Δωρική διάλεκτος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 32:
# Ορισμένες Δωρικές διάλεκτοι (οι «αυστηρές Δωρικές«) έχουν <span lang="grc" dir="ltr">η, ω</span> (''ē, ō'') για τις »ψευδοδιφθόγγους» της Αττικής <span lang="grc" dir="ltr">ει, ου</span>. Από συναίρεση και αντέκταση με πρώτο σύμφωνο βραχύ ''ĕ'' ή ''ŏ'' προκύπτει δευτερεύον μακρό ''ē, ō'' (η, ω) αντί των αττικών <span lang="grc" dir="ltr">ει, ου</span>. Γνωστά παραδείγματα είναι η γενική ενικού σε <span lang="grc" dir="ltr">-ω</span> αντί του αττικού <span lang="grc" dir="ltr">-ου</span>, αιτιατική πληθυντικού σε <span lang="grc" dir="ltr">-ως</span> αντί αττικού <span lang="grc" dir="ltr">-ους</span> και απαρέμφατο σε <span lang="grc" dir="ltr">-ην</span> αντί αττικού <span lang="grc" dir="ltr">-ειν</span>.
# Βραχύ <span lang="grc" dir="ltr">ᾰ</span> αντί αττικού <span lang="grc" dir="ltr">ε</span> σε ορισμένες λέξεις: <span lang="grc" dir="ltr">ἱαρός</span> (αντί <span lang="grc" dir="ltr">ἱερός</span>), <span lang="grc" dir="ltr">Ἄρταμις</span> (αντί <span lang="grc" dir="ltr">Ἄρτεμις</span>), <span lang="grc" dir="ltr">γα</span> (αντί <span lang="grc" dir="ltr">γε</span>).
#Η διατήρηση του πρωτοελληνικού και πρωτοϊνδοευρωπαϊκού Δίγαμμα F, το οποίο σιγήθηκε νωρίς στην αττική διάλεκτου, ωστόσο στην δωρική διετηρήθη μέχρι και τον 4ο αιώνα<ref>{{Cite book|title=Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας|first=Γεώργιος|last=Μπαμπινιώτης|isbn=|year=2002|location=Αθήνα|page=106}}</ref>. Μερικά παραδείγματα αποτελούν τα : Fίκατι (είκοσι) , Fέργον, νέFος.
=== Σύμφωνα ===
Γραμμή 58 ⟶ 59 :
Ειδικές λέξεις
<span lang="grc" dir="ltr">λέω (λείω)</span> = θέλω, <span lang="grc" dir="ltr">δράω</span> = κάνω, <span lang="grc" dir="ltr">πάομαι</span> = <span lang="grc" dir="ltr">κτάομαι</span> = αποκτώ.
== Δείγματα κειμένων Δωρικής διαλέκτου==
Η επιγραφή της Γόρτυνος στην Κρήτη (περ. 450 πΧ.)
Θιοί.
ὅς κ᾽ ἐλευθέρῳ ἤ δώλῳ μέλλῃ ἀν-
πιμωλῆν, πρὸ δίκας μὴ ἄγεν. αἰ δ-
έ κ᾽ ἄγῃ, καταδικακσάτω τῶ ἐλευθέρ-
ω δέκα στατῆρανς, τω δώλω πέντ-
ε, ὅτι ἄγει καὶ δικακσάτω λαγάσαι
ἐν ταῖς τρισὶ ἀμέραις. αἰ [δέ] κα
μὴ [λαγ]άσει, καταδικαδδέτω τῶ μὲν
ἐλευθέρω στατῆρα, τῶ δώλω [δα]ρκν-
ὰν τᾶ̣[ς̣] ἀμέρας Fεκάστας, πρὶν κα λα-
γάσει· τῶ δὲ κρόνω τὸν δι[κ]αστ-
ὰν ὀμνύντα κρίνειν. ― αἰ δ᾽ ἀννίοιτο
μὴ ἄγεν, τὸν δικαστὰν ὀμνύντ-
α κρ[ί]νεν αἰ μὴ ἀποπωνίοι μαῖτυς.
αἰ δέ κα μωλῇ ὁ μὲν ἐλεύθε[ρ̣]ον
ὁ δ[ὲ δ]ῶλον, κάρτονανς ἤμην
[ὅττο]ι κ᾽ ἐλεύθερον ἀποπωνίων
τι. αἰ δέ κ᾽ ἀνπὶ δώλῳ μωλίωντι
πωνίοντες Fὸν Fεκάτερος ἤμ-
ην, αἰ μέν κα μαῖτυς ἀποπωνῇ, κ-
ατὰ τὸν μαίτυρα δικάδδεν, αἰ
δέ κ᾽ ἢ ἀνποτέροις ἀποπωνίωντι
ἢ μηδατέρῳ, τὸν δικαστὰν ὀ-
μνύντα κρίνεν. Ἠ δέ κα νικαθῇ ὁ
ἔκων, [τ]ὸμ μὲν ἐλεύθερον λαγ-
άσαι τᾶν πέ[ν]τ᾽ ἀμερᾶν, τὸν δὲ δῶ-
λ[ον] ἐς κῆρανς ἀποδόμην· αἰ δέ
κα μὴ λογάσει ἢ μὴ ἀποδῷ, δικακ-
σάτω νικῆν τῶ μὲν ἐλευθέρω
πεντήκοντα στατῆρανς καὶ σ-
τατῆρα τᾶς ἀμέρας Fεκάστ-
ας, πρίν κα λαγάσει, τῶ δὲ δώλω
δέκα στατῆρανς καὶ δαρκνὰν
τὰς ἀμέρας Fεκάστας, πρίν κ᾽ ἀ-
ποδῶι ἐς κῆρανς. ἠ δέ κα καταδι-
κάκσει ὁ δικαστάς, ἐνιαυτῷ π-
ράδδεθθαι τὰ τρίτρα ἢ μεῖον,
πλίον δὲ μή· τῶ δὲ κρόνω τὸν δι-
καστὰν ὀμνύντα κρίνεν. αἰ δέ
κα ναεύῃ ὁ δῶλος ὧ κα νικαθῆ-
ι, καλίων ἀντὶ μαιτύρων δυῶν δ-
ρομέων ἐλευθέρων ἀποδεικσάτ-
ω ἐπὶ τῷ ναῷ ὁπῆ κα ναεύηι ἢ α-
ὐτὸς ἢ ἄλος πρὸ τούτω· αἰ δέ
κα μὴ καλῆι ἢ μὴ δείκσει, κατισ-
[τάτ]ω τὰ ἐ[γ̣ρα]μένα, αἰ δέ κα μηδ᾽
αὐτὸν ἀποδῶι ἐν τῶι ἐνιαυτῶι,
τὰνς ἁπλόονς τ[ι]μὰνς ἐπικατ-
αστασεῖ. ― αἰ δέ κ᾽ ἀποθάνηι μ-
ωλιομένας τᾶδ δί[κα̣]ς, τὰν ἁπλ-
όον τιμὰν κατ(α)στασεῖ. ― αἰ δ-
έ κα κοσ̣[μ]ίων ἄγηι ἢ κοσμίοντο-
ς ἄλλος, ἢ κ᾽ ἀποστᾶι, μωλῆν, καἴ κ-
α νικαθῆι, κατιστάμην ἀπ᾽ [ἇ]ς
[ἀμέρα]ς ἄγαγε τὰ ἐγραμένα. ―
[τὸ̣]ν δὲ νενικαμένο[ν] κα[ὶ τὸν κα-]
τακείμενον ἄγοντι ἄπατον
ἤμην.<ref>{{Cite web|url=http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/anthology/literature/browse.html?text_id=346|title=Ο κώδικας της Γόρτυνος|last=|first=|ημερομηνία=|website=www.greek-language.gr|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>
Δωρική επιγραφή 6ου πΧ. αι. από την Κέρκυρα (Κορινθιακή διάλεκτος)
Ηυιοῦ ΤλασίαFo Μενεκράτεος τόδε σᾶμα, Ὀιανθέος γενεάν• τόδε δ' αὐτῷ δᾶμος ἐποίει• ἦς γὰρ πρόξενFoς δάμου φίλος • ἀλλ' ἐνὶ πόντῳ ὢλετο, δαμόσιον δὲ κακὸν ῥό[θιον πόρε κῦμα] Πραξιμένες δ' αὐτῷ γ[αία]ς ἀπὸ πατρίδος ἐνθῶν σὺν δάμῳ τόδε σᾶμα κασιγνήτοιο πονήθη<ref>{{Cite book|title=Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας|first=Γεώργιος|last=Μπαμπινιώτης|isbn=|year=2002|location=Αθήνα|page=Σελίδα 242}}</ref>
== Περαιτέρω πηγές ==
| |||