Στωικισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[File:Paolo Monti - Servizio fotografico (Napoli, 1969) - BEIC 6353768.jpg|thumb|[[Ζήνων ο Κιτιεύς]]. Εικόνες από [[Paolo Monti]], 1969.]]

 

 

Κατά τους Στωικούς, η ανθρώπινη φύση είναι τμήμα της παγκόσμιας [[φύση|φύσης]], η οποία καθοδηγείται και κυβερνάται από τον συμπαντικό νόμο της [[λογική|Λογικής]]. Ο άνθρωπος, ως έλλογο ον, συγγενεύει όχι μόνο με τα άλογα ζώα αλλά και με τους Θεούς και πέραν του [[ένστικτο|ενστίκτου]] διαθέτει και ηθική αίσθηση. Κύριο ζητούμενο του βίου είναι συνεπώς το να ζει κάποιος σύμφωνα με την φύση του, η οποία για τον άνθρωπο, μέσω της λογικότητάς του (στα λατινικά ''ratio''), ωθεί προς την [[Αρετή]], άρα το «κατά Φύσιν ζην» σημαίνει «κατ' Αρετήν ζην». Η Αρετή είναι το μόνο αγαθό και μόνο από αυτήν εξαρτάται η ευημερία. Όλα τα υπόλοιπα πράγματα, ευχάριστα ή δυσάρεστα, στερούνται αξίας, είναι «αδιάφορα».<ref>{{Cite web|url = http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-B120/550/3619,15506/|title = 3. Στωικισμός - β. Φιλοσοφία, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας (Α, Β, Γ Γυμνασίου) - ebooks.edu.gr|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first = }}</ref>

 

Σύμφωνα με τον στωικισμό, καθήκον του ανθρώπου είναι να θέσει τον εαυτό του σε αρμονία με το Σύμπαν, το οποίο, ως λογικό και αγαθό, τού μεταφέρει τις ιδιότητές του. Με το να βλάπτει κανείς τους άλλους για το υποτιθέμενο ατομικό του συμφέρον, υπονομεύει κατ' ουσίαν την ίδια του την φύση. Ο στωικός δεν αρνείται τον κόσμο των θνητών πραγμάτων, ούτε όμως και εξαρτάται από αυτόν, απλώς ζει ατάραχα μέσα του ενώ, σε αντίθεση προς την απόσυρση των επικουρείων, συμμετέχει σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής (λ.χ. πολιτική, οικογένεια, κ.λ.π.).<ref>{{Cite web|url = http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=128082|title = Στη χορεία των στωικών - του Στυλιανού Δημόπουλου, tovima.gr|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first = }}</ref>

 

Κατά τους στωικούς, οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους μέσω της κοινής λογικής φύσης τους, η αγάπη και προσφορά για την πατρίδα είναι το πρώτο βήμα της αγάπης και της προσφοράς για την μεγάλη πατρίδα όλων μας, την «κοσμόπολι» της ανθρωπότητας και του [[Σύμπαν]]τος (που κυβερνάται από αιώνιους και αμετάβλητους φυσικούς νόμους), ένας τεράστιος αριθμός πραγμάτων που οι άνθρωποι αποδέχονται από ένστικτο, μπορεί να αποδειχθεί και με την Λογική, ο συμμερισμός των άλογων συναισθημάτων δεν είναι επιθυμητός, το δίκαιο είναι θέμα όχι άποψης αλλά φύσης, ο βίος καθορίζεται από την Ειμαρμένη και, φυσικά, η Μαντική ευσταθεί. Οι Θεοί εφορεύουν στην τάξη του Κόσμου και αποτελούν πληθύνσεις μίας αρχικής πολυώνυμης θείας οντότητας, «ζώου λογικού, τελείου και νοερού», που εισδύει παντού και παίρνει τα χαρακτηριστικά του κάθε στοιχείου με το οποίο έρχεται σε επαφή.

Νόμος όλων των πραγμάτων είναι η Ειμαρμένη, μία ταυτόχρονα φυσική και θεϊκή οργανωτική δύναμη του Κόσμου, που αποτελεί τον Λόγο και την νομοτέλεια του Παντός, δύναμη που διατηρεί και διατηρείται κυβερνώντας και περιλαμβάνοντας τα ενάντια.<ref>{{Cite web|url = http://www.peekpemagazine.gr/article/%CE%B7-%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%86%CF%8D%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1|title = Η φιλοσοφία της φύσης στην Αρχαία Ελλάδα - peekpemagazine.gr|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first = }}</ref>

Σε αντίθεση προς τους επικούρειους, οι στωικοί δέχονται σε επίπεδο Θρησκείας την [[προσευχή]] και την λατρευτική πράξη, μόνο όμως όταν το περιεχόμενό τους βρίσκεται σε συμφωνία με την Μοίρα (Σενέκας, ''«Naturales Quaestiones»'', 2. 37 και 5. 25). Η προσευχή δεν μπορεί να αλλάξει τα γεγονότα, μπορεί ωστόσο να φέρει στον άνθρωπο την ορθή πνευματική κατάσταση σε σχέση με αυτά (Μάρκος Αυρήλιος, 9. 40), ενώ ως καλύτερη μορφή λατρείας των Θεών ορίζεται η κατανόηση και μίμηση της αγαθότητάς τους (Σενέκας, «Επιστ.» 95. 47 - 50).

 

Όπως και στον [[Επικουρισμός|Επικουρισμό]], η πιθανότητα προσωπικής αθανασίας (με εξαίρεση την θέση του Ποσειδωνίου, της Μέσης Στοάς) απορρίπτεται.

 

* ''LONG Α. Α., Η ελληνιστική φιλοσοφία: Στωικοί, Επικούρειοι, Σκεπτικοί. Μετάφραση Σ. Δημόπουλου και Μυρτώς Δραγώνα Μοναχού,εκδ.Μ.Ι.Ε.Τ., ''Αθήνα 1990,σελ.177-328

* ''Gourinat J.B. «Οι Στωικοί για την ψυχή», εκδ.Καρδαμίτσας, Αθήνα, 1999

* ''Edelstein Ludwig, «Ο Στωικός Σοφός», Θεσσαλονίκη, 2002

* ''Sharples R. W., «Στωικοί, Επικούρειοι και Σκεπτικοί», Θεσσαλονίκη, 2002

 

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==

* [http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/filosofia/page_088.html?prev=true Η στωική τέχνη της ζωής - Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι], των Β. Κάλφα και Γ. Ζωγραφίδη, Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών

*{{en}} [http://plato.stanford.edu/entries/stoicism/ "Stoicism"], Stanford Encyclopedia of Philosophy