Ο βασιλικός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

'''Ο βασιλικός''' είναι δράμα του [[Αντώνιος Μάτεσης|ΑντώνιουΑντωνίου Μάτεση]].

Στη διάρκεια της εορτής του Καρναβαλιού ο Φιλιππάκης Γιαγυρόπουλος φλερτάρει την κόρη του άρχοντα Δάρειου Ρονκάλα, Γαρουφαλιά και στο τέλος της βραδυάςβραδιάς την αφήνει έγκυο. Ο Φιλιππάκης γνωρίζοντας το σκάνδαλο που θα ξεσπάσει θέλει να την αποκαταστήσει. Όμως εμπόδιο σε αυτά τα του τα σχέδια είναι η δευτοροκλασάτηδευτεροκλασάτη κοινωνική καταγωγή του σε σχέση με την οικογένεια της Γαρουφαλιάς. Ο Δάρειος αγνοώντας ταπραγματικάτα πραγματικά κίνητρα του νέου, νομίζει πως εποφθαλμιά την προίκα της κόρης του. Αν και η γυναίκα του και ο γιος του προσπαθούν να τον μεταπείσουν, εκείνος μένει αμετάπιστοςαμετάπειστος. Επιθυμεί μάλιστα να κλείσει την κόρη του σε μοναστήρι, ενώ απειλεί και να σκοτώσει τον Φιλιππάκη εξαιτίας μίαςμιας εσφαλμένης πληροφορίας που λαμβάνει., Γιαγια μια γλάστρα με βασιλικό, την οποία συμπτωματικά επιχειρούν να κλέψουν δύο μεθυσμένοι από το παράθυρο του σπιτιού του Ρονκάλα. Ο μπράβος του χτυπά και σκοτώνει με πιστόλι τον έναν από τους δύο, νομίζοντας πως είναι ο Φιλιππάκης. Με την αποκάλυψη της αλήθειας και την παρέμβαση του αδερφού της Γαρουφαλιάς, Δραγανίγου, ο Ρονκάλας αναγκάζεται να δώσει πλέον τη συγκατάθεσή του στο γάμο των δύο νέων.

Πρόκειται για το μοναδικό θεατρικό έργο του ΑντώνιουΑντωνίου Μάτεση. ΓράφεταιΓράφτηκε το 1829-1830<ref>

Γιώργος Πεφάνης, «Ρίζες και άνθη του επτανησιακού θεάτρου. Ο Βασιλικός του Αντωνίου Mάτεσι», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, τομ.32 (2000),σελ.115</ref> και εκδίδεταιεκδόθηκε το 1859 στοαπό το τυπογραφείο του Γεωργίου Ρωσσολίμου<ref>

Γιώργος Πεφάνης, «Ρίζες και άνθη του επτανησιακού θεάτρου. Ο Βασιλικός του Αντωνίου Mάτεσι», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, τομ.32 (2000),σελ.125</ref>. Το 1881 περιλαμβάνεταιπεριλήφθηκε στα ''Άπαντα Αντωνίου Μάτεσι μετά ιστορικών προλεγομένων, σημειώσεων και γλωσσαρίων, Εν Ζακύνθω''. Το 1934 εκδίδεταιδημοσιεύτηκε στο περιοδικό ''Μηνιαίος Κόσμος'', και το 1952 στην ''Ελληνική Δημιουργία'' του Σπυρίδωνα Μελά.<ref>

Ο ''Βασιλικός'' ανεβηκεανέβηκε για πρώτη φορά στη Ζάκυνθο το 1832 από ερασιτεχνικό θίασο ευγενών. Επίσης υπάρχει η μαρτυριαμαρτυρία, πως το έργο παιζόταν από ερασιτέχνες στο χωρίο Γερακάρι στις Απόκριες. Στις 24 Μαρτίου 1927 ανεβαίνειπαρουσιάστηκε στην Αθήνα από την Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου σε σκηνοθεσία Φώτου Πολίτη. Έπαιζαν μεταξύ άλλων οι Ν. Παπαδόπουλος, Κ. Οικονομίδης, [[Πέλος Κατσέλης]], Χρ. Ευθυμίου, Γ. Δαμασιώτης. Στο [[Εθνικό Θέατρο]] πρωτοανέβηκε τον Φεβρουάριο του 1935 σε σκηνοθεσία [[Δημήτρης Ροντήρης|Δημήτρη Ροντήρη]] και με τον Γιώργο Γληνό στο ρόλο του Ρονκάλα. Συμπρωταγωνιστές του ήταν οι Σοφία Αλκαίου, ο [[Αλέξης Μινωτής]],η Μαρία Αλκαίου, Ο Χρίστος[[Χρήστος Ευθυμίου]]. ΣκηνικάΤα σκηνικά επιμελήθηκε ο [[Κλεόβουλος Κλώνης]] και κουστούμιατα κοστούμια ο [[Αντώνης Φωκάς]]. Το 1950 ξαναπαίχθηκε από την ιδιαίδια σκηνή (σε σκηνοθεσία ΡοντήρηςΡοντήρη, σκηνικά και κοστούμια των [[Κλεόβουλος Κλώνης|Κλώνη]] και [[Αντώνης Φωκάς|Φωκά]] αντίστοιχα), καιμε τους Θόδωρο[[Θεόδωρος Αρώνης|Θεόδωρο Αρώνη]], [[Ελένη Χαλκούση]], [[Νίκος Χατζίσκος|Νίκο Χατζίσκο]], Ρ. Μυράτ, Ι.Αυλωνίτης Αυλωνίτη, [[Μαρία Αλκαίου]], Θ.Ανδριακόπουλος Ανδριακόπουλο, [[Άρης Μαλιαγρός|Άρη Μαλιαγρό]], [[Διονύσης Παπαγιαννόπουλος|Διονύση Παπαγιαννόπουλο]], [[Χριστόφορος Νέζερ|Χριστόφορο Νέζερ]], και [[Παντελής Ζερβός|Παντελή Ζερβό]]. Το 1964 μεανέβηκε και πάλι σε σκηνοθεσία [[Αλέξης Μινωτής| Αλέξη Μινωτή]] καιμε πρωταγωνιστές τους [[Λυκούργος Καλλέργης|Λυκούργο ΚαλέργηΚαλλέργη]], [[Πέτρος Φυσσούν|Πέτρο Φυσσούν]], [[Ελένη Ζαφειρίου]], [[Βέρα Ζαβιτσιάνου]], Νίκο Τζόγια, [[Όλγα Τουρνάκη]], Παντελή Ζερβό κλπ.<ref>

Γιώργος Πεφάνης, «Ρίζες και άνθη του επτανησιακού θεάτρου. Ο Βασιλικός του Αντωνίου Mάτεσι», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, τομ.32 (2000),σελ.126-127</ref>

ΕίναιΤο έργο είναι γραμμένο σε πεζό λόγο και ρέουσα δημοτική γλώσσα.<ref>Mario Vitti, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, εκδ.Οδυσσέας, Αθήνα, 1987, σελ.241</ref> Όπως σημειώνει ο νεοελληνιστής [[Μάριο Βίττι]] «[...]πολύ εύκολα επισημαίνεται η σταθερή παρουσία του Σολωμού σταστο δράμα του Μάτεση»<ref>Mario Vitti, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, εκδ.Οδυσσέας, Αθήνα, 1987, σελ.244</ref>

Ο Δε[[Σπυρίδων ΒιάζηςΔεβιάζης|Δεβιάζης]] θεωρεί πωςηπως η γλώσσα του έργου είναι ''καθαρωτάτη'' κι ας υπάρχουν στο έργο ''Ζακύνθιοι τινές βαρβαρισμοί, ιδιωτισμοί και χυδαϊσμοί'' , κάτι που ο Μάτεσις επέλεξε ''ίνα και η γλώσσα αντιπροσωπεύση την εποχήν και χαρακτηρίση κάλλιον τα πρόσωπα''. Ο Κ. Πορφύρης μιλάει για την πλούσια γλώσσα του, ο [[Λίνος Πολίτης]] για τη ζωντανή δημοστική του, ενώ ο Λέων Κουκούλας συνδέει τον ζωντανό ιδιωματικό λόγο του με τον ηθογραφικό ρεαλισμό. Ο ιστορικός του θεάτρου [[Γιάννης Σιδέρης]] λέει πως λόγω της γλώσσας παραγνωρίστηκε, ενώ η Γλυκερία Μπουμπουλίδου επισημαίνει πως αν και γραμμένο σε τοπικό ζακυνθινό ιδίωμα και με πολλές ιταλικές εκφράσεις, ο λόγος του έργου ρέει αρμονικά.<ref>Χρυσούλα Καραντζή-Ανδρειωμένου, «Η θεατρική γλώσσα και οι γραμματικές πεποιθήσεις του Αντωνίου Μάτεσι (1794-1875)», στο: ΣΤ' Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, (Ζάκυνθος, 23-27 Σεπτεμβρίου 1997) : πρακτικά τ.4 (2004), σελ. 153-154</ref>

Για την Χρυσούλα Καραντζή-Ανδρειωμένου, τα πρόσωπα του έργου ομιλούν το καθένα με το δικό του ύφος ανάλογο της μόρφωσής του και της κοινωνικής του καταγωγής. Οι ζακυνθινοί διαλεκτισμοί του δίνουν ηθογραφικό χαρακτήρα.<ref>Χρυσούλα Καραντζή-Ανδρειωμένου, «Η θεατρική γλώσσα και οι γραμματικές πεποιθήσεις του Αντωνίου Μάτεσι (1794-1875)», στο: ΣΤ' Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, (Ζάκυνθος, 23-27 Σεπτεμβρίου 1997) : πρακτικά τ.4 (2004), σελ.154</ref>

Ο ίδιος ο Μάτεσις στην ''Προειδοποίηση'', η οποία προτάσσεται εν είδει εισαγωγής στην έκδοση του έργου σημειώνει,: ''Το παρόν όθεν δύναται μάλλον να ονομασθή ιστορική μυθιστοριογραφία δραματικώς παριστανομένη ή κωμωδία''. Δηλώνει, επίσης, πως επιχείρησε ''την παράστασιν[...]εικόνος του τε χαρακτήρος και των ηθών και εθίμων της εποχής, εν η υοτίθεταιυποτίθεται ότι η πράξις έλαβε χώραν''<ref>παρατίθεται στο: Χρυσούλα Καραντζή-Ανδρειωμένου, «Η θεατρική γλώσσα και οι γραμματικές πεποιθήσεις του Αντωνίου Μάτεσι (1794-1875)», στο: ΣΤ' Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, (Ζάκυνθος, 23-27 Σεπτεμβρίου 1997) : πρακτικά τ.4 (2004), σελ.152</ref>

Η λογοτεχνική γενιά του 1880 και οι γλωσσικοί αγώνες του 1900 το φέρνουν σε προδρομικό επίπεδο ως προς το ''θέατρο των ιδεών''. Επίσης θεωρείται προδρομικό του ''ηθογραφικού δράματος του τέλους του 19ου αι. <ref>Βάλτερ Πούχνερ, «Ο βασιλικός», Ανθολογία Νεοελληνικής Δραματουργίας, τομ. Β,1 Από την Επανάσταση του 1821 ως τη Μικρασιατική Καταστροφή, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2006, σελ. 77, 81</ref>

Ο Μάτεσης έχει δεχθεί επιδράσεις από τον ''Φιλάργυρο'' του Μολιέρου, που κι αυτός είναι τυραννικός με την οικογένειά του. Οι ερευνητές έχουν συσχετίσει τον ''Βασιλικό'' και με το έργο [[Λουίζα Μίλλερ]] (ή ''Ραδιουργία και έρως'') του [[Φρίντριχ Σίλερ]], με κυρίαρχες και εκεί τις ταξικές αντιθέσεις, αλλά με τραγική κατάληξη, κάτισε πουαντίθεση δεν ισχύει ώς προςμε το αίσιο φινάλε του ''Βασιλικού''.<ref>Βάλτερ Πούχνερ, «Ο βασιλικός», Ανθολογία Νεοελληνικής Δραματουργίας, τομ. Β,1 Από την Επανάσταση του 1821 ως τη Μικρασιατική Καταστροφή, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2006, σελ. 80 Γιώργος Πεφάνης, «Ρίζες και άνθη του επτανησιακού θεάτρου. Ο Βασιλικός του Αντωνίου Mάτεσι», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, τομ. 32 (2000), σελ. 144</ref>

Γιώργος Πεφάνης, «Ρίζες και άνθη του επτανησιακού θεάτρου. Ο Βασιλικός του Αντωνίου Mάτεσι», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, τομ. 32 (2000), σελ. 143</ref>ο Ο [[Άγγελος Τερζάκης]] συσχετίζοντάς το με εξωτερικές ομοιότητες το συνδέει με την Ιλαροτραγωδία του Καλλίστου και της Μελιμπέα, γνωστή και ως ''Σελεστίνα'' του Fernardo de Rojas'', ενώ ο Μήτσος Λυγίζος με τον ''Δον Κάρλο του ShillerΣίλερ.<ref>

Γιώργος Πεφάνης, «Ρίζες και άνθη του επτανησιακού θεάτρου. Ο Βασιλικός του Αντωνίου Mάτεσι», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, τομ. 32 (2000), σελ. 144</ref>

Αναλογίες εντοπίζονται μεταξύ του ''Οικογενειάρχη'' του Ντιντερό και τον Βασιλικό ως προς τη ρεαλιστική τους γραφή, το θεματικό τους πλαίσιο (οικογενειακές αντιθέσεις με ευρύτερες κοινωνικές προεκτάσεις).<ref>

Γιώργος Πεφάνης, «Ρίζες και άνθη του επτανησιακού θεάτρου. Ο Βασιλικός του Αντωνίου Mάτεσι», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, τομ. 32 (2000), σελ. 145</ref>

Η δράση του έργου τοποθετείται στηστην υπό ενετική κυριαρχία Ζάκυνθο του 1712 υπό Βενετική κυριαρχία και συγκεκριμένα στη δεύτερη περίοδο της Βενετοκρατίας., Τότετότε που η διοίκηση ήταν διεφθαρμένη και οι κοινωνική διαπάλη αριστοκρατών και ποπολάρων έντονη. Όμως σε αυτό κυριαρχούν τα στοιχεία του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης σε αντιπαράθεση με την παλιά φεουδαρχία. Φορέας αυτών των αντιλήψεων είναι ο γιος του Δάρειου Ρονκάλα, Δραγανίγος, μετά τις σπουδές του στο [[Παρίσι]], ο οποίος πρεσβεύει τις νέες θέσεις για την κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα των γυναικών.<ref>Βάλτερ Πούχνερ, «Ο βασιλικός», Ανθολογία Νεοελληνικής Δραματουργίας, τομ. Β,1 Από την Επανάσταση του 1821 ως τη Μικρασιατική Καταστροφή, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2006, σελ. 78-79</ref>

Το γεγονός πως αναφέρεται στην Βενετοκρατία, αν και γραμμένο στα 1830, επί Αγγλοκρατίας δηλαδή, δείχνει την αγγλοφιλία του συγγραφέα και την επιθυμία του να αφήσει στο απυρόβλητο τους ''προστάτες'' του νησιού του. Η αναδρομή του τονίζει την παρακμή και την ασυδοσία των Βενετικών αρχών και την ευταξία των Άγγλων. Ωστόσο άλλοι μελετητές τονίζουν πως χρησιμοποιεί την Βενετοκρατία ως άλλοθι για να ασκήσει κριτική σε κάθε ξένη κατοχή, αφού αν αναφερόταν ευθέως στους άγγλουςΆγγλους, αυτό θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στον ίδιο και στο έργο του.<ref>

Γιώργος Πεφάνης, «Ρίζες και άνθη του επτανησιακού θεάτρου. Ο Βασιλικός του Αντωνίου Mάτεσι», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, τομ. 32 (2000), σελ. 147</ref> Έτσι το κάνει «για λόγους ασφαλείας»<ref> Mario Vitti, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα, 1987, σελ. 242</ref>

Για τον μαρξιστή Κορδάτο, «ο Βασιλικός είναι το πρώτο κοινωνικό δράμα στη Νέα Ελλάδα. Δεν είναι απλή ηθογραφία. Ο Μάτεσης δραματοποιεί τους κοινωνικούς αγώνες της Ζακύνθου. ΚιΑκόμα ακόμαδιαμαρτύρεται έμμεσα διαμαρτύρεται για τη σκλαβιά της γυναίκας και κηρύχνεικηρύττει την απελευθέρωσή της»<ref>[[Γιάνης Κορδάτος]], Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, τόμος πρώτος, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα, 1983, σελ. 383</ref>

Το έργο γράφεται στηντην εποχή της ανόδου του ''αστισμού'' και του ''κλονισμού'' του φεουδαρχικού καθεστώτος. Ο ΡονγκάλαςΡονκάλας είναι τυπικός εκπρόσωπος του ετανησιακούεπτανησιακού φεουδαρχισμού και φίλος των Βενετσιάνων κατακτητών. Ο γιος του όμως Δραγανίγος είναι ο «εκπρόσωπος του προοδευτικού αστισμού» και «αγαπάει τους ποπολάρους»<ref>[[Γιάνης Κορδάτος]], Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, τόμος πρώτος, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα, 1983, σελ. 382</ref>Για τοτον Κορδάτο είναι ένα έργο, το οποίο πρέπει να πάιζεταιπαίζεται τακτικά, αλλά οι αρμόδιοι δεν το προωθούν επικαλούμενοι το ζακυνθινό γλωσσικό ιδίωμα. Αλλά ο Κορδάτος αναρωτιέται υπαινικτικά, «Να είναι άραγε μόνο αυτός ο λόγος;»<ref>[[Γιάνης Κορδάτος]], Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, τόμος πρώτος, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα, 1983, σελ. 383</ref>

*Αντώνιος Σ. Μάτεσις, Ο Βασιλικός, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1999

* Αντώνιος Μάτεσις, Ο Βασιλικός, εκδ. Πελεκάνος, 2004

*Αντώνιος Μάτεσις, Ο Βασιλικός, επιμέλεια: Δημήτρης Λέκκας, εκδ. Συλλογή, 2008

*Χρυσούλα Καραντζή-Ανδρειωμένου, «Η θεατρική γλώσσα και οι γραμματικές πεποιθήσεις του Αντωνίου Μάτεσι (1794-1875)», στο: ΣΤ' Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο, (Ζάκυνθος, 23-27 Σεπτεμβρίου 1997) : πρακτικά τ. 4 (2004), σελ. 149-158

*Γιώργος Πεφάνης, «Ρίζες και άνθη του επτανησιακού θεάτρου. Ο Βασιλικός του Αντωνίου Mάτεσι», Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, τομ. 32 (2000), σελ. 107-152 (και στο: του ιδίου Τοπία της δραματικής γραφής. Δεκαπέντε μελετήματα για το ελληνικό θέατρο, εκδ. Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα 2003, σσ. 15-75)

*Mario Vitti, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα, 1987

*[[Βάλτερ Πούχνερ]], «Ο βασιλικός», Ανθολογία Νεοελληνικής Δραματουργίας, τομ. Β,1 Από την Επανάσταση του 1821 ως τη Μικρασιατική Καταστροφή, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2006, σελ77σελ. 77-101

*[[Γιάνης Κορδάτος]], Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, τόμος πρώτος, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα, 1983

*Σπύρος Αλ. Καββαδίας, «Ο Βασιλικός του Αντ. Μάτεση», Δελτίον Αναγνωστικής Εταιρείας Κέρκυρας, τομ. 25 (2003), σσ. 103-119

* Καγκελάρης Ν.Ι., «Σταδιακή αποδόμηση της λαϊκής δοξασίας για τη θεραπευτική δύναμη των βοτάνων στη νεοελληνική λογοτεχνία: από τον Α. Μάτεση (''Ὁ Βασιλικός'') ως τον Μ. Καραγάτση (''Ὁ Συνταγματάρχης Λιάπκιν'')»: ''Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου: Φυτά και βότανα στον λαϊκό πολιτισμό και την επιστήμη. Καρδίτσα 20-22 Οκτωβρίου 2017'', (επιμ.: Αυδίκος, Ε. - Κοζιού -Κολοφωτιά, Β.), Λάρισα, 2018, σελ. 243-54254 [https://www.academia.edu/36505994/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CE%BC%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%BB%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%B3%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%B7_%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CF%8D%CE%BD%CE%B1%CE%BC%CE%B7_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%B2%CE%BF%CF%84%CE%AC%CE%BD%CF%89%CE%BD_%CF%83%CF%84%CE%B7_%CE%BD%CE%B5%CE%BF%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1_%CE%B1%CF%80%CF%8C_%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%91._%CE%9C%CE%AC%CF%84%CE%B5%CF%83%CE%B7_%E1%BD%89_%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%89%CF%82_%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%9C._%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%AC%CF%84%CF%83%CE%B7_%E1%BD%89_%CE%A3%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%9B%CE%B9%CE%AC%CF%80%CE%BA%CE%B9%CE%BD_]

*Νικόλαος Τσαμπούκος, Βασιλικός Ένα δράμα τιμής με αίσιον τέλος ΕΑΠ, 2011

*{{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ Ο βασιλικός Μέρος:1|αριθμός = 8549 }}

*{{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ Ο βασιλικός Μέρος:2|αριθμός = 8585 }}