Αιγάλεω: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 22:
|Περιφερειακή ενότητα=Δυτικός τομέας Αθηνών}}
 
Το '''Αιγάλεω''' είναι αστική περιοχή και δήμος που βρίσκεται στο [[Περιφερειακή Ενότητα Δυτικού Τομέα Αθηνών|Δυτικό Τομέα]] του [[Αθηναϊκό Πεδίο|Αθηναϊκού Πεδίου]] της [[Περιφέρεια Αττικής|Περιφέρειας Αττικής]] με πληθυσμό 69.946 κατοίκους <ref>[http://www.scribd.com/doc/60838019/%CE%91%CE%A0%CE%9F%CE%A4%CE%95%CE%9B%CE%95%CE%A3%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%91-%CE%91%CE%A0%CE%9F%CE%93%CE%A1%CE%91%CE%A6%CE%97%CE%A3-2011 Δελτίο Τύπου της ''ΕΛ.ΣΤ.Α.'', της [[22 Ιουλίου]{{dead link|date=June 2015}}] [[2011]]]</ref> σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή του 2011]]. Ο ομώνυμος δήμος συνορεύει προς τα ανατολικά με το [[Δήμος Αθηναίων|Δήμο Αθηναίων]], βόρεια με τους δήμους [[Δήμος Περιστερίου|Περιστερίου]] και [[Δήμος Χαϊδαρίου|Χαϊδαρίου]], δυτικά με τους δήμους [[Δήμος Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη|Νίκαιας - Αγίου Ιωάννου Ρέντη]] και [[Αγία Βαρβάρα Αττικής|Αγ. Βαρβάρας]] και νότια με το δήμο [[Δήμος Μοσχάτου-Ταύρου|Μοσχάτου - Ταύρου]]. Το ένα τέταρτο του δήμου είναι [[Βιομηχανία|βιομηχανική περιοχή]], ενώ το έδαφος του διασχίζουν πέντε μεγάλες οδικές αρτηρίες και συγκεκριμένα οι Λεωφόροι [[Κηφισσός ποταμός|Κηφισσού]], [[Λεωφόρος Αθηνών|Αθηνών]], [[Λεωφόρος Θηβών|Θηβών]], [[Λεωφόρος Πέτρου Ράλλη|Πέτρου Ράλλη]] και η [[Ιερά Οδός]]. Τα τελικά όρια του δήμου Αιγάλεω διαμορφώθηκαν με αλλεπάλληλες προσθήκες και εντάξεις νέων συνοικιών στην αρχική οικιστική μονάδα η οποία περιοριζόταν στο στενό όριο της κοινότητας που είχε δημιουργηθεί με [[Προεδρικό διάταγμα]] της [[18 Ιανουαρίου]] του [[1934]].
 
Το [[1937]] έγινε η πρώτη τροποποίηση των ορίων της κοινότητας που το [[1943]] αναβαπτίσθηκε σε Δήμο. Στα [[1952]] προστέθηκε η Ανατολική πλευρά του "«''Μπαρουτάδικου''"»<ref>[http://astyries.com/2013/11/24/%CF%84%CE%B1-%CE%BC%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%AC%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B1%CE%B9%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CF%89/ ''Το Μπαρουτάδικο στο Αιγάλεω'']</ref>. Ακολούθησαν οι περιοχές της Οδού Κύπρου και του Ι.Ν. του Αγίου Κωνσταντίνου ([[1954]]), το λεγόμενο "«''Κάτω Κτήμα Λιούμη''"» ([[1955]]) και το "«''Άνω Κτήμα Λιούμη''"» μαζί με τα "«''Νταμαράκια''"», στα [[1967]]. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια το Αιγάλεω ήταν πρωτεύουσα της Δυτικής [[Αττική|Αττικής]] με συνέπεια στην πόλη να εδρεύουν αρκετές [[Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί|δημόσιες υπηρεσίες]] ([[Πολεοδομία]], [[Δάσος|Δασαρχείο]] κ.α.) <ref>[http://www.touristorama.com/%CE%94%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1 ''Δυτικά προάστια'']</ref>.
 
== Ιστορικά στοιχεία ==
===Αρχαιότητα===
[[File:Iera-odos.jpg|thumb|Εκσκαφές απεκάλυψαν τμήματα της αρχαίας Ιεράς Οδού στην περιοχή.]]
Η περιοχή του Αιγάλεω ονομάστηκε έτσι από το βουνό Αιγάλεω, που το αρχαιοελληνικό του όνομα σημαίνει "«''λαός κατσικιών''"» (Αιγάλεως < {αίγα + λεώς}, λεώς είναι αντέκταση του λαός). Κατά μια άλλη ερμηνεία<ref>[http://courses.arch.ntua.gr/fsr/122970/Kalogeropoulou%20Makrynikola.pdf ''Δημοσιευμένη εργασία των μαθητριών Καλογεροπούλου & Μακρυνικόλα'']</ref> η λέξη Αιγάλεω προέρχεται από τις λέξεις "«''αίγες''"» (= ''κύματα'') και "«''λάας''"» (= ''λίθος, βράχος''), οπότε ο όρος Αιγάλεω αποδίδεται ως «''ο βράχος ''στον οποίο σπάζουν τα κύματα»''. Σύμφωνα με μια εκτίμηση<ref>[http://www.aigaleoinfo.gr/aigaleoplirofories/aigaleoistoria/index.html Ιστορική διαδρομή της πόλης του Αιγάλεω]</ref> η ονομασία του Αιγάλεω κατά τα τέλη του 19ου αιώνα ήταν ''Μπαστάρδι'' που μάλλον παραπέμπει στην [[Ιταλία|ιταλική]] γλώσσα. ''Στο [[Αιγάλεω (όρος)|όρος Αιγάλεω]] είχε εγκατασταθεί ο βασιλέας των Περσών [[Ξέρξης]] για να παρακολουθήσει την εξέλιξη της [[Ναυμαχία της Σαλαμίνας|ναυμαχίας]]<ref>[http://www.hellinon.net/ANEOMENA/Salamis.htm ''Ελλήνων Δίκτυο: Η ναυμαχία της Σαλαμίνας από τον '']''[[Διόδωρος Σικελιώτης|Διόδωρο Σικελιώτη]]''</ref> στον κόλπο της [[Σαλαμίνα (νησί)|Σαλαμίνας]], το 480 π.Χ. Το βουνό δεν ανήκει στον δήμο Αιγάλεω, καθώς τα όριά του δήμου εκτείνονται σε μικρή απόσταση απ' αυτό, προς την πλευρά τής Αθήνας. Το κέντρο του Αιγάλεω διασχίζεται από την αρχαία [[Ιερά Οδός|Ιερά Οδό]]<ref>[http://www.haidari.gr/Default.aspx?tabid=158&language=en-US ''Μνημεία κατά μήκος της Ιεράς Οδού'']</ref> που βρίσκεται στην ίδια θέση από την εποχή του [[Θησέας|Θησέως]] (και της οποίας αχνάρι έχει αποκαλυφθεί πρόσφατα, πάνω από τον σταθμό του [[Μετρό Αθήνας|Μετρό]] και εκτίθεται σε δημόσια θέα), επί της οποίας λάμβανε χώρα η λατρευτική πομπή των [[Ελευσίνεια Μυστήρια|Ελευσινείων Μυστηρίων]], που ξεκινούσε από τον [[Κεραμεικός|Κεραμεικό]] και κατέληγε στον σημερινό αρχαιολογικό χώρο<ref>[http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=2373 ''Ιερό της Ελευσίνας'']</ref> της [[Ελευσίνα]]ς. Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα στην περιοχή του σημερινού Δήμου Αιγάλεω δεν υπήρχε καν οικισμός. Η γη είχε κατά το παρελθόν καλλιεργηθεί από Έλληνες κατοίκους των Αθηνών και εν συνεχεία από [[Φραγκοκρατία|Φράγκους]], [[Καταλονία|Καταλανούς]], [[Φλωρεντία|Φλωρεντίνους]] και φυσικά [[Τουρκία|Τούρκους]]. Ο ποταμός Κηφισσός<ref>[http://www.bgs.gr/main.php?l1=74&l2=142 ''Κηφισός, ο κυριότερος ποταμός του Αττικού λεκανοπεδίου'']</ref> λατρευόταν στην αρχαιότητα ως θεός<ref>[http://akadimia-platonos.blogspot.gr/2013/12/blog-post_9700.html ''Ο Κηφισός ως θεός'']</ref>. Με βάση την [[Ακρόπολη]] χαράχθηκαν και οι βασικοί οδικοί (ιππήλατοι) άξονες της περιοχής, βάσει της εδαφικής διαμόρφωσης. Στον [[Ελαιώνας (συνοικία)|Ελαιώνα]] υπήρχαν εκτεταμένα δάση από [[Πεύκο|πεύκα]] και [[Ευκάλυπτος|ευκαλύπτους]], καθώς και οπωρώνες, αμπέλια, αγροί και περιβόλια<ref>''Αργυρώ Μακρή'', στο Μαθητικό Περιοδικό του Αιγάλεω "''Η Αίθουσα''", σελ. 103</ref>.
 
===19ος αιώνας===
[[Image:Kaminada Pyritidopoieiou Aegaleo.jpg|thumb|Η ιστορική καμινάδα του πρώην Πυριτιδοποιείου εργοστασίου (σήμερα άλσος), δεσπόζει στην πόλη του Αιγάλεω]]
Στα νεότερα χρόνια, στην περιοχή υπήρχαν [[Τσιφλίκι|τσιφλίκια]] γαιοκτημόνων με τις εγκαταστάσεις τους τα οποία ήταν διασκορπισμένα σε μια πευκόφυτη έκταση, πέριξ, κυρίως του ποταμού Κηφισσού, μαζί με διάσπαρτες στάνες, στάβλους, αλλά και καμίνια. Το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα δημιουργήθηκε από τους αδελφούς Μαλτσινιώτη, στη θέση που σήμερα εκτείνεται το δημοτικό άλσος το γνωστό [[Ελληνική Εταιρεία Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου|εργοστάσιο πυρίτιδας]] (μετέπειτα του βιομηχάνου [[Πρόδρομος Μποδοσάκης Αθανασιάδης|Πρόδρομου Μποδοσάκη]]<ref>[http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=528264 Από τον Πρόδρομο Μποδοσάκη στον Σαντάμ Χουσεΐν]</ref>) με συνέπεια πολλοί εργάτες από διάφορα σημεία της Αθήνας να μετακομίσουν εδώ. Μεταξύ τους ήσαν και πολλοί [[Μάνη|μανιάτες]] από τον [[Πειραιάς|Πειραιά]]. Εν συνεχεία, κατασκευάστηκαν κάποιες ακόμη βιομηχανίες (Κλωστήρια Λαναρά, Πεταλούδα-Μουζάκης, Εριουργεία Κ. Σιγάρα, Γιούλα, Ζέφυρος Α.Ε''.,'' Standard-Hellas, Βιομηχανία Πορσελάνης'' ''κ.α.) ενώ σταδιακά οι οικισμοί εργατών και καλλιεργητών γης πολλαπλασιάστηκαν. Η περιοχή ονομαζόταν πλέον ''Μπαρουτάδικο'' και διοικητικά υπαγόταν στο [[Δήμος Αθηναίων| Δήμο Αθηναίων]].
 
===Εγκατάσταση Μικρασιατών===
Γραμμή 39:
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 στην περιοχή συνέρρευσαν πρόσφυγες από τη [[Μικρά Ασία]]<ref>[https://docs.google.com/presentation/d/1UzGQRpcGLHrvqDjAsqpKeUuu_nntURgm32VipYYwX2M/present#slide=id.p14 ''Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Ελλάδα'']</ref> ([[Σμύρνη]], [[Αϊβαλί]], [[Πέργαμος|Πέργαμο]], [[Πάνορμος Εφέσου|Πάνορμο]], [[Μάκρη]], [[Αλάτσατα]], [[Ραιδεστός|Ραιδεστό]], [[Αττάλεια]], [[Φιλαδέλφεια (Μικρά Ασία)|Φιλαδέλφεια]] κλπ) δημιουργώντας έτσι τους πρώτους κοινωνικά και πολιτιστικά αυτόνομους και πλέον οργανωμένους πυρήνες, αφού έως εκείνη την εποχή οι μοναδικοί κάτοικοι ήσαν μερικές εκατοντάδες εργατών του τοπικού πυριτιδοποιείου και ορισμένοι καλλιεργητές γης, από τα κτήματα του [[Βοτανικός|Βοτανικού]]. Στην τοποθεσία, που στη συνέχεια αναγορεύθηκε ως κοινότητα, δόθηκε τότε η συμβολική ονομασία ''Συνοικισμός [[Σάββας ο Ηγιασμένος|Αγίου Σάββα]]''<ref>[http://ieraodo.blogspot.gr/2010/10/blog-post_11.html ''«Ο Άγιος Σάββας Ηγιασμένος» στη θέση της Ιερής Συκιάς και του Ναού της Δήμητρας στην Ιερά Οδό'']</ref>-''Νέες Κυδωνίες''<ref>''Απόφαση υπ' αριθμ. 27386/29 (ΦΕΚ 38, τεύχος Β΄/10-4-1929) του Υπουργείου Υγείας Πρόνοιας, περί απαλλοτρίωσης περιβολιών γύρω από την Ιερά Οδό, για την ανέγερση κατοικιών του νέου συνοικισμού "Νέων Κυδωνιών - Αγίου Σάββα''"</ref> σε ανάμνηση των [[Αϊβαλί|Κυδωνιών]] της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]] από όπου προέρχονταν πολλοί από τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν εκεί.
 
Τότε μοιράσθηκαν στους πρόσφυγες και τα πρώτα οικόπεδα, γύρω από την Ι. Οδό, αλλά και πέριξ του σημερινού ναού του Αγ. Σπυρίδωνα. Ο νέος οικισμός καταλάμβανε έκταση 139 οικοδομικών τετραγώνων. Δημιουργήθηκαν τελικά (σύμφωνα με τα από 7 Μαρτίου 1932 σχεδιαγράμματα του πολιτικού μηχανικού Δημ. Κηλαηδόνη) 1.301 άρτια και οικοδομήσιμα οικόπεδα, στα οποία αρχικά ανεγέρθηκαν 378 κατοικίες (των 36 τ.μ. η κάθε μία), που παραχωρήθηκαν σε πρόσφυγες, "«έναντι της απωλεσθείσας περιουσίας τους στη Μικρά Ασία"» και με αξία τιμήματος 60.000 δραχμών εκάστη<ref>''Μαρία Ι. Βαμβακοπούλου, "Αιγάλεω, οι δρόμοι της προσφυγιάς", σελ. 45-46''</ref>. Καταφύγιο στην περιοχή βρήκαν ακόμη οι λεγόμενοι "«''Ασσύριοι''"» (χριστιανοί της [[Μεσοποταμία]]ς)<ref>[http://mikrasiatis.gr/to-spiti-ton-assyrion-sto-aigaleo/ ''"Το σπίτι των Ασσυρίων στο Αιγάλεω"'']</ref> αλλά και [[Πόντος|Πόντιοι]]<ref>[http://www.pontos-news.gr/permalink/22180.html ''Ποντιακό πανηγύρι στο Αιγάλεω'']</ref> που προσπαθούσαν να αποφύγουν το θάνατο, λόγω της εθνοκάθαρσης που εφάρμοσαν στην ευρύτερη περιοχή τους αρχικά οι [[Κίνημα των Νεοτούρκων|νεότουρκοι]] και στη συνέχεια ο [[Κεμάλ Ατατούρκ]]. Αυτές ήταν οι τρεις αρχικές πληθυσμιακές ομάδες από την πρόσμιξη των οποίων διαμορφώθηκε ο κοινωνικός χαρακτήρας του πρώην οικισμού, μετατρέποντάς τον πλέον σε πόλη. Στα [[1934]] εκλέχθηκε ο [[Αθανάσιος Παπαδόπουλος|πρώτος κοινοτάρχης]] της περιοχής, που τότε αριθμούσε ήδη 7.805 κατοίκους<ref>[http://archive.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=731012 Μικρασιάτικη αύρα στο Μπαρουτάδικο]</ref>. Στις [[Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1936|Εθνικές Εκλογές του 1936]] στην τότε κοινότητα Αιγάλεω ψήφισαν συνολικά 527 άτομα (άρρενες) σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δημοσιεύθηκαν την επόμενη ημέρα σε εφημερίδα της εποχής<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=27&db=1&da=1936 Εφημερίδα [[Ριζοσπάστης]], φύλλο της [[27 Ιανουαρίου]] του 1936, σελ. 3: "''Τα εκλογικά αποτελέσματα στα εκλ. τμήματα της Αθήνας''"]</ref> Το φθινόπωρο του ίδιου έτους την κοινότητα έπληξε η πρώτη καταστροφή καθώς, λόγω της καταρρακτώδους βροχής που σημειώθηκε, υπερχείλισε η κοίτη του Κηφισσού με αποτέλεσμα να βρουν το θάνατο από πνιγμό δεκάδες εργάτες της βραδινής βάρδιας του εργοστασίου της ΕΤΜΑ<ref>[http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=122751 "''Μεταξένιο το νήμα της εξέλιξης''"]</ref> <ref>[http://www.paron.gr/v3/new.php?id=38037&colid=&catid=30&dt=2009-02-15%200:0:0 "Ο Δήμος Αιγάλεω χάλασε τα σχέδια της ΕΤΜΑ"]</ref> που επέστρεφαν στα σπίτια τους<ref>[[Νίκος Μιχιώτης]], "60 Χρόνια Τοπική Αυτοδιοίκηση στο Αιγάλεω, 1936-[[1996]]", σελ. 18</ref>
 
===Διοικητική συγκρότηση ως Νέες Κυδωνίες===
Γραμμή 46:
===Κατοχή - Αντίσταση - Δεκεμβριανά===
[[Αρχείο:Sfagh Egaleo 003.jpg|thumb|Μαρμάρινη στήλη με τα ονόματα των σφαγιασθέντων από τους Γερμανούς κατακτητές]]
Στις 7 Νοεμβρίου του 1941 μέλη αντιστασιακών οργανώσεων του Αιγάλεω οργανώνουν σαμποτάζ σε βάρος των αρχών κατοχής, καταστρέφοντας καλώδια επικοινωνιακών γραμμών που βρίσκονταν επί του [[Αιγάλεω (όρος)|Όρους Αιγάλεω]]<ref>Νίκος Μιχιώτης, "60 Χρόνια Τοπική Αυτοδιοίκηση στο Αιγάλεω", σελ. 25</ref> Τον πρώτο [[Εθνική Αντίσταση|αντιστασιακό πυρήνα]] του [[ΕΑΜ]] Αιγάλεω αποτέλεσαν οι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού [[Σταύρος Μαυροθαλασσίτης]], [[Στέλιος Τριανταφυλλίδης]], Γιάννης Πασχαλίδης και Στέφανος Μιχιώτης, καθώς και οι Φ. Γεωργαντάς, Ι. Κιθαρατζής, Αθ. Μαυράκης, Β. Μίλησης, Γ. Μουτάφης, Γ. Χονδρόπουλος, Ι. Χυτόπουλος, Κ. Μπόζεμπεργκ, Τ. Παπαεμμανουήλ, Στ. Κυπραίος και μια γυναίκα, η οδοντίατρος Νίνα<ref>Μαρία Ι. Βαμβακοπούλου, "ΑΙΓΑΛΕΩ, δρόμοι της προσφυγιάς", σελ. 137</ref>. Με το ΦΕΚ υπ' αριθμόν 22 Α' της [[29 Ιανουαρίου]] [[1943]]) η κοινότητα Αιγάλεω αναβαθμίσθηκε σε δήμο. Την άνοιξη του 1944 η τοπική οργάνωση του [[ΕΛΑΣ]] κατάφερε ένα αποφασιστικό κτύπημα στους Γερμανούς SS και τους εντόπιους συνεργάτες τους, όταν επιτέθηκε και αποδεκάτισε τις δυνάμεις τους, που έδρευαν στο Σωτηράκι. Το Αντιστασιακό κίνημα αναπτύχθηκε περαιτέρω, με ένοπλες περιπολίες τα βράδια στις γειτονιές. Περισσότεροι αξιωματικοί εντάχθηκαν στις τάξεις του ΕΛΑΣ (Νίκος Γεωργιάδης ή "«''Έκτορας''"», Χαρ. Παπαλέξης, Γ. Τσιλβές, Γ. Μοσχάκης, Μελέας, "«''Θαλής''"», "«''Όμηρος''"» κ.α.), ενώ τις πολιτικές οργανώσεις [[ΕΑΜ]], [[ΕΠΟΝ]], ''Εθνική Αλληλεγγύη'', [[ΚΚΕ]], πλαισιώνουν οι Στ. Ρουμελιώτης, Αναστασία Περηφανίδου, Σάββας Σταματιάδης, Άννα Μποσάτζη, Εμ. Κυπραίος, Ελ. Φραγκιαδάκη, Λ. Συμεωνίδου, αδελφές Μαυρίδου, Εμ. Πασχαλινόπουλος<ref>[http://rizospastis.gr/storyPlain.do?id=117565&action=print "''Στη μνήμη αγωνιστών''"]</ref> κ.α. Από το [[1941]] έως το [[1944]] καταγράφηκαν στο Αιγάλεω 453 θάνατοι «εκ πείνας''»'', κυρίως νέων ανδρών που στερούνταν το φαγητό προκειμένου να θρέψουν τα υπόλοιπα μέλη των οικογενειών τους<ref>Μαρία Ι. Βαμβακοπούλου, "Αιγάλεω, οι δρόμοι της προσφυγιάς", σελ. 136</ref>
 
====Ολοκαύτωμα 1944====
{{Κύριο|Σφαγή του Αιγάλεω}}
Στις [[29 Σεπτεμβρίου]] του [[1944]] η πόλη θρήνησε την απώλεια 96 (κατά άλλες εκτιμήσεις τα θύματα έφτασαν τους 150) άοπλων και αθώων κατοίκων της, που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια επιδρομής γερμανικού τάγματος στη συνοικία του ''Αγίου Γεωργίου'' (τα περισσότερα σπίτια της οποίας παραδόθηκαν στις φλόγες), δίπλα στον [[Κηφισσός ποταμός|ποταμό Κηφισό]]. Συνολικά 137 κάτοικοι του Αιγάλεω εκτελέσθηκαν από τους ναζί κατά τη διάρκεια της κατοχής<ref>Μαρία Ι. Βαμβακοπούλου, "Αιγάλεω, οι δρόμοι της προσφυγιάς", σελ. 146</ref>. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του αείμνηστου Αιγαλιώτη ζωγράφου Μάκη Κουμάτου, οι γερμανοί αποφάσισαν πριν εγκαταλείψουν την πόλη να ανατινάξουν τις εγκαταστάσεις του Πυριτιδοποιείου, αφού πρώτα ενημέρωσαν τον τοπικό πληθυσμό. Από την έκρηξη, ωστόσο, πολλοί τραυματίσθηκαν, καθώς τα θραύσματα εκσφενδονίζονταν πολύ μακριά. Κάποιοι κάτοικοι που θέλησαν να επωφεληθούν και να εισέλθουν στο χώρο μέσω ενός γκρεμισμένου τμήματος της μάντρας του εργοστασίου προκειμένου να αποσπάσουν μέρος του εξοπλισμού (μηχανήματα, εργαλεία, κλπ) είτε τραυματίσθηκαν, είτε βρήκαν το θάνατο από νάρκες<ref>Μαρία Ι. Βαμβακοπούλου, "Αιγάλεω, οι δρόμοι της προσφυγιάς", σελ. 151</ref>. Κατά τη διάρκεια των [[Δεκεμβριανά|Δεκεμβριανών]] (1944) και σύμφωνα με μαρτυρία του Γιώργου Ζαμπέτα στο βιβλίο της Ιωάννας Κλειάσιου ''Βίος και Πολιτεία του Γιώργου Ζαμπέτα'', εκδόσεις Ντέφι, εκτελέσθηκαν από τις πολιτοφυλακές του ΕΑΜ κάποιοι Αιγαλιώτες που θεωρούνταν "«αντιδραστικοί"», όπως ο γηραιός φούρναρης Μανόλης Σίμος, που τουφεκίστηκε μαζί με άλλους σε μια χωματερή. Ο Ζαμπέτας επισημαίνει πάντως, ότι «''... και οι άλλοι τα ίδια κάνανε, αλλά αυτοί νικήσανε και δε φανήκανε...»''<ref>Μαρία Ι. Βαμβακοπούλου, "Αιγάλεω, οι δρόμοι της προσφυγιάς", σελ. 153</ref> Στα Δεκεμβριανά έλαβε ενεργά μέρος ο (εφεδρικός) ΕΛΑΣ Πυριτιδοποιείου. Ωστόσο, στις [[4 Ιανουαρίου]] του [[1945]] το πρωί δέχθηκε την επίθεση ισχυρών θωρακισμένων [[Μεγάλη Βρετανία|Βρετανικών]] μονάδων, με αποτέλεσμα τα τμήματά του να ανατραπούν και να υποχρεωθούν σε αποχώρηση<ref>[[Σόλων Γρηγοριάδης]], "Τα Φοβερά Ντοκουμέντα - Δεκέμβριος 1944", εκδόσεις "Φυτράκης", σελ. 90</ref>. Στο Αιγάλεω έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του (1946 - 1963) ο [[Αντώνιος Πολίτης]] (Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος), πρόεδρος του [[ΕΑΜ]] [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]] και αγωνιστής της [[Εθνική Αντίσταση|Εθνικής Αντίστασης]] κατά τη διάρκεια της [[Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944|Κατοχής]]. Η οικία του βρισκόταν επί της οδού Θεμιστοκλέους 3, όπου υπάρχει εντοιχισμένη αναμνηστική πλάκα. Επίσης, μια οδός της πόλης είναι αφιερωμένη στη μνήμη του<ref>Κωνσταντίνος Ι. Δάλκος, "''Η οδός Μητροπολίτου Ηλείας Αντωνίου''", στο περιοδικό "Η Αίθουσα", τεύχος 15ο, σελ. 108 - 111</ref>.
 
===Διοικητικές μεταβολές===
Γραμμή 59:
 
[[File:Aigaleo.jpg|thumb|Το δραστήριο κέντρο του Δήμου Αιγάλεω]]
Από αυτά, όπως και από τις διάφορες ιστορικές ταβέρνες της περιοχής (Παρμαξής<ref>[http://www.athensmagazine.gr/portal/restaurants/businesses/3369 "''Η φήμη των μπιφτεκιών του κάνει το γύρο του λεκανοπεδίου από το 1951''"]</ref>, Απόβραδο-Καστάνης, Τσικνάκου κ.α.) πέρασαν άνθρωποι όλων των κοινωνικών τάξεων για να δουν και να ακούσουν τους αγαπημένους τους τραγουδιστές και τραγουδίστριες, αλλά και τους δεξιοτέχνες των λαϊκών [[Μουσική|μουσικών]] οργάνων<ref>[[Παναγιώτης Χατζηαντώνογλου]], "''Το Αιγάλεω στο λαϊκό τραγούδι''", πρόλογος της 6ης έκδοσης, σελ. 7 ([[Αύγουστος]] [[2011]])</ref>. Μερικοί από αυτούς τους καλλιτέχνες μάλιστα είτε έζησαν με τις οικογένειές τους στο Αιγάλεω για μεγάλο χρονικό διάστημα, είτε άφησαν εδώ την τελευταία τους πνοή, όπως οι σπουδαίες τραγουδίστριες [[Μαρίκα Νίνου]], [[Ρίτα Αμπατζή]] και [[Θάλεια Σπανού]], οι συνθέτες<ref>Περιοδική έκδοση του 3ου Γ.Λ. Αιγάλεω "Η Αίθουσα", τεύχος 12ο, ([[2006]] - [[2007]])</ref> [[Βασίλης Καραπατάκης]] (πραγματικό επώνυμο "«Καψάλης"», [[1922]] - [[27 Μαρτίου]] [[1974]]) και Χρίστος Κολοκοτρώνης (1922 - [[1999]]), ο [[Πρόδρομος Τσαουσάκης]] αλλά και ο [[Τζίμης Μακούλης]] που πραγματοποιούσε συχνές εμφανίσεις στους θερινούς κινηματογράφους της περιοχής<ref>[http://www.sevenart.gr/news-detail.php?catid=2&id=46 ''Θερινά σινεμά: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον'']</ref>. Εδώ έζησε ο [[Στράτος Παγιουμτζής]] που ερμήνευσε εκατοντάδες ρεμπέτικα τραγούδια, εδώ φυσικά και ο [[Γιώργος Ζαμπέτας]], ένας από τους μεγαλύτερους σολίστες του [[μπουζούκι|μπουζουκιού]] και συνθέτης πάμπολλων κλασικών λαϊκών τραγουδιών. Εδώ δημιούργησε και ο αείμνηστος [[Σπύρος Ζαγοραίος]]<ref>[http://www.tanea.gr/news/culture/article/5171781/pethane-sta-86-o-laikos-tragoydisths-kai-syntheths-spyros-zagoraios/ "''ΤΑ ΝΕΑ: Πέθανε στα 86 ο λαϊκός τραγουδιστής και συνθέτης Σπύρος Ζαγοραίος''"]</ref> που, μαζί με τη γυναίκα του Ζωή πραγματοποιούσαν έως πρόσφατα καλλιτεχνικές εμφανίσεις στο λαϊκό τους κέντρο Εντελαμαγκέν<ref>[https://plus.google.com/102553308854799425656/about?gl=gr&hl=el ''Ρεμπετάδικο Εντελαμαγκεν'']</ref> της πόλης. Το Αιγάλεω τιμάει ακόμη και μια ολόκληρη γενιά [[Θόδωρος Πολυκανδριώτης|Πολυκανδριώτηδων]]<ref>[http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=323547 "''Ο Θανάσης Πολυκανδριώτης τολμά να συνδυάσει Ζαμπέτα και Πάνου''"]</ref>. Πέρα όμως από τα κέντρα διασκέδασης (όπου εκτός από τους συνθέτες, τους οργανοπαίκτες και τους ερμηνευτές αναδείχθηκε κι ένας σημαντικός πυρήνας λαϊκών χορευτών<ref>[http://stelioskazantzidis.blogspot.gr/2010/03/blog-post.html "''Θόδωρος, Δήμος και Γιώργος…''"]</ref>), ο κόσμος του Αιγάλεω γέμιζε και τα πολλά [[Κινηματογράφος|σινεμά]] της πόλης, που στα 1968 - 1970 έφταναν σε δεκαεπτά τον αριθμό, πλέον ενός [[Θέατρο|θεάτρου]]<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=125&dc=15&db=06&da=1968 Φύλλο εφημερίδας "''ΕΘΝΟΣ''" [[Σάββατο|Σαββάτου]] [[15 Ιουνίου]] 1968, σελ. 4, "''Θέατρα - Κινηματογράφοι''"]</ref> <ref>Εφημερίδα "''Τα Νέα''", φύλλα [[Ιούνιος|Ιουνίου]] 1970, στήλες: "''Κεντρικοί-Ημικεντρικοί Κινηματογράφοι Αθηνών''"</ref>.
 
[[File:Kipos.jpg|thumb|Κήπος στο Δήμο Αιγάλεω]]
Ένα από τα σημαντικότερα «σήματα κατατεθέντα» της πόλης του μεταπολεμικού Αιγάλεω αποτελεί η μορφή του αείμνηστου μουσικοσυνθέτη [[Γιώργος Ζαμπέτας|Γιώργου Ζαμπέτα]] που την αποκαλούσε ''Αιγάλεω Σίτι''<ref>[http://www.nooz.gr/prosopa/giorgos-zampetas-me-dinami-apo-to-aigaleo-sitiprosopa ''Γιώργος Ζαμπέτας: Με δύναμη από το Αιγάλεω Σίτι!'']</ref>, όπως και εκείνη του [[ΚΚΕ|αριστερού]] [[Δήμαρχος|δημάρχου]] [[Σταύρος Μαυροθαλασσίτης|Στ. Μαυροθαλασσίτη]]<ref>[http://www.stadia.gr/egaleo/egaleo-gr.html "Γήπεδο Αιγάλεω Σταύρος Μαυροθαλασσίτης"]</ref> που αγωνίστηκε σκληρά να αναμορφώσει την πόλη τις δεκαετίες του '50 και '60. Σημεία αναφοράς της όμως, είναι τόσο η Ιερός Ναός Υψώσεως Τιμίου Σταυρού Αιγάλεω ("«''Εσταυρωμένος''"») στην [[Πλατεία Εσταυρωμένου Αιγάλεω|ομώνυμη πλατεία]] (με τις εκδηλώσεις πριν και ανήμερα της 14 Σεπτεμβρίου<ref>[http://www.alithiafm.gr/newsflashes/newsflash/panegure-inestauromenou-aigaleo-14-9-2011.html ''Πανήγυρη Ι.Ν. Υψώσεως Τιμίου Σταυρού Αιγάλεω'']</ref> κάθε έτους), όσο και η εμβληματική καμινάδα του πάλαι ποτέ Πυριτιδοποιείου (του εργοστάσιου παρασκευής πυρίτιδας ιδιοκτησίας Μποδοσάκη<ref>[http://urbanspeleology.blogspot.gr/2013/07/blog-post_28.html ''Άγνωστο Αιγάλεω: Στα υπόγεια του Μπαρουτάδικου!'']</ref> που έδρευε στο χώρο του σημερινού δημοτικού άλσους της πόλης), από το οποίο προήλθε και η προπολεμική ονομασία της περιοχής.
 
==Συγκοινωνιακή πρόσβαση==
Την πόλη εξυπηρετούν οι εξής λεωφορειακές γραμμές: οι 806 και 807 προς [[Κορυδαλλός Αττικής|Κορυδαλλό]], η 837 προς [[Αγία Βαρβάρα Αττικής|Αγία Βαρβάρα]], η 813 (Αβέρωφ-Προύσσης) από το Θέμιδος Μέλαθρον στην Αλεξάνδρας, η 856 (Αιγάλεω-Υμηττός-Δάφνη), οι Γ16 και 866 προς [[Ασπρόπυργος|Ασπρόπυργο]], οι 811 και 812 για [[Χαϊδάρι]] (Δαφνί), η 852 για την Νεάπολη της Νίκαιας, η 891 προς Αγ.Βαρβάρα , [[Δήμος Περιστερίου|Περιστέρι]] - Σταθμό Αττικής, καθώς και οι γραμμές Α16 για [[Ελευσίνα]] και Ε63 και 865 για [[Μάνδρα Αττικής]]. Επίσης προς [[Πειραιάς|Πειραιά]] οι γραμμές 703, 802, 803, 804 και 845, ενώ για το ''Αττικό Νοσοκομείο'' η γραμμή 750 (Αττικό Νοσοκομείο-Στ.Μετρό Αιγάλεω-Νίκαια). Τέλος υπάρχει η γραμμή 829 (ΤΕΙ Αθήνας-Στ.Μετρό Αιγάλεω-ΤΕΙ Πειραιά) για τους φοιτητές των ΤΕΙ καθώς και την εξυπηρέτηση από το Μετρό του Αιγάλεω, του νέου [[ΙΚΕΑ]] στον Κηφισό και η τοπική γραμμή 820 [[Κερατσίνι]] - [[Σταθμός Αιγάλεω (Μετρό Αθήνας)|Στ.Μετρό Αιγάλεω]] για το [[Κερατσίνι]] και την [[Νίκαια Αττικής|Νίκαια]]. Από το [[Σάββατο]] [[26 Μαΐου]] [[2007]] στην [[Πλατεία Εσταυρωμένου Αιγάλεω|Πλατεία Εσταυρωμένου]] λειτουργεί ο σταθμός του [[Μετρό]] "«[[Σταθμός Αιγάλεω (Μετρό Αθήνας)|Αιγάλεω]]"» <ref>[https://www.youtube.com/watch?v=UvOuyCWe4j0 ''Νέοι Σταθμοί Μετρό Αιγάλεω, Ελαιώνας, Κεραμεικός'']</ref> <ref>[http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=202042 Χωρίς εγκαίνια δόθηκε το μετρό προς Αιγάλεω]</ref> και από τις [[13 Δεκεμβρίου]] του 2013 ο τρίτος κατά σειρά σταθμός, της [[Σταθμός Αγία Μαρίνα (Μετρό Αθήνας)|Αγίας Μαρίνας]]<ref>[http://www.attikipress.gr/73474/egkainiasthke-o-stathmos-metro-agia-marina Εγκαινιάστηκε ο σταθμός μετρό «[[Σταθμός Αγία Μαρίνα (Μετρό Αθήνας)|Αγία Μαρίνα]{{dead link|date=June 2015}}]»]</ref>, καθώς στην περιοχή "«Μαρκόνι"», εντός των ορίων του δήμου Αιγάλεω λειτουργεί και ο [[Σταθμός Ελαιώνα (Μετρό Αθήνας)|σταθμός Ελαιώνας]]<ref>[http://www.stigmap.gr/odos74925-iera-odos-131-stasi-metro-elaionas.html ''Ιερά Οδός 131 (Στάση Μετρο Ελαιώνας)'']</ref>.
 
<gallery mode="packed" heights="150">
Γραμμή 156:
 
==Δημοτικό Άλσος Αιγάλεω==
[[Αρχείο:Egaleo book exhibition.jpg|thumb|Η έκθεση βιβλίου "«Δυτικά της Αθήνας"» διοργανώνεται κάθε χρόνο στο Άλσος.]]
Στο χώρο του σημερινού άλσους Αιγάλεω και για εκατό περίπου χρόνια (από το 1874 έως και το 1965) βρίσκονταν οι εγκαταστάσεις της [[Ελληνική Εταιρεία Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου|Εταιρείας Ελληνικού Πυριτιδοποιείου]], το οποίο ήταν στην εποχή της ακμής του μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές μονάδες της χώρας. Πέντε χρόνια μετά το τέλος της λειτουργίας του (1970) η έκταση περιήλθε στην ιδιοκτησία του δημοσίου<ref>[http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23317&subid=2&pubid=63584011 "''Τοπικισμός με αιτία''"]</ref>, με αποτέλεσμα να κατεδαφιστούν τα κτίρια και ο χώρος να μετατραπεί σε άλσος, εντός του οποίου έχουν κατασκευασθεί σχολεία, αθλητικά κέντρα καθώς και το Τεχνολογικό Ίδρυμα Αθηνών. Το Άλσος Αιγάλεω αποτελεί έναν από τους ελάχιστους πνεύμονες πρασίνου στη δυτική Αθήνα<ref>[http://www.goodchannel.gr/prosfora/channel/dimos_aigalew/page/6 ''Άλσος Μπαρουτάδικο: πνεύμονας πρασίνου για το Αιγάλεω'']</ref>.
 
Γραμμή 162:
[[Αρχείο:Thibon-aigaleo.jpg|thumb|Στη Λεωφόρο Θηβών εδρεύει το Τεχνολογικό Ίδρυμα Πειραιώς]]
 
Στο Δήμο Αιγάλεω έχουν την έδρα τους τα δύο μεγαλύτερα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας. Το [[ΤΕΙ Αθήνας]] έχει αναπτυχθεί σε χώρο του τέως Πυριτιδοποιείου μεταξύ των οδών Αγίου Σπυρίδωνος και Δημητσάνης ενώ το [[ΤΕΙ Πειραιά]] στην περιοχή που ονομαζόταν από τους παλαιότερους κατοίκους ''Κτήμα Λεβίδη'', μεταξύ των οδών Θηβών και Πέτρου Ράλλη. Από την έναρξη της λειτουργίας του Μετρό, τέθηκαν σε λειτουργία τοπικές λεωφορειογραμμές για την εξυπηρέτηση των φοιτητών.
 
==Τοπικός τύπος==
[[Εικόνα:Egaleog.jpg|thumb|Εξώφυλλο της εφημερίδας "«ΑΙΓΑΛΕΩ"»]]
Στο Δήμο Αιγάλεω κυκλοφορούν οι εξής εφημερίδες:
*[[Αιγάλεω (εφημερίδα)|''Αιγάλεω'']]'' ''- Μηνιαία- Έχει την έδρα της στη Γρηγορίου Κυδωνιών 15-Αιγάλεω, εκδίδεται από το [[1985]] από τον Γιώργο Καφετζή και ασχολείται αποκλειστικά με το Αιγάλεω.
Γραμμή 181:
Το Αιγάλεω διαθέτει ποδοσφαιρικό σύλλογο που ιδρύθηκε το [[1946]] ([[Αιγάλεω Α.Ο.]]) έπειτα από συγχώνευση τεσσάρων ομάδων και την περίοδο 2018-2019 αγωνίζεται στη [[Γ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών|Γ΄ Εθνική]] κατηγορία. Το [[Δημοτικό Γήπεδο Αιγάλεω «Σταύρος Μαυροθαλασσίτης»|Δημοτικό Γήπεδο Αιγάλεω]] φέρει το όνομα του αριστερού δημάρχου [[Σταύρος Μαυροθαλασσίτης|Σταύρου Μαυροθαλασσίτη]] που αγωνίστηκε τις δεκαετίες του [[1950]] και του [[1960]] να αναμορφώσει τον δήμο. Εκτός της ποδοσφαιρικής ομάδας υπάρχει και το [[Αιγάλεω Α.Ο. (καλαθοσφαίριση)|τμήμα καλαθόσφαιρας]] του συλλόγου (με έδρα το κλειστό [[Δημοτικό Γυμναστήριο Αιγάλεω «Σταύρος Βενέτης»]], ευρισκόμενο στο χώρο του πρώτου γηπέδου ποδοσφαίρου το οποίο είχε κατασκευασθεί στην πόλη), το τμήμα του βόλεϊ γυναικών<ref>[https://el-gr.facebook.com/pages/Volley-Aigaleo/489682211064960 ''Η επίσημη σελίδα του Βόλεϊ Γυναικών Αιγάλεω Α.Ο. στο facebook'']</ref> και το [[Κολύμβηση|κολυμβητικό]] τμήμα<ref>[https://el-gr.facebook.com/pages/%CE%91%CE%BA%CE%B1%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%9A%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%91%CE%B9%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CF%89/748849961792881 ''Ακαδημίες Κολύμβησης Αιγάλεω Α.Ο. στο facebook'']</ref>. Επίσης, στο Αιγάλεω εδρεύουν τα ποδοσφαιρικά σωματεία του [[Α.Σ. Διαγόρας Δρυοπιδέων|Διαγόρα Δρυοπιδέων]], του [[Α.Ο. Θεμιστοκλής|Θεμιστοκλή]], της [[Αθλητική Ένωση Ιεράπολης|Ιεράπολης]], του [[Ορφέας Αιγάλεω|Ορφέα]], του Κρόνου, του [[Ζέφυρος Αιγάλεω|Ζέφυρου]] καθώς και της [[ΑΟ Ελλάς Ποντίων|Ελλάδας Ποντίων]], που όμως ανήκει στο δυναμικό της [[Ε.Π.Σ. Πειραιώς|Ένωσης Πειραιά]]. Κολυμβητικό τμήμα διαθέτει και η [[Ολυμπιάδα Αιγάλεω|Ολυμπιάδα '73]], της οποίας το τμήμα μπάσκετ ανδρών διέπρεψε τη δεκαετία του '80, αναδεικνύοντας σπουδαίους αθλητές. Ακόμη, στην πόλη δραστηριοποιούνται τόσο ο'' Γ.Σ. Αιγάλεω'' (από τις τάξεις του οποίου αναδείχθηκε η γνωστή πρωταθλήτρια του επι κοντώ [[Νικόλ Κυριακοπούλου]]), ο Γ.Σ. Πρωτέας (από τον οποίο αναδείχθηκε η Αιγαλιώτισσα [[Ολυμπιακοί Αγώνες|Ολυμπιονίκης]] στη [[ρυθμική γυμναστική]] [[Εύα Χριστοδούλου]] και ο Παγκόσμιος πρωταθλητής στο μονόζυγο [[Βλάσης Μάρας]]) όσο και ο ΜΕΛΑΣ Αγίου Ελευθερίου<ref>[http://www.melasoagioseleutherios.gr/el ''Επίσημη ιστοσελίδα του "ΜΕΛΑΣ ο Άγιος Ελευθέριος"'']</ref>. Υπάρχουν επίσης, αρκετοί ακόμη αθλητικοί σύλλογοι (μπάσκετ, βόλεϊ, ράγκμπι, κολύμβηση, γυμναστική, ποδόσφαιρο 5Χ5, [[καράτε]], ταε-κβο-ντο, δρόμοι μεγάλων αποστάσεων). Ιδιαίτερα αξιόλογο έργο, με πλούσια δράση στους τομείς του κλασσικού αθλητισμού αλλά και του πολιτισμού, έχει να επιδείξει ο [[Α.Π.Σ. Απόλλων Δυτικής Αττικής]], που ιδρύθηκε το [[1997]] έπειτα από πρωτοβουλία του Αιγαλιώτη οδοντιάτρου, παλαιού αθλητή και συγγραφέα Κωνσταντίνου Σάμιου και εδρεύει στο Αιγάλεω.
 
Υπάρχουν ακόμη διάφοροι άλλοι πολιτιστικοί και περιβαλλοντολογικοί σύλλογοι (''Ένωση Ποντίων Αιγάλεω'', ''Πολιτιστικός Αθλητικός Σύλλογος Πρόοδος Λιούμη'', ''Καλλιτεχνικός Πνευματικός Σύλλογος'', ''Μορφωτική Εκδρομική Εστία'', ''Μικρασιατών οι Νέες Κυδωνίες'', ''Των Απανταχού Φλαμπουριωτών'', ''ΞΕ.ΚΟΙΝ.Α.'') αλλά και επαγγελματικές ενώσεις (''Δημοκρατική Κίνηση Επαγγελματιών'', ''Βιοτεχνών και Εμπόρων'', ''Σύνδεσμος Εφέδρων'', ''Σύνδεσμος Συνταξιούχων'' [[Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων|ΙΚΑ]], ''Σύνδεσμος Συνταξιούχων ΤΕΒΕ'', ''Ένωση Επαγγελματιών'', ''Βιοτεχνων και Εμπόρων''), ή ποικίλης μορφής (''Ελληνικό Κέντρο Λαογραφικών Μελετών'', ''Δημοκρατικός Σύλλογος Γυναικών'', ''Πανελλήνια Επιτροπή Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης'', ''Εξωραϊστικός Σύλλογος Άνω Λιούμη'', ''Εξωραϊστικός Σύλλογος Ιεραπόλεως'' κ.ά.) Μεταξύ των εκδηλώσεων που θεωρούνται επιτυχημένες τα τελευταία χρόνια είναι η ετήσια [[Άνθος|Ανθοκομική]] έκθεση, η έκθεση [[Βιβλίο|Βιβλίου]] και η [[Καρναβάλι|παρέλαση των καρναβαλιστών]]. Ακόμη, κάθε καλοκαίρι λαμβάνει χώρα σειρά πολιτιστικών δρώμενων (θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες κ.λ.π.) στο ανοιχτό θέατρο "«[[Αλέξης Μινωτής]]"», του άλσους Αιγάλεω, υπό τον διακριτικό τίτλο "«''Πολιτιστική Διαδρομή''"»<ref>[http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=443682 "''Πολιτιστική Διαδρομή 2014 στο Αιγάλεω''"]</ref>. Στην πόλη λειτουργούν και δύο θεατρικές σκηνές επί της οδού Ναυάρχου Κουντουριώτου 40 (πρώην κινηματογράφος Βυζάντιον), η Δυτική όχθη και η «[[Ρένα Βλαχοπούλου]]», τις οποίες δημιούργησε ο καλλιτέχνης [[Χάρης Ρώμας]]. Από την πρωτοχρονιά του [[2009]] στο θέατρο συστεγάζεται και η θεατρική σκηνή «[[Λάμπρος Κωνσταντάρας]]»<ref>[http://www.athinorama.gr/theatre/theater.aspx?id=2000467 Αθηνόραμα: Θέατρα 'Λάμπρος Κωνσταντάρας' & 'Ρένα Βλαχοπούλου' στο Αιγάλεω]</ref>. Στο κτίριο του παλαιού δημαρχείου στεγάζεται το πνευματικό κέντρο του δήμου, που φέρει την επωνυμία "«[[Γιάννης Ρίτσος]]"» και το οποίο φιλοξενεί κατά τακτά διαστήματα διάφορες καλλιτεχνικές εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις (ομιλίες, παρουσιάσεις βιβλίων κλπ). Το ιστορικό αυτό κτίριο κατασκευάστηκε τα έτη [[1939]]-[[1940]] ως "«''Οίκος του Φαλαγγίτου''"»<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=123&dc=20&db=5&da=1939 Εφημερίδα "''ΣΚΡΙΠ''", φύλλο της [[20 Μαΐου]] [[1939]], σελ. 5]</ref> προκειμένου να στεγάσει την τοπική [[Ε.Ο.Ν.]] (οργάνωση νεολαίας του τότε [[Ιωάννης Μεταξάς|καθεστώτος]]). Στην [[κατοχή]] επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε από τις [[Φασιστική Ιταλία|ιταλικές αρχές]] ως διοικητήριο. Στο Αιγάλεω στεγάζονται το [[Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού Αιγάλεω|Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού]], το [[Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής]] και το [[Ιστορικό Λαογραφικό Οικομουσείο Αιγάλεω]] (Ι.Λ.Ο.Α.). Σημαντικό χώρο πολιτισμού αποτελεί και το ανακαινισθέν παλαιό εργοστάσιο Ελληνικό Μολύβι<ref>[http://www.voreini.gr/2010/05/%CE%B5%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CF%85%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D/ ''Εγκαινιάστηκε πολυχώρος πολιτισμού στο Αιγάλεω'']</ref> (μια δωρεά της οικογένειας Βρανά<ref>[http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=163374 ''Αιγάλεω: δεύτερη «καταστροφή» για ιστορικό εργοστάσιο'']</ref>), επί της Ιεράς Οδού. Το Αιγάλεω είναι αδελφοποιημένος δήμος με το δήμο Λεγανές (Leganés)<ref>[http://www.leganes.org/portal/contenedor_ficha.jsp?seccion=s_fdes_d4_v1.jsp&contenido=92570&nivel=1400&tipo=6&codMenu=5 ''Πρόγραμμα Πολιτιστικών εκδηλώσεων του θεάτρου "Αιγάλεω" στην ιστοσελίδα της Ισπανικής πόλης Leganes'']</ref> της κεντρικής [[Ισπανία]]ς από τη δεκαετία του '80 και με την Κυθρέα Κύπρου<ref>[http://dimotikes.kalpi.net/main/modules/PrintDialog/PrintItem.aspx?src=http://dimotikes.kalpi.net/main/default.aspx?tabID=6*itemID=14*mid=20 ''Δήμος Κυθρέας'']</ref>.
 
===Ιστορικό Λαογραφικό Οικομουσείο Αιγάλεω===
{{Κύριο|Ιστορικό Λαογραφικό Οικομουσείο Αιγάλεω}}
Το Ι.Λ.Ο.Α. είναι δημιούργημα του παλαιού μέλους (από τα 19 του χρόνια) της [[Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία|ΕΔΗΝ]] (Νεολαία της [[Ένωση Κέντρου|ΕΚ]]), επί 20 έτη προέδρου του Συλλόγου Κρητών Αιγάλεω, επί σειρά ετών δημ. συμβούλου και υποψήφιου δημάρχου Αιγάλεω Γιάννη Περράκη, που υπήρξε συλλέκτης από τα φοιτητικά του χρόνια.
Το Μουσείο έχει πραγματοποιήσει σειρά εκδηλώσεων όπως η επέτειος των 75 ετών από το θάνατο του [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Ελ. Βενιζέλου]]<ref>[http://archive.is/Wp4J "Εκδηλωση φωτογραφιας και ντοκουμεντων για τα 75 χρονια απο το θανατο του Ελευθεριου Βενιζελου"]</ref>, των 35 ετών από την απώλεια του [[Νίκος Ξυλούρης|Νίκου Ξυλούρη]]<ref>[http://koinoniki.gr/2015/02/afieroma-ston-niko-xilouri-apo-to-istoriko-laografiko-ikomousio-egaleo/ "''Αφιέρωμα στον Νίκο Ξυλούρη από το Ιστορικό Λαογραφικό Οικομουσείο ΑΙΓΑΛΕΩ''"]</ref>, παρουσιάσεις βιβλίων, ομιλίες, λαογραφικές βραδιές, παραδοσιακές εκθέσεις προϊόντων κλπ.
 
===Πολιτιστικός Σύλλογος Μικρασιατών "«Οι Νέες Κυδωνίες"»===
Πρόσφυγες από τα Μικρασιατικά παράλια,εγκαταστάθηκαν στην περιοχή γύρω από το τότε εργοστάσιο παραγωγής πυρίτιδας, το μπαρουτάδικο όπου αργότερα ίδρυσαν τις «Νέες Κυδωνίες», σε ανάμνηση των [[Αϊβαλί|Κυδωνιών (Αϊβαλί)]] της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]] που άφησαν πίσω τους. Απόγονοι των πρώτων αυτών Μικρασιατών ίδρυσαν το 2003 στο Αιγάλεω τον σύλλογο με την επωνυμία Σύλλογος Μικρασιατών Αιγάλεω «Νέες Κυδωνίες». Σκοπός του συλλόγου είναι η διατήρηση της ιστορίας και της μνήμης των αλησμόνητων πατρίδων όλης της Μικράς Ασίας από τις οποίες κατάγονται οι πρώτοι κάτοικοι του Αιγάλεω. Επίσης αποσκοπεί στη διάσωση και διατήρηση των ηθών, εθίμων και παραδόσεων του Ελληνισμού της Ανατολής καθώς επίσης στην περισυλλογή, μελέτη, προβολή και αξιοποίηση του εθνολογικού, ιστορικού και λαογραφικού υλικού. Ανάμεσα στις δράσεις του Συλλόγου είναι η λειτουργία του [[Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού Αιγάλεω]], με σκοπό τη στέγαση, διαφύλαξη και διάδοση της πλούσιας ιστορίας του Μικρασιατικού πολιτισμού και την ενημέρωση του κοινού.
 
Γραμμή 204:
ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ ΛΟΓΟΤΥΠΟ.jpg|Έμβλημα
</gallery>
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αιγάλεω Ιερά Οδός ιδρύθηκε το [[1999]] και είναι σύλλογος μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με πολυσχιδή δράση. Ιδρυτής και επικεφαλής του Διοικητικού του Συμβουλίου είναι ο Αντώνης Παργανάς, παλαιός αθλητικός παράγοντας της πόλης του [[Αιγάλεω]]. Ο σύλλογος βασίζεται αποκλειστικά στην εθελοντική δράση. Ο σύλλογος εδρεύει στο Αιγάλεω, επί της οδού [[Νικόλαος Πλαστήρας|Νίκου Πλαστήρα]] 53<ref>[http://www.vrisko.gr/dir/syllogoi-somateia/aigaleo/ Ο σύλλογος στο vrisko.gr]</ref> και στα γραφεία του φιλοξενούνται διάφορες πολιτιστικές και καλλιτεχνικές<ref>[https://pinvents.com/event/711888648853452/ Δημόσια πρόσκληση για εκδήλωση του συλλόγου]</ref> δραστηριότητες (μουσικές βραδιές<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=AQvmTMXoJbA Βίντεο από εκδήλωση που συνδιοργάνωσε ο σύλλογος στο θέατρο άλσους Αιγάλεω [[Αλέξης Μινωτής]]]</ref>, ομιλίες, παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις έργων τέχνης) ενώ στις δράσεις του περιλαμβάνεται κοινωνικό-ανθρωπιστικό έργο μέσω στήριξης ιεραποστολών του εξωτερικού, τακτικών αιμοδοσιών<ref>[http://xpolis.blogspot.gr/2011/11/13-09-1400.html Εθελοντική αιμοδοσία στα γραφεία του συλλόγου]</ref> (σε συνεργασία με το Νοσοκομείο Παίδων "«Αγλαΐα Κυριακού"» και με την εποπτεία ιατρού), κοινωφελών εκδόσεων και άλλων δραστηριοτήτων. Ακόμη, ο σύλλογος παρέχει δωρεάν μαθήματα χορού και διαφόρων μουσικών οργάνων. Ο σύλλογος δεν διαθέτει χορηγούς και δε λαμβάνει κανενός είδους επιχορηγήσεις. Το έμβλημά του φιλοτέχνησε ο Αιγαλιώτης εικαστικός [[Γιάννης Ρουσινέλης]].
 
===Φίλοι του Πυριτιδοποιείου===
Γραμμή 210:
Filoi tou Pyritidopoieiou.jpg|Έμβλημα
</gallery>
Ο περιβαλλοντικός και πολιτιστικός σύλλογος Αιγάλεω Φίλοι του Πυριτιδοποιείου (ΦτΠ) ξεκίνησε αρχικά (2006) ως μια ομότιτλη περιοδική έκδοση που γραφόταν από συντακτική ομάδα και εξέδωσε συνολικά πέντε τεύχη. Το 2010 μετατράπηκε επισήμως, σε σωματείο. Στόχοι του συλλόγου σύμφωνα με το καταστατικό του, είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος (ιδιαιτέρως του τρίπτυχου [[Ελληνική Εταιρεία Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου|Άλσος Αιγάλεω]] - [[Αιγάλεω Όρος|Όρος Αιγάλεω]] - [[Λίμνη Κουμουνδούρου]]), η προώθηση πολιτιστικών δραστηριοτήτων και οι παρεμβάσεις στην τοπικη κοινωνία με στόχο την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως η ανεργία των νέων, ο [[ρατσισμός]] και η ενίσχυση των αθλητικών δομών στα δυτικά προάστεια της [[Αθήνα]]ς με επίκεντρο το Αιγάλεω. Είναι παράλληλα ο μοναδικός [[Οικολογία|οικολογικός]] και ο μόνος τοπικός σύλλογος της πόλης με κέντρο το Αιγάλεω. Στις μέχρι τώρα δράσεις του περιλαμβάνονται παρεμβάσεις στο Άλσος Αιγάλεω (παλαιό Πυριτιδοποιείο) και στο Όρος Αιγάλεω, βιβλιοπαρουσιάσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, συμμετοχή σε δημοτικές εκδηλώσεις και διαβουλεύσεις για την ανάδειξη και προστασία του "«''Μπαρουτάδικου''"» και όλης της πόλης (ελεύθεροι χώροι, ποδηλατόδρομοι, απρόσκοπτη πρόσβαση πολιτών και διευκόλυνση των ατόμων με [[Αναπηρία|ειδικές δεξιότητες]], κλπ). Ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος του συλλόγου είναι ο Βασίλης Βασιλειάδης.
 
===Σύλλογος Κρητών Αιγάλεω «Η Κρητική Αναγέννηση»===
Γραμμή 216:
Syllogos-kriton-aigaleo.jpg|Λογότυπο
</gallery>
Ο Σύλλογος Κρητών Αιγάλεω, «Η Κρητική Αναγέννηση» ιδρύθηκε το 1965. Αριθμεί 2.600 περίπου εγγεγραμμένα μέλη. Είναι ο αρχαιότερος και μεγαλύτερος πολιτιστικός σύλλογος στο δήμο. Κάθε χρόνο οργανώνει τις επετειακες εκδηλώσεις του ιστορικού τριπτύχου: [[Μάχη της Κρήτης]] - Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα - [[Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου]], αυτόνομα είτε σε συνεργασία με αλλά Κρητικά Σωματεια, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την Περιφέρεια Κρήτης κ.α. Συμμετέχει σε όλες τις πολιτιστικές και εθνικές εκδηλώσεις που οργανώνει ο ''Δήμος Αιγάλεω'' (παραδοσιακούς χορούς, αποκριάτικες εκδηλώσεις κ.τ.λ.), επίσης διοργανώνει ομιλίες με θέματα την ιστορία τη λαογραφία της Κρήτης και την κρητική διατροφή. Έχει πραγματοποιήσει διάφορες εκδηλώσεις με μεγάλη επιτυχία, όπως τα 30 χρονιά μνήμης του [[Νίκος Καζαντζάκης|Νίκου Καζαντζάκη]] το 1987 στο γήπεδο του [[Α.Ο. Σπόρτιγκ|Σπόρτιγκ]] που αναμεταδόθηκε από την [[ΕΡΤ1]] και [[ΕΡΤ2]]. Επίσης, τα 10 και 20 χρονιά μνήμης του αξέχαστου [[Νίκος Ξυλούρης|Νίκου Ξυλούρη]] με μεγάλη επιτυχία. Διοργάνωσε ακόμη, την "«''Έκθεση Κρητικής Λαϊκής Τέχνης''"» το 1983 που την κάλυψε και την πρόβαλε η ΕΡΤ1. Όλες οι παραπάνω εκδηλώσεις έχουν πραγματοποιηθεί με ελεύθερη είσοδο και μάλιστα έχουν προσφερθεί στους παραβρεθέντες δωρεάν διάφορα αναμνηστικά για την Κρήτη. Επίσης στο σύλλογο λειτουργούν τμήματα εκμάθησης Κρητικών χορών, λαούτου και [[Λύρα|λύρας]]. Σημερινός πρόεδρος της Ένωσης είναι ο Ανδρέας Κλεισαρχάκης.<ref>[http://www.kritesegaleo.gr/dioiketiko-symboulio Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Κρητών Αιγάλεω]</ref>
 
===Μητροπολιτικός Ναός===
[[Image:Estavromenos_church_Egaleo.jpg|thumb|Ο Ι.Ν. Ύψωσης Τιμίου Σταυρού ("«Εσταυρωμένος"») Αιγάλεω (βόρεια άποψη)]]
Ο '''Ιερός Ναός Υψώσεως Τιμίου Σταυρού''' (ή «''Εσταυρωμένος''») είναι η μεγαλύτερη εκκλησία του [[Αιγάλεω]]. Ανήκει στην [[Ιερά Μητρόπολις Νικαίας|Ιερά Μητρόπολη Νικαίας]]. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, στο βόρειο τμήμα της [[Πλατεία Εσταυρωμένου Αιγάλεω|Πλατείας Ελευθερίου Βενιζέλου]]. Ο ναός θεμελιώθηκε μετά την Απελευθέρωση και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '40<ref>[http://athlometro.blogspot.gr/2013/04/blog-post_12.html "''Η ιστορία του Εσταυρωμένου''"]</ref>.
 
Γραμμή 226:
Σ.Ο. Αιγάλεω.jpg|Έμβλημα
</gallery>
Ιδρύθηκε το 1985 με σκοπό την καλλιέργεια του αθλήματος του σκακιού στο Αιγάλεω και στους γύρω δήμους. Παρουσιάζει πλούσια δραστηριότητα με έμφαση στις μικρές ηλικίες. Διοργανώνει κάθε χρόνο πολλές σκακιστικές εκδηλώσεις και αγώνες σε συνεργασία με τη δημοτική αρχή και άλλους φορείς. Κάθε χρόνο διοργανώνει το Διαδημοτικό Σχολικό Πρωτάθλημα όπου συμμετέχουν από 150 έως 200 παιδιά. Επιπρόσθετα, δεκάδες ανοιχτά τουρνουά όπως και νεανικά πρωταθλήματα, αγώνες καλλιτεχνικού σκακιού,εσωτερικά πρωταθλήματα,διαλέξεις κ.τ.λ. Από το 2009 αγωνίζεται στην Α Εθνική Κατηγορία. Η άνοδος βασίστηκε αποκλειστικά σε γηγενείς παίκτες. Το σωματείο προσπαθώντας να αξιοποιήσει όλο το δυναμικό του, σε πολλές διοργανώσεις συμμετέχει με περισσότερες από μία ομάδες<ref>[http://www.chessfed.gr/neanikaomadika2012/?page_id=101 Πανελλήνια ομαδικά πρωταθλήματα Παίδων, Κορασίδων (2012). Ανακτήθηκε στις 23/1/2019]</ref> κινητοποιώντας κάθε Κυριακή περισσότερους από 40 σκακιστές. Χαρακτηριστικά στο Κύπελλο Μπίκου 2008 συμμετείχε με 4 ομάδες και στο Αττικής Φιλίας 2009 με 5 που είναι αριθμός ρεκόρ. Τα τελευταία χρόνια διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό ενεργών παικτών (γύρω στους 70) σύμφωνα με τους επίσημους πίνακες εθνικής αξιολόγησης, αριθμός που είναι ένας από τους μεγαλύτερους στη χώρα. Ο Σ.Ο. Αιγάλεω είναι αδελφοποιημένος με το Κυπριακό σωματείο ''Όμιλος Φίλων Σκακιού Στροβόλου''.
 
===Αθλητική Ένωση Ιεράπολης===
Γραμμή 232:
Έμβλημα ΙΕΡΑΠΟΛΗ ΑΕ.jpg|Έμβλημα
</gallery>
Η "«''Αθλητική Ένωσις Ιεραπόλεως''"» είναι ένα από τα αρχαιότερα ποδοσφαιρικά σωματεία της Αθήνας, αφού ιδρύθηκε το [[1929]] (επίσημα αναγνωρίσθηκε το [[1931]]) από τους αείμνηστους [[Μικρά Ασία|Μικρασιάτες]] ''Δημήτριο Χανιώτη'' και ''Γεώργιο Αρώνη'' (μετέπειτα μέλους του ΔΣ της [[Ε.Π.Σ. Αθηνών|Ένωσης Αθηνών]]<ref>Εφημερίδα "Έθνος", φύλλο της [21 Αυγούστου] [[1948]], σελ. 2</ref>), σε ανάμνηση της "«ιεράς"» προσφυγικής καταγωγής τους. Το [[1946]] συγχωνεύτηκε με τρία άλλα τοπικά σωματεία (''Α.Ε. Πυριτιδοποιείου'', ''Φοίνικα'' και ''Α.Ε. Αγίου Σπυρίδωνος'') για την γέννηση του [[Αιγάλεω Α.Ο.]], αλλά πολύ γρήγορα και συγκεκριμένα στις [[20 Αυγούστου]] του [[1948]] επανιδρύθηκε με νέο καταστατικό, ως "«''Αθλητικός Όμιλος Νέας Ιεραπόλεως''"»<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-1&id=56768&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARlASNASZASJASYASkASTASNAShASa&CropPDF=0 Εφημερίδα "''Εμπρός''", φύλλο της [[22 Αυγούστου]] 1948, σελ. 4]</ref> για να συγχωνευθεί εκ νέου το [[1968]] με δύο ακόμη συλλόγους<ref>[http://www.erasitexniko-podosfairo.gr/%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF/team/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7/27/69 "''Ερασιτεχνικό Ποδόσφαιρο/Α.Π.Ο. Ιεράπολη/Πληροφορίες ομάδας''"]</ref> προς ίδρυση του [[Ορφέας Αιγάλεω|Α.Π.Ο. Ορφέα]]. Το [[1987]] το καταστατικό της ενεργοποιήθηκε εκ νέου (λαμβάνοντας αρ. μητρώου [[Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία|Ε.Π.Ο.]] 4744<ref>[http://www.epsath.gr/teams/display_team.php?team_id=148 Η Ιεράπολη στον επίσημο διαδικτυακό ιστότοπο της [[Ε.Π.Σ. Αθηνών]]]</ref>) και έκτοτε συμμετέχει ανελλιπώς στα τοπικά πρωταθλήματα της [[Ε.Π.Σ. Αθηνών]]. Η Ιεράπολη ανέδειξε πολλούς σπουδαίους ποδοσφαιριστές όπως οι διεθνείς [[Θανάσης Αγγελής]] ([[ΟΣΦΠ]]), Γιάννης Πετσανάς<ref>[http://gate13.gr/?p=10466 "''Οι μεγάλοι Πράσινοι επιθετικοί''"]</ref> ([[ΠΑΟ]]), αλλά και τους Ματθαίο ("«Μαθιό"») Βιτάλη<ref>[http://www.pao.gr/el/history/pastlegends/?itemid=dd3e1cdb-c248-4a7e-b3d6-d10b1848ba30 "''Ματθαίος (Μαθιός) Βιτάλης''"]</ref> (ΠΑΟ), [[Νίκος Τσιαμπουρής|Ν. Τσιαμπουρή]] κ.α. Από τους γνωστότερους προπονητές που έχουν αναλάβει την ομάδα κατά το παρελθόν είναι οι [[Στέλιος Βάζος]] και [[Μίλτος Παπαποστόλου]]. Τη σεζόν 2017-2018 η Ιεράπολη αγωνίζεται στη Β' Κατηγορία ΕΠΣΑ.
 
===Αγώνας παλαιμάχων===
Γραμμή 241:
Zefyros EGALEO.jpg|Έμβλημα
</gallery>
Ο Αθλητικός Όμιλος Ζέφυρος Αιγάλεω ιδρύθηκε το [[1953]] και τέσσερα χρόνια αργότερα (1957) αναγνωρίσθηκε επίσημα από την [[Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αθηνών|Ε.Π.Σ.Α.]] (αρχική επωνυμία του συλλόγου Π.Α.Ο. Ζέφυρος). Το όνομα του σωματείου παραπέμπει στην παρουσία γνωστού εργοστασίου, σήματος-αναφοράς της γειτονιάς από την οποία προέρχεται. Το 1967, μετά από συγχώνευση της ομάδας με την Α.Ο. Άρτεμις δημιουργήθηκε ο σύλλογος του [[Α.Ο. Θεμιστοκλής|Θεμιστοκλή]]. Το 1982 ενεργοποιήθηκε εκ νέου το καταστατικό του Ζέφυρου Αιγάλεω ("«''Α.Ο. Ζέφυρος''"») και την περίοδο 1983-84 έβαλε μέρος στο πρωτάθλημα της Γ΄ κατηγορίας ΕΠΣΑ<ref>Φύλλο εφημερίδας "Αθλητική Ηχώ" της [[16 Σεπτεμβρίου]] 1982, σελ. 2, στήλη "Αθηναϊκά" (επιμέλεια Π. Ξανθόπουλος): "Ο Ζέφυρος έτοιμος να ενταχθεί στην ΕΠΣΑ" και φύλλο εφημερίδας "Αθλητική Ηχώ" της [[21 Οκτωβρίου]] [[1983]]: "Δεν ξεχνάει ο Ζέφυρος Αιγάλεω"</ref>. Από το Δεκέμβριο του 2008 η επωνυμία της ομάδας άλλαξε και πλέον ονομάζεται Α.Ε. ΑΙΓΑΛΕΩ.<ref>[http://www.erasitexniko-podosfairo.gr/%CE%BA%CF%85%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%BF/%CE%BA%CF%85%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%BF-%CE%B5%CF%80%CF%83%CE%B1/team/%CE%91%CE%95-%CE%91%CE%B9%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CF%89/18/8 Ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο]</ref> Η ομάδα κατά την αγωνιστική περίοδο 2017-18 συμμετέχει στη Γ' κατηγορία της Ε.Π.Σ.Α.
 
===Α.Ο. Κρόνος Αιγάλεω===
Γραμμή 247:
ΣΗΜΑ ΚΡΟΝΟΣ ΑΙΓΑΛΕΩ.jpg|Έμβλημα
</gallery>
Ο σύλλογος έχει χρώματα το πορτοκαλί και το μαύρο, με έδρα στο Δημοτικό γήπεδο Ορυζομύλων Αιγάλεω, 240 θέσεων. Ιδρύθηκε ανεπίσημα το [[1953]] και το [[1955]] πέρασε από την έγκριση του Πρωτοδικείου με την ονομασία 'Κρότος Αιγάλεω'<ref>[http://www.arxeiotypou.gr/basic-page/15/efimerida? Φύλλο εφημερίδας "Αθλητική Ηχώ" της [[31 Οκτωβρίου]] 1955, σελ. 5: "Ο Κρότος Αιγάλεω ευχαριστεί..."]</ref>. Τελικά μετονομάστηκε σε 'Κρόνος'<ref>[http://www.arxeiotypou.gr/basic-page/15/efimerida?cat_id=195&date=-132105600&page=2&query=%25CE%2591%25CE%25B9%25CE%25B3%25CE%25AC%25CE%25BB%25CE%25B5%25CF%2589 Φύλλο εφημερίδας "Αθλητική Φωνή" της [[Δευτέρα]]ς [[25 Οκτωβρίου]] [[1965]], σελ. 5: "Κρόνος Αιγ. - Εριγώνα 3-1"]</ref> και ξεκίνησε να λαμβάνει μέρος στα επίσημα πρωταθλήματα της ΕΠΣΑ, από το 1959. Όμως το 1967 υποχρεώθηκε σε αναγκαστική συγχώνευση με τον 'Ποδοσφαιρικό Όμιλο Αγίου Σάββα' για τη δημιουργία του "«Διαγόρα Αιγάλεω"». Το 1985 επανιδρύθηκε και το 1991 απορρόφησε τη 'Θύελλα Άνω Λιοσίων', αγωνιζόμενος έκτοτε σαν "«Α.Ο. Κρόνος Αιγάλεω"»<ref>[http://www.arxeiotypou.gr/basic-page/15/efimerida?cat_id=195&date=682732800&page=7&query=%25CE%2591%25CE%25B9%25CE%25B3%25CE%25AC%25CE%25BB%25CE%25B5%25CF%2589 Φύλλο εφημερίδας "Αθλητική Ηχώ", της [[22 Αυγούστου]] [[1991]], σελ. 7: "Δύο νέα σωματεία"]</ref>. Τα τελευταία χρόνια μετέχει στην τρίτη τοπική κατηγορία Αθηνών.
 
===Μ.Ε.Λ.Α.Σ.===
Γραμμή 275:
====Δημοτικοί άρχοντες====
[[Image:ΕΚΛΟΓΕΣ 1990.jpg|left|thumb|Η πόλη του Αιγάλεω στις δημοτικές εκλογές του 1990, με τα λογότυπα των δημ. παρατάξεων]]
Ο [[Αθανάσιος Παπαδόπουλος]] ήταν ο πρώτος κοινοτάρχης των Νέων Κυδωνιών για το χρονικό διάστημα 1934-1939. Διάδοχός του υπήρξε ο γυναικολόγος ιατρός [[Γεώργιος Κουρούσης]], διορισθείς από το καθεστώς της [[Ιωάννης Μεταξάς|4ης Αυγούστου 1936]]. Ο Κουρούσης παρέμεινε στη θέση έως το καλοκαίρι του [[1944]] όταν οι κατοχικές αρχές αποσύρθηκαν από το προσκήνιο, λόγω επικράτησης του [[ΕΑΜ]] στην πρωτεύουσα. Επισημαίνεται έτσι, ότι κατά τη διάρκεια της [[Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944|ταλογερμανικής κατοχής]] αλλά και της περιόδου που ακολούθησε τα [[Δεκεμβριανά]], οι τοπικοί άρχοντες ήταν, διορισμένοι από τις κατοχικές αρχές. Ο [[Γιάννης Μπατζακίδης]] του [[ΚΚΕ]] αναφέρεται ως ο πρώτος (''δια βοής'') εκλεγμένος [[Κατάλογος Δημάρχων Αιγάλεω|δήμαρχος Αιγάλεω]], έπειτα από λαϊκή συνέλευση στην [[Πλατεία Εσταυρωμένου]] τον [[Αύγουστος|Αύγουστο]] του 1944, δυο μήνες πριν την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από την πρωτεύουσα, τον Οκτώβριο του [[1944]]. Το διάστημα από τις αρχές του 1945 έως τις αρχές του 1946 δήμαρχος είχε διοριστεί ο [[Κωνσταντινούπολη|κωνσταντινουπολίτης]] ''Αθανάσιος Παπαδόπουλος του Δημητρίου'' (συνεπώνυμος του προηγουμένου), ιδιοκτήτης Οίκου Ραπτικής, που μάλιστα είχε παλαιότερα για πελάτη του τον κατοχικό πρωθυπουργό [[Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος|Κ. Λογοθετόπουλο]] και οι δημότες τον αποκαλούσαν περιπαικτικά ''ραπτοδήμαρχο''. Ο [[Κέρκυρα|Κερκυραϊκής]] καταγωγής [[Σωσίπατρος Μώρος]] διορίσθηκε δήμαρχος την άνοιξη του 1946, παραμένοντας στη θέση του έως τα μέσα Ιουνίου<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-1&id=50246&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARdASRASLASEASTASNASh&CropPDF=0 Εφημερίδα "''Εμπρός''", φύλλο της [[15 Ιουνίου]] [[1946]], σελ. 2, "''Νέοι Δήμαρχοι''"]</ref>, για να τον διαδεχθεί στο δημοτικό θώκο ο [[Άγγελος Κούβελος]]<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-1&id=52802&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARdASRASLASEASTASNASh&CropPDF=0 Φύλλο εφημερίδας "''Εμπρός''" της [[19 Δεκεμβρίου]] [[1946]], σελ. 2, "''Ο έρανος δια τους ακρίτας''"]</ref> <ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-1&id=53815&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARdASRASLASEASTASNASh&CropPDF=0 Φύλλο εφημερίδας "''Εμπρός''" της [[16 Ιανουαρίου]] [[1948]], σελ. 4, "''Διακήρυξις αριθμ. 131''"]</ref> <ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=108&dc=29&db=3&da=1949 Φύλλο εφημερίδας "''Εμπρός''" της [[Τρίτη]]ς [[29 Μαρτίου]] [[1949]], σελ. 5: "''Μνημόσυνον του Ελευθ. Βενιζέλου στο Αιγάλεω''"]</ref>, στέλεχος του [[Λαϊκό Κόμμα|Λαϊκού Κόμματος]]. Ακολουθεί η θητεία του δικαστικού Χρ. Καθάρειου<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=64&pageid=7781&id=-1&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARdASRASLASEASTASNASh&CropPDF=0 Φύλλο εφημερίδας "Ελευθερία", της [[20 Απριλίου]] 1951, σελ. 3]</ref>, ο οποίος διορίσθηκε από το [[Κόμμα των Φιλελευθέρων]] το 1950 και στα 1951 ανέλαβε την προετοιμασία των υπηρεσιών του δήμου για τις [[Ελληνικές αυτοδιοικητικές εκλογές 1951|δημοτικές εκλογές]] της 16 Απριλίου 1951. Σε αυτές -αφού ουδείς εκ των υποψηφίων συγκέντρωσε την απαραίτητη πλειοψηφία<ref>Εφημερίδα "Έθνος", φύλλο της [[21 Μαΐου]] 1951, σελ. 5</ref> και κατόπιν διαπραγματεύσεων- δήμαρχος Αιγάλεω ορκίσθηκε ο ανεξάρτητος [[Απόστολος Στίγκας]]<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=64&pageid=9217&id=-1&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARdASRASLASEASTASNASh&CropPDF=0 Φύλλο εφημερίδας "Ελευθερία" της [[24 Σεπτεμβρίου]] 1952, σελ. 3]</ref>. Από τις πιο ιστορικές προσωπικότητες στη συνέχεια ήταν ο [[Σταύρος Μαυροθαλασσίτης]] που πρωτοεξελέγη το [[1954]]<ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=64&pageid=11324&id=-1&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARdASRASLASEASTASNASh&CropPDF=0 Φύλλο εφημερίδας "Ελευθερία" της [[23 Νοεμβρίου]] 1954, σελ. 5: "''ΑΙΓΑΛΕΩ: Εξελέγη ο αντισυναγερμικός κ. Μαυροθαλασσίτης με 2.617 ψήφους. Εψήφισαν 5.819''"]</ref> και ανέλαβε τα καθήκοντά του στις [[12 Φεβρουαρίου]] [[1955]], κυριαρχώντας στα δημοτικά πράγματα τις δεκαετίες του '50 και του '60. Διορισμένος από την [[δικτατορία των συνταγματαρχών]] ήταν ο [[Ορφέας Τζανετόπουλος]], ενώ έπειτα από τη [[μεταπολίτευση]] στο προσκήνιο βρέθηκε αρχικά ο [[Πάνος Σπηλιόπουλος]] που εκλέχθηκε τρεις φορές και μετά ο [[Γιάννης Μυστακόπουλος]], με ισάριθμες θητείες. Δυο συνεχόμενες θητείες είχε και ο [[Δημήτρης Καλογερόπουλος]].
 
====Διατελέσαντες πρόεδροι Δημοτικού Συμβουλίου====
Γραμμή 376:
 
====2010====
Στις [[Ελληνικές δημοτικές εκλογές 2010|αυτοδιοικητικές εκλογές της 7/14 Νοεμβρίου του 2010]] έλαβαν μέρος τέσσερις παρατάξεις, με επικεφαλής τους κ.κ. Δ. Καλογερόπουλο (''Ανθρώπινο Σύγχρονο Αιγάλεω'' - Ν.Δ.), Χρ. Καρδαρά (''Αιγάλεω Νέα Εποχή'' - ΠΑΣΟΚ), Δ. Μπίρμπα (''Ανάπλαση Αιγάλεω'' - ΣΥΝ) και Β. Βούλγαρη (''Λαϊκή Συσπείρωση'' - ΚΚΕ). Στο δεύτερο γύρο πέρασαν οι δυο πρώτοι, όπου ο κ. Καρδαράς υπερίσχυσε του κ. Καλογερόπουλου και ήταν ο νέος δήμαρχος της πόλης για το διάστημα 1-1-2011 έως και 31-8-2014. Τα αποτελέσματα της Α' Κυριακής ήταν: Εγγεγραμμένοι: 60.869, ψήφισαν 33.148 (ποσοστό συμμετοχής 54,46%), έγκυρα 30.640 (92,43%), άκυρα-λευκά 2.508 (7,57%). Έλαβαν: Καλογερόπουλος 10.932 (35,68%-7 έδρες), Καρδαράς 10.782 (35,19%-7 έδρες), Βούλγαρης 5.188 (16,93%-4 έδρες) και Μπίρμπας 3.738 (12,20%-3 έδρες). Τα αποτελέσματα της Β' Κυριακής ήταν: Ψήφισαν 26.407 (43,28%), αποχή 56,72%, έγκυρα 23.838 (90,27%), άκυρα-λευκά 2.569 (9,73%). Έλαβαν: Καρδαράς 12.809 (53,73%-18 έδρες) και Καλογερόπουλος 11.029 (46,27%-2 έδρες).
 
====2014<ref>[http://www.patt.gov.gr/main/attachments2/10371_aigaleo.pdf Ανακήρυξη υποψηφιοτήτων για το Δήμο Αιγάλεω]</ref>====
Για τον πρώτο γύρο των Δημοτικών Εκλογών του [[2014]] ο οποίος διεξήχθη την [[Κυριακή]] [[18 Μαΐου]], σημειώθηκαν τα εξής αποτελέσματα: Εγγεγραμένοι 59.844, ψήφισαν 34.926 (58,36%, αποχή 41,64%), έγκυρα ψηφοδέλτια 32.882 (94,15%), άκυρα-λευκά 1.277+767, σύνολο 2.044 (5,85%). Έλαβαν: [[Δημήτρης Μπίρμπας]] (''Ανάπλαση'') 8.443 (25,68%), Γιάννης Γκίκας (''Συμμαχία για το Αιγάλεω'') 6.217 (18,91%), Παρασκευή Δάγκα (''Λαϊκή Συσπείρωση'') 4.553 (13,85%), Χρήστος Καρδαράς (''Νέα Εποχή'') 4.094 (12,45%), Παναγιώτα Μερκουράκη (''Αιγάλεω Πρώτη Δύναμη'') 3.272 (9,95%), Δημήτρης Μπογράκος (''Ώρα Αιγάλεω'') 2.994 (9,11%), Ιωάννης Κάντζος (''Αιγάλεω... Μπροστά'') 1.668 (5,07%), Πέτρος Παπανικολάου (''Ρήγμα στα Δυτικ''ά) 1.641 (4,99%). ΣτοΣτον β΄γύροβ΄ γύρο ο Δημ. Μπίρμπας επικράτησε άνετα με ποσοστό που ξεπέρασε το 60%<ref>[http://www.newsit.gr/apotelesmata_eklogon.html Αποτελέσματα Αυτοδιοκητικών Εκλογών 2014]</ref> <ref>[http://ekloges-prev.singularlogic.eu/may2014/dn/public/index.html#{%22page%22:%22level%22,%22params%22:{%22level%22:%22dhm_d%22,%22id%22:9181}} Υπουργείο Εσωτερικών Ανακτήθηκε στις 27/1/2019]</ref>και αναδείχθηκε δήμαρχος Αιγάλεω. Η κατανομή των εδρών στο νέο δημοτικό συμβούλιο (1 Σεπτεμβρίου 2014 έως 31 Αυγούστου 2019) έχει ως ακολούθως: Μπίρμπας 26 (συμπεριλαμβανομένου του ιδίου), Γκίκας 4, Δάγκα 3, Καρδαράς (αποχώρησε από την ενεργό πολιτική και τη θέση του στην ηγεσία της παράταξης κατέλαβε ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης σύμβουλος Λάμπρος Σκλαβούνος ενώ στο δημοτικό συμβούλιο εισήλθε ο πρώτος επιλαχών σύμβουλος Γιάννης Περράκης) 3, Μερκουράκη 2, Μπογράκος 2 (ο επικεφαλής αποχώρησε από το δημ. συμβούλιο και τη θέση του κατέλαβε ο πρώτος επιλαχών σύμβουλος της παράταξής του, Ηλίας Μάνδρος<ref>[http://inagreece.gr/2015/03/24/%CE%BF%CF%81%CE%BA%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BA%CE%B5-%CE%BF-%CE%B7%CE%BB-%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B8%CE%AD%CF%83%CE%B7-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%B3%CF%81/ "''Ορκίστηκε ο Ηλ. Μάνδρος στην θέση Μπογράκου''"]</ref>), Κάντζος 1, Παπανικολάου 1.
 
===Επίτιμοι δημότες===
Γραμμή 385:
*[[Μίκης Θεοδωράκης]] ([[1995]])<ref>"''Από τις Νέες Κυδωνίες στο Δήμο Αιγάλεω''" (σελ. 158)</ref>
*[[Μανώλης Γλέζος]]
*[[Βάσος Λυσσαρίδης]]<ref>[http://www.skai.gr/news/greece/article/3644/%CE%9F-%CE%9B%CF%85%CF%83%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%84%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%91%CE%B9%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B5%CF%89/ ''Ο Λυσσαρίδης επίτιμος δημότης στο Αιγάλεω'']</ref>.
 
==Εικόνες==
Γραμμή 401:
 
==Πηγές==
* [[Νίκος Μιχιώτης|Νίκος Στεφ.Μιχιώτης]] "«''60 χρόνια τοπική αυτοδιοίκηση στο Αιγάλεω''"» (έκδοση 1996).
* [[Νίκος Νικολαΐδης (συγγραφέας)|Νίκος Δημ. Νικολαΐδης]] "«''50 χρόνια Αιγάλεω''"» (έκδοση Δήμος Αιγάλεω, 1998).
* Νίκος Στεφ. Μιχιώτης "«''Χρέος Τιμής''"» (έκδοση 2001).
* Ευγενία Μπουρνόβα "«''Από τις Νέες Κυδωνίες στο δήμο Αιγάλεω''"» (έκδοση Δήμος Αιγάλεω, 2002).
* [[Παναγιώτης Χατζηαντώνογλου]] «''Το Αιγάλεω στο λαϊκό τραγούδι''» (έκδοση Δήμος Αιγάλεω & Πολιτιστικός Σύλλογος «Ιερά Οδός», 2006).
* "«''Τέχνης Έργα & Πρόσωπα του Αιγάλεω''"» (έκδοση Δήμος Αιγάλεω, 2006).
* Νίκος Δημ. Νικολαΐδης "«''Η ιστορία του Αιγάλεω, από τις λαμαρίνες στα σαλόνια της Ευρώπης''"» (έκδοση "«ΕΜΒΡΥΟ"», 2007).
* Νίκος Δημ. Νικολαΐδης "«''Το Αλφαβητάρι του Αιγάλεω, μια πόλη, μια ιστορία''"» (Έκδοση Ιστορικό Λαογραφικό Οικομουσείο Αιγάλεω-"«Ι.Λ.Ο.Α."», 2011).
* Μαρία Ι. Βαμβακοπούλου, "«''ΑΙΓΑΛΕΩ, οι δρόμοι της προσφυγιάς''"» (έκδοση 2012).
 
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
{{commonscat}}
* [http://www.aigaleo.gr/ ''Ιστόχωρος Δήμου Αιγάλεω'']
* [http://www.dailymotion.com/egaleo1 ''Mηνιαία εφημερίδα "«Αιγάλεω"»''].
* [http://www.apollonrunnersclub.gr/ ''Η ιστοσελίδα του "«Α.Π.Σ. Απόλλωνα Δυτικής Αττικής"»'']
* [http://so-aigaleo.blogspot.com/ ''Σκακιστικός Όμιλος Αιγάλεω'']
* [http://www.ieraodos-ps.gr/ ''Ιστοσελίδα "«Πολιτιστικός Σύλλογος Αιγάλεω ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ"»'']
* [http://pyritis.blogspot.gr/ ''Ιστοσελίδα του συλλόγου των "«Φίλων του Πυριτιδοποιείου"»'']
* [http://iloaegaleo.blogspot.gr/ ''Ιστοσελίδα του "«Ιστορικού Λαογραφικού Οικομουσείου Αιγάλεω (Ι.Λ.Ο.Α.)"»'']
* [http://mikrasiatesaigaleo.wordpress.com/ ''Ιστοσελίδα του Συλλόγου Μικρασιατών Αιγάλεω "«Νέες Κυδωνίες"»'']
* [http://www.assyrians.gr/ ''Ιστοσελίδα της Πανελλήνιας Ένωσης Ασσυρίων'']
* [https://sinialo.espiv.net/ ''Ιστοσελίδα της Κατάληψης-Σινιάλο'']
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Αιγάλεω"