Αλκιβιάδης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

O '''Αλκιβιάδης Κλεινίου Αθηναίος'''<ref>[[Αρχαία ελληνική γλώσσα|α-ε]]: <span lang="grc" dir="ltr">Ἀλκιβιάδης Κλεινίου Αθηναίος</span>, σημαίνει Αλκιβιάδης, γιος του [[Κλεινίας|Κλεινίου]], Σκαμβωνίδης δηλ. δημότης από τον δήμο των [[Σκαμβωνίδες|Σκαμβωνιδών]].</ref> ([[450 π.Χ.]] - [[404 π.Χ.]]) ήταν εξέχων Αθηναίος πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός. Ήταν το τελευταίο γνωστό μέλος της αριστοκρατικής οικογένειας των [[Αλκμεωνίδες|ΑλκμεωνίδωνΑλκμεωνιδών]]. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στο δεύτερο μισό του Πελοποννησιακού πολέμου ως στρατηγικός σύμβουλος, στρατιωτικός και πολιτικός.

Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο Αλκιβιάδης άλλαξε τις πολιτικές του συμμαχίες αρκετές φορές. Στην πατρικήπατρίδα του Αθήνα, υιοθέτησε στις αρχές της δεκαετίας του 410 π.Χ, υιοθέτησε. μια επιθετική ξένηεξωτερική πολιτική, και ήταν εξέχωνθερμός υποστηρικτής της [[Εκστρατεία στη Σικελία|εκστρατείας στη Σικελία]], αλλά έφυγε στη [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]], όταν οι πολιτικοί του εχθροί υπέβαλαντον μήνυσηκατηγόρησαν για ιεροσυλία. Στη Σπάρτη, υπηρέτησε ως στρατηγικός σύμβουλος, προτείνοντας ή επιβλέποντας μεγάλες εκστρατείες κατά της Αθήνας. Και στη Σπάρτη, ωστόσο, ο Αλκιβιάδης απέκτησε ισχυρούς εχθρούς, οπότε και αποστάτησεδιέφυγε στην [[Περσία]]. Εκεί υπηρέτησε ως σύμβουλος του σατράπη [[Τισσαφέρνης|Τισσαφέρνη]], μέχρι να του ζητήσουν οι Αθηναίοι να επιστρέψει. Τότε,Έτσι υπηρέτησε ως Αθηναίος Στρατηγόςστρατηγός για αρκετά χρόνια, αλλά οι εχθροί του κατάφεραν να τον εξορίσουν για δεύτερη φορά.

Η εκστρατεία στη Σικελία ήταν ιδέα του Αλκιβιάδη, και μερικοίκάποιοι μελετητές ισχυρίζονται ότι, αν τητην διοίκηση της εκστρατείας είχε αναλάβει ο Αλκιβιάδης και όχι ο [[Νικίας]], η εκστρατεία δεν θα ήταν τόσο καταστροφική για τους Αθηναίους.<ref name="Vlachos59">A. Vlachos, ''Thucydides' Bias'', 59 &c.</ref> Στα χρόνια που υπηρέτησε τητην Σπάρτη, ο Αλκιβιάδης έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο στην καταστροφή της Αθήνας. - ηΗ κατάληψη της [[Δεκέλεια Αττικής|Δεκέλειας]] και οι εξεγέρσεις αρκετών κριτικώνστρατηγικών αθηναϊκώνυποτελών θεμάτωνπόλεων διεξήχθησανπραγματοποιήθηκαν είτε λόγωκατόπιν της γνώμηςεισηγήσεώς του, είτε υπό τη διοίκηση του. Όταν επέστρεψε στην Αθήνα, έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε μια σειρά αθηναϊκών νικών, που ανάγκασαν τη Σπάρτη να ζητήσει ειρήνη. ΕυνόησεΥιοθετούσε αντισυμβατικές τακτικές, νικώνταςκαταλαμβάνοντας τιςπόλεις μάχεςσυχνά μεμέσω προδοσίαπροδοσίας ή διαπραγματεύσειςδιαπραγματεύσεων, αντίπαρά μεμέσω πολιορκίαπολιορκίας.<ref name="Kern151">P.B. Kern, ''Ancient Siege Warfare'', 151.</ref> ΤαΤο πολιτικάπολιτικό και στρατιωτικάστρατιωτικό ταλένταταλέντο του Αλκιβιάδη αποδείχθηκαναποδεικνυόταν χρήσιμαχρήσιμο για όποιο κράτος του ήταν υπόεκάστοτε την υποταγή τουπιστό, αλλά η κλίση τουτάση να κάνει ισχυρούς εχθρούς ήτανοδηγούσε συμβατήστο μενα τομην γεγονόςμπορεί ότι ποτέ δεννα έμενεμείνει σε ένα μέρος για πολύ καιρό.

[[Αρχείο:AspasiaAlcibiades.jpg|thumb|right|[[ΤζόνΖαν-ΛέονΛεόν Ζερόμ]] (1824-1904): Ο Σωκράτης ψάχνει τον Αλκιβιάδη στο Σπίτι της [[Ασπασία]]ς, 1861]]

Ο Αλκιβιάδης γεννήθηκε στην [[Αρχαία Αθήνα|Αθήνα]], και ήταν γιος του [[Κλεινίας ο πρεσβύτερος|Κλεινία]] και της [[Δεινομάχη]]ς. Η μητέρα του ήταν κόρη του [[Μεγακλής|Μεγακλή]], πρόγονοςαπογόνου του [[Ευρυσάκης|Ευρυσάκη]] και του [[Αίας ο Τελαμώνιος|Αίαντα του Τελαμώνιου]].<ref name="Plato121">Πλάτωνας, ''Αλκιβιάδης 1'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?layout=&doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0176&query=section%3D%2388&loc=Alc.%201.120e 121a].</ref> Ο Αλκιβιάδης ανήκε, από την πλευρά της μητέρας του, στην πανίσχυρη οικογένεια των Αλκμαιονιδών - ο ξακουστός [[Περικλής]] και ο αδερφός του Αρίφρων ήταν ξαδέρφια της Δεινομάχης, καθώς ο πατέρας τουςτης καιήταν ηαδελφός μητέρατης μητέρας τους ήταν ξαδέρφια.<ref name="Cox144">C.A. Cox, ''Household Interests'', 144.</ref> Ο παππούς του, ονόματι Αλκιβιάδης, ήταν φίλος του [[Κλεισθένης|Κλεισθένη]], του διάσημου συνταγματικού αναμορφωτικούαναμορφωτή στατων τέλητελών του 6ου αιώνα π.Χ.<ref name="the Helios">{{cite encyclopedia|title= Alcibiades|encyclopedia=Encyclopaedic Dictionary The Helios|year=1952}}</ref> Μετά τον θάνατο του Κλεινία στη [[Μάχη της Κορώνειας (447 π.Χ.)|μάχη της Κορώνειας]], ο Περικλής και ο Αρίφρων έγιναν οι κηδεμόνες του Αλκιβιάδη.<ref name="Denyer88-89">N. Denyer, ''Commentary of Plato's Alcibiades'', 88–89.</ref> Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο Αλκιβιάδης είχε αρκετούς διάσημους δασκάλους, συμπεριλαμβανομένου του [[Σωκράτης|Σωκράτη]], και ήταν καλά προπονημένοςεξασκημένος στην τέχνη της ρητορικής.{{cref|a}} Ήταν γνωστός, ωστόσο, για τον απείθαρχο χαρακτήρα του, ο οποίος αναφέρεταιμνημονεύεται από αρχαίους Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς σε διάφορες περιπτώσεις.{{Cref|b}}

Ο Αλκιβιάδης συμμετείχε στη [[μάχη της Ποτίδαιας]] το 432 π.Χ., όπου θεωρείταιλέγεται ότι ο Σωκράτης του έσωσε τη ζωή<ref name="Symposium220e">Πλάτωνας, ''Συμπόσιον'' [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0174&query=section%3D%23726&layout=&loc=Sym.%20220d 220e].</ref> και ξανά στη [[μάχη του Δηλίου]] το 424 π.Χ.{{Cref|c}} Ο Αλκιβιάδης είχε στενή σχέση με τον Σωκράτη, τον οποίο σεβόταν.<ref name="Sykoutris">Ι. Συκουτρής, ''Πλάτωνος Συμπόσιον'', 159–180.</ref><ref name="Symposium215b">Πλάτωνας, ''Συμπόσιον'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0174;layout=;query=section%3D%23697;loc=Sym.%20215b 215a–222b].</ref> Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο«Η Αλκιβιάδηςαγάπη «φοβόταντου Σωκράτη, αν και σέβοντανείχε τονπολλούς Σωκράτηκαι μεγάλους μόνοανταγωνιστές, περιφρονώνταςσυνήθως τιςυπερίσχυε υπόλοιπεςγια ερωμένεςτον Αλκιβιάδη, καθώς τα λόγια εκείνου επηρέαζαν την ευγενική του φύση».<ref name="Alcibiades6">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%236;layout=;loc=Alc.%207.1 6].</ref>,<ref>[https://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?rec=/metadata/0/d/7/metadata-212-0000347.tkl&do=176192_03.pdf&pageno=14&width=327&height=492&maxpage=372&lang=el Το σχετικό απόσπασμα για τον Αλκιβιάδη] από τους Παράλληλους Βίους του Πλουτάρχου, σε μετάφραση στην νεοελληνική γλώσσα του [[Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής|Ραγκαβή]].</ref>

Ο Αλκιβιάδης παντρεύτηκε την [[Ιππαρέτη]], την κόρη του [[Ιππόνικος|Ιππόνικου]], ενός πλούσιου Αθηναίου. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, η Ιππαρέτη αγαπούσε τον άνδρα της, αλλά προσπάθησε να τον χωρίσει, επειδή συναναστρεφόταν με εταίρες. ΖούσεΈζησε μαζί του μέχρι το τέλος της ζωής του, και γέννησε δύο παιδιά, μια κόρη και έναέναν γιο, τον [[Αλκιβιάδης ο Νεώτερος|Αλκιβιάδη]].<ref name="Alcibiades8">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182&query=chapter%3D%238&layout=&loc=Alc.%207.1 8].</ref>

Ο Αλκιβιάδης για πρώτη φορά βρέθηκε στο προσκήνιο όταν άρχισε να υποστηρίζει τις επιθετικές κινήσεις των Αθηναίων μετά την υπογραφή της [[Ειρήνη του Νικία]]. Αυτή η συμφωνία, μια ανακωχή μετάμεταξύ της Σπάρτης και της Αθήνας στα μέσα του Πελοποννησιακού Πολέμου, ήρθε μετά από 7 χρόνια πολέμου, στα οποία καμία πλευρά δεν πέτυχε αποφασιστικό πλεονέκτημα. Οι ιστορικοί Αρνόλντ Β.Άρνολντ Γκομ και ΡαφαέλΡάφαελ ΣέαλιΣίλι πιστεύουν, και ο [[Θουκυδίδης]] αναφέρει,<ref name="Thucydides 5.43">Θουκυδίδης, ''Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου'', 5.43.</ref> ότι ο Αλκιβιάδης πρότεινεένιωσε ότιπροσβεβλημένος, όταν οι Σπαρτιάτες πρέπειαποφάσισαν να διαπραγματευτούν γιατην συνθήκη διαειρήνης μέσωμε τουτους Νικία και του [[Λάχης (στρατηγός)|Λάχη]], εξαιτίαςπαραβλέποντας τον ίδιο λόγω της εφηβείαςνεαρής του ηλικίας.<ref name="Gomme339">A.W. Gomme, ''A Historical Commentary on Thucydides'', 339.</ref><ref name="Sealey353">R. Sealey, ''A History of the Greek City States'', 353.</ref>

Οι διαφωνίες ως προς την ερμηνεία της συνθήκης οδήγησαν τους Σπαρτιάτες ναστην στείλουναποστολή πρεσβείαπρεσβευτών στην Αθήνα με πλήρεις εξουσίες για τη ρύθμιση όλων των εκκρεμών θεμάτων. Οι Αθηναίοι αρχικά υποδέχθηκαν θερμά τους πρεσβευτές, αλλά ο Αλκιβιάδης τους συνάντησε μυστικά πριν μιλήσουν στην [[Εκκλησία (Αθηναϊκήτου Συνέλευση)Δήμου]] και πουν ότι η Συνέλευση της Εκκλησίας ήταν υπεροπτικήυπερφίαλη και είχε μεγάλεςυπέρμετρα φιλοδοξίεςφιλόδοξη.<ref name="Alcibiades14">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2314;layout=;loc=Alc.%2013.1 14].</ref> Τους πρότεινε να αποκηρύξουν τη διπλωματική τους αρχή γιαεξουσία να εκπροσωπήσουνεκπροσωπούν τη Σπάρτη, και αντ' αυτού να τουςτου επιτρέψειεπιτρέψουν να τους βοηθήσει μέσω της επιρροής του στην αθηναϊκή πολιτική.<ref>Θουκυδίδης, V, [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Thuc.+5.45.1 45].</ref> Οι εκπρόσωποι δέχθηκαν και, εντυπωσιασμένοι με τον Αλκιβιάδη, αποξενώθηκαν από τον Νικία, ο οποίος ήθελε να υπογράψει συμφωνία με τους Σπαρτιάτες.<ref name="Alcibiades14" /> Την επόμενη μέρα, κατά τη διάρκεια της Συνέλευσης, ο Αλκιβιάδης τους ρώτησε για τιςτην δυνάμειςεξουσία που τους έδωσε η Σπάρτη για να διαπραγματευτούν, καικι εκείνοι απάντησαν, όπως είχαν συμφωνήσει, ότι ήρθαν χωρίς απόλυτη και ανεξάρτητη εξουσία. Αυτό ήταν σε άμεση αντίθεση με ότι είχαν πει την προηγούμενη μέρα, και ο Αλκιβιάδης άδραξε αυτή την ευκαιρία για να καταγγείλει τον χαρακτήρα τους, να εκφράσει την καχυποψία του για τους στόχους τους, και να προβάλεικαταστρέψει την καταστροφή της αξιοπιστίαςαξιοπιστία τους. Αυτό το τέχνασμα αύξησε την επιρροή του Αλκιβιάδη, ενώ έβαλεοδήγησε σε αμηχανία τον Νικία,. και οΟ Αλκιβιάδης έγινε αργότερα Στρατηγόςστρατηγός, για να ενορχηστρώσει τη δημιουργία μιας συμμαχίας μεταξύ του Άργους, της Μαντινείας καιΜαντίνειας, της Ήλιδας, και άλλων πόλεων της Πελοποννήσου, απειλώντας τη σπαρτιατική ηγεμονία σε αυτή την περιοχή. Σύμφωνα με τον Γκομ, «ήταν ένα μεγαλοπρεπές σχέδιο για έναν Αθηναίο στρατηγό να ηγηθείτεθεί στην κεφαλήεπικεφαλής ενός πελοποννησιακού στρατού και να εισβάλλει στην Πελοπόννησο προκαλώνταςγελοιοποιώντας προβλήματα στητην Σπάρτη, ότανενόσω δενη είχεφήμη μεγάλητης φήμηβρισκόταν στο χαμηλότερο σημείο της».<ref name="Gomme30">A.W. Gomme, ''A Historical Commentary on Thucydides'', 70.</ref> Αυτή η συμμαχία, ωστόσο, ηττήθηκε στη [[Μάχη της Μαντινείας (418 π.Χ.)|μάχη της Μαντινείας]].<ref name="Alcibiades15">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2315;layout=;loc=Alc.%2014.1 15].</ref>

ΣταΤα έτη 416-415 π.Χ,. ξέσπασε διαμάχη μεταξύ του [[Υπέρβολος|Υπέρβολου]] από τη μιαμία πλευρά και του Νικία και του Αλκιβιάδη από την άλλη. Ο Υπέρβολος προσπάθησε να εξοστρακίσει ένανκάποιον από αυτούς τους δύο, αλλά ο Νικίας και ο Αλκιβιάδης ένωσαν την επιρροή τους και κατάφεραν να πείσουν τους Αθηναίους να εξορίσουν τον Υπέρβολο.<ref name="Alcibiades13">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2313;layout=;loc=Alc.%2012.1 13].</ref> Αυτό το περιστατικό αποκαλύπτειαποκάλυψε ότι ο Νικίας και ο Αλκιβιάδης ακολουθούσανεπηρέαζαν τοένα προσωπικό τους συμφέρονκοινό, καιτου ότιοποίου οιη ψήφοιψήφος τους καθορίζοντανυπαγορεύονταν από τη βούληση των δύο ηγετών.<ref name="Sealey353" />

Ο Αλκιβιάδης δεν ήταν έναςμεταξύ από τουςτων Στρατηγούςστρατηγών που ενεπλάκησαν στην κατάληψη της [[Μήλος|Μήλου]] το 416-415 π.Χ., αλλά ο Πλούταρχος τον περιγράφει ως υποστηριχτήυποστηρικτή του διατάγματος για τον θάνατο των ανδρών της Μήλου και την υποδούλωση των γυναικών και των παιδιών.<ref name="Alcibiades16">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2316;layout=;loc=Alc.%2015.1layout=;loc=Alc.%2012.1 XVI].</ref> Ο ρήτορας [[Ανδοκίδης]] ισχυρίζεται ότι ο Αλκιβιάδης απέκτησε ένα παιδί με μία από αυτές τις υποδουλωμένες γυναίκες.<ref name="Andocides22">Ανδοκίδης, ''Κατά του Αλκιβιάδη'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0018&layout=&loc=4.22 22].</ref>

Το 415 π.Χ. πρεσβείεςπρέσβεις από την πόλη της [[Σεγέστα]]ς (ελλ. ''Εγέστα'') έφθασαν στην Αθήνα για να ζητήσουν στήριξη στον πόλεμο τους κατά του [[Σελινούντας Σικελίας|Σελινούντα]]. Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για την επιχείρηση, ο Νικίας ήταν αντίθετος με την αθηναϊκή παρέμβαση, εξηγώντας ότι η εκστρατεία μπορεί να κοστίσει ακριβά και επιτέθηκεστηλίτευσε στοντον χαρακτήρα και τα μοτίβακίνητρα του Αλκιβιάδη, ο οποίος ήταν υπέρ της επιχείρησης. Από την άλλη πλευρά, ο Αλκιβιάδης ισχυρίστηκε ότι μια εκστρατεία σε αυτή την περιοχή θα έφερνε πλούτη στην πόλη και θα επέκτεινε την αυτοκρατορία της, όπως έγινε στους [[Ελληνο-Περσικοί Πόλεμοι|Ελληνο-Περσικούς Πολέμους]]. Στην ομιλία του, ο Αλκιβιάδης προέβλεψε (υπεραισιόδοξα, σύμφωνα με τους ιστορικούς) ότι οι Αθηναίοι θα αποκτήσουν συμμάχους σε αυτή την περιοχή και θα επιβάλλουν την κυριαρχία τους στις [[Συρακούσες]], την πιο ισχυρή πόλη της [[Σικελία]]ς.<ref name="Platias237">Platias-Koliopoulos, ''Thucydides on Strategy'', 237–46.</ref> Παρά τον ενθουσιασμό του Αλκιβιάδη για αυτή την εκστρατεία, ο Νικίας ανέλαβε τη διοίκηση της εκστρατείας, καθώς είχε σχέδιο για την ασφαλή κατάληψη της Σικελίας.<ref>Kagan, ''The Peloponnesian War'', 322</ref> ΣύμφωναΚατόπιν με τη γνώμηεισήγησής του, το μέγεθος του στόλου αυξήθηκε από 60 πλοία<ref>Θουκυδίδης, ''Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου'' [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text.jsp?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0106%3Abook%3D6%3Achapter%3D8 VII 8]</ref> σε «140 τριήρεις, 5.100 άνδρες, και περίπου 1.300 τοξότες και ελαφρά οπλισμένους άνδρες».<ref>Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2320;layout=;loc=Alc.%2019.1 20].</ref> Ο φιλόσοφος [[Λέο Στράους]] υπογραμμίζει ότι η εκστρατεία της Σικελίας ξεπέρασε όλακάθε όσαεπιχείρηση ανέλαβε οτου ΠερικλήςΠερικλή. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η πρόθεση του Νικία ήταν να προκαλέσεισοκάρει έκπληξη στητην συνέλευση με τους υψηλούς υπολογισμούς δυνάμεων που απαιτούσε, αλλά, αντί να αποθαρρύνει τους συμπολίτες του, τους έκανε πιο πρόθυμους να επιχειρήσουν την εκστρατεία.<ref name="Strauss104">L. Strauss, ''The City and Man'', 104.</ref> Παρά τητην δυσαρέσκεια του, ο Νικίας έγινεχρίσθηκε Στρατηγόςαρχηγός της εκστρατείας από κοινού με τον Αλκιβιάδη και τον [[Λάμαχος|Λάμαχο]], και οι τρεις έδωσαν τις δυνάμεις τους για το καλύτερο δυνατό για την Αθήνα καθώς ήταν στη Σικελία.<ref name="Th6.26">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/6#6:26|6.26]].</ref>

Μια νύχτα, κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών για την εκστρατεία, οιπλήθος [[ερμέςΕρμές|προτομών του Ερμή]] στον πλίνθο με φαλλό, είχαν ακρωτηριαστείβεβηλώθηκαν σε όλη την Αθήνα. Αυτό ήταν θρησκευτικό σκάνδαλο και θεωρήθηκε ως κακός οιωνός για την εκστρατεία. Ο Πλούταρχος εξηγεί ότι ο Ανδροκλής, ένας πολιτικός ηγέτης, χρησιμοποίησε ψευδομάρτυρες, οι οποίοι κατηγόρησαν τον Αλκιβιάδη και τους φίλους του ότι ακρωτηρίασαν τα αγάλματα, βεβηλώνονταςπαρωδώντας παράλληλα και τα [[Ελευσίνια Μυστήρια]]. Αργότερα οι εχθροί του, ιδιαίτερα λόγω του Ανδροκλή και του Θεσσαλού (γιοςγιου του [[Κίμωνας|Κίμωνα]]), στρατολόγησαν ρήτορες για να υποστηρίξουν ότι ο Αλκιβιάδης πρέπει να σαλπάρει όπως ήταν σχεδιασμένο και να δικαστεί μετά την επιστροφή του, να δικαστεί. Ο Αλκιβιάδης ήταν καχύποπτος για τις προθέσεις τους, και ζήτησε να του επιτραπεί να δικαστεί αμέσως, υπόπαρά τον κίνδυνο του θανάτουθανάτωσής του, για να καθαρίσει το όνομα του.<ref name="Alcibiades19">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2319;layout=;loc=Alc.%2018.1 19].</ref> ΑυτήΑυτό ητο αίτησηαίτημα απορρίφθηκε, και ο στόλος σάλπαρε λίγο αργότερα, με άλυτες εκκρεμότητες.<ref name="Th6.29">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 6#6:29|6.29]].</ref>

| style="text-align: left;" | Οι άνδρες δεν έχουν προμήθειες για να αποκρούσουν μια επίθεση ανώτερου αντιπάλου, αλλά συχνά πλήττονται από το πρώτο χτύπημα. Και δεν μπορούμε να καθορίσουμε το ακριβές σημείο όπου πρέπει να σταματήσει η αυτοκρατορία μας - έχουμε καταλάβει μια θέση, η οποία δεν πρέπει να μας ικανοποιεί αλλά πρέπει να σταματήσουμε, γιατί, αν δεν κυβερνήσουμε τους άλλους, τότε είμαστε σε κίνδυνο υποταγής. Επίσης, δεν μπορείτε να παραμείνετε αδρανείς όπως οι άλλοι, και πρέπει να ετοιμαστείτε να αλλάξετε τις συνήθειες σας, έτσι ώστε να μοιάζουν με αυτές του εχθρού.

| style="text-align: left;" | '''Ρητορική του Αλκιβιάδη''' πριν την εκστρατεία της Σικελίας, όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης, (VI, 18]){{Cref|d}} - Θουκυδίδης [http://perseus.mpiwg-berlin.mpg.de/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0200;query=chapter%3D%2322;layout=;loc=1.21.1 αποποιείται η λεκτική ακρίβεια].

Όσο ο Αλκιβιάδης περίμενε, η απουσία του ενθάρρυνε τους εχθρούς του, καικι εκείνοι άρχισαν να τον κατηγορούν για άλλες ιερόσυλες πράξεις και σχόλια, και μάλιστα ισχυρίστηκαν ότι αυτές οι πράξεις σχετίζονταν με συνωμοσία κατά της δημοκρατίας.<ref name="Th6.61">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 6#6:61|6.61]].</ref> Σύμφωνα με τον [[Θουκυδίδης|Θουκυδίδη]], οι Αθηναίοι πάντα δέχονταν κάτι με φόβο και καχυποψία.<ref name="Th6.53">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 6#6:53|6.53]].</ref> Όταν ο στόλος έφθασε στην [[Κατάνη]], βρήκαν την ιερή [[τριήρης|τριήρη]] ''Σαλαμίνια''[[Σαλαμινία]] να περιμένει να φέρει πίσω στην Αθήνα για δίκη τον Αλκιβιάδη και τους υπόλοιπους κατηγορούμενους για τον ακρωτηριασμό των ΈρμεωνΕρμών ή γιακαι τη βεβήλωση των Ελευσινίων Μυστηρίων πίσω στην Αθήνα για δίκη.<ref name="Th6.53" /> Ο Αλκιβιάδης είπε στους κήρυκες ότι θα επιστρέψει στην Αθήνα με το πλοίο του, αλλά στους [[Θούριοι|Θούριους]] απέδρασε με το πλήρωμα του - στην Αθήνα δικάστηκε ερήμην και καταδικάστηκε σε θάνατο. Η περιουσία του κατασχέθηκε και οι Αθηναίοι υποσχέθηκαν ένα [[τάλαντο]] σε αυτόν που θα κατάφερνε να σκοτώσει τους κατηγορούμενους.<ref>D. Kagan, ''The Peloponnesian War'', 273</ref> Εν τω μεταξύ, η αθηναϊκή δύναμη στη Σικελία, μετά από νίκες στην αρχή, κινήθηκε κατά της [[Μεσσήνη (Ιταλία)|Μεσσήνης]], όπου οι Στρατηγοί περίμεναν τους μυστικούς τους συμμάχους για να οδηγήσουν τους πολίτες σε προδοσία. Ο Αλκιβιάδης, ωστόσο, φοβούμενος ότι θα τεθεί εκτός νόμου, έδωσε πληροφορίες σε φίλους των Συρακουσίων στη Μεσσήνη, οι οποίοι κατάφεραν να αποτρέψουν την είσοδο των Αθηναίων.<ref name="Th6.74">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 6#6:74|6.74]]</ref> Με τον θάνατο του Λάμαχου σε μια μάχη, λίγο αργότερα, τη διοίκηση ανέλαβε ο Νικίας, τον οποίο οι σύγχρονοι μελετητές θεωρούν ανεπαρκή στρατιωτικό αρχηγό.<ref name="Vlachos59" />

Μετά την εξαφάνιση του από τους Θούριους, ο Αλκιβιάδης γρήγορα ήρθε σε επαφή με τους Σπαρτιάτες, «αφού υποσχέθηκε ότι θα τους βοηθούσε με περισσότερη θέρμη από ότι έκανε πριν ως εχθρός τους» αν του πρόσφεραν άσυλο.<ref name="Alcibiades23">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2323;layout=;loc=Alc.%2022.1 23].</ref> Οι Σπαρτιάτες δέχθηκαν την προσφορά του. Στη συζήτηση που ξέσπασε στη Σπάρτη για το αν έπρεπε να στείλουν δύναμη για να βοηθήσουν τις Συρακούσες, ο Αλκιβιάδης μίλησε και κατέδειξε τους κινδύνους της αθηναϊκής φιλοδοξίας στους Σπαρτιάτες έφορους, πληροφορώντας τους ότι οι Αθηναίοι ήλπιζαν να καταλάβουν τη Σικελία, την [[Ιταλία]], ακόμα και την [[Καρχηδόνα]].<ref name="Th6.89">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 6#6:89|6.89–90]].</ref> Ο ιστορικός [[Ντόναλντ Κέηγκαν]] πιστεύει ότι ο Αλκιβιάδης υπερέβαλε στα σχέδια των Αθηναίων για να πείσει τους Σπαρτιάτες ότι μπορούσαν να επωφεληθούν από τη βοήθεια του. Ο Κέηγκαν επιβεβαιώνει ότι ο Αλκιβιάδης δεν είχε αποκτήσει ακόμα τη «θρυλική» φήμη του, και οι Σπαρτιάτες τον είδαν ως «νικημένο και κυνηγημένο άνθρωπο», οι πολιτικές του οποίου «παράγουν στρατιωτικές αποτυχίες» και φέρνουν «μη αποφασιστικό αποτέλεσμα». Αν είμαστε ακριβείς, αυτή η εκτίμηση υπογραμμίζει ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα του Αλκιβιάδη, την άκρως πειστική ρητορική του.<ref name = "Kagan282-283">D. Kagan, ''The Peloponnesian War'', 282–3.</ref> Μετά την απομάκρυνση της απειλής, ο Αλκιβιάδης συμβούλευσε τους Σπαρτιάτες να στείλουν στρατό και -το πιο σημαντικό,- έναέναν Σπαρτιάτη διοικητή για να πειθαρχείασκεί πειθαρχία και να βοηθά τους Συρακούσιους.<ref name="Th6.89" />

| style="text-align: left;" |ΤοΗ κόμμαπαράταξή μας ήταν ότιαυτή όλοιτων οιακεραίων πολίτεςανθρώπων, το θρήσκευμαδόγμα μας πρέπειήταν να μαςσυμβάλλουμε βοηθάστην ναδιατήρηση διατηρούμετης τη μορφή τηςμορφής κυβέρνησηςδιακυβέρνησης, υπό την οποία η πόλη θααπήλαυσε απολαμβάνειτη τομέγιστη μέγιστοδυνατή δυνατό μεγαλείομεγαλοπρέπεια και ελευθερία, και στηντην οποία βρέθηκανβρήκαμε να υπάρχονταυφίσταται. Όσο για τη [[Αθηναϊκή δημοκρατία|δημοκρατία]], οι άνδρες με αίσθησηλογικοί μεταξύ μας ξέρουνήξεραν τι ήταν, καικι εγώ ίσωςπιθανώς όπωςεξίσου οκαλά καθέναςμε όλους, καικαθώς είχα τους περισσότερους λόγους για να παραπονιέμαι για αυτόαυτήν - αλλά εκεί δεν υπάρχει κάτι καινούργιοκαινούριο να ειπωθεί ενόςγια παραλογισμούέναν ευρεσιτεχνίαςεκ -των ενπραγμάτων τωπαραλογισμό μεταξύ- δενστο νομίζωμεταξύ ότιδεν είναιθεωρούμε ασφαλές να την τροποποιήσουμε υπό την πίεση της εχθρότηταςέχθρας σας.

Ο Αλκιβιάδης υπηρέτησε ως στρατιωτικός σύμβουλος στη Σπάρτη και βοήθησε τη Σπάρτη να κερδίσει αρκετές σημαντικές μάχες. Τους συμβούλευσε να χτίσουν ένα μόνιμο φρούριο στη Δεκέλεια, 10 μίλια (16 χιλιόμετρα) από την Αθήνα και μέσαμε στηοπτική θέαεπαφή τηςπρος την πόληςπόλη.<ref name="Th7.18">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 7#7:18|7.18]].</ref> Κάνοντας το αυτό, οι Σπαρτιάτες έκοψαν τους Αθηναίους από τα σπίτια τους, τις καλλιέργειες τους και τα ορυχεία αργυρού, που είχαν στο [[Σούνιο]].<ref name="Kagan282-283" /> Αυτό ήταν μέρος του σχεδίου του Αλκιβιάδη για να ξαναρχίσει τον πόλεμο με την Αθήνα στην [[Αττική]]. Αυτή η κίνηση ήταν καταστροφική για την Αθήνα και ανάγκασε τους Αθηναίους να μείνουν στα μεγάλα τους τείχη για ένα χρόνο, λαμβάνοντας εφόδια από θαλάσσιους δρόμους. Βλέποντας την Αθήνα πολιορκημένη σε δεύτερο μέτωπο, μέλη της [[Δηλιακή Συμμαχία|Δηλιακής Συμμαχίας]] άρχισαν να σκέφτονται για εξέγερση. Ως επακόλουθο της καταστροφικής ήττας των Αθηναίων στη Σικελία, ο Αλκιβιάδης σάλπαρε στην [[Ιωνία]] με σπαρτιατικό στόλο και κατάφερε να πείσει τις ιωνικές πόλεις να αρχίσουν εξέγερση.<ref name="Alcibiades24">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2324;layout=;loc=Alc.%2023.1 24].</ref><ref name = "Th8.26">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:26|8.26]].</ref> Παρά τις πολύτιμες συμβουλές που έδωσε στους Σπαρτιάτες, ο Αλκιβιάδης απώλεσε την εύνοια της σπαρτιατικής κυβέρνησης, με αρχηγό τον [[Άγης Β'|Άγη Β']].<ref name="Britannica">{{cite encyclopedia|title= Alcibiades|encyclopedia=Encyclopaedia Britannica|year=2002}}</ref> Ο [[Λεωτυχίδας (γιος του Άγη)|Λεωτυχίδας]], γιος του Άγη και της [[Τιμαία]]ς που γεννήθηκε μετά από αυτό, πιστεύεται ότι ήταν γιος του Αλκιβιάδη.<ref name="Lysander22">Πλούταρχος, ''Λύσανδρος'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2324;layout=;loc=Alc.%2023.1 22].</ref><ref name = "AgesilausIII">Πλούταρχος, ''Αγησίλαος'', III.</ref> Η επιρροή του Αλκιβιάδη μειώθηκε περαιτέρω μετά την αποχώρηση του [[Ένδιος|Ένδιου]], ενός [[έφορος|εφόρου]], με τον οποίο είχε καλές σχέσεις.<ref name="Rhodes144">P.J. Rhodes, ''A History of the Classical Greek World'', 144.</ref> Σύμφωνα με ισχυρισμούς, ο [[Αστύοχος]], ένας Σπαρτιάτης [[Ναύαρχος]], διέταξε τον θάνατο του, αλλά ο Αλκιβιάδης το έμαθε και αποστάτησε στον Πέρση σατράπη [[Τισσαφέρνης|Τισσαφέρνη]], ο οποίος υποστήριξε οικονομικά τις πελοποννησιακές δυνάμεις το 412 π.Χ.<ref name="Th8.45">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:45|8.45]]</ref>

[[Αρχείο:Socrates-Alcibiades.jpg|thumb|right|[[ΤζώνΖαν-Μπατίστ Ρενιώ]] (1754-1829): ''Ο [[Σωκράτης]] σέρνειαποσπά τον Αλκιβιάδη από την Αγκαλιάαγκαλιά της Αισθησιακήςαισθησιακής Ευχαρίστησηςαπόλαυσης'', 1791]]

Με την άφιξη του στην περσική αυλή, ο Αλκιβιάδης κέρδισε την εμπιστοσύνη του πανίσχυρου σατράπη και έκανε αρκετές πολιτικές προτάσεις, οι οποίες έλαβανέτυχαν καλήκαλής υποδοχήυποδοχής. Σύμφωνα με τον [[Θουκυδίδης|Θουκυδίδη]], ο Αλκιβιάδης αμέσως άρχισε να κάνει ότι μπορείμπορούσε, συμπράττοντας με τον Τισσαφέρνη ώστε να τραυματίσειπλήξει την πελοποννησιακή υπόθεση. Προέτρεψε τον σατράπη να μειώσει τις πληρωμές που έκανε στον πελοποννησιακό στόλο, τις οποίες παρείχε πλέον σε άτακτα διαστήματα και να αρχίσει την παράτυπη παράδοση τους.<ref name="Th8.45" /> Μετά, ο Αλκιβιάδης συμβούλευσε τον Τισσαφέρνη να δωροδοκήσει τους Στρατηγούςστρατηγούς των πόλεων για να κερδίσει πολύτιμες πληροφορίες για τις δραστηριότητες τους. Τέλος, και πιο σημαντικό, συμβούλευσε τον Τισσαφέρνη να μην φέρειβιαστεί να οδηγήσει τον περσικό στόλο σε σύγκρουση, καθώς οόσο συνεχήςπερισσότερο κρατούσε ο πόλεμος, τόσο πιο εξαντλημένες θα προκαλούσεήταν εξάντλησηοι στουςεμπόλεμες στρατιώτεςπαρατάξεις. Αυτό θα επέτρεπε στους Πέρσες να κατακτήσουν πιο εύκολα την περιοχή μετά την πάλημάχη. Ο Αλκιβιάδης προσπάθησε να πείσει τον σατράπη ότι ήταν προς το συμφέρον της Περσίας να εξαντλήσει αρχικά την Αθήνα και τη Σπάρτη, «και μετάαφού να μειώσει όσο μπορέσειψαλιδίσει τη δύναμη των Αθηναίων, για να μπορέσει άμεσα να απαλλάξει τη χώρα τωναπό τους ΠελοποννήσιωνΠελοποννήσιους».<ref name="Th8.46">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:46|8.46]]</ref> Αν και οι Πέρσες επωφελήθηκαν από τις συμβουλές του Αλκιβιάδη, αυτό είχε ένα σκοπό : ο Θουκυδίδης μας λέει ότι ο αληθινός στόχος ήταν να χρησιμοποιήσει την υποτιθέμενη επιρροή του μεπρος τους Πέρσες για να πραγματοποιηθεί η αποκατάσταση του στην Αθήνα.<ref name="Th8.47">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:47|8.47]]</ref>

Ο Αλκιβιάδης φαίνεται να κατάλαβε ότι η «ριζοσπαστική δημοκρατία» δεν θα συμφωνούσε ποτέ με την ανάκληση του στην Αθήνα.<ref name="Buckley411">T. Buckley, ''Aspects of Greek History'', 411.</ref> Ως εκ τούτου, αντάλασσε μηνύματα με τους Αθηναίους διοικητές στη [[Σάμος|Σάμο]] και πρότεινε ότι, αν μπορούσαν να εγκαθιδρύσουνεγκαθίδρυαν μια [[ολιγαρχία]] φιλική σε αυτόν, θα μπορούσε να επιστρέψει στην Αθήνα και να φέρει μαζί του περσικά νομίσματαχρήματα και πιθανώς και ένα περσικό στόλο από 147 τριήρεις.<ref>Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182;query=chapter%3D%2325;layout=;loc=Alc.%2024.1 25].</ref> Ο Αλκιβιάδης προσπάθησε να κερδίσει τους στρατιωτικούς με τη μεγαλύτερη επιρροή, και τα κατάφερε προτείνοντας τους ένα τριπλό σχέδιο: το αθηναϊκό σύνταγμα έπρεπε να αλλάξει, η ανάκληση του Αλκιβιάδη έπρεπε να ψηφιστεί, και ο Αλκιβιάδης έπρεπε να πείσει τον Τισσαφέρνη και τον Βασιλιά της Περσίας να λάβουν το μέρος της Αθήνας. Οι περισσότεροι διοικητές του αθηναϊκού στόλου δέχθηκαν αυτό το σχέδιο και καλωσόρισαν την προοπτική ενός στενότερου συντάγματος, το οποίο θα τους επέτρεπε να έχουν μεγαλύτερο μερίδιο στον καθορισμό της πολιτικής. Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, μόνο ένας Αθηναίος Στρατηγός στη Σάμο, ο [[Φρύνιχος (στρατηγός)|Φρύνιχος]], ήταν αντίθετος με το σχέδιο και ισχυρίστηκε ότι ο Αλκιβιάδης νοιαζόταν όχι για την προτεινόμενη ολιγαρχία αλλά για την παραδοσιακή δημοκρατία.<ref name="Sealey359">R. Sealey, ''A History of the Greek City States'', 359.</ref> Η συμμετοχήεμπλοκή σε αυτή την πλοκήιστορία ενός άλλου Στρατηγούστρατηγού, του [[Θρασύβουλος|Θρασύβουλου]], παραμένει χωρίς σαφήνειαασαφής.{{Cref|e}}

Αυτοί οι διοικητές του Αθηναϊκού στόλου σχημάτισαν μια ομάδα συνωμοτών, αλλά συνάντησαν αντιπολίτευσητην απόαντίθεση τουςτων περισσότερουςπερισσότερων στρατιώτεςστρατιωτών και ναύτεςναυτών, οι οποίοι ηρέμησαν με «την προοπτική της αμοιβής από τον βασιλιά».<ref name="Th8.48">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:48|8.48]].</ref> Τα μέλη της ομάδας ετοιμάστηκαν να στείλουν τον [[Πίσανδρος|Πίσανδρο]], ένα από τα μέλη, μεως πρεσβείαπρεσβευτή στην Αθήνα για να διαπραγματευτεί για την ανάκληση του Αλκιβιάδη και την κατάργηση της δημοκρατίας στην πόλη, για να κάνει τον Τισσαφέρνη φίλο των Αθηναίων.<ref name="Th8.49">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:49|8.49]].</ref>

Ο Φρύνιχος, φοβούμενος ότι αν ο Αλκιβιάδης αποκατασταθεί, θα τον εκδικηθεί για την αντιπολίτευση του, έστειλε ένα μυστικό γράμμα στον Σπαρτιάτη Ναύαρχοναύαρχο, Αστύοχο, για να του πει ότι ο Αλκιβιάδης κατέστρεφεχάλασε τη συμφωνία τους με το να κάνει τον Τισσαφέρνη φίλο των Αθηναίων, καιενώ μεστο τογράμμα νααποκάλυπτε περιέχειεν σχετικήτάχει ρητή αποκάλυψη για το υπόλοιποτην τηςυπόλοιπη δολοπλοκίαςδολοπλοκία. Ο Αστύοχος πήγε να συναντήσει τον Αλκιβιάδη και τον Τισσαφέρνη στη [[Μαγνήσια προς Μαιάνδρω|Μαγνήσια]] και τους έδειξε το γράμμα του Φρύνιχου. Ο Αλκιβιάδης απάντησε, στέλνοντας σε διοικητές στη Σάμο ένα γράμμα κατά του Φρύνιχου, αναφέροντας τι έχει κάνει, και ζητώντας τον θάνατο του.<ref name="Th8.50">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:50|8.50]].</ref> Ο Φρύνιχος, σε απόγνωση, έστειλε ακόμα ένα γράμμα στον Αστύοχο, προτείνοντας του να καταστρέψει τον αθηναϊκό στόλο στη Σάμο. Αυτό το γράμμα έπεσε στα χέρια του Αλκιβιάδη, ο οποίος ειδοποίησε τους διοικητές στη Σάμο, ότι προδόθηκαν από τον Φρύνιχο. Ο Αλκιβιάδης δεν κατάφερε να πετύχει κάτι, καθώς ο Φρύνιχος ειδοποίησε, πριν αρχίσουν οι συγκρούσεις, ότι έλαβε πληροφορίες για ένα εχθρικό σχέδιο να επιτεθεί στο στρατόπεδο και ότι πρέπει να φύγουν από τη Σάμο όσο πιο γρήγορα μπορούσαν.<ref name="Th8.51">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:51|8.51]].</ref>

Παρά από αυτά τα γεγονότα αυτά, ο Πίσανδρος και οι άλλοι απεσταλμένοι των συνωμοτών έφθασαν στην Αθήνα, και μίλησαν μπροστά τουςστους Αθηναίους πολίτες. Ο Πίσανδρος κέρδισε τοτην επιχείρημασυζήτηση, βάζοντας τον Αλκιβιάδη και τις υποσχέσεις του στο κέντρο. Η Εκκλησία καθαίρεσε τον Φρύνιχο και έκλεξεεξέλεξε τον Πίσανδρο και 10 άλλους για να διαπραγματευτούν με τον Τισσαφέρνη και τον Αλκιβιάδη.<ref name="Th8.53">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:53|8.53]].</ref>

Σε αυτό το σημείο, το καθεστώς του Αλκιβιάδη αντιμετώπισε ένα σοβαρό εμπόδιο. Ο Τισσαφέρνης δεν θα υπέγραφε συμφωνία με όρους, περιμένοντας να ακολουθήσουν την πολιτική του και την ουδετερότητα του.<ref name="Kagan136-138">D. Kagan, ''The Fall of the Athenian Empire'', 136–8.</ref> Όπως αναφέρει ο Κέηγκαν, ο Τισσαφέρνης ήταν συνετός ηγέτης και είχε αναγνωρίσει τα πλεονεκτήματα της κάθε πλευράς χωρίς άμεση περσική συμμετοχή.<ref>Kagan, ''The Peloponnesian War'', 366.</ref> Ο Αλκιβιάδης το συνειδητοποίησε και παρουσιάζοντας στους Αθηναίους πιο σκληρά αιτήματα στο όνομα του Τισσαφέρνη, προσπάθησε να τους πείσει ότι έπεισε τον Τισσαφέρνη να τους υποστηρίξει, αλλά ότι αυτό δεν ήταν αρκετό. Αν και οι απεσταλμένοι θύμωσαν με το θράσος των περσικών απαιτήσεων, είχαν την εντύπωση ότι ο Αλκιβιάδης μπορεί να πετύχει μια συμφωνία με τους Πέρσες.<ref name = "Th8.56">Θουκυδίδης, ''Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου'', [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:56|8.56]].</ref> Αυτό το [[φιάσκο]] στοστην δικαστήριοαυλή του Τισσαφέρνη, ωστόσο, έβαλε ένα τέλος στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των συνωμοτών και του Αλκιβιάδη.<ref name="Kagan136-138" /> Η ομάδα ήταν πεπεισμένη ότι ο Αλκιβιάδης δεν μπορούσε να παραδώσειπροωθήσει την πλευράθέση του παζαριούστις διαπραγματεύσεις, χωρίς να απαιτείαπαιτήσει υπερβολικά υψηλές παραχωρήσεις από αυτούς και κατά συνέπεια εγκατέλειψαν τα σχέδια τους για την αποκατάστασή του στην Αθήνα.<ref name="Th8.56" />

Παρά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων, οι συνωμότες κατάφεραν να καταργήσουν τη δημοκρατία και επέβαλαν την ολιγαρχική κυβέρνηση των 400, ηγέτες των οποίων ήταν ο Φρύνιχος και ο Πίσανδρος. Στη Σάμο, ωστόσο, ένα παρόμοιο πραξικόπημα που υποκινήθηκε από τους συνωμότες δεν είχε ομαλή πορεία. Οι Σάμιοι δημοκράτες έμαθαν για τη συνωμοσία και κοινοποίησανειδοποίησαν τέσσερις εξέχοντεςεπιφανείς Αθηναίους - τους στρατηγούς ΛέωνΛέοντα και ΔιομέδοΔιομέδοντα, τον [[Τριηραρχία|τριήραρχο]] Θρασύβουλο, και τον Θράσυλλο, ο οποίος τότε ήταν [[οπλίτης]]. Με την υποστήριξη αυτών των ανδρών και των Αθηναίων στρατιωτών γενικά, οι Σάμιοι δημοκράτες ήταν ικανοίκατάφεραν να νικήσουν τους 300 Σάμιους ολιγαρχικούς, οι οποίοι προσπάθησαν να κερδίσουνυφαρπάξουν εξουσίατην εκείεξουσία.<ref name="Th8.73">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:73|8.73]].</ref> Αργότερα, τα αθηναϊκά σώματα στη Σάμο σχημάτισαν πολιτική συνέλευση, καθαίρεσαν τους στρατηγούς τους, και εξέλεξαν νέους, συμπεριλαμβανομένου του Θρασύβουλου και του Θράσυλλου. Ο στρατός, διευκρινίζοντας ότι δεν εξεγέρθηκαναποστάτησε από την πόλη, αλλά ότι η πόλη εξεγέρθηκεαποστάτησε από αυτούςαυτόν, αποφάσισαναποφάσισε να τηρήσουνστηρήξει την δημοκρατία, καθώς συνέχιζαν τον πόλεμο απέναντι στη Σπάρτη.<ref>Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:76|8.76]].</ref>

Μετά από καιρό, ο Θρασύβουλος έπεισε τα αθηναϊκά σώματα να ψηφίσουν την ανάκληση του Αλκιβιάδη, μια πολιτική που υποστήριξε πριν το πραξικόπημα. Τότε έπλευσε να ξαναβρεί τον Αλκιβιάδη και να επιστρέψει μαζί του στη Σάμο. Ο στόχος αυτής της πολιτικής ήταν να κερδίσει την περσική υποστήριξη, καθώς συνέχιζαν να πιστεύουν ότι ο Αλκιβιάδης είχε μεγάλη επιρροή με τονστον Τισσαφέρνη.<ref name="Th8.81">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:81|8.81]].</ref> Ο Πλούταρχος ισχυρίζεται ότι ένας στρατός στάλθηκε για τον Αλκιβιάδη, γιαώστε να χρησιμοποιήσει τη βοήθεια του για να μετακινήσει τους τυράννους στην Αθήνα.<ref name="Alcibiades26">Πλούταρχος, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0182&layout=&loc=Alc.+26.1 26].</ref> Ο Κέηγκαν θεωρεί ότι αυτή η αποκατάσταση ήταν απογοητευτική για τον Αλκιβιάδη, ο οποίος ήθελε να επιστρέψει δοξασμένος στην Αθήνα, αλλά βρήκε τον εαυτό του να αποκαθίσταται στον ανυπότακτο στόλο, όπου του χορηγήθηκε η ασυλία από ποινική δίωξη «που θα τον προστάτευε προς το παρόν, αλλά δεν υπολογιζόταν να γίνει και στο μέλλον» - επιπλέον, η ανάκληση, με την οποία ο Αλκιβιάδης ήθελε να επαναφέρει το γόητρο του και την επιρροή του, επιτεύχθηκε χάρη στην αιγίδα του Θρασύβουλου.<ref name="Kagan389">Kagan, ''The Peloponnesian War'', 389.</ref>

Στην πρώτη του ομιλία μπροστά στα συγκεντρωμένα στρατεύματα, ο Αλκιβιάδης παραπονέθηκε πικρά για της συνθήκες εξορίας του, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας μιλούσε για την επιρροή του στον Τισσαφέρνη. ΤαΤο κύριακύριο κίνητρακίνητρο της ομιλίας του ήταν να κάνει τους ολιγαρχικούς στην Αθήνα να τον φοβούνται και να αυξήσει την πίστωση του με τον στρατό στη Σάμο. Μετά την ομιλία του, τα σώματα τον εξέλεξαν αμέσως Στρατηγό μαζί με τον Θρασύβουλο και άλλους. Στην πραγματικότητα, τους ξεσήκωσε τόσο πολύ που πρότειναν να σαλπάρουν για τον [[Πειραιάς|Πειραιά]] και να επιτεθούν στους ολιγαρχικούς στην Αθήνα.<ref name = "Th8.82">Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:82|8.82]].</ref> Ο Αλκιβιάδης, μαζί με τον Θρασύβουλο, ηρέμησαν τους ανθρώπους και τους έδειξαν την τρέλα αυτής της πρότασης, η οποία θα πυροδοτούσε εμφύλιο πόλεμο και θα οδηγούσε στην ήττα της Αθήνας.<ref name="Alcibiades26" /> Λίγο αργότερα, μετά την αποκατάσταση του Αλκιβιάδη ως Αθηναίο Στρατηγό, οι 400 ανατράπηκαν και αντικαταστάθηκαν με μια ευρύτερη ολιγαρχία, η οποία άνοιξε τον δρόμο για τη δημοκρατία.<ref>Θουκυδίδης, [[s:Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου/Βιβλίο 8#8:97|8.97]].</ref>

Για τον Δημοσθένη και τους άλλους ρήτορες, ο Αλκιβιάδης είναι η επιτομή της φιγούρας ενός μεγάλου άνδρα κατά τη διάρκεια των δοξασμένων μερών της [[Αθηναϊκή δημοκρατία|αθηναϊκής δημοκρατίας]] και έγινε ρητορικό σύμβολο.<ref name="Gribble32">D. Gribble, ''Alcibiades and Athens'', 32–3.</ref> Μια από τις ομιλίες του [[Ισοκράτης|Ισοκράτη]], η οποία παραδόθηκε από τον Αλκιβιάδη τον Νεότερο, ισχυρίζεται ότι ο πολιτικός αξίζει την ευγνωμοσύνη των Αθηναίων για τις υπηρεσίες του.<ref name="Isocrates">Ισοκράτης, ''Όσον αφορά την Ομάδα των Αλόγων'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0144;query=section%3D%231750;layout=;loc=16.12 15].</ref> Ο [[Λυσίας]], από την άλλη πλευρά, ισχυρίζεται σε μια από τις δημιουργίες του ότι οι Αθηναίοι πρέπει να θεωρούν τον Αλκιβιάδη ως ένα εχθρό επειδή «πλήρωσε με τραύμα την ανοικτή βοήθεια οποιαδήποτε φίλου του».<ref name="Lysias">Λυσίας, ''Κατά του Αλκιβιάδη 1'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0154%3Aspeech%3D14 1].</ref><ref name="Lysias2">Λυσίας, ''Κατά του Αλκιβιάδη 2'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0154;query=section%3D%23647;layout=;loc=15.9 10].</ref> Στο ''[[ΑθηναϊκόΑθηναίων ΣύνταγμαΠολιτεία|Σύνταγμα των Αθηναίων]]'', ο [[Αριστοτέλης]] δεν συμπεριλαμβάνει τον Αλκιβιάδη στον κατάλογο των καλύτερων Αθηναίων πολιτικών, αλλά στοστα ''[[Αναλυτικά Ύστερα]]'', ισχυρίζεται ότι τα γνωρίσματα ενός υπερήφανου άνδρα όπως ο Αλκιβιάδης είναι «ηρεμία εν μέσω των αντιξοοτήτων της ζωής και ανυπομονησία των ατιμώσεων».<ref name="Con28">Αριστοτέλης, ''Σύνταγμα των Αθηναίων'', 28.</ref><ref name = "Ar13">Αριστοτέλης, ''Αναλυτικά'', ii, 13.</ref> Ο Αλκιβιάδης θεωρείται από τους σύγχρονους του ως απειλή για την ασφάλεια της πολιτικής τάξης.<ref name="Gribble41">D. Gribble, ''Alcibiades and Athens'', 41.</ref> Ο [[Ανδοκίδης]] λέει για αυτόν ότι «αντί να συμμετέχει όπως το απαιτούσε ο νόμος της πόλης, προτίμησε να συμμορφωθεί με τον δικό του τρόπο ζωής».<ref name="Andocides19">Ανδοκίδης, ''Κατά του Αλκιβιάδη'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus:text:1999.01.0018&query=section%3D%23238 19].</ref> Βασικό στοιχείο για την απεικόνιση του Αθηναίου πολιτικού είναι η γνωστή φράση του Κορνήλιου ΝέπουΝέπωτος ότι ο Αλκιβιάδης «ξεπέρασε όλους τους Αθηναίους στο μεγαλείο και στη μεγαλοπρέπεια της ζωής».<ref name="NeposXI">Κορνήλιος Νέπως, ''Αλκιβιάδης'', [http://www.thelatinlibrary.com/nepos/nepos.alc.shtml XI].</ref>

Ακόμα και σήμερα, ο Αλκιβιάδης προκαλεί πολλές διαφωνίες μεταξύ των μελετητών. Για τον Μάλκομ Φ.Μάλκολμ ΜακΓκρέγκορ, (πρώην επικεφαλήςεπικεφαλή του Τμήματος των Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής ΚολομβίαςΚολούμπια), ο Αλκιβιάδης ήταν έξυπνος παίκτης παρά οπορτουνιστής.<ref name="McGregor27-50">M.F. McGregor, ''The Genius of Alkibiades'', 27–50.</ref> Ο Ευάγγελος Π. Φωτιάδης, ένας εξέχων Έλληνας φιλόλογος, θεωρεί ότι ο Αλκιβιάδης ήταν «διπλωμάτης πρώτης τάξεως» και είχε «μεγάλα προσόντα». Παρ´όλα αυτά, οι πνευματικές του δυνάμεις δεν αντισταθμίστηκαν με το εξαιρετικό μυαλό του και είχε τη σκληρή τύχη να οδηγήσει ένα λαό ευαίσθητο στη δημαγωγία.<ref name="the Helios" /> Ο μεγάλος Έλληνας ιστορικός [[Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος]], υπογραμμίζει τις «πνευματικές αρετές» του και τον συγκρίνει με τον [[Θεμιστοκλής|Θεμιστοκλή]], αλλά τότε ισχυρίζεται ότι όλα αυτά τα δώρα δημιούργησαν ένα «προδότη, τολμηρό και άσεβη άνθρωπο».<ref name="Paparrigopoulos264-268">Κ. Παπαρρηγόπουλος, ''Ιστορία του Ελληνικόυ Έθνους'', Αβ, 264–8.</ref> Ο Βάλτερ Έλλις πιστεύει ότι οι πράξεις του ήταν εξωφρενικές, αλλά πραγματοποιήθηκαν με καμάρι.<ref>W. Ellis, ''Alcibiades'', 18.</ref> Ο Νταβίντ Γκρίμπλ ισχυρίζεται ότι οι ενέργειες του Αλκιβιάδη κατά της πόλης του ήταν ακατανόητες και πιστεύει ότι «η ένταση που οδήγησε στη διάσπαση του Αλκιβιάδη με την πόλη ήταν μεταξύ καθαρά προσωπικών και πολιτικών αξιών».<ref name="Gribble55">D. Gribble, ''Alcibiades and Athens'', 55 &c.</ref> Ο [[ΡουσσέλΡάσελ ΜέιγγςΜάιγκς]], ένας Βρετανός αρχαίος ιστορικός, ισχυρίζεται ότι ο Αθηναίος πολιτικός ήταν απόλυτα αδίστακτος παρά το μεγάλο γόητρο του και τις εξαιρετικές ικανότητες του. Σύμφωνα με τον ΜέιγγςΜάιγκς, οι ενέργειες του υπαγορεύθηκαν από εγωιστικά κίνητρα και η διαμάχη του με τον [[Κλέων]]ταα και τους διαδόχους του υπονόμευσαν την Αθήνα. Ο ίδιος μελετητής υπογραμμίζει το γεγονός ότι «το παράδειγμα της ανησυχίαςακούραστης και της απείθαρχης φιλοδοξίας του υποθάλπουνενίσχυσε τητις δίωξη που ασκήθηκεκατηγορίες κατά του Σωκράτη».<ref name="Britannica" /> Ακόμα πιο κριτικά, οοι Αθανάσιος Γ. Πλατίας και ο Κωνσταντίνος Καλιόπουλος, καθηγητές Στρατηγικών Σπουδών και [[Διεθνείς σχέσεις|Διεθνών Σχέσεων]], δηλώνουν ότι τα επιχειρήματα του Αλκιβιάδη «θα πρέπει να είναι επαρκή για να τελειώνουμε με την έννοια ότι ο Αλκιβιάδης ήταν σπουδαίος πολιτικός, όπως μερικοί πιστεύουν ακόμα».<ref name="Platias240">A.G. Platias and C. Koliopoulos, ''Thucydides on Strategy'', 240.</ref> Γράφοντας από μια διαφορετική οπτική γωνία, η ψυχολόγος Άννα Κ. ΣάλτερΣόλτερ παραθέτει τον Αλκιβιάδη ως παράδειγμα «όλων των κλασικών χαρακτηριστικών της ψυχοπάθειας».<ref>Anna C. Salter, ''Predators'', 128.</ref>

Σε διάφορες αρχαίες κωμωδίες και ιστορίες παρουσιάζεται μια επική αναμέτρηση μεταξύ του Αλκιβιάδη και του [[Εύπολις|Εύπολη]], η οποία θύμιζε την αναμέτρηση του Αριστοφάνη και του ΚλέωνταΚλέωνα.<ref name="Gribble32" /> Επίσης εμφανίζεται ως χαρακτήρας σε αρκετούς [[Σωκρατικός διάλογος|διάλογους του Σωκράτη]] (''[[Συμπόσιο (Πλάτωνας)|Συμπόσιο]]'', ''[[Πρωταγόρας (διάλογος)|Πρωταγόρας]]'', και ''[[Πρώτος Αλκιβιάδης|Αλκιβιάδης Α']]'' και ''[[Δεύτερος Αλκιβιάδης|Β']]'', καθώς και σε επώνυμους διαλόγους του [[Αισχίνης ο Σφήττιος|Αισχίνη Σωκρατικού]] και του [[Αντισθένης|Αντισθένη]]). Βασισμένος (όπως αναφέρει) σε προσωπική εμπειρία, ο Αντισθένης περιγράφει την παράξενη φυσική δύναμη του Αλκιβιάδη, το κουράγιο και την ομορφιά του, λέγοντας, «Αν ο [[Αχιλλέας]] δεν ήταν έτσι, δεν ήταν στα αλήθεια ωραίος».<ref>E. Corrigan, ''Plato's Dialectic at Play'', 169; C. Kahn, "Aeschines on Socratic Eros", 90</ref> Στη [[Δίκη του Σωκράτη|δίκη]] του, ο Σωκράτης έπρεπε να αντικρούσει την ενοχή του για τα εγκλήματα των πρώην μαθητών του, συμπεριλαμβανομένου του Αλκιβιάδη.<ref>G.A. Scott, ''Plato's Socrates as Educator'', 19</ref> Ως εκ τούτου, δηλώνει στις ''[[Απολογία (Πλάτωνας)|Απολογίες]]'' του: «Δεν ήμουν ποτέ δάσκαλος κάποιου».<ref name="PlAp33a">Πλάτωνας, ''Απολογία'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0170&layout=&loc=Apol.+33a 33a]</ref>