αποκαλύπτει τις μεγάλες δυσκολίες οι οποίες μπορούσαν να ανακύψουν. Ο Παύλος είχε την πρόθεση να κηρύξει στην Τρωάδα, αλλά είχε τόση αγωνία για την Κόρινθο, ώστε έφυγε για την Μακεδονία, ελπίζοντας να συναντηθεί με τον Τίτο κατά την επιστροφή του. Τον συναντά τελικά μάλλον στους Φιλίππους καθώς εκείνος επέστρεφε φέρνοντας καλά νέα και ότι η Επιστολή είχε θετικά αποτελέσματα. Με αισθήματα μεγάλης ανακούφισης ο Παύλος έγραψε την Β' επιστολή προς Κορινθίους η οποία διαπνέεται από το θέμα της συμφιλίωσης. Ένα άλλο θέμα της [[Επιστολές προς Κορινθίους|Β' προς Κορινθίους]] είναι ο έρανος για τους φτωχούς της Εκκλησίας της Ιερουσαλήμ ως ένα δώρο το οποίο ο Παύλος θεωρούσε σύμβολο τής ενότητας μεταξύ τών εξ Ιουδαίων και των εξ εθνών Εκκλησιών. Ήταν άλλωστε πραγματικότητα, το συνεχιζόμενο πρόβλημα που δημιουργούσε μια ομάδα η οποία υποστήριζε πως οι εξ εθνών Χριστιανοί της Γαλατίας έπρεπε να περιτμηθούν και να τηρούν τον Νόμο. Το πρόβλημα αυτό προβάλλεται στην [[Επιστολή προς Γαλάτες|Προς Γαλάτας Επιστολή]].

 

 

 

Κατά το χρονικό αυτό διάστημα και μάλιστα κατά την τρίτη επίσκεψη του Παύλου στην Κόρινθο όπου έμεινε τρεις μήνες, γράφεται και η [[Επιστολή προς Ρωμαίους|Προς Ρωμαίους Επιστολή]], ένα βαθύτατα Θεολογικό κείμενο, που αποκαλύπτει μεταξύ άλλων την τοποθέτηση του Παύλου στο ζήτημα της ακριβούς θέσεως των εθνικών στον κορμό του Χριστιανισμού. Από την άποψη αυτή το κείμενο ενδιαφέρει άμεσα τη σχέση Χριστιανισμού και Ελληνισμού στους πρώτους χρόνους. Ίσως ο Παύλος επεδίωκε να δημιουργήσει κάποιο έρισμα που θα του επέτρεπε να χρησιμοποίηση τη Ρώμη ως βάση για μια εξόρμηση προς δυσμάς.

 

 

== Η τελευταία επίσκεψη στα Ιεροσόλυμα και η πρώτη φυλάκιση στη Ρώμη ==

 

 

 

Ο λόγος για τον οποίο ο Παύλος επέμεινε να πάει στην Ιερουσαλήμ εκθέτωντας τον εαυτό του σε θανάσιμο κίνδυνο δεν είναι γνωστός. Σίγουρα όμως θα πρέπει να ήταν μεγάλης σπουδαιότητας, για να κάνει αυτό το ταξίδι την εποχή που κατάστρωνε μεγαλόπνοο σχέδιο για επίσκεψη στην [[Ισπανία]] (''Ρωμ. 15:24'') και ενώ γνώριζε τις διαστάσεις που είχε λάβει η επιθετικότητα των Ιουδαίων (''Πράξ. 20:3'').

Τελικά έμεινε φυλακισμένος στην [[Καισάρεια (Καππαδοκία)|Καισάρεια]] επί 2 χρόνια, οπότε τον Φήλικα διαδέχθηκε ο Επίτροπος [[Πόρκιος Φήστος|Φήστος]] (''Πράξ. 24:27''). Οι Ιουδαίοι προσπάθησαν να πείσουν τον Φήστο να στείλει τον Παύλο στα Ιεροσόλυμα, με την κρυφή σκέψη να τους είναι πιο εύκολο να τον εξοντώσουν. Ο Φήστος διέταξε νέα δίκη του Παύλου, όπου παραβρέθηκαν εκπρόσωποι της Ιουδαϊκής ηγεσίας. Καθώς ο Παύλος κατάλαβε πως σκοπός του Φήστου ήταν να ικανοποιήσει τους Ιουδαίους, επικαλέσθηκε το δικαίωμα της εφέσεως που είχε κάθε Ρωμαίος πολίτης ώστε να δικασθεί στη Ρώμη.

 

 

Σε αυτό το σημείο τελειώνει και η διήγηση των [[Πράξεις των Αποστόλων|Πράξεων]], χωρίς ο [[Ευαγγελιστής Λουκάς|Λουκάς]] να μας πληροφορεί για την έκβαση της φυλακίσεως του Αποστόλου. Μένουν έτσι τα γεγονότα που περιγράφονται στις ''Ποιμαντικές Επιστολές'' ώστε να εξαχθούν τα συμπεράσματα για το βίο του Παύλου από το τέλος των ''Πράξεων'' και μετά.

Έτσι, η επιθυμία του Παύλου να επισκεφθεί και να κηρύξει στην Ισπανία (''Ρωμ. 15:24-28'') ήταν πλέον δυνατό να πραγματοποιηθεί. Έτσι, ο Παύλος και οι συνεργάτες του περιόδευσαν στο νότιο τμήμα της, καθώς και στο νότιο τμήμα της Γαλατίας (Γαλλίας) και μετά επέστρεψαν στη Ρώμη.

 

 

Μετά την επιστροφή του από την Ισπανία, ο Παύλος δεν παρέμεινε για πολύ στη Ρώμη αλλά αναχώρησε με προορισμό την Ιερουσαλήμ. Φθάνοντας όμως στην Κρήτη, ο ίδιος και οι συνεργάτες του πληροφορήθηκαν ότι η κατάσταση στην Ιουδαία και την Ιερουσαλήμ δεν ήταν καλή, αλλά επικρατούσε αναρχία μετά τον ξαφνικό θάνατο του Επιτρόπου Φήστου. Πράγματι, ο ιστορικός [[Ιώσηπος Φλάβιος|Ιώσηπος]] μας πληροφορεί γι αυτό το γεγονός, το οποίο δημιούργησε κενό Ρωμαϊκής εξουσίας για πολλούς μήνες. Έτσι, γράφει ο Ιώσηπος, ο νέος επίτροπος, Αλβίνος, όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του βρήκε την Ιουδαία σε κατάσταση αταξίας. Με δεδομένη την κατάσταση αυτή, ο Παύλος έκρινε πως δεν ήταν κατάλληλη η στιγμή για μια επίσκεψη στην περιοχή. Βέβαια η εξέλιξη των γεγονότων ήταν τέτοια που δεν θα κατάφερνε ποτέ πια να επισκεφθεί την Ιερουσαλήμ.

 

== Η Θεολογία του Παύλου ==

Όλοι σχεδόν οι ερευνητές που ασχολήθηκαν με τον Παύλο, επιδίωξαν να βρουν τις πηγές της σκέψης του και να ανακαλύψουν την προέλευση των διατυπώσεων της διδασκαλίας του, ακολουθώντας τρεις ερμηνευτικούς δρόμους:

 

:Ο δανεισμός όρων και εκφράσεων του Ελληνιστικού κόσμου, που πράγματι χρησιμοποιεί ο Απόστολος για να διατυπώσει τη διδασκαλία του, σημαίνει ταυτόχρονα και υιοθέτηση Ελληνιστικών ιδεών; Μπορεί να αποδειχθεί κάτι τέτοιο;

 

 

:''Υιός Του Θεού'', ''Κύριος'', ''Πλήρωμα Της Θεότητας'', ''Εικόνα Θεού'', ''Σωτήρ'' κ.λπ.

* Έδρασε σε μια περιοχή, όπου οι ''Μυστηριακές Θρησκείες'', τα [[Γνωστικισμός|Γνωστικά συστήματα]] ανθούσαν, όπως και οι φιλοσοφίες των [[Στωικισμός|Στωικών]], των [[Επικούριοι|Επικούριων]] κ.λπ.

 

 

 

 

Ασφαλώς, η άποψη ότι ο Παύλος θεωρούσε τον Χριστιανισμό ως συνέχεια της Ιουδαϊκής θρησκείας δεν γίνεται εύκολα αποδεκτή. Ο Παύλος έδωσε μια παγκοσμιότητα στη Χριστιανική θρησκεία, άγνωστη στον Ιουδαϊσμό, και αρκετές θέσεις του μέσα στις Επιστολές έρχονται σε αντίθεση προς το πνεύμα του Νόμου και της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και των Ιουδαϊκών αποκαλύψεων. Στις Ιουδαϊκές αποκαλύψεις δεν υπάρχει διδασκαλία περί της συμμετοχής του [[Μεσσίας|Μεσσία]] στη Δημιουργία, μια ιδέα, που βρίσκουμε συχνά στον Παύλο (''Α' Κορ. 8:6'', ''Κολ. 1:16''), ούτε βρίσκονται ίχνη εξιλαστήριου και αντιπροσωπευτικού θανάτου Του Μεσσία.

 

 

Για το λόγο αυτό, η σωτηρία του Παύλου είναι πρακτικής μορφής, και απαιτεί πίστη. Στο θέμα αυτό η Ελληνική επίδραση δεν μπορεί παρά να είναι μόνο φραστική-επιφανειακή. Η Παύλεια ''Σωτηρία'' είναι απαλλαγή από την αμαρτία και επιτυγχάνεται με το βάπτισμα (''Τίτ. 3:5''), τη χάρη Του θεού (''Εφεσ. 2:5'', και με την πίστη του ατόμου (''Εφεσ. 2:8'').

 

 

 

[[Αρχείο:Domenico Beccafumi 066.jpg|left|200px|Ο Απόστολος Παύλος ένθρονος και σκηνές από τη ζωή του, Πίνακας του ''Domenico Beccafumi'', [[1515]], ''Museo dell'Opera della Metropolitana, Siena'']]

 

 

 

 

:Έτσι, ο Χριστιανισμός του Παύλου έμεινε πιστός στη Βιβλική ιστορική προοπτική της ιστορίας και είναι δύσκολο να συνδεθεί η διδασκαλία του με κάποιο μυστικιστικό, υπερβατικό σωτηριολογικό μύθο, όπως συμβαίνει στις Μυστηριακές Θρησκείες και στο [[Γνωστικισμός|Γνωστικισμό]], όπου, μετά την απόρριψη της ιστορίας και της παράδοσης, η θρησκευτική φαντασία δούλεψε ελεύθερα μέσα στο χώρο του άγνωστου μεταφυσικού.

Στον Παύλο, το υπερβατικό [[Χριστολογία|Χριστολογικό]] δόγμα σχετίζεται, σε κάθε σημείο του, όχι μόνο ουσιαστικά μ' αυτό που ήταν ο ιστορικός [[Ιησούς Χριστός|Ιησούς]] αλλά και με τη συγκεκριμένη ιστορική πραγματικότητα των χρόνων εκείνων.

 

 

Το όλο ζήτημα φαίνεται να παραμένει [[αγία Γραφή|Βιβλικό]] και [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊκό]] μέχρι τέλους: στόχος είναι παντού ο νέος κόσμος Του Θεού, η καινή κτίση, η κυριαρχία Του Θεού πάνω στον κόσμο, η Βασιλεία Του Θεού. Απλώς, για την Εκκλησία, ήρθε η κατάλληλη στιγμή για να αποκαλυφθούν όσα ήταν αληθινά:

* Η Θεολογία του Παύλου απαντά στην Γνωστική κοσμολογία με τη συμμετοχή Του Χριστού στη δημιουργία του κόσμου. Δεν χωρίζει η δημιουργία από τη σωτηρία. Ο Σωτήρας του κόσμου είναι ο αγαθός και καλοπροαίρετος Δημιουργός και όχι ο απολυταρχικός Καίσαρας.

* Η σύνδεση της προΰπαρξης του Ιησού με μεγάλους σταθμούς στην ιστορία του Ισραήλ, εκτός των άλλων, τονίζει και τα εξής: η εμφάνιση Του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού Χριστού]] δεν είναι κάτι πρωτοφανές στην ιερή ιστορία αλλά μια πράξη που έχει σωτηριολογικά πρηγούμενα στην ιστορία του λαού Του Θεού.

* Η επάνοδος του Χριστού εκτός άλλων θα αποτελέσει και την τελική νίκη κατά των εχθρών της ανθρωπότητας ένας από τους οποίους είναι και ο θάνατος που σε όλη την ιουδαϊκή Αποκαλυπτική φιλολογία είναι ταυτόσημος προς την καταπίεση, τα βάσανα και την απόγνωση του λαού του Θεού από τους διάφορους κατακτητές.

 

 

Σχετικά με τη γλώσσα του Παύλου, ο Χριστιανισμός αποδέχεται ασφαλώς τη χρήση της εποχικής γλώσσας, ισχυρίζεται όμως ότι γίνεται με σαφή συνείδηση ότι δεν υπάρχει αναλογία ή αντιστοιχία μεταξύ του εγγενούς περιεχομένου των παραπάνω [[Φιλοσοφία|φιλοσοφικών]] όρων και της αλήθειας, που επιθυμούσαν με αυτούς να δηλώσουν.

 

 

Παρά τη γνωριμία του με την Ελληνική παιδεία, οι ρίζες της ζωής και της σκέψεως του Παύλου παραμένουν πάντοτε εβραϊκές. Αν αντιπαραβάλλουμε τη σκέψη του με εκείνη ενός άλλου ελληνιστή Ιουδαίου, του Φίλωνα, θα δούμε πως ο τελευταίος, ενώ παραμένει ένας ευσεβής και πιστός Ιουδαίος, προβαίνει στην ερμηνεία της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] με σχήματα [[πλάτων|πλατωνικά]] και μετα-πλατωνικά, τα οποία αποδέχεται ως απόλυτη αλήθεια.

Ο Παύλος δεν ακολουθεί τον ίδιο δρόμο. Η όλη θρησκευτική του τοποθέτηση είναι βασικά εβραϊκή, αφού εκεί βρίσκονται πραγματικά οι ρίζες του. Από την άποψη αυτή ότι και αν γνωρίζει ή χρησιμοποιεί από τον μη Ιουδαϊκό κόσμο, δεν είναι ικανό να αλλοιώσει ουσιαστικά τη θρησκευτική νοοτροπία του.

 

 

== Οι Επιστολές ==

Οι Επιστολές του Αποστόλου Παύλου είναι τα πρώτα γραπτά μνημεία της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] και αποτελούν έργα περιστασιακά, γράφτηκαν δηλαδή για να απαντήσουν σε διάφορα ερωτήματα που έθεταν οι νεοϊδρυθείσες Εκκλησίες στον Απόστολο. Κατά τη συγγραφή των Επιστολών του ακολουθεί ο Παύλος τους ισχύοντες κανόνες της Ελληνικής επιστολογραφίας (προοίμιο που περιέχει τον αποστολέα, παραλήπτη και χαιρετισμό - ανάπτυξη του θέματος - τελικοί χαιρετισμοί) και προσθέτει στο τέλος ιδιόχειρο χαιρετισμό προς δήλωση της γνησιότητας της Επιστολής (''Ρωμ. 16:22'', ''Α' Κορ. 16:21'', ''Γαλ. 6:11'', ''Κολ. 4:18'', ''Β' Θεσ. 3:17'', ''Φιλ. 19'').

 

* [[s:προς Εβραίους|προς Εβραίους]] (η επιστολή αυτή, συνήθως ακολουθεί μετά από την ομάδα των 13 Επιστολών του Παύλου)

 

 

Η χρονολογική τοποθέτηση των Επιστολών του Παύλου στη διάρκεια της ζωής και της Ιεραποστολικής του δράσης είναι δυνατή από τις πληροφορίες των ίδιων των Επιστολών σε συνδυαομό προς αντίστοιχες πληροφορίες των Πράξεων ή από τη συσχέτιση τους με γεγονότα της ιστορίας:

 

* Η [[Επιστολή προς Φιλιππησίους]] γράφτηκε στην Έφεσο γύρω στο 52-56, ενώ κατ' άλλους στη Ρώμη γύρω στό 60-62 μ.Χ.

* Η [[Επιστολή προς Γαλάτας]] γράφτηκε στην Έφεσο κάπου ανάμεσα στο 52 έως το 55 μ.Χ.

* Η [[Επιστολή προς Ρωμαίους]] γράφτηκε στην Κόρινθο το 57 μ.Χ.

* Η [[Επιστολή προς Κολοσσαείς]] γράφτηκε στην Έφεσο κατά το 52-55 ή στη Ρώμη το 60-62 μ.Χ.

* Η [[Επιστολές προς Φιλήμονα]] γράφτηκε στην Έφεσο κατά το 52-55 ή στη Ρώμη το 60-62 μ.Χ.

* Η [[Επιστολή προς Εφεσίους]] γράφτηκε στην Έφεσο το 54-55 ή στη Ρώμη το 60-62 μ.Χ.

* Η [[Επιστολή προς Τίτο]]ν, γράφτηκε στους [[Φίλιπποι|Φιλίππους]] το 63-64 μ.Χ.

 

Τα τρία τελευταία κείμενα, θέτουν και ένα φιλολογικό πρόβλημα: προϋποθέτουν τουλάχιστο τη χρήση ενός γραμματέα, που τους έδωσε τη σφραγίδα του δικού του ύφους παρ' όλη την εξάρτηση από τη σκέψη του Παύλου.

 

 

Οι Επιστολές του Παύλου μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ανάλογα με τους παραλήπτες τους ως εξής:

 

* Επιστολές που απευθύνονται σε μια συγκεκριμένη Εκκλησία (''Α'-Β' Κορ'', ''Α'-Β' Θεσ'', ''Φιλιπ.'', ''Κολ.'')

* Επιστολές που απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο (''Α'-Β'Τιμ'', ''Τιτ.'', ''Φιλημ'').

 

=== Η αυθεντικότητα των ''Ποιμαντικών Επιστολών'' ===

* Αναγνώριση, κατά βάση, της γνησιότητας των ''Ποιμαντικών Επιστολών'' με ενσωμάτωση από τον ίδιο τον Παύλο τμημάτων από κείμενα που ανάγονται στον Ελληνιστικό Ιουδαϊσμό.

 

 

Αυτό σημαίνει πως αν ληφθούν υπόψη:

* D. R. W. Wood et al., ''New Bible Dictionary'', (InterVarsity Press, 1996, c1982, c1962), σελ. 880, λήμμα: ''Paul''.

* Gerald F. Hawthorne et al., ''Dictionary of Paul and His Letters'', (Downers Grove, Ill.: InterVarsity Press, 1993), σελ. 692, λήμμα: ''PAUL IN EARLY CHURCH TRADITION''

* Βούλγαρης Χρ., ''Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην'' Τόμος Α', Αθήνα, 2003, σελ. 348-394

* «Ένας Μοναδικός Αθηναϊκός Βράχος», ''[[Η Σκοπιά]],'' [[Νομικά όργανα των Μαρτύρων του Ιεχωβά|Β. & Φ. Ε. Σκοπιά]], τεύχος 15 Σεπτεμβρίου 1985, σ. 28.

* D.A. Carson and al., ''New Bible Commentary'' (4th ed.), Inter-Varsity Press, Downers Grove/Leicester 1994.

* Frank E. Gaebalein, ''Expositor’s Bible Commentary,'' Zondervan, Grand Rapids 1992.

 

* ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

* ΒΛΕΠΕ ΕΠΙΣΗΣ http://www.apostoliki-diakonia.gr/bible/bible.asp?contents=themata/contents_bibliografy.asp&main=

 

*Παναγιωτόπουλος, Δημήτριος, «Η περί της Σωτηρίας Ιουδαίων και Εθνικών διδασκαλίας του Αποστόλου Παύλου, κατά την ερμηνείαν του ιερού Χρυσοστόμου», Διδακτορική Διατριβή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Σχολή Θεολογική. Τμήμα Θεολογίας, 2007 [http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/23128#page/1/mode/2up]

*Popica, Laurentiu, «Το Πάθος Του Ιησού Χριστού στη Θεολογία του Αποστόλου Παύλου», Διδακτορική Διατριβή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Σχολή Θεολογική. Τμήμα Θεολογίας, 2005 [http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/17582#page/1/mode/2up]

 

{{Authority control}}