Ιράν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Μέχρι τον 9ο αιώνα, το [[Ισλάμ]] ήταν πλέον η επικρατούσα θρησκεία στην Περσία και οι αλλαγές που επέφερε στον πολιτισμό και τη ζωή των Ιρανών ήταν σημαντικές. Σε ορισμένες περιοχές, όπως στη [[Φαρς]], ο ζωροαστρισμός παρέμενε ακόμαακόμη ισχυρός κατά τον 9ο αιώνα, ενώ μαζικές προσχωρήσεις στον ισλαμισμό καταγράφονται ακόμαακόμη και τον 10ο αιώνα.

Η πολιτιστική αναγέννηση της ύστερης των Αββασιδών περιόδου οδήγησε στην αναβίωση μίας εθνικής ιρανικής ταυτότητας. Το κίνημα αυτό έφτασε στην ακμή του κατά τον 9ο και τον 10ο αιώνα, με πιο γνωστό αποτέλεσμα τη συνέχιση της περσικής γλώσσας, επίσημης γλώσσας του Ιράν ακόμαακόμη και σήμερα. Ο [[Φερντουσί]], ο μεγαλύτερος επικός ποιητής της χώρας, θεωρείται σήμερα ως η πιο σημαντική μορφή στην επιβίωση της περσικής γλώσσας. Μετά από μία περίοδο καταστολής, το ιρανικό στοιχείο επανέκαμψε ως ένα ιδιαίτερο, διαφορετικό και διακριτό στοιχείο μέσα στο Ισλάμ.

Το 1218 οι ανατολικές επαρχίες της [[Υπερωξιανή]]ς και του [[Χορασάν]] δέχθηκαν την εισβολή των [[Μογγόλοι|Μογγόλων]] του [[Τζένγκις Χαν]]. Στην πλεινότητά τους, οι πόλεις της Υπερωξιανής και της Περσίας αρνήθηκαν να υποταχθούν, με αποτέλεσμα να υποστούν ολοσχερή καταστροφή. Σύμφωνα με τις περιγραφές ιστορικών, οι ορδές των Μογγόλων δεν άφηναν ούτε τα ζώα ζωντανά στο πέρασμά τους ενώ σε σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στις πόλεις Μαρβ και Χεράτ, ο πληθυσμός υποβάλλονταν σε βασανιστήρια πριν σφαγιαστεί. Οι ιστορικές αναφορές δίνουν εκτιμήσεις του αριθμού των νεκρών σε επίπεδα ακόμαακόμη και άνω του συνολικού πληθυσμού των πόλεων, γεγονός που θεωρείται ενδεικτικό μιας απαράμιλλης μείωσης του πληθυσμού<ref>Ehsan Yarshater, “Iran,” Encyclopædia Iranica, Vol. XIII, Fasc. 3, pp. 230-231; διαθέσιμο στον ιστότοπο http://www.iranicaonline.org/articles/iran-ii2-islamic-period-page-1 (ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2015)</ref>. Σε μία επιστολή του στο βασιλιά [[Λουδοβίκος Θ΄ της Γαλλίας|Λουδοβίκο τον Θ']], ο εγγονός του Τζεγκίς Χαν, Ουλαγκού χαν, αναφέρει ότι είναι ο αυτουργός 200.000 θανάτων στο Ιράν και το Χαλιφάτο, ενώ ακολούθησε αμέσως μετά ο [[Ταμερλάνος]], ως επόμενος κατακτητής, με πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του τη [[Σαμαρκάνδη]]. Το 1387, ο Ταμερλάνος κατέστειλε μία εξέγερση στο [[Ισπαχάν]] σκοτώνοντας σχεδόν 70.000 άτομα. Οι διάδοχοι όμως τόσο του Ταμερλάνου, όσο και του Ουλαγκού, σταδιακά υιοθέτησαν τα ήθη και έθιμα των κατακτημένων πληθυσμών, επιλέγοντας τελικά τον περσικό πολιτισμό ως δικό τους. Η επιδημία [[χολέρα]]ς του 14ου αιώνα ήταν άλλη μία πληγή για το Ιράν, καθώς σκότωσε σχεδόν το 30% του πληθυσμού του.

Στις [[2 Μαΐου]] του [[1961]], χιλιάδες Ιρανοί καθηγητές και μαθητές διαδήλωσαν μπροστά στο κτίριο του Κοινοβουλίου στην Τεχεράνη απαιτώντας αυξήσεις μισθών πέραν εκείνων που πρόσφερε η κυβέρνηση. Στα αιτήματα των διαδηλωτών δεν ήταν μόνο οι αυξήσεις, αλλά και οι καταγγελίες για όργιο νοθείας στις εκλογές του Ιανουαρίου, ενώ ένα όνομα ακουγόταν συχνά από το πλήθος: εκείνο του πρώην πρωθυπουργού Μοσαντέκ. Η αστυνομία απάντησε με καταιγισμό πυρών. Όταν σίγησαν τα όπλα, ένας καθηγητής ήταν νεκρός και τρεις βαριά τραυματισμένοι. Την επομένη το πλήθος που συγκεντρώθηκε ήταν ακόμαακόμη μεγαλύτερο -ξεπερνούσε τα 30.000 άτομα- και στις [[5 Μαΐου]] η κυβέρνηση εξαναγκάστηκε σε παραίτηση<ref>''Όργιο νοθείας και αίμα στο Ιράν'', Ιστορικό Λεύκωμα 1961, σελ. 123, Καθημερινή (1997)</ref>.

Μετά τον πόλεμο, ο πρόεδρος [[Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί]] και η κυβέρνησή του επικεντρώθηκαν σε μία ρεαλιστική πολιτική ανοικοδόμησης της χώρας και ενδυνάμωσης της οικονομίας, διατηρώντας την ιδεολογία της επανάστασης. Ο Ραφσαντζανί υπηρέτησε μέχρι το 1997 και τον διαδέχθηκε ο μετριοπαθής [[Μοχάμεντ Χαταμί]]. Στις δύο θητείες του, ο Χαταμί υποστήριξε την ελευθερία της έκφρασης, την κοινωνική ανοχή και την κοινωνία των πολιτών, καλλιέργησε διπλωματικές σχέσεις με άλλες χώρες της Ευρώπης και της Ασίας, και εφάρμοσε μία οικονομική πολιτική που υποστήριζε την ελεύθερη αγορά και τις ξένες επενδύσεις. Όμως ο Χαταμί θεωρείται ότι απέτυχε στο να κάνει τη χώρα πιο δημοκρατική. Στις προεδρικές εκλογές του 2005, το Ιράν έκανε μία ακόμαακόμη αλλαγή κατεύθυνσης, όταν ο συντηρητικός λαϊκός υποψήφιος [[Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ]] εκλέχθηκε πρόεδρος νικώντας τον Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί. Στις προεδρικές εκλογές του 2009 ο Αχμαντινετζάντ επανεξελέγη με 62% έναντι 34% του φιλελεύθερου αντιπάλου [[Μιρ Χοσεΐν Μουσαβί]]. Ο Μουσαβί αρνήθηκε να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα και κατήγγειλε εκτεταμένη νοθεία. Ακολούθησαν μεγάλες διαδηλώσεις οπαδών του Μουσαβί οι οποίες κατεστάλησαν βίαια ενώ πολλοί πρωτεργάτες καταδικάσθηκαν σε θάνατο αργότερα. Η [[Ευρωπαϊκή Ένωση]], οι [[ΗΠΑ]] το [[Ηνωμένο Βασίλειο]], και άλλες χώρες εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις κατηγορίες περί νοθείας και καταδίκασαν την καταστολή των διαδηλώσεων.