Αυστρία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 59:
| σημειώσεις= <sup>1</sup> Πριν από το [[1999]]: [[Αυστριακό Σελίνι]]
}}
Η '''Αυστρία''' ([[γερμανικά]]: Österreich), επισήμως σύμφωνα με το συνταγματικό όνομα '''Δημοκρατία της Αυστρίας''' ([[γερμανικά]]: Republik Österreich), είναι [[μεσόγειο κράτος]] της [[Κεντρική Ευρώπη|Κεντρικής]] [[Ευρώπη]]ς και αποτελεί [[Ομοσπονδιακό κράτος|ομοσπονδία]] 9 κρατιδίων. Κατά την πιο πρόσφατη επίσημη εκτίμηση ο πληθυσμός της ανήλθε σε 8.823.054 κατοίκους.
 
Η Αυστρία συνορεύει με το [[Λίχτενσταϊν]] και την [[Ελβετία]] δυτικά, την [[Ιταλία]] και τη [[Σλοβενία]] νότια, την [[Ουγγαρία]] και τη [[Σλοβακία]] ανατολικά, τη [[Γερμανία]] και την [[Τσεχία]] βόρεια. ΕίναιΧαρακτηρίζεται κατά κύριο λόγο ως μια ορεινή χώρα. Πρωτεύουσα και συνάμα η μεγαλύτερη [[πόλη]] της, είναι η [[Βιέννη]], με πλούσιαπληθυσμό ιστορίαάνω του 1,8 εκατομμυρίου κατοίκων, ενώ άλλες σημαντικά αστικά κέντρα είναι το [[Γκρατς]], το [[Λιντς]], το [[Σάλτσμπουργκ]] και πολιτισμότο [[Ίνσμπρουκ]].
 
Η Αυστρία κατατάσσεται σταθερά ως μία από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου ανά κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Έχει αναπτύξει ένα ιδιαίτερα υψηλό βιοτικό επίπεδο και το 2018 κατέλαβε την 20η θέση στον κόσμο για τον στην σχετική λίστα για τον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Είναι μια χώρα με πλούσια [[ιστορία]] και [[Πολιτισμός|πολιτισμό]].
 
== Ονομασία ==
Γραμμή 73 ⟶ 75 :
Το 14ο και 15ο αιώνα, οι Αψβούργοι σταδιακά ενέταξαν διάφορες περιοχές στην κυριότητα του δουκάτου της Αυστρίας. Το [[1438]], ο δούκας Αλβέρτος Ε΄ της Αυστρίας επιλέχθηκε ως διάδοχος του πεθερού του αυτοκράτορα [[Σιγισμόνδος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Σιγισμόνδου]]. Αν και ο Αλβέρτος κυβέρνησε μόνο για έναν χρόνο, από τότε και στη συνέχεια, κάθε αυτοκράτορας της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] ανήκε στον οίκο των Αψβούργων με μία μόνο εξαίρεση.
 
[[Αρχείο:Wappen röm.kaiser.JPG|μικρογραφία|200px|αριστερά|O θυρεός του αυτοκρατορικού οίκου των Αψβούργων το 1605.]]
[[Αρχείο:Vienna Battle 1683.jpg|μικρογραφία|αριστερά|200px|Η μάχη της Βιέννης το [[1683]] αναχαίτισε την προέλαση των [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανών]] στην Ευρώπη.]]
Οι [[Αψβούργοι]] επεκτάθηκαν και σε περιοχές που απείχαν αρκετά από τις κληρονομικές τους επαρχίες. Το [[1477]], ο αρχιδούκας [[Μαξιμιλιανός Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Μαξιμιλιανός]], μοναχογιός του αυτοκράτορα [[Φρειδερίκος Γ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Φρειδερίκου Γ΄]], νυμφεύτηκε τη Μαρία της [[Βουργουνδία]]ς και έτσι απέκτησε το μεγαλύτερο τμήμα των [[Κάτω Χώρες|Κάτω Χωρών]]. Ο γιος του, [[Φίλιππος Α΄ της Καστίλης|Φίλιππος ο Δίκαιος]], παντρεύτηκε την πριγκίπισσα της [[Στέμμα της Καστίλης|Καστίλλης]] και της [[Αραγονία]]ς, προσθέτοντας έτσι την [[Ισπανία]] και τις κτήσεις της στην [[Ιταλία]], την [[Αφρική]] και την [[Αμερική]] στον οίκο των Αψβούργων. Το [[1526]], μετά τη [[μάχη του Μοχάτς]], η Βοημία και το ελεύθερο από τους [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανούς]] τμήμα της [[Ουγγαρία]]ς περιήλθε κάτω από τον έλεγχο της Αυστρίας. Η επέκταση των Οθωμανών στην Ουγγαρία οδήγησε σε συχνές διαμάχες και προστριβές ανάμεσα στις δύο αυτοκρατορίες, ειδικότερα στον επονομαζόμενο Μακρύ Πόλεμο μεταξύ του [[1593]] και [[1606]].
 
Γραμμή 85 ⟶ 87 :
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η διακυβέρνηση της Αυστροουγγαρίας να γίνει ιδιαίτερα δύσκολη σε μία εποχή ενισχυμένων εθνικιστικών τάσεων. Η Αυστρία προσπάθησε να προσαρμόσει κατά τον καλύτερο τρόπο την εξουσία της, με την κυβερνητική εφημερίδα των νόμων και κανονισμών να κυκλοφορεί σε οκτώ διαφορετικές γλώσσες, την καθιέρωση εκπαίδευσης για όλες τις εθνικές και γλωσσικές ομάδες της αυτοκρατορίας, αλλά και τη χρήση των διαφόρων γλωσσών στις τοπικές αρχές. Η κυβέρνηση της Ουγγαρίας, αντίθετα, προσπάθησε να προωθήσει τον ουγγρικό πολιτισμό στις άλλες εθνότητες.
 
[[Αρχείο:CongressVienna.jpg|μικρογραφία|200px|Το ''[[Συνέδριο της Βιέννης]]'' του Ζαν Μπατίστ Ισαμπέ, [[1819]].]]
[[Αρχείο:franzferdinand.jpg|μικρογραφία|200px|Ο αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος (αριστερά) με την οικογένειά του.]]
Η δολοφονία του αρχιδούκα [[Φραγκίσκος Φερδινάνδος της Αυστρίας|Φραγκίσκου Φερδινάνδου]] στο [[Σαράγεβο]] το 1914 από το μέλος της σερβικής εθνικιστικής οργάνωσης, [[Γκαβρίλο Πρίντσιπ]], χρησιμοποιήθηκε από τους πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες της Αυστρίας και της Ουγγαρίας ως πίεση στον αυτοκράτορα για να κηρύξει πόλεμο στη [[Σερβία]], προκαλώντας έτσι το ξεκίνημα του [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου]], ο οποίος οδήγησε στον τελικό διαμελισμό της Αυστροουγγαρίας. Κατά τον πόλεμο αυτό σκοτώθηκαν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο στρατιώτες από την αυτοκρατορία.
 
Γραμμή 97 ⟶ 99 :
Η πρώτη Αυστριακή δημοκρατία διήρκεσε μέχρι το 1933, όταν ο καγκελάριος Ένγκελμπερτ Ντόλφους, καθιέρωσε ένα αυταρχικό καθεστώς που προσομοίαζε τον ιταλικό φασισμό. Τα δύο μεγάλα κόμματα της περιόδου, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Συντηρητικοί, είχαν παραστρατιωτικές οργανώσεις, και ξέσπασε ένας εμφύλιος πόλεμος. Το Φεβρουάριο του 1934, εκτελέστηκαν πολλά μέλη του στρατού των σοσιαλδημοκρατών, ενώ αρκετοί ανακηρύχτηκαν παράνομοι και φυλακίστηκαν ή εξορίστηκαν. Το Μάιο του ίδιου έτους, οι φασίστες καθιέρωσαν ένα νέο σύνταγμα, το οποίο ενίσχυε τη δύναμη του Ντόλφους, ο οποίος όμως δολοφονήθηκε τον Ιούλιο σε μία απόπειρα πραξικοπήματος από τους Ναζί. Ο διάδοχός του, Κουρτ Σούσινγκ, προσπάθησε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της χώρας, ως ένα «καλύτερο γερμανικό κράτος», αλλά στις 12 Μαρτίου του 1938, η Αυστρία καταλήφθηκε από γερμανικά στρατεύματα, ενώ Αυστριακοί Ναζί κατέλαβαν την εξουσία. Στις 13 Μαρτίου ανακηρύχθηκε επίσημα η [[Άνσλους]], η Ένωση, δηλαδή, της Αυστρίας με τη Γερμανία, και δύο μέρες μετά ο [[Χίτλερ]], Αυστριακός στην καταγωγή, ανακοίνωσε την επανένωση των δύο κρατών στη Βιέννη. Με ένα οργανωμένο δημοψήφισμα η ένωση επικυρώθηκε τον Απρίλιο του 1938.
 
[[Αρχείο:Austria Hungary ethnic.svg|μικρογραφία|αριστερά|200px|Εθνογλωσσικός χάρτης της [[Αυστροουγγαρία]]ς το 1910.]]
[[Αρχείο:Austria-Hungary map.svg|μικρογραφία|αριστερά|200px|Χάρτης της Αυστροουγγαρίας.]]
Η Αυστρία [[Η Αυστρία την εποχή του Εθνικοσοσιαλισμού|ενσωματώθηκε στο Τρίτο Ράιχ]] και δεν ήταν πλέον ανεξάρτητη. Η ονομασία της από τους [[Ναζί]] ήταν Όστμαρκ, μέχρι το 1942, όταν ονομάστηκε Άλπεν-Ντόναου-Ραϊχσγκάουε. Η Βιέννη καταλήφθηκε στις 13 Απριλίου του 1945 από τους Σοβιετικούς, λίγο πριν την κατάρρευση του Τρίτου Ράιχ. Μία προσωρινή κυβέρνηση με την έγκριση των Σοβιετικών, ανακοίνωσε την απόσχιση από το Ράιχ και την ανεξαρτησία της Αυστρίας στις 27 Απριλίου του 1945. Ο συνολικός αριθμός των στρατιωτών που σκοτώθηκαν στον πόλεμο ανερχόταν στις 260.000, ενώ τα θύματα του ολοκαυτώματος στην Αυστρία στις 65.000.
 
Γραμμή 106 ⟶ 108 :
 
== Γεωγραφία ==
Περίπου το 60% της συνολικής της έκτασης καλύπτεται από τις [[Άλπεις]] και άλλα μικρότερα βουνά. Ομαλότερο είναι το ανάγλυφο στα ανατολικά - βορειοανατολικά της χώρας όπου εκτείνεται η πεδιάδα του [[Δούναβης|Δούναβη]]. Χαρακτηριστικό είναι πως μόνο το 32% της συνολικής έκτασης της χώρας έχει [[υψόμετρο]] κάτω από 500 [[Μέτρο|μέτρα]]. Στο κέντρο εκτείνεται η οροσειρά του Υψηλού Τάουερν, με την υψηλότερη κορυφή της χώρας, το [[Γκροσγκλόκνερ]] με ύψος 3.798 μέτρων, οι Άλπεις Έτσταλερ με μεγαλύτερη κορυφή την Βιλντσπίτζε (3.770 μέτρα), οι Άλπεις Στουμπάιερ και οι [[Νορικές Άλπεις]] (μέγιστο ύψος 2.441 μ.). Στον νότο εκτείνονται οι [[Καρνικές Άλπεις]] και οι Άλπεις Καραβάνκεν με κορυφές άνω τον 3.000 μέτρων.
 
Τα περισσότερα ποτάμια της Αυστρίας πηγάζουν από τις Άλπεις και κατεβαίνουν από πλαγιές ορμητικές. Η λεκάνη του Δούναβη είναι η πιο εύφορη αυστριακή πεδιάδα. Ο [[Δούναβης]] έχει στην Αυστρία μήκος 350 χιλιομέτρων και είναι πλωτός. Παραπόταμοί του είναι ο Ινν, ο Ενς και ο Τράουν. Η Αυστρία δεν έχει μεγάλες λίμνες. Η μεγαλύτερη βρίσκεται στο νότο της χώρας. Η λίμνη Νόιζοντλερ έχει έκταση 350 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ενώ η λίμνη Κωνσταντία, στα σύνορα με την Ελβετία και την Γερμανία, ανήκει στην Αυστρία μόνο κατά το 15%.
Γραμμή 112 ⟶ 114 :
 
=== Κλίμα ===
[[Αρχείο:IMG 9039-Innsbruck.JPG|μικρογραφία|200px|Το Ίνσμπρουκ φιλοξένησε τους [[Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες|χειμερινούς Ολυμπιακούς αγώνες]] το [[1964]] και το [[1976]].]]
Το [[κλίμα]] της Αυστρίας είναι γενικά [[ηπειρωτικό κλίμα|ηπειρωτικό]] με συχνές βροχοπτώσεις, ειδικά στις Άλπεις, όπου τα ύψη βροχής και χιονιού είναι πολύ μεγάλα. Στα ανατολικά το κλίμα είναι πιο κρύο, με παγωμένους χειμώνες, ενώ στα δυτικά είναι πιο ήπιο με δροσερά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες. Σε υψόμετρο πάνω από 3.000 μέτρα τα χιόνια δεν λιώνουν και σχηματίζονται [[παγετώνας|παγετώνες]] και συμβαίνει να χιονίζει ακόμη και τον Αύγουστο. Οι δυο ακραίες θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί στην χώρα είναι +33&nbsp;°C και -37&nbsp;°C.
 
Γραμμή 161 ⟶ 163 :
== Δημογραφία ==
:''Κύριο λήμμα: [[Δημογραφία της Αυστρίας]]''
[[Αρχείο:Orthodox Jews in Leopoldstadt 1915.JPG|μικρογραφία|αριστερά|200px|Ορθόδοξοι Εβραίοι στη Λεοπόλντστατ. Περίπου το 10% του πληθυσμού της Βιέννης ήταν Εβραίοι.]]
Σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις του 2018, η χώρα έχει συνολικά 8.823.054<ref name="stat"/> κατοίκους. Το 90% του πληθυσμού είναι Αυστριακοί γερμανικής καταγωγής. Υπάρχουν επίσης αρκετοί [[Σλοβένοι]], [[Τσέχοι]] και [[Ούγγροι|Μαγυάροι]]. Η πλειονότητα του αυστριακού πληθυσμού είναι Ρωμαιοκαθολικοί (75%), ενώ υπάρχουν αρκετοί Διαμαρτυρόμενοι (5%). Περίπου 180.000 Αυστριακοί ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ 340.000 είναι ο συνολικός αριθμός των [[Ισλάμ|μουσουλμάνων]]. Επίσης, υπάρχουν 21.015 [[Μάρτυρες του Ιεχωβά]]<ref>''Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014'', Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 178</ref>, 4.035 [[Αντβεντιστές της Έβδομης Μέρας]]<ref>[http://www.adventistyearbook.org/ Office of Archives, Statistics and Research]</ref>, και 4.469 [[Μορμόνοι]] της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών<ref>"Facts and Statistics", ''[http://www.mormonnewsroom.org/ mormonnewsroom.org]''</ref>.
 
Γραμμή 175 ⟶ 177 :
== Πολιτισμός ==
:''Κύριο λήμμα: [[Πολιτισμός της Αυστρίας]]''
[[Αρχείο:Schloss Schönbrunn Gloriette.jpg|μικρογραφία|δεξιά|280px|Το ανάκτορο Σένμπρουν (Schönbrunn) στη Βιέννη.]]
[[Αρχείο:Wien_-_Schloss_Belvedere,_oberes_(1).JPG|thumb|right|250px|Το [[Μπελβεντέρε, Βιέννη|παλάτι Μπελβεντέρε]], παράδειγμα αρχιτεκτονικής [[Μπαρόκ]].]]
Η πλούσια πολιτιστική παράδοση της Αυστρίας ήταν ως το πρώτο μισό του 16ου αιώνα αναπόσπαστα δεμένη με την πολιτιστική παράδοση της Γερμανίας, στα πλαίσια της [[Γερμανική Αυτοκρατορία|Γερμανικής Αυτοκρατορίας]]. Από τα μέσα του 16ου αιώνα, το κίνημα της [[Αντιμεταρρύθμιση]]ς, με το οποίο η ρωμαιοκαθολική Αυστρία διαχωρίστηκε από την προτεσταντική Γερμανία, και η πολιτική των [[Αψβούργοι|Αψβούργων]], που ανέπτυξαν ιδιαίτερες σχέσεις με την Ισπανία και την Ιταλία, δημιούργησαν τον αυστριακό πολιτισμό με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.
 
Γραμμή 190 ⟶ 193 :
=== Αρχιτεκτονική ===
Η χαρακτηριστική αρχιτεκτονική της χώρας είναι η [[Μπαρόκ]], με εκκλησίες και ανάκτορα. Κατά την διάρκεια του 19ου αιώνα, στην [[Βιέννη]] κατασκευάστηκε η νεοκλασική κυκλική λεωφόρος [[Ρίνγκστρασσε]]. Μια πρωτοπορία της χώρας ήταν η αρχιτεκτονική Αρ Νουβό ([[Ζετσεσιονισμός]]).
 
==Θρησκεία==
Στην Αυστρία ο μεγαλύτερος πληθυσμός πιστεύει στον [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]] και αυτοπροσδιορίζονται ως [[Καθολική Εκκλησία|Καθολικοί]]. Κατά το 2001 περίπου το 74% των κατοίκων της χώρας εμφανίζονταν ως Καθολικοί και ένα 5% ως [[Προτεστάντες]]. Σύμφωνα με στοιχεία για το 2017 από την Αυστριακή Ρωμαϊκή Καθολική Εκκλησία απαριθμούσε 5.112.330 μέλη δηλαδή το 57,9% του συνολικού αυστριακού πληθυσμού.
 
Επιπλέον, το 2001 με τα τότε στοιχεία, περίπου το 12% του πληθυσμού δήλωσε ότι δεν πιστεύει σε κάποια θρησκεία, ενώ σύμφωνα με εκκλησιαστικές πληροφορίες αυτό το μερίδιο είχε αυξηθεί σχεδόν στο 20% μέχρι το 2015. Από τους υπόλοιπους, περίπου 340.000 άτομα καταγράφηκαν ως μέλη διαφόρων [[Μουσουλμάνοι|μουσουλμανικών]] κοινοτήτων, κυρίως λόγω της εισροής από την [[Τουρκία]], τη [[Βοσνία-Ερζεγοβίνη]] καθώς και το [[Κοσσυφοπέδιο]]. Ο αριθμός των Μουσουλμάνων έχει υπολογίζεται πως έχει διπλασιαστεί έως το 2016 -δηλαδή σε μία δεκαπενταετία- σε 700.000. Περίπου 180.000 είναι μέλη [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθοδόξων Εκκλησιών]] (κυρίως [[Σερβία|Σέρβων]]), περίπου 21.000 άνθρωποι είναι ενεργοί [[Μάρτυρες του Ιεχωβά]] και περίπου 8.100 είναι [[Εβραίοι]].
 
== Διεθνείς σχέσεις ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Αυστρία"