Δυναστεία του Αρχέλαου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''δυναστεία τού Αρχέλαου''' περιλαμβάνειπεριέχει μέλη, που έζησαν το διάστημα από τον 2ο αι. π.Χ. ως 38 μ.Χ. στον Πόντο, την Καππαδοκία και την Κιλικία. Περιλαμβάνει πέντε άνδρες με το όνομα Αρχέλαος και μία γυναίκα, τη Γλαφύρα.

Ο πρώτος Αρχέλαος ήταν ο ευνοούμενος στρατηγός τού [[Μιθριδάτης ΣΤ΄ του Πόντου|Μιθριδάτη ΣΤ΄]] τού Πόντου, που κατάδιεξήγαγε τον Α΄ Μιθριδατικό Πόλεμο. Μετέβη από τον Πειραιά στην Αθήνα και τη Βοιωτία, αλλά ηττήθηκε το 86 πΧ στη μάχη της Χαιρώνειας και το 86/85 στον Ορχομενό από τον [[Σύλλας|Σύλλα]]. ΔιεξήγαγεΈκανε τις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη με τους Ρωμαίους. Ο Σύλλας τον κάλεσε στη Ρώμη και τού πρότεινε να γίνει φίλος της Ρώμης· πράγματι εκείνοςο Αρχέλαος βοήθησε τους Ρωμαίους στον Β΄ και Γ΄ Μιθριδατικό Πόλεμο.

Ο γιος του Αρχέλαος Α΄ ορίστηκε από τον [[Πομπήιος|Πομπήιο]] αρχιερέααρχιερέας-βασιλιάβασιλιάς της πόλης Κόμανα στην Καππαδοκία, υποτελήυποτελής των Ρωμαίων. Παντρεύτηκε σε 2ο γάμο τη [[Βερενίκη Δ΄ της Αιγύπτου|Βερενίκη Δ΄]] βασίλισσα της Αιγύπτου και έτσι ο Αρχέλαος Α΄ θα έγινε φαραώ. Η Βερενίκη Δ΄Αυτή ήταν σε αντίθεση με τον πατέρα της [[Πτολεμαίος ΙΒ΄ Αυλητής|Πτολεμαίο ΙΒ΄]], ο οποίος με δώρα έπεισε τον ανθύπατο της Συρίας να τον βοηθήσει να ανακτήσει τον θρόνο του. Στη συμπλοκή σκοτώθηκε ο Αρχέλαος Α΄ και η Βερενίκη Δ΄.

Ο γιος του από τον 1ο γάμο με μία Ελληνίδα, ο Αρχέλαος Β΄, τον διαδέχθηκε ως αρχιερέας-βασιλιάς στα Κόμανα. Ως τέτοιος είχε 6.000 δουλοπαροίκους. Το 47 πΧ ο [[Ιούλιος Καίσαρ]] νίκησε τον Πομπήιο, προστάτη των Αρχελάων και εκτόπισε τον Αρχέλαο Β΄.

Γιος του ήταν ο Αρχέλαος από την εταίρα Γλαφύρα, διάσημη για την ομορφιά και τη γοητεία της· αυτή μετά το τέλος τού ανδρός της έγινε ερωμένη τού [[Μάρκος Αντώνιος|Μάρκου Αντωνίου]]. Έπεισε τον Ρωμαίο στρατηγό να διορίσει τον γιο της ως βασιλιά της Καππαδοκίας. Ο Αρχέλαος νυμφεύτηκε σε 1ο γάμο μάλλον μία των Αρταξιαδών, κόρη τού [[Αρταβάσδης Β΄ της Αρμενίας|Αρταβάσδη Β΄]] της Αρμενίας. Ο ΑρχέλαοςΈπειτα νυμφεύτηκε σε 2ο γάμο την Πυθοδωρίδα, εγγονή τού Μ. Αντωνίου και τον υποστήριξε στη ναυμαχία τού Ακτίου. Όταν εκεί ο Μ. Αντώνιος ηττήθηκε από τον [[Οκταβιανός Αύγουστος|Οκταβιανό]], ο Αρχέλαος έγινε σύμμαχος τού Οκταβιανού, ο οποίος τού πρόσθεσε περιοχές της Κιλικίας και τη Μικρά Αρμενία. Προς τιμήν τού Αυγούστου, ο Αρχέλαος μετονόμασε την Ελαιούσα (στην Κιλικία Τραχέα) σε Ελεούσα Σεβαστή. Μετακόμισε σε αυτή, επέκτεινε την πόλη και έφτιαξε το ανάκτορό του στη νήσο μπροστά στο λιμάνι της.· Επονομάστηκεεπονομάστηκε ''Κτίστης''. Ήταν κάτοχος ορυχείων κρυστάλλων και όνυχα και έγραψε το έργο ''Περί λίθων και ποταμών''. Τον Αύγουστο θα διαδεχόταν ο προγονός του Τιβέριος ή ο εγγονός του Γάιος Καίσαρας. Ο Αρχέλαος πήρε το μέρος τού δεύτερου, που όμως απεβίωσε το 4 μΧ και το 14 μΧ τον Αύγουστο διαδέχθηκε ο Τιβέριος. Αυτός κάλεσε τον Αρχέλαο στη Ρώμη και τον κατηγόρησε στη Σύγκλητο για συνωμοσία. Ήθελε να τον εκτελέσει, όμως ο γηραιός Αρχέλαος, έπειτα από 52 έτη βασιλείας, απεβίωσε. Η Καππαδοκία έγινε ρωμαϊκή επαρχία, τα μέρη της Κιλικίας που είχε δόθηκαν στον γιο του και η Μικρά Αρμενία στον προγονό του Αρταξία Γ΄, γιο της Πυθοδωρίδας από προηγούμενο γάμο της.

Από την 1η σύζυγό του, πριγκίπισσα της Αρμενίας, είχε τέκνα τον Αρχέλαο και τη Γλαφύρα. Ο Αρχέλαος ήταν βασιλιάς τμημάτων της Κιλικίας, υποτελής στους Ρωμαίους. Όταν η φυλή των Κιέται εξεγέρθηκε εναντίον των Ρωμαίων, ο ρωμαίος κυβερνήτης της Συρίας κατέστειλε το κίνημα. Ο Αρχέλαος της Κιλικίας απεβίωσε το 38 μΧ και ητις περιοχές του δόθηκανέδωσε απόο τον ΚαλιγούλαΚαλιγούλας στον σύμβουλό του [[Αντίοχος Δ΄ της Κομμαγηνής|Αντίοχο Δ΄ της Κομμαγηνής]]. Ο Αντίοχος Δ΄ ονόμασεπρόσθεσε τοντο γιοόνομα Αρχέλαος το όνομα τού γιού του ΑρχέλαοΑντιόχου, προς τιμήν τού βασιλιά εκείνουτης Κιλκίας. Ο Αρχέλαος Αντίοχος ήταν πατέρας τού [[Φιλίπαππος|Φιλιπάππου]].

Η αδελφή του Γλαφύρα παντρεύτηκε πρώτα τον [[Αλέξανδρος (γιος του Ηρώδη Α΄)|Αλέξανδρο]], γιο τού Ηρώδη Α΄ της Ιουδαίας. Ο γιος τους [[Τιγράνης Ε΄ της Αρμενίας|Τιγράνης Ε΄]] έγινε βασιλιάς της Αρμενίας. Η Γλαφύρα ήταν υπερήφανη για την Ελληνική (Μακεδονική) και βασιλική καταγωγή της στην Αυλή του Ηρώδη και η κόρη τού Ηρώδη, η Σαλώμη, κατηγόρησε αυτήν και τον Αλέξανδρο για συνωμοσία. Ο Αλέξανδρος εκτελέστηκε από τον πατέρα του. Έπειτα η Γλαφύρα παντρεύτηκε τον [[Ιούβας Α΄ της Μαυριταβίας|Ιούβα Α΄]], ο οποίος ταξιδεύοντας στην ανατολική Μεσόγειο, την είχε δει και ερωτευτεί. Έγινε βασίλισσα της Μαυριτανίας. Όταν όμως γνώρισε τον [[Ηρώδης Αρχέλαος|Ηρώδη Αρχέλαο]] της Ιουδαίας, άλλο γιο τού Ηρώδη Α΄, τον ερωτεύτηκε. Η Γλαφύρα χώρισε τον άνδρα της και ο Ηρώδης Αρχέλαος τη σύζυγό του και οι δύο τους παντρεύτηκαν. Για τους Ιουδαίους, το να παντρευτεί τον ετεροθαλή αδελφό τού πρώτου συζύγου της ήταν σκάνδαλο. Ο Ηρώδης Αρχέλαος, ένεκα της σκληρότητάς του, εκθρονίστηκε· η Γλαφύρα απεβίωσε το 7 μΧ.